2015 13(2)
Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi
iletişim : araştırmaları Dergisi
Center for Communication Research Ankara University
communication : research Journal iletişim : araştırmaları Ankara
Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi tarafından çıkarılan hakemli bir dergidir. Derginin amacı iletişim alanının disiplinlerarası yapısı içinde düşünce üreten araştırmacılar için uluslararası bir forum oluşturmak; teorik analiz ve tartışmalar kadar ampirik araştırmaları yayınlayarak iletişim alanında bilgi/veri üretiminin sağlanmasına katkıda bulunmak; kitap ve araştırma raporları ile ulusal ve uluslararası konferans ve kongrelerin değerlendirilmesini yapmaktır. Bu amaçları gerçekleştirmek için derginin kendini konumladığı sınır bilimsellik, akla uygun olmak ve eleştirelliktir.
iletişim : araştırmaları yılda iki kez,
Nisan ve Kasım aylarında yayınlanır. Dergi Türkçe, İngilizce, Almanca ve Fransızca dillerinde yazılmış yazılara yer verir. Hakemli bir derginin gereği olarak gönderilen yazılar, yazarın kimliğini bilmeyen uzman hakemler tarafından değerlendirmeye alınır.
communication : research is a
refereed academic journal published by the Center for Communication Research Ankara University. The journal seeks to establish an international forum for communication researchers within the interdisciplinary field of communication studies; to contribute to the production of knowledge and data by publishing theoretical analyses as well as empirical research; and to assess national and international meetings in addition to publishing book and research report reviews. In order to attain these goals, the journal identifies its extent as the limits marked by scientificity, accountability, and critical thinking. communication : research is
published twice a year in April and October. Journal’s languages of publication are Turkish, English, French and German. Submissions are sent out to anonymous referees for blind review.
Sahibi Publisher
Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi (İLAUM) adına Prof. Dr. Nuran Yıldız, Müdür
Yayın Danışma Kurulu Advisory Board
Nilgün Abisel Yakın Doğu Üniversitesi Aysel Aziz İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi Seçil Büker Ufuk Üniversitesi
Stuart Ewen The City University of New York (Hunter Collage)
Raşit Kaya Orta Doğu Teknik Üniversitesi Metin Kazancı Ankara Üniversitesi Levent Kılıç Anadolu Üniversitesi Mehmet Küçükkurt Gazi Üniversitesi Alois Moosmüller Münih Ludwig Maximilian
Üniversitesi (Almanya) Vincent Mosco Queen’s University
(Ottawa, Kanada) Filiz B. Peltekoğlu Marmara Üniversitesi Dan Schiller Illinois Universitesi, ABD Oya Tokgöz Ankara Üniversitesi Ahmet Tolungüç Başkent Üniversitesi Aydın Uğur Bilgi Üniversitesi Dilruba Çatalbaş Ürper Galatasaray Üniversitesi Konca Yumlu Ege Üniversitesi Eulalia P. Abril University of Illinois, ABD
Editörler Kurulu Editorial Board
Editör Editor B. Pınar Özdemir
Editör Yardımcıları Beris Artan Özoran Editor Assistants
Tasarım Design m. Sobacı
İletişim Adresi Contact Address
Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi Center for Communication Research Ankara University Cebeci, 06590, Ankara • Turkey Tel Phone (+90.312) 319 77 14
Faks Fax (+90.312) 362 27 17
E-Mail ilaum@ankara.edu.tr http:// ilaum.edu.tr
ISSN 1303-7900
iletişim : araştırmaları dergisi Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları
ve Uygulama Merkezi tarafından yayınlanmaktadır. © 2015 iletişim : araştırmaları. Tüm hakları saklıdır. communication : research journal is published by Center for
Communication Research Ankara University. © 2015 communication : research. All rights reserved.
Baskı: Ankara Üniversitesi Basımevi İncitaşı Sokak No: 10 Beşevler 06510 Ankara Tel: (0.312) 213 66 55
İçindekiler
5
B. Pınar Özdemir Editörden
Makaleler
9
Göze Orhon Medya ve Bellek Çalışmaları:
Paralellikler, Gerilimler
33
Engin Sarı Türkiye’de Medya Okuryazarlığı Eğitimi
ve Nefret Söylemi
67
Gökhan Bulut İletişim Çalışmalarına Sınıf Merkezli
Yaklaşım: “Deneyim” Olarak İletişim
Kitap Eleştirisi
81
Esra İnce Özer Geçmişi Susturmak:
Tarihin Üretilmesi ve İktidar
Etkinlik Değerlendirmesi
87
Sevgi Can Yağcı Aksel Macaristan Edebiyat Çevirmenleri
Buluşması Etkinlikleri
Üzerine Bir Değerlendirme
Bu yıl iletişim : araştırmaları dergisinin yayınlanmaya başlaması-nın on dördüncü yılı. Bu on dört yıl süresince dergimizin yayınlanma-sı konusunda zaman zaman yaşanan bir takım yayınlanma-sıkıntılar söz konusu olsa da iletişim : araştırmaları dergisini çıkarmak konusunda azmimiz hiç bir zaman ortadan kalkmadı. Türkiye’de bir çok disipline göre göreli olarak genç olan iletişim disiplininin gelişip serpilmesinde ileti-şim alanında yazılmış nitelikli yazıların büyük önem taşıdığına inan-dık ve bu inanç bize iletişim : araştırmaları'nın yayın hayatına devam etmesi konusunda gerekli motivasyonu sağlayan en önemli kaynak oldu.
