Küreselleşme ve Sürdürülebilirlik
Küreselleşme nedir?
• En genel anlamda insanlar, toplumlar, uluslar arasındaki karşılıklı ekonomik, ticari, siyasi, sosyal ve kültürel ilişkilerin dünya ölçeğinde gelişmesi, yaygınlaşmasını ifade eder (Başkaya, 2005)
• Özellikle 1980 sonra dünya ölçeğinde ekonomik ve sosyal değişimleri ifade etmek için kullanılmaktadır.
´ 2. Dünya savaşı sonrası sanayileşme büyük bir ivme kazandı ve dünya ölçeğinde yaygınlaştı.
´ 1970’li yıllarda kar oranlarının düşmesine bağlı olarak sistemsel bir kriz gerçekleşti.
´ Yapısal krizin üstesinden gelme çabası ekonomi-politikalarında
önemli değişimlere yol açarken, yaşanan süreç küreselleşme olarak adlandırıldı.
´ İşletmeler ücretlerin ve vergilerin düşük olduğu, çevre koruma ve sosyal politikaların yetersiz olduğu çevre ülkelere kaydırıldı.
´ Böylece gelişmiş ülkelerde çevre koruma, yüksek ücretler ve
vergiler gibi işletmelerin daha fazla kar elde etmesinin önündeki engeller aşılmış oldu.
´ Daha fazla kar peşinde olan kapitalist işletmeler dünya ölçeğinde yayılmaya, sermayenin hareketini engelleyen sınırlılıklar kaldırılmaya başladı.
´ Bütün bu gelişmeler hem ülkelerin kendi içinde hem de ülkeler arasında eşitsizlikleri artırdı. İşsizlik ve yoksulluk artarken çevre sorunları ortaya çıkmaya başladı.
´ Çevre koruma kanunlarının olmaması ya da esnetilmesi doğanın daha fazla kar elde etmeyi sağlayacak biçimde kullanılmasına, sömürülmesine yol açtı.
´ Hızla artan sanayileşmeyle birlikte doğal kaynakların ve çevrenin hoyratça kullanılması, daha önce hiçbir dönemde olmadığı kadar çevre tahribatına ve çevre sorunlarına yol açmıştır.
´ Aşırı üretim ve lüks tüketim sonucu oluşan atıklar doğrudan ya da dolaylı yollarla geri kalmış ülkelere ihraç edilmektedir.
Küresel Çevre Sorunları
´Ozon Tabakasının İncelmesi
´Küresel Isınma ve Sera Etkisi
´Su, Toprak ve Hava Kirliliği
´Biyolojik Çeşitliliğin Azalması
´Doğal Kaynakların Tükenmesi
Sürdürülebilirlik
´ “Sürdürülebilirlilik” kavramının çıkış noktası, ekonomik ve teknolojik gelişmelere paralel bir şekilde ortaya çıkan çevre sorunlarının önüne geçebilme ve ekosistemin korunması ile ilgilidir.
´ Çevre konusunda şimdiki kuşakların gelecek kuşaklara karşı
sorumluluklarını hatırlatmak için yeniden tanımlanmış bir kavramdır.
´ Sürdürülebilirlik, ekosistemin ya da devam eden herhangi bir
sistemin ana kaynakları tüketmeden belirsiz bir geleceğe dek işlevini sürdürebilmesidir.
SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA
´ Ekonomik büyüme ve refah seviyesini yükseltme ile beraber çevreyi ve yeryüzündeki tüm insanların yaşam kalitesini koruma hedeflenir.
´ Gelecek kuşakların gereksinimlerine cevap verme yeteneğini riske atmadan, günlük ihtiyaçlarını temin ederek kalkınmayı sürdürülebilir kılma yeteneğidir.
´ Bugünün gereksinim ve beklentilerini, gelecek nesillerin kendi gereksinim ve beklentilerini karşılayabilme olanaklarından ödün vermeksizin gerçekleştirmek (WCED,1987)
Sürdürülebilirliğin Üç Boyutu
´ Ekonomik: Ekonomik olarak sürdürülebilir bir sistem, ekonomik
devamlılık ve kalkınma için önemlidir. Toplumların ekonomik refah üretme kapasitesini sürdürmek ve gelecek nesillerin gereksinimlerini riske atmadan onlara eşdeğer refah seviyesi sağlamak.
´ Toplum: Eğitim, barınma, adalet, güvenlik, sağlık, sosyal ve kültürel politikalar, cinsiyet eşitliği gibi konularda toplumsal hizmetlerin yeterli düzeyde sağlanması.
´ Çevre: (Toprak, su, biyolojik çeşitlilik…) Kaynak temeli sabit tutulmalı, yenilenebilir kaynakların istismarından kaçınmalı ve yenilemeyen kaynaklardan yalnızca yatırımlarla yerine konulabilenler tüketime açılmalıdır.
