GİRESUN İL BİLGİ NOTU

(1)

GİRESUN İL BİLGİ NOTU

DOĞU KARADENİZ KALKINMA AJANSI GİRESUN YATIRIM DESTEK OFİSİ

İçindekiler

SOSYO EKONOMİK GÖRÜNÜM ... 2

1. DEMOGRAFİ ve GÖÇ 2

2. SEGE 7

3. MİLLİ GELİR

9

(2)

4. DIŞ TİCARET 11

5. KAMU YATIRIMLARI GENEL BİLGİLER 15

6. TEŞVİKLER 16

SEKTÖREL GÖRÜNÜM ... 17

1. TARIM 17

2. İMALAT SANAYİ 22

3. KÜLTÜR-TURİZM 29

4. ULAŞTIRMA 32

5. EĞİTİM 37

6. SAĞLIK 38

7. SOSYAL İÇERME 40

8. ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE KENTSEL ALTYAPI 42

9. MADENCİLİK 43

10. ENERJİ 44

SOSYO EKONOMİK GÖRÜNÜM

1. DEMOGRAFİ ve GÖÇ

(3)

• 16 ilçesi, 24 belediyesi ve 551 köyü bulunan Giresun ilinin nüfusu, 2019 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre 448.400 kişidir ve 81 il arasında 44.sırada yer almaktadır.

• Nüfusun 223.422’sini erkekler, 224.978’ini ise kadınlar oluşturmaktadır.

• 2018 nüfusuna göre 2019 nüfusu %1,21’lik bir azalış göstermiştir.

• 2007-2019 dönemi boyunca Giresun ili nüfusu % 7,39’luk artış göstermiştir.

• Giresun’un 2019 nüfus yoğunluğu 66/km² dir.

Tablo 1: Giresun Yıllık Nüfus

Kaynak: TÜİK

• İle ait nüfus artışı dalgalı bir seyir izlemektedir. 2018-2019 döneminde nüfus artış hızında % 1,21’lik bir azalış gerçekleşmiştir.

Şekil 1: Giresun Yıllık Nüfus Artış Hızı

Kaynak: TÜİK

• 2019 yılında Giresun ilinin ilçeler bazında nüfus bilgileri aşağıdaki tabloda verilmiştir.

- Merkez ilçesi %30,97’lik oran ile en büyük paya sahiptir.

- Çanakçı ilçesi ise %1,39’luk oran ile en az nüfusa sahip ilçe konumundadır.

417 505 421 766 421 860 419 256 419 498 419 555 425 007 429 984 426 686 444 467 437 393 453.912 448.400

2 0 0 7 2 0 0 8 2 0 0 9 2 0 1 0 2 0 1 1 2 0 1 2 2 0 1 3 2 0 1 4 2 0 1 5 2 0 1 6 2 0 1 7 2 0 1 8 2 0 1 9

NÜFUS

-100%

-50%

0%

50%

100%

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Artış Hızı 1,02 0,02 -0,62 0,06 0,01 1,3 1,17 -0,77 4,17 -1,59 3,78 -1,21

Giresun Nüfus Artış Hızı (2007-2019)

(4)

Tablo 2: Giresun İlçe Nüfusları (2019)

İlçe Adı İlçe Nüfusu İl Nüfusu İçindeki

Payı (%)

Merkez 138.858 30,97

Bulancak 67.582 15,07

Espiye 35.649 7,95

Görele 31.862 7,11

Tirebolu 31.854 7,10

Şebinkarahisar 20.459 4,56

Dereli 19.731 4,40

Keşap 19.630 4,38

Yağlıdere 15.793 3,52

Piraziz 14.310 3,19

Eynesil 13.293 2,96

Alucra 10.253 2,29

Çamoluk 8.289 1,85

Güce 7.992 1,78

Doğankent 6.613 1,47

Çanakçı 6.232 1,39

Toplam Nüfus 448.400

Kaynak: TÜİK

• İl nüfusunun %50,17’si kadınlar; %49,83’lük kısmını ise erkekler oluşturmaktadır.

• 15-65 yaş aralığında olan nüfusun toplam nüfusun %67,91’ini oluşturduğu görülmektedir.

 Rapor yazıldığı tarihte 2019 verileri çıkmadığı için 2018 verileri kullanılmıştır. Sadece toplam nüfus ve net göç hızında 2019 verileri kullanılmıştır.

Nüfus ve Göç, 2019 Giresun Türkiye

Çocuk bağımlılık oranı (%) 24,37 34,48

Net göç hızı (binde) -17,65

Nüfus yoğunluğu (kilometrekareye düşen kişi sayısı) 66,44 106,55

Ortalama hane halkı büyüklüğü 2,82 3,41

Toplam hane halkı sayısı 154.909,00 23.221.218,00

Toplam yaş bağımlılık oranı (%) 47,24 47,40

Toplam nüfus 448.400 83.154.997

(5)

Yaşlı bağımlılık oranı (%) 22,87 12,92

Yıllık nüfus artış hızı (binde) 37,07 14,66

 Türkiye ortalama verileriyle kıyaslandığında çocuk bağımlılık oranlarının düşük, yaşlı bağımlılık oranlarının ise yüksek olduğu görülmektedir. Bu durum, Giresun nüfusunun giderek

yaşlanmakta olduğuna işaret etmektedir. Bunun temel nedeni ise göç verilen nüfusun yaş grubuna bağlıdır. Giresun’un verilen göçü nispeten genç yaştaki nüfustan oluşurken alınan göçü büyük oranda emeklilik sonrası memleketine dönüş yapan nispeten yaşlı nüfustan oluşmaktadır.

 Demografik göstergeler açısından kıyaslama yapıldığında Giresun’un doğum hızı açısından Türkiye ortalamasından düşük, ölüm hızı açısındansa yüksek değerlere sahip olduğu görülmektedir.

Demografi, 2019 Giresun Türkiye

5 yaş altı ölüm hızı (binde) 8,60 11,40

Bebek ölüm hızı (binde) 4,70 9,10

Boşanma sayısı 713,00 155.047,00

Doğum sayısı 4.237,00 1.183.652,00

Evlenme sayısı 2.470,00 541.424,00

Kaba boşanma hızı (binde) 1,58 1,88

Kaba doğum hızı (binde) 9,40 14,30

Kaba evlenme hızı (binde) 5,47 6,56

Kaba ölüm hızı (binde) 8,50 5,30

Ölüm sayısı 3.821,00 435.941,00

Toplam doğurganlık hızı (çocuk sayısı) 1,48 1,88

 Giresun’daki bebek doğum sayısının toplam nüfusa oranı %1,48 olarak hesaplanırken, Türkiye için bu değer %1,88 olarak hesaplanmıştır. Toplam doğurganlık hızı verisi de bu durumu doğrulamaktadır. Nüfus göstergelerinde sunulan ortalama hane halkı büyüklüğü verisi de göz

(6)

önünde bulundurulduğunda Giresun için bireylerin çocuk sahibi olma oranlarının Türkiye ortalamasından düşük olduğu görülmektedir.

 Giresun ilinin 2009-2019 dönemine ilişkin net göç hızı dalgalı bir seyir izlemektedir.

Grafik 1: Giresun Net Göç Hızı Oranları (Binde)

Kaynak: TÜİK

 2019 yılı itibarıyla Giresun İlinin en çok göç verdiği 10 il sırasıyla: İstanbul, Kocaeli, Trabzon, Ordu, Samsun, Bursa, Ankara, Gümüşhane, İzmir ve Antalya şeklindedir. Giresun ilinin 2019 yılında vermiş

olduğu göç miktarı 30.580’dir.

Tablo 3: Giresun İllere Göre Verilen Göç(2019)

Sıra İl Adı Göç (Kişi) Sıra İl Adı Göç (Kişi)

1 İstanbul 14.345 6 Bursa 1.154

2 Kocaeli 1.940 7 Ankara 972

3 Ordu 1.677 8 İzmir 439

4 Trabzon 1.300 9 Gümüşhane 417

5 Samsun 1.270 10 Rize 322

Kaynak: TÜİK

-7,2 -5,4

0,4

7,8 7,6

-10,8

34,54

-20,7

32,25

-17,65

-30 -20 -10 0 10 20 30 40

Net Göç Hızı

(7)

• Giresun İlinin en çok göç aldığı 10 il ise sırasıyla: İstanbul, Kocaeli, Ordu, Trabzon, Bursa, Samsun, Ankara, Gümüşhane, İzmir ve Erzurum şeklindedir. Giresun ilinin 2019 yılında almış olduğu göç miktarı 22.595’tir.