iletişim : araştırmaları dergisi bu yeni sayı öncesinde editörünü değiştirdi. Derginin bundan sonraki sayılarının editörlüğünü bir süre ben yürüteceğim. Önceki yıllarda genç bir araştırma görevlisiyken editör yardımcılığını yaptığım bir derginin editörü olmanın bana ver-diği mutluluğu dergimizin okuyucularıyla paylaşmak isterim. Bu vesileyle önceki yıllarda dergimizin editörlüğünü yapmış kıymetli hocalarımıza ve dergimizin son editörü olan Engin Sarı’ya da buradan en içten teşekkürlerimi sunarım.
iletişim : araştırmaları dergisinin elinizde tuttuğunuz bu son sayı-sı iletişim alanıyla tanışmaları doksanlı yılların sonu iki binli yılların başında İLEF çatısı altında olan üç akademisyenin yazısını içeriyor. Dergimizin birinci yazısı Göze Orhon tarafından kaleme alınmış olan
Editörden
5
iletişim : araştırmaları • © 2015 • 13(2): 5-8
6 • iletişim : araştırmaları
Medya ve Bellek Çalışmaları: Paralellikler ve Gerilimler başlıklı maka-le. Bellek konusu son zamanlarda Türkiye'de de sosyal bilimler alanın-da popülerlik kazanan konularalanın-dan birisi ve kökeninde özellikle tarih-sel bağlamda ‘ne biliyoruz’ sorusundan ‘nasıl hatırlıyoruz’ sorusuna dönüşüm yer alıyor. Orhon makalesinde medya bellek ilişkisini irdeli-yor. Çalışmanın ilk bölümünde medya ve bellek çalışmalarının kesi-şimleri tartışılırken ilerleyen bölümlerde medya ve bellek çalışmaları arasındaki bağlantıları, bu iki alanı bir araya getiren araştırmalardaki tematik yörüngeler ve kesişmeler ele alınıyor.
Dergimizin ikinci makalesi Türkiye’de Medya Okuryazarlığı Eğitimi ve Nefret Söylemi başlıklı çalışma. Günümüzde bir çok bilgi-nin içiçe geçmiş medya sistemlerinden edinildiği göz önünde bulun-durulduğunda medya okur yazarlığının büyük önem taşıdığı çok açık. Dünya ile karşılaştırıldığında Türkiye’nin medya okuryazarlığı eğiti-mi ile tanışması ise oldukça yeni. Ülkeeğiti-mizde Radyo Televizyon Üst Kurulu ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın çalışmaları ile ilk ve orta öğretim müfredatına seçmeli medya okuryazarlığı dersi okutulmaya 2006 yılında başlanmış. Sarı, makalesinde mevcut medya okuryazarlığı ders içerik ve müfredatını eleştirel pedagoji ilkeleri ve nefret söylemi-ne dair tartışmalar çerçevesinde ele alıyor ve niteliksel olarak analiz ediyor.
Dergimizin üçüncü ve son makalesi ise Gökhan Bulut tarafından kaleme alınmış olan İletişim Çalışmalarına Sınıf Merkezli Yaklaşım: “Deneyim” Olarak İletişim başlıklı çalışma. Bulut çalışmasında iletişim alanı ve sınıf çalışmaları arasında ilişki kurma çabasının bir boyutu ola-rak, sınıf çalışmalarının temel kavramlarından biri olan “deneyim”in iletişim araştırmaları açısından nasıl değerlendirilebileceği ve bu iki alanın ilişkisinde yeni bir formun nasıl kurulabileceğini tartışıyor.
Bu sayımızın kitap eleştirisini Michel-Rolp Trouillot’un Geçmişi Susturmak: Tarihin Üretilmesi ve İktidar isimli kitabı üzerine Esra İnce Özer, etkinlik değerlendirmesini ise 11-14 Temmuz 2017 tarihleri ara-sında Budapeşte’de gerçekleşen Macaristan Edebiyat Çevirmenleri Buluşması üzerine Sevgi Can Yağcı Aksel kaleme aldı.
B. Pınar Özdemir • Editör’den • 7
Yaz ayının bu en sıcak günlerinde elinize ulaşacak olan sayımızın yayınlanması konusunda emeği geçen başta İletişim Araştırma Uygulama Merkezi müdürü Prof. Dr. Nuran Yıldız olmak üzere bir kaç isme özellikle teşekkür etmek isterim. Dergimizin tasarımını yapan Sobacı Hocamız şu geçtiğimiz on dört yıl boyunca yaz kış, gece gündüz demeden her zaman güler yüzüyle yanımızda oldu. İşimiz hep acildi, bu aciliyeti anlayışla karşıladı. Dergimizin editör yardımcı-sı Beris Artan Özoran derginin tüm işlerini benimle birlikte yüklendi, bütün yazışmaları çok büyük titizlikle yürüttü. Bu derginin çıkmasın-da çok büyük emeği var. Son teşekkürüm ise hakemlerimize, hakem-lerimiz kıymetli değerlendirmeleriyle dergimizin akademik niteliğini yüksek tutmamızı sağladılar. Hepsine tek tek çok teşekkür etmek isterim
Elinizdeki sayıyı umarım siz de beğenerek okursunuz. Üç ay sonra görüşmek dileğiyle…
