Almanya
• Tam Adı: Federal Almanya Cumhuriyeti
• Yüzölçümü: 357 021 km²
• Başkenti: Berlin
• Para Birimi: Euro
• Dili: Almanca
• Nüfusu: 82.000.000
• Ortalama Yaşam Süresi: 79 yıl
• Okur Yazarlık Oranı: % 99
• Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 31,400 $
COĞRAFİ KONUM
• Orta Avrupa'da yer alan ve 2 389 km kıyısı olan Almanya’nın kuzeyinde Baltık Denizi ve Kuzey Denizi bulunmaktadır.
• Toplam 3 621 km olan kara sınırının; 68 km'si Danimarka, 456 km'si Polonya, 646 km'si Çek Cumhuriyeti, 784 km'si Avusturya, 334 km'si İsviçre, 451 km'si Fransa, 138 km'si Lüksemburg, 167 km'si Belçika ve 577 km'si de Hollanda iledir.
• Toplam 357 021 km² alan kaplayan Almanya 31- 22° K paralelleri ile 24-36° D boylamları arasında yer almaktadır.
Ülke arazisinin 7 800 km² si göl, 349 223 km² si kara yüzeyidir.
• Ülkenin en alçak yeri -3.54 m ile Neuendorf bei Wilster,
• en yüksek yeri 2 963 m ile Zugspitze Tepesidir.
• YER ŞEKİLLERİ
• Almanya'nın yeryüzü şekilleri üç kısımda incelenebilir. Ülkenin kuzeyinde geniş ovalar uzanırken, orta kısımları platolar, güneydeki Bavyera çevresi ise Alp Dağları ile kaplıdır.
• Ülkenin üçte birini, yüksekliği 50 m'yi aşmayan Almanya Ovası oluşturur. Burası yer yer buzulların taşıdığı morenlerle kaplıdır. Baltık ve Kuzey Denizi kıyılarında kumullardan oluşan adalar yer alır. Orta bölümünde yüksekliği nadiren 1000 m'yi aşan tepelikler vardır.
• Tuna nehrinin kaynağını aldığı sahada Alp dağlarına geçilir; burada yükseklik 3000 m'ye yaklaşır.
• Ülkenin önemli akarsuları, Kuzey Denizine dökülen Ems, Weser ve
Elbe'dir. Rejimleri düzenli ve kanallarla birbirine bağlı olan bu
akarsular üzerinde taşımacılık yapılır. Denize döküldükleri yerlerde
delta oluşmamaktadır. Bunun sebebi gel-git akıntılarının etkin olması
ile ilgilidir.
ELBE NEHRİ
Bavyera Alpleri
Çevre
• Sanayi tesislerinde kullanılan kömür sonucunda ortaya çıkan hava kirliliği etkili olabilmektedir.
• Sülfür dioksitin etkisiyle oluşan asit yağmurları ormanlara zarar vermektedir.
• Doğu Almanya'dan kaynağını alan nehirlerin taşıdığı endüstriyel atıklar Baltık denizinde kirliliğe neden olmaktadır.
• Alman hükümeti; doğal koruma alanları kurarak Avrupa'nın
flora, fauna ve habitatını korumak için söz vermiştir.
İKLİM
• Almanya'da ılıman okyanus iklimi görülmektedir. İklim soğuk, yıl boyunca bulutlu ve yağışlıdır. Yıllık ortalama yağış 600-800 mm. civarındadır. Ortalama sıcaklıklar, yıl boyunca 0°C’nin altına düşmez.
• Alp Dağları üzerinde yer alan kısımlarda karasal şartlar etkilidir.
• Zaman zaman Alplerden sıcak Fön rüzgârları esmektedir.
• Ülkenin orta bölümünden geçen nehirlerin nadiren de olsa,
donması ulaşımı engeller.
BİTKİ ÖRTÜSÜ
• Almanya'nın alçak düzlüklerinde yaprağını döken ormanlar görülür. Ancak ülkenin büyük bir bölümü doğal bitki örtüsünü kaybetmiştir.
• Yapay yollardan yetiştirilen ormanlar yaygındır. Güneye doğru yüksekliğin artması ile birlikte soğuğa dayanıklı iğne yapraklı ormanlar (sarıçam, huş ve melez) görülür.