Tablo 4: Giresun İllere Göre Alınan Göç (2019)

Sıra İl Adı Göç (Kişi) Sıra İl Adı Göç (Kişi)

1 İstanbul 8.148 6 Bursa 842

2 Ordu 1.430 7 Ankara 739

3 Trabzon 1.341 8 Gümüşhane 708

4 Kocaeli 1.072 9 Erzurum 415

5 Samsun 976 10 İzmir 354

Kaynak: TÜİK

2. SEGE

 Giresun ili 2017 yapılan ve 2019 yılında yayınlanan SEGE’de 53. sırada 5. Kademe gelişmişlik grubunda yer almaktadır.

Grafik: Sosyo Ekonomik Gelişmişlik Endeksi

(8)

Tablo 5: Giresun Sosyo-Ekonomik Endeksi Değerleri

Kaynak: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 2017 SEGE Araştırması Raporu

 SEGE araştırma raporuna göre Giresun, özellikle mesleki ve teknik liseler ile genel ortaöğretim okullaşma oranı değişkenlerinde öne çıkmaktadır. Türkiye ortalamasının yüzde 44 olduğu mesleki ve teknik lise okullaşma oranında yüzde 53’lük değeriyle 81 il içerisinde sekizinci sırada, ülke ortalamasının yüzde 79 olduğu genel ortaöğretim okullaşma oranında ise yüzde 90’lık değeriyle on birinci sırada yer almaktadır. Buna karşın, kadın ve erkeklerde ortalama günlük kazanç değişkenlerinde sekseninci ve yetmiş dokuzuncu sırada yer alan Giresun’da toplam nüfusun sadece yüzde 39’u yirmi bin nüfus ve üzeri yerleşimlerde yaşamaktadır. Kırsal yerleşimlerde asfalt-beton köy yolu oranı da (yüzde 26) Türkiye ortalamasının (yüzde 46) oldukça altında yer almaktadır.

Şekil 2: Giresun Alt Boyut Sıralaması

Kriter Sıra

Demografi 33

İstihdam 60

Eğitim 37

Sağlık 47

Rekabetçi ve Yenilikçi Kapasite 60

Mali 55

Erişilebilirlik 60

Yaşam Kalitesi 48

(9)

3. MİLLİ GELİR

¹

 2004-2014 döneminde Giresun ilinin gayri safi yurt içi hasıla miktarı artış göstermiş ve 2018 yılında 11 milyar TL’nin üzerinde gerçekleşmiştir.

Grafik 2: Giresun GSYH

Kaynak: TÜİK

 2005 yılı ile 2009 yılı arasında büyüme oranında aşağı yönlü bir eğilim gerçekleşmiş, 2008 küresel krizinin etkisiyle birlikte 2009 yılında ilde daralma gerçekleşmiştir

 2009 yılı sonrasında ilde hızla toparlanma sürecine girmiştir.

 Giresun ili GSYİH’nın ülke içindeki payı yıllara göre %0,31 ile %0,37 arasında değişiklik göstermiş olup, 2018 yılında ise %0,22 olarak gerçekleşmiştir.

Grafik 3: Giresun GSYH Ülke İçerisindeki Payı

Kaynak: TÜİK

1 TÜİK tarafından İl GSYİH verisi en son 2018 yılı için açıklanmıştır.

1,928 2,51 2,8322,9983,583 3,5174,0754,6175,2025,7416,398

8,292 8,262 9,805

11,136

0 2 4 6 8 10 12

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Milyar TL

Giresun GSYH (Cari Fiyatlarla)

0,33

0,37 0,35 0,34 0,36 0,35 0,35 0,33 0,33

0,31 0,31

0,35 0,32 0,32

0,22

0 0,05 0,1 0,15 0,2 0,25 0,3 0,35 0,4

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Yüzde

Giresun GSYH Türkiye İçerisindeki Payı

(10)

 Giresun ilinde kişi başına düşen GSYİH, 2017 yılında 6.095 Dolar iken 2018 yılında 5.294 Dolara gerilemiştir.

Grafik 4: Giresun Kişibaşı GSYH

Kaynak: TÜİK

 İlimizin GSMH cari fiyatlarla TL bazından gelişimine bakılacak olursak: 2017 yılında kişi başı GSMH 22.320 TL iken 2018 yılında 24.990 TL olup, GSMH toplam katkısı 11.808.066,768’dir. TL bazında Cari rakamlarla sanayi sektöründe %22 Hizmet sektörüne %18 oranında büyüme olmuşken tarım sektöründe %18,25 civarında bir küçülme olmuştur. Bütün sektörlerde cari fiyatlarla değerlendirildiğinde bir önceki yıla göre %11,62 oranında büyüme olmuştur.

 İl sanayi ve hizmetler sektöründe Türkiye ortalamasının üzerinde büyüme sağlanmışken;

(Türkiye TL bazında cari fiyatlarla sanayi sektöründe % 17 Hizmet sektöründe % 18 büyümüş, Giresun ise sanayide %22 hizmetlerde ise 18 büyüme gösterip Türkiye ile paralel hatta üzerinde büyümüştür) tarım sektöründe küçülmeden dolayı reel GSMH hesaplamasında ise il sıralaması gerilemiştir.

 2018 yılında bir önceki yıla göre fındık üretimimiz % 51 oranında düşmüştür. Bunun çeşitli sebepleri olması ile birlikte ana sebepler şöyle sıralanabilir. Mevsim etkisi, Fındık üretim alanlarının verimsizleşmesi, Fındık ağaçlarının yaşlanması, arazi bölünmesi ve en önemli sebep ise fındık külleme hastalığıdır. TARSİM ve konunun uzmanlarından alınan bilgiler çerçevesinde külleme hastalığından özellikle Giresun yağlı fındığı en çok etkilen fındık olarak kayıtlara geçmiştir. Diğer fındık türleri %15 oranında etkilenirken Giresun YAĞLI TOMBUL fındığı olarak bilenen ve bu şekilde coğrafi işaret belgesine sahip fındığın KÜLLEME hastalığından %40 oranında etkilendiği tespit edilmiştir.

 Bu anlamda olumlu sayılacak ve 2019 GSMH hesaplamalarında ilin lehine yazacak güzel haber ise 2019 verilerine göre ilimizdeki toplam fındık üretim miktarı 84 bin tonu geçmiş durumdadır.

Bu rakam ise 2018 yılına göre %80 üretim artışını ifade etmektedir. Dolayısıyla 2019 yılı GSMH hesaplamalarını olumlu yönde etkileyecek ve sıralama da ilimizi yukarıya taşıyacaktır.

3.249

4.484 4.723 5.530

6.667

5.399

6.453 6.5676.8827.140

6.8447.135

6.274 6.095 5.294

0 1.000 2.000 3.000 4.000 5.000 6.000 7.000 8.000

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Dolar

Giresun- Kişibaşı GSYH (Dolar)

(11)

4. DIŞ TİCARET

 İhracat

Ülkeler bazında yapılan ihracat miktarı ve niteliğine baktığımızda 2018 yılında 83 ülkeye ihracat yapan ilimiz 2019 yılında 115 ülkeye İhracat gerçekleşmiş ve ihracat yapılan ülke sayısına 32 ülke daha eklenmiştir. Ayrıca ilk beş ülke arasına önemli bir pazar olan ÇİN Halk Cumhuriyeti dâhil olmuştur.

