NÜKLEER ENERJİ ENDÜSTRİSİ’NİN YERLİLEŞTİRİLMESİ’NDE
ÜNİVERSİTELERİN VE TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSLERİNİN ROLÜ
NÜKLEER ENERJİ ENDÜSTRİSİ’NİN YERLİLEŞTİRİLMESİ’NDE
ÜNİVERSİTELERİN VE TEKNOLOJİ TRANSFER OFİSLERİNİN ROLÜ
22 Nisan 2014, Kocaeli
Prof. Dr. H. Mehmet ŞAHİN
Gazi Üniversitesi TTO Yönetisici
Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölüm Başkanı
İÇERİK
Dünya Refah Ligi ve TT Ofisleri
Gazi TTO
NGS Projelerinde Yerli Katkıyı Arttırmaya
Yönelik Gazi TTO Çalışmaları
Dünya Refah Ligi
Kaynak: Dünya Bankası verilerinden Güngör Uras tarafından oluşturulmuştur, Milliyet, 26.06.2012.
Kişibaşına GSYH (1960-2010)
Türkiye-G. Kore ihracat Gelişimi
Güney Kore
Tablo 1 - Türkiye ve dünya ihracat değerleri ile Türkiye’nin dünya ihracatındaki payı
(Milyar $ Cinsinden
)
200 1
200 2
200 3
200
4 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Türkiye 31 36 47 63 74 86 107 132 102 114 135 153
Dünya
6.1 19
6.4 20
7.4 71
9.1 01
10.3 89
12.0 43
13.8 49
15.9 74
12.3 21
15.0 48
18.0 01
18.0 58
Pay (%)
0,5 1
0,5 6
0,6 3
0,6
9 0,71 0,71 0,77 0,83 0,83 0,76 0,75 0,84
ORTA GELİR TUZAĞI
Sermaye istikrarlı yönetim sergileyen gelişmekte olan ülkeye girerken ileri teknoloji ile ucuz iş
gücünü buluşturuyor. İhracat patlıyor, milli gelir 5-6 yılda 2-3 katı oluyor. Eğer ülke kendi
teknolojisini geliştirmez ise dışarıdan giren yeni
teknoloji 15-20 yılda eskiyor, ucuz işçilik artıyor ve ülke orta gelir tuzağına düşüyor. Yani kişi başına milli gelir duraklıyor ve önlem alınmasa geri
gidebiliyor. Orta gelir ABD’de kişi başına milli gelirinin yüzde 20’nin altı olarak tarif ediliyor.
Orta gelir tuzağından kurtulmanın yolu ise üretimi
çeşitlendirmek, kaliteli eğitim ve inovasyon yani
yenilikçi girişimci fikirlerdir.
Buluş/Yayın 3355/1000
Buluş/Yayın 1978/1000
Buluş-Yayın Kıyaslamaları (G20-Eylül 2013)
Buluş/Yayın 95/1000 Buluş/Yayın
517/1000
Türkiye ihracatının Teknolojik Düzeyi
MIT (Massachusetts Institute of Technology) - ABD
Gelişmiş Üniversitelerden Teknoloji Transfer Örnekleri
2012 Yılı Verileri -
http://web.mit.edu/tlo
Buluş Bildirimi Sayısı 694
U.S. Patent Başvuru Sayısı 305
U.S. Patent Tescil Sayısı 199
Ticarileşen Lisans / Teknoloji Transfer Sayısı 81 Kurulan Üniversite Tabanlı Firma Sayısı 16
Toplam gelir (M$) 147.5
Gelişmiş Üniversitelerden Teknoloji Transfer Örnekleri
Cambridge University– İngiltere
2012 verileri:
• 476 buluş bildirimi
• 167 patent başvurusu
• 140 M$ gelir
• 222 lisans anlaşması
Technology Transfer
KAIST UNIVERSITY – Güney Kore
Gelişmiş Üniversitelerden
Teknoloji Transfer Örnekleri
Büyük Üniversite
Eğitimden iletişime, güzel sanatlardan mühendisliğe, spordan
turizime, tıptan eczacılığa, diş hekimliğinden edebiyata, iktisat'tan bankacılığa, hukuktan mimarlığa kadar birçok alanda eğitim veren, Türkiye'nin en çok fakülte ve yüksekokula sahip üniversitesi
21 Fakülte 7 Enstitü
1 Konservatuar 5 Yüksekokul
11 Meslek Yüksek Okulu
56 Merkez
Bilimsel Üretkenlikte Başarılı Üniversite
SCI, SSCI, AHCI'te yayımlanan yayınların yayın sayısına göre
oluşturulan sıralamada ilk 5’te yer alan üniversite
GAZİ TTO
Gazi TTO;
2012 yılının sonunda yayınlanan TÜBİTAK 1513 TTO Destek Programı kapsamında, sunulan proje önerimizle destek
almaya hak kazanan ilk 10 Üniversite TTO’su arasına girmiş ve
2013 yılı Nisan ayı itibariyle faaliyetlerine başlamıştır.
