GÜNEŞ: YAKITI BİTMEYEN DEV ENERJİ SANTRALİ

(1)

Fen Bilimleri

AYDIN YAYINLARI

A A

A

Deneme Sınavı 02

1.

GÜNEŞ: YAKITI BİTMEYEN DEV ENERJİ SANTRALİ

Güneş, Samanyolu Galaksisi’nde bulunan yaklaşık 200 milyar yıldızdan sadece biridir. Yeryüzündeki canlılar için bü- yük önem taşıyan Güneş, Dünya’ya yak- laşık 150 milyon kilometre uzaklıktadır.

Bu uzaklığa rağmen Dünya’ya en yakın yıldızdır. Yaklaşık 4,6 milyar yaşındadır.

En az bir o kadar daha ömrü vardır. Yer- yüzündeki yaşamın kaynağı olan ısıyı ve ışığı verir. Aynı zamanda tüm Güneş sis- teminin enerji kaynağıdır.

Ece, öğretmeninin yukarıda Güneş ile ilgili ver- diği bilgilerden yararlanarak dağıttığı tabloyu şekildeki gibi dolduruyor.

Aşağıdaki tabloda doğru olan bilgiler için

“D”, yanlış olan bilgiler için “Y” yazınız.

I. Dünya’ya en yakın yıldız Güneş’tir. D II. Güneş, Samanyolu Galaksisi’ndeki

tek yıldızdır.

D

III. Güneş sistemindeki tüm geze- genlerin enerji kaynağı Güneş’tir.

Y

IV. Güneş, ömrü bitmek üzere olan bir yıldızdır.

D

Buna göre, Ece tablodaki sorulardan hangi- si ya da hangilerini doğru yanıtlamıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve IV

2. Ayşe öğretmen fen bilimleri dersinde aşağıdaki düzeneği hazırlıyor ve öğrencilerine şekildeki gibi anlatıyor.

İki özdeş kap alıp üzerlerine 1 ve 2 yazıyor.

Kapların içine kum dolduruyor. 2. kabın üzerini streç film ile kaplıyor. Daha sonra kaplara sı- rasıyla su dolu şırıngadan farklı yerlere birkaç damla su damlatıyor ve streç filmi kaldırıyor.

1 2

Ayşe öğretmen öğrencilerinden kaplardaki ku- mun yüzeyini kontrol etmelerini, kullandığı mal- zemeleri Ay veya Dünya yüzeyine benzetmele- rini istiyor.

Ayşe öğretmenin yaptığı etkinliğe göre öğ- rencileri;

I. 1. kap Ay yüzeyini, 2. kap Dünya yüzeyini temsil eder.

II. 2. kapta kullanılan streç film kalın bir at- mosfer görevi görür.

III. Göktaşlarının Ay yüzeyinde oluşturduğu kraterler gibi su damlacıkları da 1. kapta kum yüzeyinde çukurlar oluşturmuştur.

IV. Su damlacıkları kratere benzer.

yorumlarından hangilerini yapabilir?

A) I ve II B) I, II ve III C) II, III ve IV D) I, II, III ve IV

AYDIN YAYINLARI

FEN BİLİMLERİ TESTİ

• Bu testte Fen Bilimleri kazanımlarını ölçmeye yönelik 17 soru vardır.

• Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Fen Bilimleri Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.

(2)

Fen Bilimleri

A A

A

AYDIN YAYINLARI

3. Aşağıdaki görselde Ay’ın, Dünya ile birlikte Güneş ve Dünya etrafında dolanma hareketleri verilmiştir.

Güneş Yeni ay Dolunay

1. konum Son dördün

İlk dördün

?

? ?

?

? ?

?

? ?

?