2019 Yılında 233 milyon dolarlık ihracat rakamı ile bir önceki yıla göre %57 oranında ihracat artışı sağlanmıştır.

Grafik 5: Giresun İhracat Verileri (2003-2019)

Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi

Tablo 6: En Çok İhracat Yapılan 5 sektör(Milyon $)

Fındık ve Mamulleri 201.691,23

Makine ve Aksamları 12.197,33

Meyve Sebze Mamulleri 8.493,63

Savunma ve Havacılık Sanayii 5.789,73

Hazır Giyim ve Konfeksiyon 1.326,76

 2019 yılında toplam 25 alt sektörde ihracat yapılan ilimizde yoğun olarak fındık ve fındık mamulleri, makine aksamları, savunma sanayi, hazır giyim sektörlerinde ciddi ihracat yapılmaktadır.

 2019 yılında %57 oranında ihracatını arttıran Giresun Türkiye genelinde ihracatını en fazla arttıran 4. İl olmuştur.

61.063 69.114 117.224 102.885 100.447 113.248 101.741 143.407 153.784 175.028 150.737 214.063 191.738 167.066 155.044 152.102 233.493

2 0 0 3 2 0 0 4 2 0 0 5 2 0 0 6 2 0 0 7 2 0 0 8 2 0 0 9 2 0 1 0 2 0 1 1 2 0 1 2 2 0 1 3 2 0 1 4 2 0 1 5 2 0 1 6 2 0 1 7 2 0 1 8 2 0 1 9

İ H R A C A T ( B İ N A B D D O L A R I )

(12)

Ülke İhracatı İçindeki Payı (%)

Grafik 6: Giresun’un Ülke İhracatı İçerisindeki Payı (2003-2019)

En Çok İhraç Edilen ilk 10 Ürün

Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre, 2019 yılında ihracatta ilk sıralarda yer alan 10 ürün grubu sırasıyla aşağıda yer almaktadır:

 Sebzeler, meyveler, sert kabuklu meyveler ve bitkilerin diğer kısımlarından elde edilen müstahzarlar (Fındık ve Mamulleri)

 Makine ve aksamları

 Meyve, Sebze ve Mamulleri

 Savunma ve Havacılık Sanayi

 Hazır Giyim ve Konfeksiyon

 Mobilya, Kâğıt ve Orman Ürünleri

 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri

 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri

 İklimlendirme Sanayi

 Tekstil ve Hammaddeleri

Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi 0,12

0,10 0,15

0,12

0,09 0,08 0,09

0,12 0,11 0,11

0,09

0,13 0,13 0,11

0,09 0,10

0,14

0 0,02 0,04 0,06 0,08 0,1 0,12 0,14 0,16

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Toplam İhracat İçerisindeki Payı

(13)

En Çok İhracat Yapılan İlk 10 Ülke

TÜİK verilerine göre, 2019 yılında Giresun’dan en fazla ihracat gerçekleştirilen ilk on ülke sırasıyla;

 İtalya (%20,26)

 Almanya (%17,89)

 Hollanda (%10,4)

 Çin (%7,67)

 İsviçre (%6,85)

 Fransa (%3,62)

 İsrail (%3,4)

 Polonya (%3,3)

 Avusturya (3,12)

 ABD (%2,27) olmuştur.

Kaynak: TUİK

 İthalat

TUİK’ten alınan 2019 verilerine göre Giresun ithalatında bir önceki yıla göre %35,2’lik azalış görülmektedir. 2019 verilerine göre ithalat yapılan ülkeler içerisinde ÇİN ile olan ithalat rakamlarında artış olduğu gözlemlenmektedir.

Grafik 7: Giresun İthalat Verileri (2003-2019)

Kaynak: TUİK

6.855 14.098 12.734 10.622 8.588 19.486 6.435 8.339 6.678 9.851 10.138 16.489 14.022 14.695 16.207 21.981 14.066

2 0 0 3 2 0 0 4 2 0 0 5 2 0 0 6 2 0 0 7 2 0 0 8 2 0 0 9 2 0 1 0 2 0 1 1 2 0 1 2 2 0 1 3 2 0 1 4 2 0 1 5 2 0 1 6 2 0 1 7 2 0 1 8 2 0 1 9

GIRESUN-İTHALAT (BIN DOLAR)

(14)

Ülke İthalatı İçindeki Payı (%)

Grafik 8: Giresun’un İthalat İçerisindeki Payı (2003-2019)

Kaynak: TUİK

 Giresun ilinin toplam ithalat içerisindeki payı 2003 yılından bu yana inişli-çıkışlı bir değişim göstermiştir.

En Çok İthal Edilen İlk 10 Ürün

TÜİK verilerine göre, 2019 yılında ithalatta ilk sıralarda yer alan 10 ürün grubu sırasıyla aşağıda yer almaktadır:

 Plastikler ve mamulleri

 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları

 Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya

 Yenilen çeşitli gıda müstahzarları (kahve hülasaları, çay hülasaları, mayalar, soslar, diyet mamaları, vb.)

 Sebzeler, meyveler, sert kabuklu meyveler ve bitkilerin diğer kısımlarından elde edilen müstahzarlar

 Yenilen meyveler ve sert kabuklu meyveler

 Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.)

 Örme giyim eşyası ve aksesuarı

 Silahlar ve mühimmat, bunların aksam, parça ve aksesuarı

 Adi metallerden aletler, bıçakcı eşyası ve sofra takımları, adi metallerden bunların aksam ve parçaları

Kaynak: TUİK 0,009

0,014

0,01

0,007 0,005

0,009

0,004 0,004 0,002

0,004 0,0050,006 0,0070,008 0,007

0,009

0 0,002 0,004 0,006 0,008 0,01 0,012 0,014 0,016

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Toplam İthalat İçerisindeki Payı

(15)

En Çok İthalat Gerçekleştirilen İlk 10 Ülke

TÜİK verilerine göre, 2019 yılında Giresun’dan en fazla ithalat gerçekleştirilen ilk on ülke sırasıyla;

 Almanya (%34,1)

 Çin (%16,3)

 Hindistan (%11,3)

 İtalya (%11,1)

 İspanya (%4,2)

 Slovakya (%3,6)

 Vietnam (%3,1)

 Gürcistan (%3,0)

 Hollanda (%2,2)

 Rusya Federasyonu (%2,1) olmuştur.

Kaynak: TUİK

5. KAMU YATIRIMLARI GENEL BİLGİLER

 2019 Yılı Yatırım Programında yatırımların yatırımcı kuruluşlara göre dağılımı ve yapılan harcamalar aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

Sıra No

YATIRIMCI KURULUŞ PROJE SAYISI PROJE BEDELLERİ TOPLAMI (TL)

2019 YILI ÖDENEĞİ (TL)

DÖNEM SONUNA KADAR YAPILAN

NAKDİ HARCAMA (TL)

TOPLAM 208 2.991.511.374 568.676.456 480.968.788

1 TAPU VE KADASTRO 9. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ - TRABZON

4 2.551.359 1.910.596 1.114.520

2 ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ - GİRESUN

6 7.429.729 7.429.729 7.429.729

3 DSİ. 22. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ - TRABZON

53 539.312.723 11.290.460 11.290.405 4 TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI 12.

BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ - RİZE 6 781.500 779.897 779.190

5 ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANLIĞI XI. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ - TRABZON

7 30.500.520 14.285.288 7.540.521 6 KARAYOLLARI 10. BÖLGE

MÜDÜRLÜĞÜ - TRABZON

15 1.441.026.000 148.334.000 134.003.000 7 KARAYOLLARI 16. BÖLGE

MÜDÜRLÜĞÜ - SİVAS 16 123.434.958 11.232.466 11.232.466

(16)

8 VAKIFLAR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ - TRABZON

4 4.030.003 3.375.227 2.067.966

9 İLLER BANKASI A.Ş. BÖLGE

MÜDÜRLÜĞÜ - TRABZON 7 61.455.292 18.276.526 12.846.203

10 TEİAŞ 14. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ - TRABZON

3 83.704.757 30.883.493 28.147.375 11 GİRESUN ÜNİVERSİTESİ

REKTÖRLÜĞÜ

6 68.910.000 22.031.000 9.435.388

12 GİRESUN İL ÖZEL İDARESİ - - - -

13 İL AFET VE ACİL DURUM MÜDÜRLÜĞÜ 7 4.729.668 2.387.061 1.860.295 14 İL ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK

MÜDÜRLÜĞÜ

3 10.458.340 2.705.740 -

15 GENÇLİK VE SPOR İL MÜDÜRLÜĞÜ 6 266.692.760 69.266.672 69.266.672

16 İL TARIM VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ 13 171.153 171.153 171.153

17 İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ 11 182.325.865 171.600.340 171.600.340

18 İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ 14 75.137.120 35.423.415 -

19 ÇORUH ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş.