GAZİ TTO
Gazi Üniversitesi bünyesindeki bilimsel ve teknolojik bilginin toplumsal faydaya ve ekonomik değere
dönüşümünü ve üniversite-sanayi işbirliğini temin etmek amacıyla faaliyet gösteren bir arayüzdür.
Üniversitedeki bilginin toplumun yararına sunulurken Patentlerin ticarileşmesi en önemli konudur. (Buluşlar
patentleşmezse yayına gönderiliyor ve yurtdışında kullanılıyor).
Fen, Mühendislik ve Sosyal Bilimler alanında, üniversitedeki bilginin topluma fayda sağlaması amaçlanmaktadır.
USİ ile güçlü projeler üretmek
Gazi TTO Yapısı
(Teknoloji Ekosistemi)
Gazi TTO’ya Üniversite bünyesinde bir Uygulama ve Araştırma Merkezi olarak tüzel kişilik kazandırılmıştır.
2008 yılından beri faaliyette olan, akademisyen destekli projeler, kuluçka faaliyetleri ve akademik spin-off’lar konusunda oldukça başarılı uygulamaları olan Gazi
Teknopark tüm TTO faaliyetlerinin yürütülmesine doğrudan katkı vermektedir ve TÜBİTAK 1513 projesi yürütücüsüdür.
2010 yılından beri faaliyette olan, proje destek programları konusunda oldukça
tecrübeli olan Proje Koordinasyon Uygulama ve Araştırma Merkezi (Proje Merkezi) ayrı bir merkez yapısını şuan için korumakla birlikte eğitime yönelik AB ve ajans
projelerine odaklı olarak faaliyetlerine devam etmekte ve TTO ile organik bağı bulunmaktadır.
2007 yılından beri faaliyette olan Türk Patent Enstitüsü (TPE) destekli Patent Destek Birimi TTO bünyesine alınmıştır.
Gazi KOSGEB TEKMER’le işbirlikleri artarak devam etmektedir.
İlk Yıl Yapılanma Faaliyetleri
Ofis Kurulumu
Merkez kampüste akademisyenlerin ve paydaşların rahat ulaşım sağlayacağı yeni TTO ofisi (200 m2)
Teknopark irtibat birimi
Kurumsal Kimlik Oluşturma
Kalıcı ve güven duyulan bir marka oluşturma
Gazi TTO’nun hem
üniversite bünyesinde hem de sanayide tanınırlığının arttırılması için kurumsal kimlik çalışmaları (logo, broşür, afişler, v.b.)