• Ülke topraklarının % 27 sini kapsayan ormanlar, güneyde Bavyera ve Alplerin kuzey eteklerinde özellikle Salzburg civarında yer alır.
•
Kara Ormanlar /Almanya
• NÜFUS
• Nüfusu 82 milyon olan ülkede nüfus artışı durmuştur.
• Ülkenin yaklaşık 7,3 milyon civarındaki nüfusunu, başka ülkelerden (ispanya, Portekiz, Yunanistan, Yugoslavya ve Türkiye) gelen işçiler ve aileleri oluşturur.
• Aileleri ile birlikte 2 milyonu aşan Türk işçileri, diğerlerine göre çoğunluktadır.
• Nüfus yoğunluğu sanayi merkezlerinde fazladır. Nüfusun yaklaşık yansı, Ruhr vadisinden Bonn'a kadar uzanan sahadaki kentlerde toplanmıştır. Ulaşım ağının iyi olması, kentlerde fazla nüfusun toplanmasını engellemektedir.
•
• 0-14 yaş: % 13.9 15-64 yaş: % 66.3
65 yaş ve üzeri: % 19.8
•
• Ortanca yaş: Toplam: 43 yıl
• Erkek: 41.8 yıl
Kadın: 44.3 yıl (2007)
• Nüfus artış oranı: % -0.033
•
• Doğum oranı: 1 000 kişide / 8.2 doğum
• Ölüm Oranı: 1 000 kişide / 10.71 ölüm
• Net göç oranı: 1 000 kişide / 2.18 göç
• Cinsiyet oranı: Doğumda: 1.06 erkek / kadın
• 15 yaş altı: 1.054 erkek / kadın
• 15-64 yaş: 1.038 erkek / kadın
Toplam nüfusun: 0.966 erkek / kadın
•
• Bebek ölüm oranı: Toplam: 1 000 canlı doğumda / 4.08 ölü
• Erkek: 1 000 canlı doğumda / 4.51 ölü Kız: 1 000 canlı doğumda / 3.62 ölü
•
• Ortalama Ömür: Toplam nüfus: 78.95 yıl Erkek: 75.96 yıl
• Kadın: 82.11 yıl
• EKONOMİ
2. Dünya Savaşı sonucunda yenik düşerek kentleri, fabrikaları yerle bir olan Almanya, hızla kalkınmıştır. Ekonomik bakımından Avrupa'da ve dünyada sayılı ülkeler arasındadır.
Batı Almanya, Avrupa'da en yüksek işçi ücreti ödeyen, sosyal adalet, refahı sağlayan, düşük enflâsyon ve satın alma gücü fazla, işsizlik oranı düşük bir ülkedir.
Buna karşılık 1990 yılına kadar Varşova Paktı ülkeleri arasında bulunan Doğu Almanya, aynı gelişmeyi gösterememiştir. Bununla beraber Doğu Almanya, sosyalist blok içerisinde en fazla gelişmiş ülke olmuştur.
• Almanya, ticaret hacmi açısından dünyanın önde gelen ülkeleri arasındadır.
Gelişmiş deniz ve hava ulaşımı ile dünyanın her yerine bağlantı sağlanmaktadır.
Hamburg ve Bremen limanları ile Frankfurt Hava Limanı'nın uluslararası taşımacılıkta önemli yeri önemlidir.
Bankacılık, borsa, sigorta işleri, bilimsel ve teknolojik araştırmalar, eğlence, pazarlama, sağlık, eğitim, sosyal güvenlik ve turizm alanlarında da çok başarılı hizmetler vermektedir.
• Almanya, sanayi ürünleri ihraç etmekte, dış ülkelerden yiyecek ve ham madde almaktadır.
•
• GSMH Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 31,400 $ (2006)
• GSMH Sektörlere Dağılımı: tarım: % 0.9 endüstri: % 29.1 hizmetler: % 70
• İş Gücü: 43.66 milyon (2006 tahmini)
•
• İşsizlik Oranı: % 7,1
• Fakirlik Sınırının Altındaki Nüfus: % 11
• Enflasyon Oranı (tüketici fiyatları): % 1,7 (2006)
• TARIM
• Almanya, modern tarım yöntemleri kullanarak yüksek verim alan bir ülkedir.