GİRESUN İL MÜDÜRLÜĞÜ

26 18.859.627 17.293.393 12.183.565 20 AKSA ORDU GİRESUN DOĞAL GAZ

DAĞITIM A.Ş. - ORDU

1 70.000.000 - -

Kaynak: İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü

6. TEŞVİKLER

 2001 yılından itibaren toplam 311 adet teşvik belgesi düzenlenmiş olup, bu teşvik belgeli yatırımlarla Giresun iline 2019 yılı fiyatlarıyla yaklaşık 2.195.000 TL’lik yatırım yapılması 10.173 istihdam sağlanması öngörülmüştür. Bu teşvik belgelerinin 48 adeti Enerji, 136 adeti Hizmetler, 121 adeti İmalat, 5 adeti Madencilik ve 1 adedi ise Tarım sektörlerini kapsamaktadır.

(17)

SEKTÖREL GÖRÜNÜM 1. TARIM

a. Tarımsal Yapı

 Giresun 2019 yılı tarımsal yapı bilgilerine göre ÇKS’ye kayıtlı çiftçi sayısı 83.925 kişi ve ÇKS’ye kayıtlı arazi varlığı 1.064.982 da olarak belirlenmiştir.

 Giresun İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından hazırlanan 2019 yılı Giresun tarımsal yapısı ile ilgili veriler aşağıdaki tablolarda yer almaktadır.

Tablo 7: Giresun İli Tarımsal Yapı Verileri (2018-2019)

2018 2019

Üretim Alanı (ha) Üretim Miktarı (ton) Üretim Alanı (ha) Üretim Miktarı (ton)

Meyve 1.193.735 96.634 1.201.397 141.113

Sebze 26.610 24.062 26.308 24.390

Tarla 201.523 40.495 172.654 30.569

Kaynak: Giresun İl Tarım ve Orman Müdürlüğü

 Giresun ilindeki tarımsal yatırım için uygun sektörler ve alanlarla ilgili açıklamalar aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

Tablo 8: Giresun İli Tarımsal Yatırım İçin Uygun Sektörler

SEKTÖR ADI AÇIKLAMA

Fındık İl fındık üretiminde Ülke üretiminin 20 ’sine sahiptir. Ayrıca Dünya pazarında tercih edilen yağlı fındık sadece Giresun’da yetiştirilmektedir.

Fındık sektörüne ait sanayi gelişime uygundur ve pazar sorunu bulunmamaktadır.

Kültür Balıkçılığı Yıllık 250 ton kültür balıkçılığı yetiştiriciliğinin tamamı iç sularda yapılmakta olup, denizde kültür balıkçılığı yetiştiriciliği yapılmamaktadır Denizde kültür balıkçılığı

yetiştiriciliği yapmak suretiyle ihracat imkânı bulunmaktadır.

Organik Tarım Çevresel ve tarımsal kirlenmenin az olduğu, zirai mücadeleden uzak alanların oldukça fazla olduğu bölgeler organik yaş sebze ve meyve yetiştiriciliğine oldukça

müsaittir. Bu bölgelerde yapılan üretime talep oldukça fazla olup, pazar sorunu bulunmamaktadır.

Çay İl çay sektörüne ait sanayi gelişime uygundur ve pazar sorunu bulunmamaktadır. Çay işleme üretim yerleri için yatırım talepleri gelmektedir.

Hububat ve Hayvancılık İlin iç bölgelerinde bulunan ilçelerinde (Alucra Şebinkarahisar

Çamoluk) hububat ile yem bitkisi ekilişi yapılmakta olup hayvancılık ve hayvansal ürün işleme yatırımları için uygundur.

Üzümsü Meyveler Özellikle kivi, yaban mersini, böğürtlen gibi üretim açığı olan çeşitlerin yetiştirilmesi için oldukça uygun iklim koşulları mevcuttur. Bu ürünlerin herhangi bir hastalık ve zararlısının bulunmaması, Pazar sorununun olmaması, alıcılar tarafından talebi olan ürünler olması, farklı sanayi ve ilaç sektörlerinde kullanılması avantaj sağlamaktadır.

Arıcılık İldeki mera ve yaylaklarda bulunan aromatik bitkilerin ve kestane ormanlarının çokluğu arıcılık sektörünün daha da büyümesine imkan sağlamaktadır. Giresun ili

Ülke genelinde koloni varlığı açısından 3 sırada yer almaktadır. Mevcut mera ve

(18)

yaylaklarda kimyevi gübre ve zirai ilaç kullanımı bulunmadığından organik bal üretimine de uygundur.

Kültür Mantarı İklim olarak mantar yetiştiriciliğine uygun olması ve alternatif gelir kaynağı oluşturması avantaj sağlamakta olup son yıllarda devlet destekleri il genelinde kültür

mantarı yetiştiriciliğinin artmasını sağlamıştır. Kültür mantarı üretimi için yatırım talepleri gelmektedir.

Örtü Altı Yetiştiriciliği Örtü altında sebze ve süs bitkileri yetiştiriciliği için uygun iklim koşulları mevcuttur.

Pazar sorunu bulunmamaktadır.

Meyvecilik İli iç bölgelerinde ceviz, dut, çilek, elma, kiraz, vişne çeşitlerinin yetiştirilmesi için oldukça uygun iklim koşulları mevcuttur Alıcılar tarafından talebi olan ürünler

olması, farklı sanayi ve gıda sektörlerinde kullanılması avantaj sağlamaktadır.

Tıbbi Aromatik Bitkiler İlin mera ve yaylaklarında doğal olarak tıbbi ve aromatik bitkiler mevcut olup işlenmesi ve değerlendirilmesi imkanı oldukça fazladır. Mevcut mera ve yaylaklarda

kimyevi gübre ve zirai ilaç kullanımı bulunmadığından organik olarak tıbbi ve aromatik bitkilerin üretimine de uygundur. Tıbbi ve aromatik bitkilerin işlenmesi ve

paketlenmesi için yatırım talepleri gelmektedir Pazar sorunu bulunmamaktadır.

b. Güncel Gelişmeler

 2019 TÜİK verilerine göre Giresun’da 1.422.739 dekar tarım alanı bulunmaktadır.

 Yüzölçümünün % 22.3’ünü kapsayan bu alanın 188.024 dekarı tarla, 1.201.397 dekarı meyve, 26.307 dekarı sebze ve 7.009 dekar alanı ise nadas alanlarından oluşmaktadır.

 Giresun ilinin bitkisel üretimde öne çıkan ürünleri ile ilgili veriler aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

Tablo 9: Giresun’un Bitkisel Üretiminde Öne Çıkan Ürünler(2019)

Ürün Adı Türkiye (Ton) Giresun (Ton)

Türkiye Üretimi İçindeki Payı %

Türkiye Sıralaması

Fındık 766.046 84.766 10,92 % 5.

Çay 1.450.000 32.691 2,25 % 4.

Buğday 15.851.000 7.126 0,04 % 74.

Arpa(Diğer) 7.200.000 7.992 0,11 % 66.

Patates (Diğer) 4.979.824 11.781 0,24 % 36.

Yonca(Yeşil Ot) 17.949.264 13.422 0,07 % 64.

Lahana(Karayaprak) 56.726 6.732 1,00 % 2.

Fasulye(Taze) 596.074 7.657 1,28 % 15.

Korunga (Yeşil Ot) 1.934.847 3.488 0,18 % 39.

Elma (Diğer) 1.041.772 4.281 0,17 % 23.

Mısır(Dane) 6.000.000 2.494 0,04 % 49.

Armut 530.723 3.165 0,60 % 36.

Kiraz 664.224 2.942 0,44 % 34.

Domates (Sofralık) 8.836.055 2.763 0,02 % 72.

