İNTERNET ORTAMINDA YAŞANAN ETİK VE
GÜVENLİK SORUNLARI İLE
TEHDİT DURUMU
ĠNTERNET ETĠĞĠ
BĠR ĠLETĠġĠM ARACI OLARAK KULLANILMASI
Ġnternetin günümüzde yaygın
bir iletişim aracı olarak kullanılması, beraberinde dikkat edilmesi gereken
bazı kuralları da getirmektedir.
Ġnternet üzerinde kabul edilebilir
ya da edilemez davranışları tanımlayan kurallar " internet etiği " olarak adlandırılır.
Ġnternet etiği olarak adlandırılan bu kurallar, internet kullanılırken diğer
insanların haklarına saygılı olmak için ne yapılıp ne yapılamayacağına
ilişkindir.
Ġnternet Etiğinin Amacı
Kişilerin yüz yüze iletişimde birbirlerine
gösterdikleri saygı ve anlayışın, Ġnternet ortamında
da gösterilmesinin sağlanması.
Sanal Dünyada Etik Sorunlar
Uygun olmayan içerik,
resim ve görüntüler Sanal Hırsızlık (Fikri Mülkiyet İhlali)
Zararlı Yazılımlar
(Truva atı) Kumar
Şiddete Başvurma Sinirlendirme, Taciz,
İftira
Güvenlik Erişim
Doğruluk Bilgisayar Oyunlarının
İçeriği(Dövüş, Savaş)
Gizlilik
Sanal Dünyada Etik Sorunlar
BiliĢim Çağının Etik Sorunları
Fikri
mülkiyet Erişim
Gizlilik Doğruluk
BiliĢim Çağının Etik Sorunları
Bilgi kime ait
Bilgi aktarımının
sağladığı kanallar kime
aittir
Sahiplik Fikri
mülkiyet
BiliĢim Çağının Etik Sorunları
Sahiplik:
Başkalarının fikri mülkiyeti nasıl kullanması gerektiğini belirlemekle birlikte, mülkiyetin kontrol haklarına sahip olunması (Bynum ve Rogerson, 2004)
Program yazılımcısı örneği:
Kullanım izni, bu programa başkalarının nasıl sahip olabileceği ile ilgili şartları
belirleme hakkı.
Fikri mülkiyete karşı en büyük tehdit
• Fikirlerin dijital ortama aktarılması ve bu sayede kolay kopyalanabilir olması.
• İnternet aracılığıyla dijital bilgiye dönüştürülmüş fikirlerin kolay dağıtılabilir olması.
• Fikri mülkiyeti, kanunlar ve görevli kurumlar ile garanti altına almak gerekmektedir.
• Fikri mülkiyetin korunması için
kanunlar hazırlanmış ve bazı kurumlar
açılmıştır.
Erişilebilirlik (Accessibility)
Hangi bilgiye?
Ne şartlar altında?
(Güvenlik ve koşullar)
Kimin ulaşabileceği?
(Sayısal uçurum)
Bilgisayarlar ve Ġnternet
Yüksek miktarda bilginin depolanması, düzenlenmesi ve dağıtılmasına olanak sağlayan teknolojiler. Peki, gizli kişiler
bilgiler? Bilginin güvenliği? BĠT’ler emniyetli cihazlar mıdır?
Gizlilik
Bilgisayarları yetkisiz kullanmak
Bilgisayarları suç işleme niyetiyle yetkisiz kullanmak
Bilgisayar materyallerini yetkisiz değiştirmek
Doğruluk
• Bilginin doğruluğunun önemi Bilginin doğruluğundan, güvenirliğinden gerçekliğinden kim sorumludur?
• Ġnternete aktarılan dosyaların ve belgelerin doğruluğunu kim denetleyebilir?
YanlıĢ veri giriĢi (Kasten yapılmıĢ )
Yanlışlıkla yapılmış
Hatalı veri girişleri istenmedik sonuçlara sebep
olabilir.
Etik sor unların çöz üm ünde yaĢanan zorluk lar • İletişimde BİT’lerin kullanımı bireyler arasındaki ilişkileri değiştirmiştir.
• Kişisel yakınlığın azalması ve haberleşmedeki hız, eylemlerin etik boyutunun iyice
düşünülmesi için kullanıcılara yeterince
zaman bırakmaz.
Et ik sor unl arın çözü münde yaşanan zor lu klar
• Elektronik bilgi vs. kağıt üstünde olan bilgi
• Elektronik bilgi, çok daha kolay değiştirilebilir ve yetkisiz girişler için tehdide daha çok açıktır.
• Fikri mülkiyet hakları, eser hırsızlığı, korsanlık ve gizlilik sorunları güncel sorunlar haline
gelmiştir.
Bilgisayar etiğinde 10 ilke
1. İnterneti insanlara zarar vermek için
kullanmayacaksın.
2. Başkalarının internette yaptığı çalışmalara engel olmayacaksın.
3. Başkalarının gizli ve kişisel dosyalarına girmeyeceksin.
4. İnternet yoluyla
çalmayacaksın. 5. İnterneti yalancı şahit olarak kullanmayacaksın.
6. Parasını ödemediğin
yazılımları kopyalamayıp kendi malın gibi kullanmayacaksın.
7. Başkalarının elektronik iletişim kaynaklarını
izinsiz kullanmayacaksın.
8. Başkalarının entelektüel ürünlerini kendi malınmış gibi sunmayacaksın.
9. Tasarımladığın programların doğuracağı toplumsal
sonuçları önceden düşüneceksin.
10. Elektronik iletişim ortamını başkalarının haklarına saygı göstererek kullanacaksın.