Dünya, 1. konumda iken Ay’ın evrelerinin Dünya’dan görünümü şekildeki gibi olduğuna gö- re; Dünya bu konumdayken Güneş etrafında yarım turunu tamamladığında, Ay’ın evrelerinin Dünya’dan görünümleri seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) B) C) D)

4. Aşağıda Güneş, Dünya ve Ay’ın hareketleri ile ilgili tablo verilmiştir.

Dönme Dolanma

Gök cismi Saat yönü Saatin tersi yönü Saat yönü Saatin tersi yönü

Güneş - + - -

Dünya - + - +

Ay - + - +

Buna göre, tablodan yola çıkarak Güneş, Dünya ve Ay’ın hareketleri ile ilgili;

I. Hepsinin kendi etrafında dönme hareketinin yönü aynıdır.

II. Kendi etrafında dönme hareketi yapan tek gök cismi Güneş’tir.

III. Saat yönünde dolanma hareketi yapan gök cismi yoktur.

verilen yorumlardan hangisi ya da hangileri yapılabilir? (“+” işareti gök cisminin hareketini verilen yönde yaptığını, “-” işareti ise yapmadığını gösterir.)

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) I, II ve III

(3)

Fen Bilimleri

AYDIN YAYINLARI

A A

A

5. BAŞLANGIÇ

Kirpi Örümcek

Bakteri Küf mantarı

Amip Fare

Solucan Yılan

Timsah Uğur böceği

Penguen Kertenkele

Kara sinek Kaplumbağa

Kurbağa Balina

1

5

9

13 2

6

10

14 3

7

11

15 4

8

12

16

Uğur ve arkadaşları “Canlılar Evi” adlı eğlence mer- kezine gider. Canlılar evinde labirent şeklinde odalar vardır. O günün seçilen canlı çeşidinin bulunduğu odalardan geçebilirlerse odaların sonuna ulaşıp oyunu kazanabilirler.

Günün canlı çeşidi “omurgasız hayvanlar” oldu- ğuna göre, Uğur ve arkadaşlarının geçmesi ge- reken kapıların numaraları sırasıyla hangi seçe- nekte doğru verilmiştir?

A) 1 – 8 – 12 – 15 B) 3 – 5 – 9 – 14 C) 2 – 7 – 11 – 12 D) 2 – 7 – 10 – 13 6.

Mine’nin icat ettiği temizlik robotu her yeri temizleyebilme özelliğine sahip- tir. Bunun için mikroskobik canlıların bulunduğu ortamları robota yüklemek yeterlidir. Ama dikkat etmek gerekir ki mikroskobik canlıların bulunduğu her yer kirli olmayabilir. Robotun temizleyeceği yerleri gösterebilmek için yararlı mikros-

kobik canlıların bulunduğu yerleri mavi, zararlı mikroskobik canlıların bulunduğu yeri kırmızı ile işaretlemelisiniz.

Yukarıda Mine’nin icat ettiği temizlik robotunun çalışma prensibi verilmiştir.

Ortam Yükle Ortam Yükle

1. Paspas 4. Yoğurt

2. Lavabo 5. Klozet

3. Turşu 6. Çöp kovası

Buna göre verilen ortamlara yüklenmesi gereken renkler seçeneklerden hangisinde doğru ve- rilmiştir?

1 2 3 4 5 6

A) B) C) D)

(4)

Fen Bilimleri

A A

A

AYDIN YAYINLARI

7.

Mantarlar Omurgasız hayvanlar

Mikroskobik canlılar

Omurgalı hayvanlar

Çiçekli bitkiler

Çiçeksiz bitkiler

Efe ve Tan yukarıda verilen dart oyununu 3 tur oynayacaktır. Dart oyununda önce atış yapıp sonra okun isabet ettiği alanda bulunan canlı çeşidi ile ilgili bir özellik söyleyeceklerdir. Özelliği doğru söyleyen turu ve en çok doğrusu olan oyunu kazanacaktır.

1. tur İsabet ettiği alan Söylediği özellik

Efe: I Beş grupta incelenirler.

Tan: II Kendi besinini kendi üretir.

Efe: Çiçekli bitkiler III

Tan: Omurgasız hayvanlar IV

Efe: Çiçeksiz bitkiler Tohumları yoktur.

Tan: Mikroskobik canlılar Sadece atıkların bol olduğu yerlerde bulunurlar.