• Almanya'da yetiştirilen tarım ürünleri, ülkenin ihtiyacını karşılamaktan uzaktır. Önemli tarım ürünlerini buğday (18 milyon ton), arpa, yulaf, çavdar, şeker pancarı, patates, meyve, lahana ve şerbetçi otu oluşturur.
• Topraklarının büyük bir bölümü orman, çayır ve otlaklarla kaplıdır.
• Ülkede büyükbaş hayvanlar, domuz ve kümes hayvanları yetiştirilmektedir. Ülkenin üçte birini kaplayan ormanlardan elde edilen ürünlerin milli ekonomiye katkısı da bir hayli fazladır.
• Arazi Kullanımı: Ekili-Dikili Alan: % 33.13
• Sulanabilir Arazi: 4,850 km²
• SANAYİ
• Almanya dünyanın en önemli sanayi ülkelerinden birisidir. Ülke sanayisi teknolojisini son derece geliştirmiştir. Almanya'daki sanayinin gelişmesinde, Ruhr ve Saar havzalarındaki kömür yataklarının önemli etkisi olmuştur. Ruhr Havzası, Almanya'nın en büyük ve dünyanın sayılı sanayi bölgeleri arasındadır. Burada üretilen demir ve çeliğin bir bölümü, makine ve motorların üretiminde kullanılır.
• Aşağı Saksonya, Frankfurt, Mannheim ve Stuttgart, önemli sanayi tesislerinin yer aldığı merkezlerdir.
• Önemli sanayi dalları; demir, çelik, kömür, çimento, kimyasal maddeler, makine, taşıt, makineli aletler, elektronik aletler, gemi inşası, tekstil, gıda ürünleri ve başta bira olmak üzere çeşitli içeceklerdir.
Sanayi üretimi büyüme oranı: % 4.4 (2006 tahmini)
• MADENCİLİK
• Ülkede çıkarılan başlıca madenler; demir, kömür, potasyum, linyit,
uranyum, bakır, doğalgaz, kaya tuzu ve nikeldir.
• TİCARET
• İhracat: 1.133 trilyon $ (2006 tahmini)
• İhraç Malları: Çeşitli makineler, taşıtlar, kimyasal maddeler, metaller ve metal ürünleri, gıda maddeleri ve tekstil ürünleri.
• İhracat Yaptığı Ülkeler: Fransa % 10.2, ABD % 8.8, İngiltere % 7.9, İtalya % 6.9, Hollanda % 6.1, Belçika % 5.6, Avusturya % 5.4 ve İspanya % 5.1 (2005)
• İthalat: 916.4 milyar $ (2006 tahmini)
• İthal Malları: Önemli ithal malları; çeşitli makineler, taşıtlar, kimyasal maddeler, gıda maddeleri, tekstil ve madenlerdir
• İthalat Yaptığı Ülkeler: Fransa % 8.7, Hollanda % 8.5, ABD % 6.6, Çin % 6.4, İngiltere % 6.3, İtalya % 5.7, Belçika % 5 ve Avusturya % 4 (2005)
• Dış Borcu: 3.904 trilyon $ (2006)
• Para Birimi: Euro (EUR)
• ULAŞIM
• Hava Alanları: 554 tane
• Boru Hatları: Ham petrol: 3,546 km
• Petrol ürünleri: 3,827 km
• Doğalgaz: 25,035 km
Demiryolu: 47,201 km Karayolu:
• Toplam: 231,581 km
• Asfaltlanmış: 231,581 km (12,200 km'si otoban)
• Su Yolu: 7,467 km
• En önemli su yolları Ren ve Elbe nehirleri ve Kuzey Denizi ile Karadeniz'i birbirine bağlayan Main - Danube kanal hattıdır.
•
• Limanları: Bremen, Bremerhaven, Brunsbuttel, Duisburg, Frankfurt,
Hamburg, Karlsruhe, Mainz, Rostock ve Wilhemshaven'dır.
