BANKA MUHASEBESİ GİRİŞ
Öğrenci şimdiye kadar almış olduğu
eğitimlerde hep Genel Muhasebe dersi görmüştür. Ön bilgi olarak genel
muhasebe kalıpları aklına yerleşmiştir.
Muhasebe denildiğine aklı hep genel muhasebeye gidecektir. Oysa bu
dersin konusu Banka Muhasebesidir.
Konular, kapsam, hesap planı ve
işleyişi farklılık gösterir.
Banka Muhasebesi, genel muhasebeden farklılıklar gösterir. Genel Muhasebe
öğrenimi almış bulunan öğrenci bu dersi
okurken oldukça zorlanır. Zorlanır denilirken öğrencinin gözü korkutulmaya
çalışılmamaktadır. Dersin çok zor olacağı,
anlaşılmayacağı anlamına gelmez. Tam tersi Banka muhasebesi sizin gelecekte
çalışacağınız iş konularını kapsadığı için daha zevkli olacaktır. Genel muhasebeden
işleyişinden daha kolaydır.
Banka muhasebesi temel muhasebe
işleyişinden farklılıklar göstermez. Yalnızca TEK DÜZEN HESAP PLANI farklı
tanımlanmıştır. Öğrenci eski alışkanlıkla
genel muhasebe tek düzen hesap planını bu
ders içinde unutursa (kullanmazsa), banka
muhasebesini daha kolay adapte olacaktır.
Banka Muhasebesi ile Genel Muhasebe
arasındaki tek fark, kullanılan hesap planıdır.
Örnek:
Genel Muhasebede kasa hesabını 100-KASA şeklinde gösteriyoruz. Aynı hesabın Banka Muhasebesindeki karşılığı 010-KASA' dır.
Kasa hesabı her iki muhasebede de aktif hesaptır
ve aktif hesap işleyişi aynıdır. Yani borç bakiyesi
verir, bilançonun sol tarafında yer alır. Artışlar sol
taraftan, azalışlar sağ taraftan olur.
DİKKAT EDERSENİZ DEĞİŞEN TEK ŞEY RAKAM KOTLARIDIR.
İŞLEYİŞİ DEĞİL.
Bu ders içerisinde konunun anlaşılması için:
Öğrencinin genel muhasebeden gelen temel bilgisinin üzerine, ihtisas muhasebesi olan
banka muhasebesi arasındaki benzerlikler
ve farklılıklar ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Banka muhasebesi, bankaların hesap ve defter sistemlerini ve bunların uygulama tarzını inceleyen bir ihtisas muhasebesidir.
Ana konusu en çok işleyişi para üzerine
kuruludur. Para alıp, para satma sistemi
üzerine kurulu banka işlemleri çoğunlukla
para hareketleriyle gösterilir
Bir işletme muhasebesi ve bir banka muhasebesi arasındaki en büyük farklardan birisi de; yabancı para işlemleridir. Bankada çok fazla yabancı para işlem yapılırken, bir işletmede (eğer uluslararası çalışmıyorsa) yabancı para işlem ve muhasebesi uygulanmaz. Bu yüzden Banka Muhasebesinde TL işlem kadar YP (Yabancı Para) işlemde olur.
Dolayısıyla TL muhasebe kaydı kadar YP
muhasebe kaydı da uygulanır.
Yine banka şubeleri kendi iç işlemleri olduğu gibi, başka bir şube, genel müdürlük, başka bir banka şubesi ya da başka bir banka genel müdürlükleri arasında da işlemler
yapmaktadır. Muhasebe kayıtları bütün bu
işlemlerin sağlıklı yürütülebilmesini, hata
yapılmamasını ve gerekli kontrol sistemini
sağlaması gerekir.
Bankacılık işlemleri üç ana grupta
toplanmaktadır. Bunlar; mevduat kabulü, kredi verilmesi ve diğer bankacılık
hizmetlerinin sunulması. Muhasebe kayıtları
da bu üç öğe üzerine kuruludur.
Bir Şirket Muhasebesine Bakalım
ŞİRKET BİLANÇONUN DÜZENLENMESİ
Muhasebe sisteminde bilançonun düzenlenmesinde belirli bir sistem ve mantık vardır. Bilanço düzenlenirken önemli olan 5 tane ana hesap
grubunu bilmektir. Bilançodaki hesap gruplarının numarası ve sırası
bilançoyu düzenlerken önemlidir. Tek düzen hesap planındaki hesapların hepsi bilançoya yazılmaz. Bilançoya yazılacak hesaplar 1, 2, 3, 4 ve 5 ile başlayan hesaplardan oluşmaktadır.
Hesap planında, 1 ile başlayan hesaplar 1.DÖNEN VARLIKLAR grubuna yazılır.
Hesap planında, 2 ile başlayan hesaplar 2.DURAN VARLIKLAR grubuna yazılır.
Hesap planında, 3 ile başlayan hesaplar 3.KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR grubuna yazılır.
Hesap planında, 4 ile başlayan hesaplar 4.UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR grubuna yazılır.
Hesap planında, 5 ile başlayan hesaplar 5.ÖZ KAYNAKLAR grubuna yazılır.
Kaynak: http://www.muhasebedersleri.com/genel-muhasebe-2/bilanconun-duzenlenmesi.html
Basit bir örnek olarak bir şirket bilançosunu ve hesap planını görelim
100 hesaptan 500 hesaba kadar
AKTİF ...İŞLETMESİ ...TARİHLİ
BİLANÇOSU PASİF
I. DÖNEN VARLIKLAR
100 Kasa Hesabı
101 Alıan Çekler Hesabı 153 Ticari Mallar Hesabı 191 İndirilecek KDV Hesabı
II. DURAN VARLIKLAR
252 Binalar Hesabı
255 Demirbaşlar Hesabı
III. KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
300 Banka Kredileri Hesabı 321 Borç Senetleri Hesabı
IV. UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
400 Banka Kredileri Hesabı 420 Satıcılar Hesabı
V. ÖZ KAYNAKLAR
500 Sermaye Hesabı
501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı AKTİF
TOPLAM PASİF TOPLAM
Bana Muhasebesinde TEK DÜZEN HESAP PLANI’ndaki ilk hesaplar:
0 DÖNEN DEĞERLER 010 KASA
011 EFEKTİF DEPOSU
012 YOLDAKİ PARALAR - T.P.
01200 YURTİÇİ HAVALELER 01201 YURTDIŞI HAVALELER 01202 YURTİÇİ POSTA ÇEKLERİ 01203 YURTDIŞI POSTA ÇEKLERİ 01204 GRUP NAKİLLERİ
013 YOLDAKİ PARALAR - Y.P.
01300 YURTİÇİ HAVALELER 01301 YURTDIŞI HAVALELER 01302 YURTİÇİ POSTA ÇEKLERİ 01303 YURTDIŞI POSTA ÇEKLERİ 01304 GRUP NAKİLLERİ
015 SATIN ALINAN ÇEKLER - Y.P.
01500 ŞUBELERİMİZ ÜZERİNE KEŞİDELİ 01501 DİĞER BANKALAR ÜZERİNE KEŞİDELİ 01509 DİĞER
016 VADESİ GELMİŞ