Hıyar (Sofralık) 1.748.157 2.294 0,12 % 63.

Kivi 63.798 2.231 3,50 % 8.

Dut 69.317 2.797 4,03 % 7.

Yaban Mersini 443 9 2,03 % 5.

Kaynak: TÜİK

(19)

 2019 yılı verilerine göre Giresun ilindeki hayvan varlığına dair rakamlar aşağıdaki tabloda belirtilmektedir.

Tablo 10: Giresun’un Hayvansal Varlığı (2018-2019)

Hayvan Cinsi Sayısı (Adet) Değişim Oranı (%)

2018 Yılı 2019 Yılı

Koyun(Yerli) 83.582 92.107 10,1

Koyun(Merinos) 177 228 28,8

Keçi(Kıl) 22.197 19.614 - 11,6

Keçi(Tiftik) 145 140 -3,4

Toplam Küçükbaş 106.101 112.089 5,6

Sığır Saf Kültür 30.962 32.447 4,8

Sığır Kültür Melezi 53.635 55.503 3,5

Sığır Yerli-Diğer 23.508 22.500 - 4,2

Manda 4.376 4.457 1,9

Toplam Büyükbaş 112.481 114.907 2,1

Yumurta Tavuğu 37.000 34.049 - 7,9

Et Tavuğu 50.000 50.000 0

Kaz 233 204 -12,4

Ördek ve Beç Tavuğu 199 190 -4,5

Hindi 673 565 -16

Toplam Kümes Hayvanı 88.105 85.008 - 3,5

Kaynak: TÜİK

 Giresun’da tarım ve tarıma dayalı sanayi işletme verileri aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

Tablo 11: TARIM VE TARIMA DAYALI SANAYİ İŞLETME SAYISI (2019)

KONU SAYI

Süt ve Süt Ürünleri 2

Et ve Et Ürünleri 6

Su Ürünleri İşleme 4

Meyve-Sebze işleme- paketleme 2

Hububat ve Bakliyat Üretimi 1

Şeker Üretimi (paketleme hariç) 2

Pastacılık Ürünleri Üretimi 79

Bisküvi, Çikolata, Kakaolu ve Benzeri Ürünler 3

Un üretimi 1

Unlu mamuller üretimi 60

Bitkisel ve Siyah Çay İşleme 11

Kahve ve Kahve Ürünleri Üretimi 5

Ekmek ve ekmek çeşitleri üretimi 297

Yumurta Paketleme 11

(20)

Hazır Yemek, Tabldot Yemek 19

Kuruyemiş ve Çerezler 2

Alkolsüz İçecekler 3

Bal, polen, arı sütü ve temel petek üretimi ve ambalajlama 3

Gıda ile Temas Eden Maddeler 1

Yem 3

Dondurma ve Yenilebilir Buz Ürünleri Üretimi 18

Yeniden Ambalajlama 7

Entegre Fındık, Fıstık ve Benzeri Ürünleri İşleme 40

Diğer Gıda Üreten İş Yerleri 3

c. Önemli Kamu Yatırımları

 İl Müdürlüğü Tarafından Yürütülen Yerel Projeler

Sıra no

Proje adı Finansman

sağlayan kuruluş

Proje Bütçesi (TL)

Uygulama yılı 1

Patates Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Projesi DOKAP/ Çiftçi

Katkı Payı 400.000,00 TL 2017

2 Siyez Buğdayı Yetiştiriciliğinin

Yaygınlaştırılması ve Geliştirilmesi Projesi

DOKAP/Çiftçi Katkı Payı

87.627,60 TL 2017-2018 3 Yumurta Tavukçuluğunun Geliştirilmesi

Projesi

DOKAP 20.000,00 TL 2017

4 Yöresel Ürün Tanıtım ve Satış Reyonu Projesi

DOKAP 18.496,52 2018

5 Çilek Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Projesi

41.770,00 TL 2017-2018 6 Örtüaltı Yetiştiriciliğin (Sera) Geliştirilmesi

Projesi

600.000,00 TL 2018 7 Kuru Fasulye Paketleme ve İşleme

Tesisi Projesi

DOKAP 540.440,00 TL 2019

8 Ceviz Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Projesi

120.120,00 TL 2018 9 Lavanta Bahçelerinin Yaygınlaştırılması

Projesi

DOKAP 84.494,00 TL 2018-2019

10 Yeni doğan Buzağılarda Sağlığın Korunması Projesi

DOKAP 170.000,00 TL 2018

11 Yem Bitkisi Yetiştiriciliğinin Geliştirilmesi Projesi

174.894,00 TL 2018-2019 12 Yayla Sebzeciliğinin Geliştirilmesi

Projesi

DOKAP 43.884,00 TL 2018-2019

13 Romanov Koyun Yetiştiriciliğinin

Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması Projesi

141.810 EURO 2019 14 Yerel Meyve Çeşitlerinin Korunması

(Kokulu Üzüm) Projesi

DOKAP 16.000,00 TL 2018-2019

15 Mantar Kompost Üretimini Yaygınlaştırma DOKAP 26.379,00 TL 2018

(21)

Projesi

16 Moringa Bitkisi Adaptasyon Deneme Projesi

DOKAP 18.483,00 TL 2019

17 Siyez Buğdayı İşleme ve Paketleme Tesisi Projesi

DOKAP 312.110,00 TL 2019

18 Muhtelif Meyve Bahçesi Tesisinin Yaygınlaştırılması Projesi

184.890,00 TL 2019 19 Topraksız Tarım Çilek Serası

Yaygınlaştırma Projesi

314.000,00 TL 2019 20 Küçükbaş Hayvan Sağlığının Korunması

Projesi

DOKAP 10.000,00 TL 2019

21 Giresun İli Çiğ Süt Toplama Altyapısının İyileştirilmesi Projesi

DOKAP 2.500.000,00 TL 2016-2017

22 Giresun İli Arıcılık Altyapısının Desteklenmesi Projesi

DOKAP 261.928,00 TL 2015-2016

23 Manda Sütü Toplama Altyapısının İyileştirilmesi Projesi

DOKAP 623.000,00 TL 2016-2017

24 Organik Üretimde Kullanılan Solucan Gübresi Üretiminin Yaygınlaştırılması Projesi

DOKAP 480.000,00 TL 2017-2018

25 Evcil Tırnaklı Hayvan Eti Üreten Yeni Kesimhane Yapım Projesi (Giresun-Dereli- Görele- Tirebolu-Yağlıdere)

DOKAP 13.514.000,00 TL 2017-2018-

2019-2020- 2021 26 Canlı Hayvan Pazar Yeri Yapım Projesi

(Giresun-Dereli-Tirebolu-Yağlıdere)

DOKAP 5.188.000,00 TL 2018-2019-

2020-2021 27 Kadınlar Kazanacak Evler Giresun

Kokacak Projesi

DOKAP 100.000,00 TL 2020-2021

28 Organik Havzalarda Organik Üretimin Geliştirilmesi Projesi

DOKAP 1.000.000,00 TL 2020-2021

29 Tıbbi ve Aromatik Bitki Yetiştiriciliği Projesi

DOKAP 230.000,00 TL 2020-2021

(22)

2. İMALAT SANAYİ

a. Güncel Gelişmeler

1) Gıda Sektörü

 Giresun ilinin ekonomisi tarımsal üretim ve tarıma dayalı imalat sanayi üzerine kurulmuştur.

Tarım ürünleri içerisinde ise kendisine has aroması ve dünyaca bilinen kalitesi ile fındık ürünü ön plana çıkmaktadır. Halkın temel geçim kaynağı olan ve tarımsal ürünler içerisinde ön plana çıkan fındık, Giresun sanayisinin gelişimine yön vermiş, ilde gelişen gıda sektöründe gerçekleştirilen yatırımların birçoğunun fındık işleme ve fındık ürünleri imalatı üzerine yoğunlaşmasına sebep olmuştur. Bununla birlikte ilin ihracatının çok büyük bir bölümünü de natürel fındık, modern tesislerde işlenerek kavrulmuş, kıyılmış, püre ve beyazlatılmış un haline getirilmiş fındık oluşturmaktadır.

