Endometriyum Kanserinde
Radyoterapi
Etyoloji
• En sık görülen jinekolojik kanser,
• Kadınlarda meme akciğer ve kolorektal kanserden sonra 4. sıklıkta
• Semptom: Anormal uterin kanama(%90), pelvik ağrı, palpabl kitle
• Risk faktörleri: karşılanmamış östrojen,
postmenopozal kanama,nulliparite, erken menarş, geç menopoz, obezite,tamoksifen, oral kontraseptif?
Histoloji
• %80 endometrioid tip adenokarsinom
• %20 papiller seröz, şeffaf hücreli, musinöz, karsinosarkom, leiomyosarkom, endometrial stromal sarkom
• Tip1 : endometrioid histoloji, östrojen bağımlı tip sık, iyi prognozlu
• Tip 2: nonendometrioid tip, obezite ilişkisiz, östrojen ilişkisiz daha kötü prognozlu
• Prognostik faktörler:
• Evre,
• Patolojik alt tip,
• Grad,
• Lenfovasküler invazyon,
• İnvazyon derinliği,
• Serviks tutulumu,
• Yaş
• Histolojik tip
– 5 yıllık sağkalım
• Endometrioid tip %92
• Nonendometrioid tip %33
• Lenfovasküler invazyon
– 5 yıllık sağkalım
• lenfovasküler invazyon+ %64
• lenfovasküler invazyon - %83
• Servikal tutulum Varlığında yineleme riski RR 1.6
• Endometriyal hiperplaziler
Kansere ilerleme Basit atipisiz hiperplazi %1
Kompleks atipisiz hiperplazi %3 Basit atipili hiperplazi %8 Kompleks atipili hiperplazi %29
• Yayılma yolları:
• Direk yayılım: vajen, serviks, tüp, seroza vb
• Transtubal yayılım: retrograd olarak intrapelvik bölgeye
• Lenfatik yayılım: pelvik ve paraaortik lenf nod met
• Hematojen yayılım: AC, KC, beyin , kemik gibi
Tanı:
• Poliklinik şartlarında endometriyal aspirasyon biyopsisi %90-98
• Pap test %30-50
• Histereskopi
• D&C
• USG: 5 mmden fazla endometriyal kalınlık, uterus içinde sıvı birikimi
Figo evreleme
• IA: Uterusa sınırlı myometriyal inv <%50
• IB: Uterusa sınırlı myometriyal inv >%50
• II: Uterusa sınırlı serviks tutulumu+
• IIIA: adneks seroza tutulumu
• IIIB: vajen ve-veya parametriyal tutulumu
• IIIC: lenf nod metastazı
• IVA: Mesane ve/veya barsak tutulumu
• IVB: uzak met
• Endometrium kanserinin -evrelemesi, -cerrahi yaklaşımları -adjuvan tedavisinde son yıllarda değişim yaşanmaktadır
• Cerrahi halen esas tedavidir
• Radyoterapi lokal kontrolde önemini korumakta
• Kemoterapi ise yüksek riskli ve ileri evre olgularda giderek daha fazla ön plana çıkmaktadır
Endometriyum kanserinde tedavi
• Etkin cerrahi ve evreleme
• Prognostik faktörlere göre risk grubu belirleme ve adjuvan tedavi ( sadece BRT, Pekvik ERT ve BRT ve/veya KT)
RİSK TANIMLAMALARI
• Düşük risk:
Evre I, GRAD 1-2, MYOMETRİYAL İNVAZYON <%50, LVİ-
• Orta Risk:
Evre I, GRAD 1-2, MYOMETRİYAL İNVAZYON ≥%50, LVİ- Yüksek- Orta Risk:
Evre I, GRAD 1-2, İNV DERİNLİKTEN BAĞIMSIZ LVİ POZİTİF Evre I, GRAD 3, MYOMETRİYAL İNVAZYON <%50, LVİ-
• Yüksek Risk:
Evre I, GRAD 3, MYOMETRİYAL İNVAZYON ≥%50, LVİ den bağımsız Evre II
Evre III, rezidü hastalık yok Non endometrioid histoloji
• İleri Evre:
Evre III, rezidü hastalık var ve evre IVA
• Metastatik:
EVRE IVB
RİSK GRUBUNA GÖRE ADJUVAN TEDAVİ
• Düşük risk: adjuvan tedaviye gerek yok
• Orta risk: vajinal BRT
• Yüksek Orta risk: vajinal BRT
• Yüksek Risk: ERT +/- BRT ve/ veya KT
• İleri: ERT+KT
• Metastatik: KT
• Erken evrede RT lokal kontrol avantajı sağlıyor, sağkalıma katkısı yok
• • Brakiterapi ve IMRT teknikleriyle daha az yan etki – yüksek lokal kontrol sağlanabilir
• • Özellikle yüksek riskli ve/veya ileri evre
endometrium kanserli olguların tedavisinde Kemoterapi önemli bir yer tutmakta
• • Yapılan çalışmalardan çıkarım RT-KT birlikte kullanımı ile sağkalım oranlarının arttığı
yönünde
Teşekkürler