Dart oyununda 1. turun kazananı Efe, 2. turun kazananı Tan olduğuna göre; numaralarla göste- rilen yerlere gelmesi gerekenler ve oyunun kazananı hangi seçenekte doğru verilmiştir?

I II III IV Kazanan

A) Omurgalı

hayvanlar Çiçekli bitkiler Gelişmiş yapılı bitkilerdir.

Vücutlarında kemik ve

kıkırdak bulunmaz. Efe B) Mikroskobik

canlılar Mantarlar Basit yapılı

bitkilerdir.

kıkırdak bulunur. Tan C) Omurgalı

hayvanlar Mantarlar Basit yapılı

bitkilerdir.

kıkırdak bulunmaz. Efe D) Mantarlar Çiçeksiz bitkiler Gelişmiş yapılı

bitkilerdir.

kıkırdak bulunur. Tan

(5)

Fen Bilimleri

AYDIN YAYINLARI

A A

A

8. Sevgili çocuklar, ağırlık da

bir kuvvet olduğuna göre dinamometre ile ölçülür.

Bülent Öğretmen

Bülent öğretmen öğrencilerine yukarıdaki bilgi- yi veriyor.

Sınıfa X ve Y cisimlerini getiriyor ve cisimlerin ağırlıkları arasında 2N fark olduğunu söylüyor.

Daha sonra özdeş dinamometrelerle X ve Y cisimlerini aşağıdaki gibi ölçüyor.

X Y

Bülent öğretmen öğrencilerini 4 gruba ayırıyor.

X ve Y cisimlerini ölçtüğü dinamometre ile öz- deş dinamometreleri ve farklı ağırlıktaki cisimleri gruplara dağıtıyor. Öğrencilerinden cisimlerin ağırlıklarını ölçmelerini ve dinamometrelerin denge durumlarını çizmelerini istiyor.

2 N 8 N 6 N 10 N

Cisim: Cisim: Cisim: Cisim:

1. grup 2. grup 3. grup 4. grup

Öğrenci gruplarının çalışmaları yukarıdaki gibi olduğuna göre, hangi grubun ölçümü- nü yanlış yaptığı sonucuna ulaşılır?

A) 1. grup B) 2. grup

C) 3. grup D) 4. grup

9. Cisimle, temas ettiği yüzey arasında oluşan ve cismin hareketini zorlaştıran kuvvete sürtünme kuvveti denir. Yüzeyin pürüzlülüğü arttıkça sür- tünme kuvveti de artar.

Macera adası oyununa katılan bir grup öğrenci aşağıda verilen parkurda sandığı itecektir. Öğ- renciler parkurun sonuna geldiğinde sandıkta- ki topu çıkarıp potaya atacaktır. Pota filelerine topu ilk isabet ettiren oyunun galibi olacaktır.

Toprak yol Asfalt yol Barış

Çakıllı yol Barış parkuru tamamlayıp ilk başarılı atışı ya-

parak oyunun galibi olmuştur.

Verilen bilgiye göre Barış’ın parkurdaki yol- larda sandığı sürüklemek için uyguladığı kuvvetlerin büyüklükleri grafiklerin hangi- sinde doğru verilmiştir?

A) Kuvvet B)

Yol

Toprak Asfalt Çakıl Toprak Asfalt Çakıl

Kuvvet

Yol

C) Kuvvet D)

Yol

Toprak Asfalt Çakıl Toprak Asfalt Çakıl

Kuvvet

Yol

(6)

Fen Bilimleri

A A

A

AYDIN YAYINLARI

10. Gamze bilgisayarda oynadığı tatil oyununda ekrana gelen cisimleri birer birer aynı dinamometre ile öl- çerek bavula koyacak ve istediği tatil yerine gitmeye hak kazanacaktır. Gamze’nin bilgisayarının ekranı aşağıdaki gibidir.

Ağırlığı = 30 N Ağırlığı = 8 N

Ağırlığı = 3 N

Ağırlığı = 22 N Ağırlığı = 22 N

HEPSİNİ BAVULA KOYMALISIN!