 Giresun’un ihracat kalemlerine bakıldığında da fındığın şehir için ne kadar önemli bir ürün olduğu açıkça ortaya çıkmaktadır. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre 2019 yılı Aralık ayı sonu itibarıyla Giresun’un ihracat rakamı 233 milyon 493 bin 720 USD’dir.2018 yılı ihracat rakamları ile karşılaştırıldığında ihracat oranında %58,06’lık bir artış olduğu görülmektedir.

 Bu rakamın 201 milyon 691bin 230 USD’lik tutarını fındık ve mamulleri oluşturmaktadır. Diğer bir deyişle Giresun ilinin ihracat rakamının %86,37’sini fındık ve mamulleri oluşturmaktadır.

İL

FINDIK VE MAMULLERİ İHRACATI (Bin $)

FINDIK VE MAMULLERİNİN

İHRACATININ GİRESUN

İRACATINDAKİ ORANI (%)

2018 YILI 2019 YILI 2018 YILI 2019 YILI

GİRESUN 115.548,99 201.691,23 77,75% 86,33%

 Gıda sektörü içerisinde fındık işleme ve fındık ürünleri imalatı yapan 34 adet sanayici işletme bulunmaktadır. Bu işletmelerin Giresun Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı, kapasite raporuna sahip olan ve Gıda Sektöründe faaliyet gösteren işletmeler içerisindeki payı %55,73’tür.

 Çay üretimi, fındık kadar yoğun olmasa da, Giresun İlinde var olan Gıda Sektörü içerisinde önemli bir yere sahiptir. Giresun’da yıllık toplam 30-35 bin ton çay üretimi yapılmaktadır.

Giresun Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı olan ve kapasite raporuna sahip 9 adet sanayici işletme çay üretimi konusunda faaliyet göstermektedir. Bu işletmelerin Giresun Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı, kapasite raporuna sahip olan ve Gıda Sektöründe faaliyet gösteren işletmeler içerisindeki payı %14,75’dir.

 İlde Gıda Sektörü içerisinde öne çıkan bir diğer üretim konusu da içecek sanayidir. Gerek doğal kaynak suları gerekse maden suları açısından zengin olan Giresun’da doğal kaynak suyu, maden suyu, meyve aromalı maden suyu, aromalı gazoz gibi ürünleri üreten önemli firmalar

(23)

bulunmaktadır. Giresun Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı olan ve kapasite raporuna sahip 4 adet sanayici işletme içecek üretimi konusunda faaliyet göstermektedir. İçecek sektörü konusunda faaliyet gösteren işletmelerin Giresun Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı, kapasite raporuna sahip olan ve Gıda Sektöründe faaliyet gösteren işletmeler içerisindeki payı

%6,56’dır.

2) Tekstil/Konfeksiyon Sektörü

 Gıda sektörünün yanında ilde öne çıkan diğer bir sektör de “Tekstil / Konfeksiyon” sektörüdür.

Son yıllarda artan yatırımlar ilde tekstil sektöründe uzmanlaşmış işgücü altyapısının oluşmasına katkı sağlamıştır. Bununla birlikte emek yoğun bir sektör olması dolayısıyla bu sektörde faaliyet gösteren işletmeler önemli ölçüde istihdam sağlamışlardır.

 Giresun Ticaret ve Sanayi Odası’na kayıtlı olan ve kapasite raporuna sahip 15 adet sanayici işletme Tekstil / Konfeksiyon ürünleri üretimi konusunda faaliyet göstermektedir. Bu işletmelerin Giresun Ticaret ve Sanayi Odasına kayıtlı ve kapasite raporuna sahip işletmelerin içerisindeki payı %9,87’dir.

 Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre 2019 yılı Aralık ayı sonu itibarıyla Tekstil / Konfeksiyon ürünlerinde Giresun’un ihracat rakamı 1.326,76 USD’dir. Yani Giresun ilinin ihracat rakamının %0,57’sini tekstil / konfeksiyon ürünleri oluşturmaktadır.

İL

HAZIR GİYİM / KONFEKSİYON ÜRÜNLERİ

İHRACATI (Bin $)

HAZIR GİYİM / KONFEKSİYON

ÜRÜNLERİNİN GİRESUN

İHRACATINDAKİ ORANI (%)

2018 YILI 2019 YILI 2018 (%) 2019 (%)

GİRESUN 4.020,97 1.326,76 2,72 % 0,57 %

3) Makine İmalat Sektörü

 İlin en önemli tarımsal ürünü olan fındık, makine imalat sanayinin gelişmesinin de önünü açmıştır. Özellikle kuruyemiş makineleri üretimi ile ön plana çıkan makine imalatı sanayi, son yıllarda asansör kapısı, asansör kabini ve montaj işletmelerinin çoğalmasıyla ilin ekonomisine daha fazla katkıda bulunmaktadır. Giresun Ticaret ve Sanayi Odası kayıtlı ve kapasite raporuna sahip sanayici firmaların 10’u makine imalatı sektöründe faaliyet göstermektedir.

 Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre 2019 yılı Aralık ayı sonu itibarıyla Giresun’dan 12.197,33 USD tutarında makine ve aksamı ihraç edilmiştir. Bu rakam Giresun’un 2019 yılında gerçekleştirdiği ihracatın %5,22’sine tekabül etmektedir.

(24)

İL

MAKİNE VE AKSAMLARI İHRACATI (Bin $)

MAKİNA VE AKSAMLARININ

GİRESUN İRACATINDAKİ ORAN (%)

2018 YILI 2019 YILI 2018 (%) 2019 (%)

GİRESUN 11.148,20 12.197,33 7,55 % 5,22 %

 Giresun Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü 2019 verilerine göre Giresun ili sanayi işletmeleri sektörel dağılımı aşağıda yer almaktadır.

Şekil 3: Sanayi İşletmeleri Sektörel Dağılımı (2019)

Kaynak: Giresun Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü

 Giresun Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü 2019 verilerine göre ilk 10 sektördeki istihdam oranları aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

Tablo 12: İlk 10 Sektör İstihdam Verileri (2019)

Sektör Adı Çalışan Sayısı İl Payı

10-Gıda ürünleri 2351 37,88%

14-Giyim eşyaları 1548 24,94%

35-Elektrik, gaz, buhar 352 5,67%

07-Metal cevherleri 349 5,62%

(25)

28-Makine ve ekipmanlar 315 5,08%

16-Ağaç ve mantar ürünleri 278 4,48%

23-Metalik olmayan mineral ürünler 185 2,98%

25-Metal ürünleri 183 2,95%

08-Diğer madencilik ve taş ocakçılığı 176 2,84%

22-Kauçuk ve plastik 165 2,66%

Toplam 6206

Kaynak: Giresun Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü

 Bu veriler ışığında işletmelerin sektörel dağılımı şu şekildedir: Sanayi Sicil Belgesine sahip işletmelerin %32,59’u Gıda, %11,39’u ağaç ve mantar ürünleri, %7,91’i mobilya, %6,33’ü kauçuk ve plastik, %6,33’ü metalik olmayan mineral ürünler, %6,33’ü elektrik,gaz,buhar,

%6,01’i makine ve ekipmanlar, %5,70’i diğer madencilik ve taş ocakçılığı, %4,11’i giyim eşyaları,

%3,80’i metal ürünleri.

 Sanayi Sicil Belgesi olan işletmeler içerisinde Giresun Ticaret ve Sanayi Odasına kayıtlı ve Kapasite Raporuna sahip işletmelerin sayısı 152’dir. Bu işletmelerin 61’i “Gıda”, 34’ü “Yapı”, 15’i “Tekstil / Konfeksiyon” , 15’i “Enerji”, 10’u “Makine İmalat”, 6’sı “Maden’, 5’i “Orman Ürünleri”, 2’si “Kimya”, 3’ü “Metal Sanayi ve 1’i de “Sağlık” sektöründe faaliyet göstermektedir.