1
ARJANTİN
2
• Yüzölçümü:2.766.890 km2
• Nüfus:40.000.000 (2010)
• Yönetim:Federal Cumhuriyet
• Başkent:Buenos Aires
• Önemli Şehirleri:Buenos Aires, Rosario, Cordoba, La Plato, Santa Fe
ARJANTİN
3
Nüfus artış oranı:%0.96
Ortalama yaşam:76.5 yıl (erkeklerde 73.3,kadınlarda 79.97 yıl)
Nüfusun etnik dağılımı:Beyazlar (Çoğunlukla İtalyan ve
İspanyollar) %97, melezler, Kızılderililer ve diğer beyaz olmayan gruplar %3…
Din:Katolikler %92, Protestan %2, Museviler %2, diğerleri %4.
Dil:İspanyolca(resmi), İngilizce ,İtalyanca, Almanca, Fransızca
Okuryazar oranı:%97.2
İşsizlik oranı: %12.0
• Ülke, 22 ° -55 ° güney enlemleri arasında yer alır.
• Antarktika kıtasına doğru
gidildikçe daralan, bir kamayı andıran Arjantin’in, batısında Şili, kuzeyinde Bolivya ve
Paraguay, kuzeydoğusunda Brezilya ve Uruguay,
güneydoğusunda Atlas Okyanusu ile çevrilidir.
• Arjantin çok uzun bir sahil
şeridine sahip olmasına karşın, az sayıda adaya sahiptir.
4
• Arjantin 23 eyalete ve 1 federal bölgeye ayrılmıştır.
1.Buenos Aires(federal eyalet) 2.Buenos Aires 13.Mendoza 3.Catamarca 14.Misiones
4.Chaco 15.Neuguen
5.Chubut 16.Rio Negro 6.Cordoba 17.Salta
7.Corrientes 18.San Juan 8.Entre Rios 19.San Luis 9.Formosa 20.Santa Cruz 10.Jujuy 21. Santa Fe
11.La Pampa 22. Santiago del Estero 12.La Rioja 23.Tierra Del Fuego
24.Tucuman
5
6
Arjantin farklı
özellikler içeren dört büyük coğrafi
bölgeye ayrılır;
Andlar
Kz.dğ.Düzlükleri
Pampalar
Patagonya
Andlar
Bu bölgede, Amerika kıtasının en yüksek tepesi Aconcogua (6960 m) bulunur.
Dünyanın en yüksek iki yanardağı Ojos del Salada (6880 m) ve Monte Pissis (6795 m) burada yer alır.
And dağları, yaklaşık 40° enleminden güneye doğru Patagonya Andları adını alırlar ve en güneydeki Tierra del Fuego’ya (ateş toprakları) kadar yükseklikleri azalarak uzanır.
Patagonya Andları buzul morfolojisi ve volkanik oluşumları ile dikkat çeker.
7
8
Kuzeydoğu Düzlükleri
İki farklı bölümde meydana gelmiştir.
Parana Irmağı’nın doğusunda kalan kesim Mezopotomya olarak tanınır; bataklık ve yoğun ormanlarla kaplı bir sahadır.
Parana’nın batı ve kuzeyini içine alan ovalık alan ise “Chaco”
adını alan bölge savanlarla kaplı, sıcak ve seyrek nüfusludur.
Pampalar
• İspanyolca düzlük-ova anlamına gelen Pampa, Arjantin ekonomisinin can damarıdır.
• Geniş, serin, sulak ve ağaçsız olan bu bölge, hem hayvancılık hem de tarla tarımı için elverişlidir.
• Bu bölge aynı zamanda Arjantin nüfusunun da en yoğun olarak yerleştiği kesimdir.
• Denizden yüksekliği 100 m’yi geçmez.
• Chaco bölgesinin güneyinden (yaklaşık 30°enlemi) Colorado nehrine, Atlas Okyanusu kıyılarından And eteklerine kadar uzanır.
• Bu geniş düzlük, Doğu Pampa ve Batı Pampa olmak üzere iki alt bölüme ayrılır. Doğu kesim nemli, batı kesim ise kuraktır.
9
Pampalar
10
Patagonya
Colorado Irmağı’ndan Horn Burnu’na kadar uzanan Arjantin’in güney toprakları Patagonya bölgesidir.
Ülkenin ¼ ‘ünü içine alır. Ancak nüfus, çok seyrektir.
Genelde And Dağları’ndan gelen akarsular tarafından parçalanmış, çok yüksek olmayan (1000 m’nin altında) bir plato görünümündedir.
