Geliflimsel bir nedene ba¤l› olarak rahim ya da vajinas›z do¤an, veya rahmi sonradan hasar gören kad›nlar›n çocuk sahibi olma-lar›n›n flimdilik tek yolu, bebe¤in bir baflka kad›n›n rahminde geliflmesi. Ancak ‹sveçli bilimcilerin bu kad›nlara müjdeli bir haberi var. ‹fllemi koyunlar üzerinde baflar›yla ger-çeklefltiren araflt›rmac›lar, yumurtal›klar› düzgün çal›flan ama rahmi olmayan kad›n-larda da rahim nakli uygulamas›n›n yakla-fl›k befl y›l içinde bafllayabilece¤ini söylüyor-lar. Önce fareler, sonra da koyunlarla al›-nan olumlu sonuçlardan sonra s›radaki de-neme, doku uyuflmazl›¤› olas›l›¤›n› en aza indirgemeye yönelik hayvanlar aras› nakil çal›flmalar›. Daha bitmedi; insanlardan önce de di¤er primatlar var. Ama, söyledikleri gi-bi hepsi tahminen befl y›l içinde tamamlan-m›fl olacak. Gothenburg’daki Sahlgrenska Akademisi’nden Mats Brannstrom, rahimle-rin kadavralardan al›nabilecek olmalar›yla birlikte, doku uyumu bak›m›ndan en gü-venlisinin abla ya da anneden al›nacak ra-him olaca¤›n› söylüyor.
2000 y›l›nda Suudi Arabistan’da gerçekle-flen bir rahim nakli denemesi, baflar›s›zl›k-la sonuçbaflar›s›zl›k-lanm›fl ve rahmi yakbaflar›s›zl›k-lafl›k üç ay sonra yeniden alma zorunlulu¤u do¤mufl-tu. Nakli gerçeklefltiren araflt›rmac›larsa nakledilen organla ilgili olarak herhangi bir sorun yaflanmad›¤›n›, sorun kayna¤›-n›n ölümcül sonuçlar do¤urabilecek bir kan p›ht›s› oldu¤unu iddia etmifllerdi. Brannstrom’un bu konudaki görüflüyse, hayvan denemeleri tamamlanmadan insan uygulamalar›na kesinlikle geçilmemesi yö-nünde. “Bu, sonuçta yaflam kurtarmak için de¤il, yaflam kalitesini art›rmak için yap›lacak bir ifllem. Bu nedenle güvenilir oldu¤undan yüzde yüz emin olmal›y›z ki hasta durup dururken büyük riske girme-sin.”
Nature, 21 Haziran 2006
Ak›ll› Petri
Yeni bir ilac›n gelifltirilme sürecinde, bili-minsanlar›n› en çok u¤raflt›ran konulardan biri, ilac›n hedef doku d›fl›ndaki dokularda gösterebilece¤i zehir (toksik) etkisi. Karaci-¤erse, bu zehirlere özellikle duyarl› oldu¤u için, gelifltirilmekteki ilac›n karaci¤er üze-rindeki olas› etkilerini ortaya ç›kar›lmas› çok önemli. Ancak bütün aday ilaçlar›n et-kilerini hayvanlar üzerinde taramak firma-lara oldukça pahal›ya maloluyor; tabii hay-vanlar için neye maloldu¤u da ayr› konu. California Üniversitesi (San Diego) araflt›r-mac›lar›n›n gelifltirdikleri ve laboratuvarlar-da genelde hücre kültürü elde etmede kul-lan›lan petri kab›ndan esinlenerek adland›r-d›klar› “ak›ll› petri”yse, bu sorunun üstesin-den gelece¤e benzer. ‹laçlar›n zehir etkile-ri bak›m›ndan h›zla taranmas›nda kullan›la-bilecek bu düzenek, baflka konularda da ye-ni kap›lar açacak gibi görünüyor; dolafl›m-daki erken evre kanser hücrelerinin belir-lenmesi gibi.
Ak›ll› petrinin temeli, polistiren maddesiyle doldurulmufl, nanometre büyüklü¤ünde gö-zenekleri olan silikon kristalleri. Kristaller bu gözenekli yap›yla, ›fl›¤› içlerinde denetle-me özelli¤i kazan›yorlar. S›çan karaci¤er hücrelerinin kristal içindeki polistiren mad-desine ba¤lay›p ›fl›¤›n da¤›l›m›n› duyarl› bir spektrometreyle ölçen araflt›rmac›lar,
kad-miyum klorid ve asetaminofen maddeleri-nin afl›r› dozlar›na tepki gösteren hücreler-deki flekil de¤iflikliklerini belirleyebilmifller. “Hücreler, zehir etkisi gösteren maddeye tepki olarak büzüldükçe, ›fl›¤› çok daha iyi saç›yor ve bize istenmeyen yan etkiler orta-ya ç›karabilecek ilaçlar› çabucak belirleme olana¤› tan›yorlar” diye aç›kl›yor araflt›rma-c›lardan Michael Sailor.
Yöntemin en büyük avantaj›, di¤er ilaç de-nemelerinde oldu¤u gibi hayvan›n kendisini kullanmaktansa yaln›zca birkaç karaci¤er hücresini kullanman›n yeterli oluflu. Ve ta-bii h›z.
California Üniversitesi Bas›n Duyurusu, 14 Haziran 2006
B ‹ L ‹ M V E T E K N L O J ‹ H A B E R L E R ‹
12 Temmuz 2006 B‹L‹MveTEKN‹K
Migren, Cinsel ‹stekle
Ba¤lant›l› m›?
“Bu gece olmaz, bafl›m a¤r›yor” kliflesini de¤illeyen yeni bir araflt›rma, bafl› a¤r›yan herkesin cinsellikten kaç›nmad›¤›n›, aksine, migren hastalar›n›n önemli bir bölümünde cinsel iste¤in de artm›fl olabilece¤ini öne sürüyor.
ABD’deki Wake Forest Üniversitesi T›p Okulu’ndan Timothy Houle’un ifade etti¤ine göre cinsel istek ve migren a¤r›lar›, ayn› beyin kimyasal› -serotonin- taraf›ndan
etkileniyor olabilir. Houle ve ekibinin yapt›klar› araflt›rman›n amac› da, migren a¤r›lar›yla hastalar›n bildirdi¤i cinsel istek art›fl› üzerinde iliflkiyi, serotonin temelinde incelemek. Hem cinsel istek hem de migren, serotonin düzeyleriyle iliflkilendirilmifl durumda. Serotonin, depresyonda da rol oynayan bir kimyasal. Eldeki veriler, artm›fl serotonin düzeylerinin cinsel istekte azalma ortaya ç›kard›¤›, migren hastalar›nda da serotonin düzeyinin normalden az oldu¤u yolunda. Serotonin düzeylerinin migren ataklar›n›n bafllamas›nda da rol oynad›¤› düflünülüyor. Araflt›rmac›larsa bu bilinenler ›fl›¤›nda, migren hastalar›n›n serotonin sistemlerindeki anormalliklerin, cinsel isteklerini de art›r›yor olabilece¤i varsay›m›n› kurup bunu s›namaya karar vermifller. 68 yetiflkinle yapt›klar› çal›flma, varsay›mlar›n› do¤rular nitelikte. Ancak çal›flman›n görece genç bir grupta yürütülmüfl olmas› nedeniyle, ayn› ba¤lant›n›n orta yafl ya da daha üst yafl gruplar›n› da kapsay›p kapsamad›¤› kesin de¤il.
Wake Forest Üniversitesi Bas›n Duyurusu, 9 Haziran 2006