İlk Yıl Yapılanma Faaliyetleri
Üniversite ve iş dünyasını; Ar-Ge, üniversite sanayi işbirliği, yürütülebilecek faaliyetler ve
teknolojik konularda bilgilendirmek;
Tanıtım Toplantısı
Bölümler bazında TTO Bilgilendirme
Toplantıları ve Mevcut Durum Analizi çalışmaları
Teknopark, OSB firmaları ağırlıklı olmak üzere yaklaşık 300’ün üzerinde firma ziyareti
Üniversite-Sanayi Buluşması Etkinlikleri
Ar-Ge destekleri konusunda çeşitli seminer ve eğitimler (SAN-TEZ, KOSGEB, TÜBİTAK
destekleri gibi)
Yurtiçi ve yurtdışı personel eğitimleri
Modül Faaliyetleri
1-Tanıtım, Bilgilendirme ve
Eğitim
Üniversitelerin ve iş dünyasının çeşitli hibe destek programlarından yararlanması için bilgilendirme,
projelendirme ve idari destekler;
TTO tarafından yürütülen yoğun farkındalık
etkinlikleri, destek programları tanıtımları ve eğitimler sayesinde üniversite içerisinde proje sayısında artış
70’in üzerinde TÜBİTAK ve diğer kamu destekli projenin geliştirilmesine çeşitli aşamalarda destek
Proje konusuna uygun programa yönlendirme
TÜBİTAK, SAN-TEZ gibi projelerde gerekli eşleştirmeler
Yazılmış projelerin kontrolü, revizyonu, bütçe, içerik ve diğer konularda destek
Projeye doğrudan yazım desteği gibi
Modül Faaliyetleri
2- Destek Programları
Üniversite sanayi arasında sözleşmeli Ar-Ge faaliyetleri yürütülmesi
Savunma sanayi atağı
SAYP programı kapsamında SSM, Tusaş, Roketsan işbirliği)
Roketsan ve Tusaş Ar-Ge merkezleri ziyareti
Ar-Ge Merkezlerine odaklanma
OSB’leri ile işbirliği
Modül Faaliyetleri
3- Üniversite-Sanayi İşbirliği
Modül Faaliyetleri
3- Üniversite-Sanayi İşbirliği
Modül Faaliyetleri
3- Üniversite-Sanayi İşbirliği
Üniversitelerde patent işlemleri ve patentlerin ticarileştirilmesi
40’ın üzerinde akademisyen ve öğrenciye FSH danışmanlığı
22 buluş ifşası ve patent araştırması
20 ulusal patent başvurusu
1 endüstriyel tasarım başvurusu
1 faydalı model başvurusu
Patent vekili ücretlerine (harçlar ve TÜBİTAK desteği hariç kısmına) maddi destek
Ticarileşme konusunda çeşitli kuruluşlarla işbirliği görüşmeleri (Inventram, Grup Ofis, ABD’li CRW Inc.)
Modül Faaliyetleri
4- Fikri Sınai Haklar (FSH)
Performans Göstergesi 2013 yılı için öngörülen
2013 yılı gerçekleşen
Buluş ifşa sayısı 30 22
Patent araştırması sayısı 15 22
Yapılan patent başvurusu sayısı 10 20
Yapılan faydalı model başvurusu sayısı 2 1
Yapılan endüstriyel tasarım başvurusu sayısı 1 1
Tescil edilen toplam patent sayısı 4 1
Ticarileşen patent sayısı 1 0
Lisans sözleşme sayısı 1 0
Yeni ürün ve teknolojilerin ekonomiye kazandırılmasına yönelik olarak akademisyen ve üniversite öğrencileri
tarafından kurulacak firmaların desteklenmesi;
Gazi Teknopark Kuluçka Merkezinde desteklenen 40’ın üzerinde Akademisyen ve Teknogirişim firması
Teknopark kapsamındaki firmalarda öğrencilere yönelik staj/yarı zamanlı çalışma imkanları yaratılması
Diğer destekler
Üniversite çıkışlı firma (spin-off) kuruluş desteği
Mali, idari ve hukuksal konularda danışmanlık
“Mentor havuzu” yoluyla koçluk desteği
Finansman kaynaklarına erişim konusunda destek
Modül Faaliyetleri
5- Şirketleşme ve
Girişimcilik
Modül Faaliyetleri 5- Şirketleşme ve Girişimcilik
Performans Göstergesi 2013 öngörülen
2013 gerçekleşen
Öğrencilerin kurduğu firma sayısı (start-up) 12 13 Araştırmacıların ortak olduğu firma sayısı 10 8 Araştırmacıların kurduğu firma sayısı (spin-off) 10 8 TTO'nun ortak olduğu spin-off şirket sayısı - - Teknokentte yeni girişimci olan kişiler tarafından
kurulan firma sayısı 15 23
Lisans ve hisse satışından elde edilen gelirler - -
TÜBİTAK 1601 programı desteği ile tüm üniversitede girişimcilik sertifika programı organizasyonu
2014’te 6 sınıfa 150’şer saatlik uygulamalı girişimcilik eğitimi (iş fikri yarışması finalistleri sınıfı ve 1512 hazırlık sınıfı dahil)
(Girişimcilik Ekosistemi)
Modül Faaliyetleri
5- Şirketleşme ve
Girişimcilik
Nükleer Güç Santrali (NGS) Projelerinde Yerli Katkıyı
Arttırmaya Yönelik Yürütülen Çalışmalar
Nükleer Güç Santrali (NGS) Projelerinde Yerli Katkıyı
Arttırmaya Yönelik Yürütülen
Çalışmalar
ENERJİ BAKANLIĞI’NIN ÇALIŞMALARI
Hedef: NGS projelerinde yerli katkıyı mümkün olduğunca arttırmak
Bakanlık tarafından Bakanlık İnternet Sitesi aracılığıyla Firma Envanter Anketi
uygulanmış ve firmalara ilişkin belirli bilgiler toplanmıştır
Çeşitli illerden 400 den fazla firma ankete
katılmıştır.