Kaynak: Giresun Ticaret ve Sanayi Odası

 Bu işletmelerin sektörel dağılımına bakıldığında ise; İşletmelerin %39,31’inin “Gıda”,

%21,38’inin “Yapı”, %10,34’ünün “Tekstil”, %7,59’unun “Enerji”, %4,83’ünün “Makine İmalat”,

%4,83’ünün “Orman Ürünleri”, %4,14’ünün “Maden”, %3,45’inin “Kimya”, %2,07’sinin baskı sanayi, %1,38’inin “Metal Sanayi”, %0,69’unun “Sağlık” sektöründe faaliyet gösterdiği görülmektedir.

61

34

15 15

10 6 5 2 3 1

0 10 20 30 40 50 60

Gıda Yapı Sanayi Tekstil/Konfeksiyon Enerji

Makine İmalat Maden Orman Ürünleri Kimya

Metal Sanayi Sağlık

(26)

 Bu işletmelerin sektörel dağılımına bakıldığında ise; İşletmelerin %40,13’ünün “Gıda”,

%22,36’sının “Yapı”, %9,87’sinin “Tekstil”, %9,87’sinin “Enerji”, %6,58’inin “Makine İmalat”,

%3,29’unun “Orman Ürünleri”, % 3,95’inin “Maden”, %1,32’sinin “Kimya”, %1,97’sinin “Metal Sanayi”, %0,66’sının “Sağlık” sektöründe faaliyet gösterdiği görülmektedir.

 İstihdam yönünden incelendiğinde ise; Giresun Ticaret ve Sanayi Odasına kayıtlı olan ve kapasite raporunda sahip sanayici işletmelerde toplam 7 607 kişinin çalıştığı görülmektedir. Bu işletmelerde çalışan personelin 652’si idari personel 193’ü mühendis, 320’si teknisyen, 353’ü usta ve 6 084’ü işçilerden oluşmaktadır.

39,31%

21,38%

10,34%

7,59%

4,83% 4,83% 4,14% 3,45%

2,07% 1,38% 0,69%

0,00%

5,00%

10,00%

15,00%

20,00%

25,00%

30,00%

35,00%

40,00%

45,00%

Gıda Yapı Tekstil Enerji

Makine İmalat Orman Ürünleri Maden Kimya Baskı Sanayi Metal Sağlık

39,31%

21,38%

10,34%

7,59%

4,83% 4,83% 4,14% 3,45%

2,07% 1,38% 0,69%

0,00%

5,00%

10,00%

15,00%

20,00%

25,00%

30,00%

35,00%

40,00%

45,00%

Gıda Yapı Tekstil Enerji

Makine İmalat Orman Ürünleri Maden Kimya Baskı Sanayi Metal Sağlık

(27)

Şekil 4: Kapasite Raporuna Sahip İşletmelerin Personel Yapısı (2019)

 Bu durumda Giresun Ticaret ve Sanayi Odasına kayıtlı olan ve kapasite raporunda sahip sanayici işletmelerde çalışan personelin %80’ini “işçiler”, %8,57’sini “idari personel”, %4,64’ü

“ustalar”, %4,2’sini “teknisyenler”, %2,54’ünü “mühendisler” oluşturmaktadır.

 Kentte öne çıkan sektörler şu şekilde sıralanabilir;2

 Tarım(özellikle yaş meyve ve sebze)

 Gıda ürünleri imalatı

 Metalik olmayan mineraller (Cam, seramik, vb.)

 Ağaç ve ağaç ürünleri imalatı

 Kağıt ve kağıt ürünleri imalatı

 İçecek imalatı

 Tarım ve imalat sanayinin tamamlayıcısı olarak ise lojistik ve turizm sektörlerinin kent ekonomisine en fazla katkıyı sağlayan alanlar oldukları göze çarpmaktadır.

2 Koyu renkle yazılmış olanlar imalat sanayi sektörleridir.

652

193 320

353

6 084

7 607

0 100

0

200 0

300 0

400 0

500 0

600 0 İdari

Mühendis Teknisyen

Usta İşçi Toplam

Kapasite Raporuna Sahip Sanayici İşletmelerin Personel

Yapısı

(28)

 Organize Sanayi Bölgeleri

 Giresun’da hali hazırda 1 tane kurulmuş, 1 tane de tahsis aşamasında olan OSB bulunmaktadır.

Tablo 13: Faaliyette Olan OSB'lere Dair İstatistiki Veriler(2019) (PS: Parsel Sayısı, TS: Tahsis Sayısı

Kaynak: Giresun 2. OSB Müdürlüğü

Giresun 2. OSB’de tesis sayıları toplamı açıklaması şu şekildedir:

 3 adet firmanın 1’den fazla parseli vardır. Birer parselde imalat ve/veya inşaat vardır.

Diğerleri proje aşamasındadır.

 Toplam firma sayısı 32’dir.

 Toplam istihdam sayısı: 968’dir.

 Giresun ilinde 4 adet Küçük Sanayi Sitesi bulunmaktadır.

Tablo 14: Küçük Sanayi Sitelerine (KSS) Dair İstatistiki Veriler(2019)

NO SANAYİ

SİTESİNİN ADI

İLÇE TOPLAM

İŞYERİ SAYISI

DOLU İŞYERİ SAYISI

BOŞ İŞYERİ SAYISI

DOLULUK ORANI %

BİR İŞYERİNDE ÇALIŞAN ORTALAMA İŞÇİ SAYISI

BAKANLIK KREDİSİ İLE YAPILMIŞ SANAYİ SİTELERİ

1 Giresun KSS Merkez 505 491 14 97,2 4 ^

2 Bulancak KSS Bulancak 410 370 40 90,2 3 ^

3 Şebinkarahisar

KSS

Şebinkarahisar 123 82 41 66,6 2 ^

4 Giresun

Batlama

Merkez Center 138 118 20 85,5 2

Adı K.Yılı Faaliyet başlama yılı

Toplam alanı (hektar)

Toplam Parsel Sayısı

Üretime Geçen

İnşaat Safhasında

Proje Safhasında

Toplam Tahsis Edilen Parsel Sayısı

PS TS PS TS PS TS PS TS

Giresun OSB

1990 1990 70 37 25 25 6 6 4 4 35 35 35

Giresun 2.

OSB

2012 2018 48 52 7 7 10 10 17 14 34 28 34

(29)

TOPLAM 1176 1061 115

Kaynak: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Giresun İl Müdürlüğü

3. KÜLTÜR-TURİZM

 Giresun, doğal güzellikleri ve tarihsel zenginliği ile gerçek bir kültür ve turizm kentidir. İl sınırları içinde Trabzon Tabiat ve Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kayıtlarına göre tescil edilmiş toplam 512 kültür varlığı ve 13 adet arkeolojik ve kentsel sit alanı bulunmaktadır. Yeni tescil çalışmaları ve tescil iptali işlemleri nedeni ile bu sayı sürekli değişmektedir. Tespiti yapılan kültür varlıklarından 102 tanesi dini yapı, 18 tanesi kamu yapısı, 261 tanesi konut mimarisi, 7 tanesi savunma yapısı, 14 tanesi ticaret yapısı, 104 tanesi su yapısı, 6 tanesi de muhtelif eserlerdir. Dini yapılardan 51 tanesi cami, 12 tanesi türbe, 4 tanesi mezarlık, 31 tanesi kilise, 4 tanesi de kaya mezarıdır. Su yapılarından 5 tanesi hamam, 45 tanesi köprü, 3 tanesi su değirmeni, 51 tanesi de çeşmedir. Bu yapıların bazıları şunlardır:

 Giresun Kalesi

 Giresun Adası

 Zeytinlik Mahallesi

 Gogora Kilisesi

 Seyit Vakkas Türbesi

 Tirebolu Kalesi (Tirebolu)

 Şebinkarahisar Kalesi ( Şebinkarahisar)

 Andoz Kalesi (Espiye)

 Eynesil Kalesi (Eynesil)

 Meryem Ana Manastırı (Şebinkarahisar)

 Çakrak Kiliseleri (Alucra)

 Öksün Kalesi (Bulancak)

 Ezedin Köprüsü (Bulancak)

Giresun genelinde;

 İşletme Belgeli toplam tesis sayısı 31, 898 oda ve toplam yatak sayısı ise 1.768’dir.

 Belediye Belgeli 40 tesis, 714 oda ve 1.492 yatak kapasitesine sahiptir.