Soğuk ve az yağışlı Patagonya bölgesi, küçükbaş hayvan yetiştiriciliği için son derece elverişlidir.
11
Fiziki Özellikler
• Güney Amerika'nın Büyük Okyanus kıyıları boyunca uzanan And Dağları, Şili ile Arjantin arasındaki önemli engebeyi oluşturur.
• Arjantin'in batısını kaplayan, yer yer aktif volkanların da bulunduğu bu dağlık arazi, And Dağları'nın en yüksek noktasını da (Aconcagua 6958 m) içerisine almaktadır.
• Kuzeyde, Paraguay sınırından güneye doğru Buenos Aires'e kadar olan alanı Grand Chaco (Büyük Şako) bölgesi oluşturur.
Bu geniş alan, Parana Nehri ve çok sayıdaki kolu tarafından sulanır.
12
13
And Dağları /Arjantin
14
• Büyük Şako Bölgesi'nden Colorado Irmağı'na kadar uzanan alan, ortalama 50-100 m yüksekliğindeki Pampa düzlüklerinden oluşur. Ülkenin can damarı durumundaki bu bölge, dünyanın en önemli tarım alanlarındandır.
• Colorado Irmağı'ndan, ülkenin en güney ucundaki, Horn Burnu'na kadar olan alanı Patagonya Platosu kaplar. Bu geniş plato, And Dağları'ndan inen akarsular tarafından parçalanmıştır.
Arjantin Pampaları
• Güney Amerika'nın en büyük akarsularından olan biri olan
Parana'nın büyük bir kısmı Arjantin sınırları içindedir. En önemli kollarını; Paraguay ve Salado nehirleri oluşturur.
• Parana, Atlas Okyanusu'ndaki Rio de la Plata halicine dökülür.
• Ülkenin diğer önemli akarsuları; Uruguay, Colorado ve Rio Negro olup, bu akarsular üzerinde büyük ölçüde taşımacılık yapılır.
15
16
Parana River
İklim
• Arjantin, tropikal kuşaktaki az bir bölümü dışında güney yarım kürenin ılıman kuşağında yer alır.
• Sıcaklık, enlem etkisiyle kuzeyden güneye doğru azalır.
• Kuzey güney yönünde geniş yer kaplayan ülkede, yüzey şekillerinin de etkisiyle farklı iklimler görülür.
• Grand Chaco Bölgesi'nde sıcak ve kurak olan iklim, doğuya doğru daha yağışlı ve nemli hale gelir.
• Patagonya Platosu ve Pampa'nın doğu kesimlerinde yağışlı ve ılıman okyanus iklimi görülürken batıya doğru karasallığın etkisiyle yağışlar azalır.
• Ülkenin güney kısmındaki Patagonya’da soğuk iklim ve buzullar
dikkat çekicidir…
1718
Patagonya
Bitki Örtüsü
• Ülkenin büyük bir bölümü, çayır ve dikenli çalılıklarla kaplıdır.
• Patagonya’nın kuzeyinde kalan batı yarısı ağaçsılardan ve az çok dikenli, az yapraklı çalılardan oluşan seyrek bir bitki topluluğuyla örtülüdür.
• Doğal halinde yüksek otlardan oluşan uçsuz bucaksız bir çayır ve verimsiz bir otlak olan Pampa, Avrupa’dan yeni ot türlerinin getirilmesiyle ve üçgül ile yoncanın yaygınlaştırılmasıyla değiştirilmiştir.
• Güney Andlar’daki göller bölgesinde Arokarya (Çam) Ormanları ve Macellan Boğazı dolaylarında kayın ormanları yer alır.
• Kuzeyde büyük tropikal orman, iki yerde Arjantin’e sokulur:
Misiones’te ve Tucumán Andları’nın doğu yamaçlarında, sert keresteli, kabukları bakımından zengin türlerin ağır bastığı Quebrachos ormanları yer alır.
•
1920
Quebrachos
Kayın/Patagonya
Beşeri Coğrafya
Nüfus …
• Nüfusun büyük bir kısmı büyük şehirler ve etrafındaki bölgelerde toplanmıştır.