25 N 0

30 N 0

1 N 0

15 N 0 SEÇİMİNİ YAP SEÇİMİNİ YAP

Gamze’nin oyunu kazanması için basması gereken buton aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?

A) B) C) D)

11. Zeynep öğretmen öğrencilerine maddenin hâl değişimi konusunu anlatıp aşağıdaki tabloyu tahtaya asmış ve öğrencilerini sırasıyla tahtaya kaldırarak tabloyu doldurmalarını istemiştir.

Kavram Tanım Örnek

Erime: Katı bir maddenin ısı alarak sıvı hâle geçmesidir. Buzun suya dönüşmesi Donma: Sıvı bir maddenin ısı vererek katı hâle geçmesidir. Yağmur yağması Buharlaşma: Sıvı bir maddenin ısı alarak gaz hâle geçmesidir. Çamaşırların kuruması Süblimleşme: Katı bir maddenin ısı alarak doğrudan gaz hâle geçmesidir. Naftalinin kaybolması Yoğuşma: Gaz bir maddenin ısı vererek sıvı hâle geçmesidir. Testideki suyun soğuması Kırağılaşma: Gaz bir maddenin ısı vererek doğrudan katı hâle geçmesidir. Camın buğulanması

Öğrencilerin tabloya yazdığı tanımların hepsi doğru olduğuna göre, verilen örneklerden kaç ta- nesi yanlıştır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

(7)

Fen Bilimleri

AYDIN YAYINLARI

A A

A

12. Füsun, çamaşırları makinede yıkıyor. Islak çamaşırları asacağı odanın sıcaklığını ölçüyor. Çamaşırları astıktan bir süre sonra odanın sıcaklığını tekrar ölçüyor.

24°C 21°C

önce sonra

Sıcaklık farkı ile ilgili Füsun;

I. Çamaşırlar kururken ortamdan ısı alır.

II. Buharlaşma olayı gerçekleşir.

III. Olay, ısı vererek gerçekleşen hâl değişimidir.

verilenlerden hangisi ya da hangilerine ulaşabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III

13. Fen bilimleri laboratuvar dersinde öğretmen öğrencilerinden dört renksiz saf sıvının aynı olup olmadığı- nı bulmasını istiyor. Öğrenciler önce dört gruba ayrılıyor ve her grup bir sıvıyı alıp miktarını ve başlangıç sıcaklıklarını ölçüp verileri aşağıdaki gibi kaydediyor. Sonra sıvıları özdeş ısıtıcılarla ısıtıp kaynamaya başladıkları sıcaklık değerlerini kaydediyor.

1. Sıvı 2. Sıvı 3. Sıvı 4. Sıvı

Miktarı (gram): 500 500 100 500

İlk sıcaklık (°C): 20 40 20 40

Kaynamaya başladığı

sıcaklık (°C): 100 78 78 56

Buna göre öğrenciler sıvılar ile ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisini yapmalıdır?

A) 2 ve 3. sıvı aynı, diğerleri farklıdır.

B) 2 ve 4. sıvı aynı, diğerleri farklıdır.

C) 1, 2 ve 4. sıvı aynı, 3. sıvı farklıdır.

D) Tüm sıvılar birbirinden farklıdır.

(8)

Fen Bilimleri

A A

A

AYDIN YAYINLARI

14. Serap öğretmen öğrencilerini bahçeye çıkarıp yere tebeşirle seksek oyunu çiziyor. Öğrenci- lerinden oyunda kaynama ve buharlaşma kav- ramlarına göre istenen özellikleri söyleyerek ilerlemelerini istiyor. Tüm özellikleri doğru söy- leyen yarışmacı oyunu kazanıyor.

Buharlaşmaya ait özellik

Kaynamaya ait özellik Ortak özellik Ortak özellik

BAŞLANGIÇ

Oyunu kazanan bir öğrencinin söylediği özellikler sırasıyla hangi seçenekte doğru verilmiştir?