Eylül 2013 itibariyle Bakanlık-Gazi TTO ve
Hacettepe TTM ile irtibata geçmiş ve söz konusu
firmalara daha derinlemesine bir analiz yapmak ve ne gibi desteklere ihtiyaç duyduklarını belirlemek
amacıyla TTO’ların desteğini istemiştir.
ENERJİ BAKANLIĞI’NIN
ÇALIŞMALARI
TTO ÇALIŞMALARI
25 Eylül 2013 tarihinde anketi dolduran firmaların davet edildiği bir çalıştay düzenlenmiştir. Bakanlık yetkililerinin yanı sıra KOSGEB, TÜBİTAK, Ekonomi Bakanlığı gibi kurum temsilcilerinin de katılımı ile
Ar-Ge’ nin önemi,
Üniversite-sanayi işbirliği,
Teknoloji transfer faaliyetleri,
Kümelenme,
Ülkemizdeki Ar-Ge teşvikleri gibi konular hakkında bilgi verilmiş ve firmalarda farkındalık ve ilgi sağlanmaya
çalışılmıştır.
Bakanlık tarafından yapılan anket sonuçlar ve nükleer sektörle ilgili malzeme ve alan bilgileri incelenmiştir.
Firma yetenekleri ve nükleer sektöre yönelik ilgi ve yetkinliklerinin tespitine yönelik ayrı bir firma
görüşme formu oluşturulmuştur.
TTO ÇALIŞMALARI
Anketi dolduran firmalardan Ankara’da yer alan 70’in üzerinde firma belirlenerek Gazi TTO ve Hacettepe TTM uzmanları tarafından birebir
ziyaret edilmiş ve üst düzey yetkilileriyle yüz yüze görüşmeler yapılarak söz konusu görüşme formları doldurulmuştur.
TTO ÇALIŞMALARI-
Ankara
Yapılan görüşmelerin sonucu Bakanlığa raporlanmıştır. Raporda:
NGS ihalesine doğrudan teklif verebilecek olan firmalar
Altyüklenici olarak hizmet sağlayabilecek firmalar, belirlenmeye çalışılmış,
Sürecin devamında neler yapılması gerektiğine yönelik Bakanlığa bazı görüş ve öneriler
sunulmuştur.
TTO ÇALIŞMALARI-
Ankara
Söz konusu firma ve mevcut durum tespiti çalışmalarının kısa sürede diğer illerde de
sağlıklı olarak uygulanabilmesi diğer TTO’ların desteğinin sağlanması gerekliliği ortaya çıkmıştır.
Bu amaçla Bakanlık tarafından diğer illerin TTO, Üniversite, Sanayi ve Ticaret Odaları gibi ilgili kurum yetkililerinin davet edildiği etkinlikte Ankara’da yürütülen çalışmalar hakkında bilgi verilmiştir.
TTO ÇALIŞMALARI-Diğer
İller
Gazi TTO, Bursa Uludağ TTO ve Bursa Sanayi Ticaret Odasına destek vererek süreci anlatmış ve Bursa’da yer alan 16 civarı firma görüşmesini birlikte gerçekleştirmiş, buradan öne çıkanları da raporlamıştır.
TTO ÇALIŞMALARI-Diğer
İller
Ankara İli Kümelenme Çalışması
Ankara’da öne çıkan 20’nin üzerinde firmanın bu sektörde kapasitesini geliştirmeye yönelik
çalışmalara kaynak sağlamak amacıyla Ekonomi Bakanlığı Uluslararası Rekabetçiliği
Geliştirme (URGE) programı kapsamında çalışma başlatılmıştır.
Ankara Sanayi Odası (ASO) çatı kuruluş olarak belirlenmiştir.
URGE proje hazırlıkları sürmektedir.
Söz konusu URGE çalışması kapsamında hedefler:
Firmalara NGS konusunda eğitim ve danışmanlık sağlanması (yurtiçi ve yurtdışı danışmanlarca)
İlgili uluslararası standartlar konusunda bilgilendirilmeleri
Yurtdışı santrallere teknik eğitici geziler düzenlenmesi