• Arjantin nüfusunun yarıya yakını başkent
Buenos Aires’deve civar bölgelerde toplanmıştır. Bu durum şehri, güney yarım kürenin en büyük şehirlerinden biri yapmıştır.
• Hemen hepsi Avrupa asıllı olan Arjantin nüfusunun, %70 kadarı şehirlerde yerleşmiştir.
• Nüfus artış oranı azdır %0.96’dır.
• Nüfusun çoğunluğunu İspanyol ve İtalyan kökenli göçmenler oluşturur.
21
BUENOS AİRES
22
Dil
• Arjantin resmi dili İspanyolcadır.
• İspanyolcanın telaffuzu Buenos Aires bölgesindeki İtalyanların etkisiyle farklılaşmıştır.
• İngilizce, Fransızca, İtalyanca ve diğer yabancı diller şehirlerde fazla miktarda konuşulur.
• Arjantin, bu özellikleri bakımdan ülkenin eğitim seviyesinin genel olarak yüksekliğini ve sosyal tabakanın kozmopolit yapısını aksettirir.
23
Eğitim
• Latin Amerika’nın okur-yazar seviyesi en yüksek olan ülkesidir.
• 6 ile 14 yaş arasında çocukların okula gitmeleri zorunludur.
• Milli bütçenin %14’ü eğitime harcanmakta olup, kişi başına harcadığı miktar herhangi bir Latin Amerika ülkesinin iki katından daha fazladır.
24
Ekonomi
Topraklarının ancak %13’ü tarıma elverişli olmasına karşın, tarım
en önemli ekonomik etkinlik alanlarında birini oluşturur.
Buenos Aires, Santa Fe, eyaletlerinde tarım çok gelişmiştir.
Ülkede en fazla
buğdayüretilmektedir.
Soya fasülyesi, pamuk, ayçiçeği, keten tohumu, şeker
kamışı,mısır, patates
ve hayvan yiyeceği olarak
yoncaönemli üretim maddeleridir.
Hayvancılık, ekonomi de önemli rol oynamakta olup, büyükbaş hayvan yetiştiriciliği gelişmiştir.
Pampalarda
sığır, Patagonya’da ise
koyunyetiştiriciliği yapılır.
Sığır eti
üretiminde dünyada üçüncü sırada yer alan Arjantin, yün üreticiliğinde de ileridir.
25
• Arjantin’de sanayi, I. ve II.Dünya savaşları arasında gelişmeye başlamıştır.
• Sanayileşme süreci, şehirlerin hızla büyümesini sağlamıştır.
• Sanayi ürünleri arasında; petrol ürünleri, demir-çelik, çimento, otomotiv, elektrikli ev aletleri, sanayi makineleri, vagon, gemi vs.
yer alır.
• Arjantin, Güney Amerika’nın önemli petrol çıkaran ülkelerinden biridir. Petrol ve doğalgaz ihtiyacını kendi kaynaklarından sağlar.
• Enerji üretimi, ülke ihtiyacını karşılamaz.Yeterli hidroelektrik santrallerinin olmaması, bu ihtiyacın karşılanması için petrol ve doğalgaz üretimine ağırlık verilmesine neden olmuştur.
26
SANAYİ
Ulaşım
Arjantin, genel olarak gelişmiş bir iç taşımacılık sistemine sahiptir.
Demiryolları, arazinin düz ve demiryolu inşası kolay olduğundan gelişmiş olup, toplam demiryolu uzunluğu 43.200 km’dir.
Ülke genelinde ancak dörtte biri asfaltlanmış 210.000 km’yi aşan bir karayolu ağı vardır.
Arjantin’in iç ve dış hatlarda gelişmiş bir havayolları ulaşımı bulunmakta olup, Buenos Aires havaalanı, şehirden uzak
olmasına rağmen dünyanın en gelişmiş havayollarından biridir.
Nehir ulaşımı, özellikle yük taşımacığı için Uruguay ve Parana nehirleri üzerinde önemlidir.
Parana Nehri üzerindeki Rosario geniş bir iç limandır.
Buenos Aires de, Atlantik üzerinde dünyanın en işlek limanlarından birisidir.