A) Her sıcaklıkta gerçekleşir.

Isı vererek gerçekleşir.

Hızlı buharlaşmadır.

Sıvının yüzeyinde gerçekleşir.

B) Isı alarak gerçekleşir.

Her sıcaklıkta gerçekleşir.

Sıvının her noktasında gerçekleşir.

Madde sıvı hâlden gaz hâle geçer.

C) Sıvının yüzeyinde gerçekleşir.

Her sıcaklıkta gerçekleşir.

Isı alarak gerçekleşir.

D) Sıvının yüzeyinde gerçekleşir.

Isı alarak gerçekleşir.

Belli bir sıcaklıkta gerçekleşir.

15. Isı ve sıcaklık kavramlarını karşılaştırmak iste- yen Emel ile Arif aşağıdaki bilgileri veriyorlar.

Emel sıcaklık ile ilgili bilgileri verirken Arif ise ısı ile ilgili bilgileri veriyor.

Emel Arif 1. Termometre ile ölçülür.

2. Maddeler arasında alışverişi olur.

3. Enerji türü değildir.

4. Birimi kalori veya Joule’dür.

5. Alınıp verilemez.

Verilen bilgilerin kime ait olduğu “✓” işare- ti ile belirlendiğinde seçeneklerdeki işaret- lemelerden hangisi doğru olur?

A) Emel Arif

1. ✓

2. ✓

3. ✓

4. ✓

5. ✓

B) Emel Arif

1. ✓

2. ✓ ✓

3. ✓

4. ✓

5. ✓

C) Emel Arif

1. ✓

2. ✓

3. ✓

4. ✓

5. ✓

D) Emel Arif

1. ✓

2. ✓

3. ✓

4. ✓

5. ✓

(9)

Fen Bilimleri

AYDIN YAYINLARI

A A

A

16. Sıcaklıkları farklı olan maddeler birbirine temas ettirildiklerinde aralarında ısı alışve- rişi olur. Sıcaklığı fazla olan maddeler ısı verirken sıcaklığı az olan maddeler ısı alır.

Maddelerin son sıcaklıkları eşitlenince ısı alışverişi tamamlanır.

Aşağıdaki tabloda bazı maddeler ve sıcaklıkları verilmiştir.

Madde Sıcaklık (°C)

Çorba 50

Kaşık 10

Kâse 20

Buz 0

Su 20

Bardak 10

Bu maddelerin birbirine teması sonucu arala- rında gerçekleşen ısı alışverişine karar verile- rek aşağıdaki noktalı yerler doldurulacaktır.

1. Bardak, su ile doldurulduğunda ısı verir.

2. Suya buz konulursa ısı alır.

3. Çorba, kaseye konulursa ısı verir.

4. Çorba, kaşıkla karıştırılırsa ısı alır.

Buna göre, noktalı yerlere yazılması gere- kenler hangi seçenekte doğru verilmiştir?

1 2 3 4

A) Bardak Buz Çorba Kaşık

B) Su Buz Çorba Kaşık

C) Bardak Su Kase Çorba

D) Su Su Kase Çorba

17. Yasemin’in annesi sıkışan konserve kapa- ğını açmak için kapak kısmını içinde sıcak su bulunan bir tencereye koyuyor. Kavano- zun cam kısmına bir parça buz yerleştirip bir süre bekledikten sonra kavanozun kapağını kolayca açıyor.

Yasemin, annesinin yaptığı işlemlerden yola çı- karak iç içe geçmiş iki bardağı birbirinden ayır- mak istiyor.

Buna göre, Yasemin aşağıdaki işlemlerden hangisini yaparsa amacına ulaşmış olur?

A) İçteki bardağa soğuk su eklemeli, dıştaki bardağı sıcak suda bekletmelidir.

B) İçteki bardağa sıcak su doldurup beklemeli- dir.

C) Dıştaki bardağı soğuk suda bekletmelidir.

D) İçteki bardağa sıcak su eklemeli, dıştaki bardağı soğuk suda bekletmelidir.