(30)

 Yatırım Belgeli 6 tesis, 323 oda ve 626 yatak kapasitesine sahiptir.

 Bu durumda Giresun’da toplam 77 tesis, 1.935 oda ve 3.886 yatak kapasitesine sahip bulunmaktadır.

 Giresun ilinde 16 seyahat acentesi bulunmaktadır.

Tablo 15: Giresun’da Yatırım, İşletme ve Belediye Belgeli Konaklama Tesislerine Dair İstatistikler (2019) GİRESUN TESİS İSTATİSTİKLERİ 2019

İşletme Belgeli Belediye Belgeli Yatırım Belgeli TOPLAM Tesis

Sayısı

Oda Sayısı

Yatak Sayısı

Tesis Sayısı

31 898 1.768 40 714 1.492 6 323 626 77 1.935 3.886

Kaynak: Giresun Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü

Tablo 16: Giresun Yerli ve Yabancı Turist Tesislere Geliş ve Geceleme İstatistikleri (2010-2019)

Geliş Sayısı Geceleme Sayısı

Yabancı Yerli Toplam Yabancı Yerli Toplam

2019 5.118 224.088 229.206 7.840 346.343 354.183

2018 6.210 182.313 188.523 10.499 258.328 268.827 2017 5.069 166.844 171.913 10.029 234.058 244.087

2016 2.798 101.945 104.743 4.821 151.299 156.120

2015 3.822 78.528 82.350 5.296 119.166 124.462

2014 2.991 76.117 79.108 4.310 102.701 107.011

2013 1.845 50453 52.298 2.528 73.746 76.274

2012 2.230 47454 49.684 7.624 75.135 82.759

2011 1.433 37.458 38.891 1.895 59.001 60.896

2010 833 44.424 45.257 1.105 43.838 44.943

Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı

(31)

Harita: Giresun Kültür Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri ile Turizm Merkezleri

 Giresun’da 5 adet turizm merkezi bulunmakta olup son durumlarına dair bilgiler tabloda sunulmaktadır.

Tablo 17: Giresun Turizm Yatırım Alanlarıyla İlgili Bilgiler

Adı Kabul

Yılı

Alanı (ha.)

Son Durum

Kümbet Yaylası Turizm Merkezi

1991 290 20.05.1991 tarih 20876 sayılı resmi gazetede Turizm alanı ilan edilmiştir.

Giresun'a 65 km. mesafede bulunan Kümbet Yaylası Turizm Merkezi, çevredeki diğer bazı yaylalar ve Aymaç Mevkiinden oluşmaktadır. Kümbet’te Aymaç Mesiresi ile Salon Çayırı Orman İçi Dinlenme Tesisleri, yapıları ve doğal güzellikleriyle yörede aktivite çeşitliliği yaratmaktadır. Kümbet Yaylası Uzundere Köyü sınırları içerisinde bulunan 67.580,07 metrekarelik taşınmaz Kültür ve Turizm Bakanlığına tahsis edilmiş olup, İl Müdürlüğüne teslim işlemleri tamamlanmıştır. 2016 yılında Kümbet Uzundere Köyü Köyiçi-Camışdüzü mevkiinde mülkiyeti Kültür ve Turizm Bakanlığına ait olan arazi 49 yıllığına yatırımcılarına tahsis edildi.

Sisdağı Yaylası Turizm Merkezi

2011 321 05.06.2011 tarih 27955 sayılı Resmi Gazete turizm alanı ilan edilmiştir. İlan edilen toplam alan 321 hektar olup 111 hektarlık kısmı ilimiz sınırları içerisinde kalmaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Giresun İlini kapsayan kısmı dahil imar planı yapma yetkisi Şalpazarı Belediyesine vermiş Giresun İl Özel İdaresi buna itiraz etmiştir. Turizm alanı ilan edilen Giresun Sisdağı Yaylasında belirtilen alanlar harita üzerinde ilan edilmiştir.

Turizm alanı ilan edilen yerlerde kamu ve özel mülkleri içi içe geçmiş durumda olup orman, tarım ve hazine mülkleri arasında bir ayrım yapılmamıştır. İlan edilen alanın büyük bir kısmında devam eden davalar bulunmaktadır. Turizm alanı ilan edilen alanlarla ilgili herhangi bir imar planı yapılmamıştır.

(32)

Bektaş Yaylası Turizm Merkezi

1990 1561 05.03.1990 tarih 20542 sayılı resmi gazetede turizm alanı ilan edilmiştir.

Toplam 1561 hektar alanın 1417 hektarı Giresun il Özel İdaresi 144 Hektarlık kısmı ise Yavuzkemal Belde Belediyesinin sınırları içerisinde kalmaktadır. Yavuzkemal Belediyesi sınırları içerisinde kalan alanın bir kısmında imar planı yapılmıştır. Özel İdarenin tasarrufu altında bulunan kısmında ise herhangi bir imar planı çalışması yapılmamıştır. Turizm alanı ilan edilen Bektaş Yaylasında belirtilen alanlar harita üzerinde ilan edilmiştir. Kamu, özel mülk ayrımı yapılmamıştır. Ayrıca turizm alanı ilan edilen yerlerde kamu mülkleri de içi içe geçmiş durumda olup orman, tarım ve hazine mülkleri arasında bir ayrım yapılmamıştır. Turizm alanı ilan edilen yerler DOKAP tarafından yürütülen Yeşil Yol Projesi kapsamındadır İmar planı düzenlenmediği için mevcut haliyle ulaşım altyapısının gelişiyor olmasına rağmen kamu arazilerine turizm yatırımı yapılamamaktadır.

Kulakkaya Yaylası Turizm Merkezi

1991 870 20.09.1991 tarih 20997 Sayılı Resmi Gazetede turizm alanı ilan edilmiştir.

Toplam alanı 870 Hektar olup 590 Hektarlık kısmı Giresun İl Özel İdaresi 240 Hektarlık kısmı ise Yavuzkemal Belediyesi sınırları içerisinde kalmaktadır. Yavuzkemal Belediyesi sınırları içerisinde kalan alanda kısmen imar planı yapılmıştır. Mevcut hali ile özel mülk dışında yatırımcıya önerilebilecek bir alan bulunmamaktadır. Ayrıca turizm alanı ilan edilen yerlerin bir kısmı davalı durumda olup davalar devam etmektedir. Turizm alanı ilan edilen yerler DOKAP tarafından yürütülen Yeşil Yol Projesi kapsamındadır. İmar planı düzenlenmediği için mevcut haliyle ulaşım altyapısının gelişiyor olmasına rağmen kamu arazilerine turizm yatırımı yapılamamaktadır. Ayrıca YavuzKemal belde belediyesi tarafından kısmen bir imar çalışması yapılmıştır. Ancak turizm yatırımlarının yapılabileceği geniş kamu arazilerinin üzerinde bir imar çalışması yapılamamıştır.

Aksu Turizm Merkezi

2006 596 Aksu Mahallesinde mülkiyeti İl Özel İdaresine ait olan (440 Ada 2 parsel ve 441 ada 2 parsel) 5960 m2lik alan konaklama tesisi yapımı için uygun bulunmuş olup; ilgi yazısı ile alan plan değişikliği Giresun Belediye başkanlığına bildirilmiştir. Söz konusu parsellerinde içinde yer aldığı alan 4957/2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu uyarınca 08.12.2006 tarih ve 26370 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak ‘’Giresun Aksu Turizm Merkezi’’ olarak ilan edilmiştir.

Kaynak: Giresun İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

4. ULAŞTIRMA

KARAYOLLARI:

 Giresun ili, 233 Km Devlet yolu ve 376 Km İl yolu olmak üzere toplam 609 Km yol ağına sahiptir.

Giresun ilinde devlet yollarının %100’ü, il yollarının ise %95’i asfalt kaplamalıdır. Giresun il sınırları içerisinde 116,4 km Bölünmüş yol ile trafiğe açık 13.225 m uzunluğunda toplam 14 adet tünel mevcuttur.

Tablo 18: Giresun’daki Güncel Karayolu Ağı

Yol Km

Devlet Yolu 233