27
28
Rosario
1
AVUSTRALYA
2
Resmi Adı Avustralya Uluslar Topluluğu
Yüzölçümü 7.682.300 km² Başkenti Canberra
Para Birimi Avustralya Doları Yönetim biçimi Federal Parlamenter
Demokrasi
Dili İngilizce
Nüfusu 21,5 milyon (2010) Nüfus
Yoğunluğu 2.5 Ortalama
Yaşam süresi 79.4
3
AVUSTRALYA
Oğlak Dönencesi’nin iki yanına yayılan ülke; kuzey batı’sındaki Timor ve Arafura denizleriyle Endonezya’dan,
Kuzeydoğusundaki Torres Boğazı ile Papua Yeni
Gine’den,
Güneydoğusu’ndaki Tasman Denizi ile Y.Zelanda’dan,
Büyük Set Resifleri ile Mercan Denizi’ndeki adalardan,
Güneyde ise Hint Okyanusu ile
Antartika’dan ayrılır.
Yeryüzü Şekilleri:
Diğer kara parçalarıyla bağlantısı olamayan Avustralya’nın, yüzey şekilleri sadedir.
Kıyıları düz olduğu için,
yüzölçümüne göre kıyı şeridi uzunluğu kısadır.
Ortalama yükseltisi 210m, en
yüksek yeri olan; Kosciusko Dağı, 2.228m’dir.
Ülke yüzölçümün sadece %5’i
600m’nin üzerindedir
5
Avustralya 3 ana bölgeye ayrılır:
1.Batı Platosu
2.Doğu
Yükseklikleri
3.Büyük Artezyen
Havzası
6
1.Batı Platosu:
Bölgedeki çöller;
•
Büyük Victoria Çölü•
Büyük Kum Çölü•
Gibson Çölü•
Tanami Çölü•
Simpson çölü•
Arunta Çölleri
Ülke topraklarının %60’ını kaplar. (4.500.000km²)
Denizden yüksekliği:300-600m’dir
Nullarbor Ovası, platonun güney kenarını oluşturur.
Platonun en yüksek noktası Zeil Tepesidir (1.510m).
Plato,kuraklığıyla ünlüdür,geniş çöl ve yarı çöl alanları uzanır.7
2.Doğu Yükseklikleri:
Büyük Ayırıcı Sıra Dağları 500km’lik genişliğiyle anakaranın doğusunu çevreler.
Okyanusa bakan yamaçları dik, İçe bakan yamaçları yavaş yavaş alçalan tepeler ve yaylar oluşturur.
En yüksek noktası KosciuskoTepesidir (1800m) Tasmanya’da uzantısı olan tepe kısmen buzlarla kaplıdır.
Avustralya’nın su bölümü çizgisini oluşturur.
York Burnu’ndan Freaser Adaları’na kadar dünyanın en büyük
mercan kayalıkları buradadır (yaklaşık 2000km).
8
3.Büyük Artezyen Havzası:
Batı Platosu ve Doğu Yükseklikleri arasında yer alır.
Büyük Artezyen Havzası 3’e ayrılır:a) Carpantaria Havzası:Adını
körfezden alır. Büyük bir bölümü deniz seviyesinin altındadır.
Eyre Havzası’ndan hafif bir yükseltiyle ayrılır.
b) Eyre Havzası: Adını Eyre Gölü’nden alır. Ülkenin en alçak yeridir.(-16m)
c) Murray Havzası: Murray ve Darling Irmakları’nın havzasıdır.Eyre Havzası’ndan Lofty ve Barrier Sıradağları ile ayrılır.
9
İKLİM
Avustralya’nın coğrafi konumu iklimini genel olarak olumsuz etkilemiştir.
Oğlak dönencesinin her iki
tarafında yer alan Avustralya’da,
daha çok sıcak ve kurak bir iklim
etkilidir.
10
Avustralya’nın kuzeyinde, York yarımadası ile
Karpentariya körfezi kıyı bölgesinde ekvatoral iklim,
Kuzey ve
Kuzeydoğusunda Subtropikal iklim,
Kıtanın iç kesimlerinde çöl iklimi, büyük çöllerin
etrafında da Bozkır iklimi,
Doğu kıyılarında kışları kurak orta kuşak iklimi,
Güney ve Güneybatısında Akdeniz iklimi,
Güneydoğusunda ise
kışları ılık orta kuşak iklimi
görülür
11