REKABETÇİLİK VE YENİLİKÇİLİK KAPASİTESİNİN ARTIRILMASI MALİ DESTEK PROGRAMI (KOBİ)

(1)

T T . . C C . .

İ İ P P E E KY K YO O LU L U KA K A L L K K I I NM N MA A A A JA J A NS N SI I

2 2 0 0 1 1 5 5 Y Y I I L L I I

R R E E K K A A B B E E T T Ç Ç İ İ L L İ İ K K V V E E Y Y E E N N İ İ L L İ İ K K Ç Ç İ İ L L İ İ K K K K A A P P A A S S İ İ T T E E S S İ İ N N İ İ N N A A R R T T T T I I R R I I L L M M A A S S I I M M A A L L İ İ D D E E S S T T E E K K P P R R O O G G R R A A M M I I

( ( K K OB O Bİ İ) )

R R e e f f e e r r a a n n s s N N o o : : T T R R C C 1 1 - - 1 1 5 5 - - R R E E K K A A

(2)

İÇİNDEKİLER

1. REKABETÇiLiK VE YENiLiKÇiLiK KAPASiTESiNiN ARTTIRILMASI MALi DESTEK PROGRAMI (KOBİ) ... 8

1.1. Giriş ... 8

1.2. TRC1 Bölgesi Bölge Planı (2014-2023) ... 9

1.3. Destek Programı ve Bölge Planı ile İlişkisi ... 11

1.4. Desteğin Arka Planı ve Gerekçesi ... 13

1.5. Üst Ölçekli Referans Dokümanlar ... 14

1.6. Programın Amaçları ve Öncelikleri ... 16

1.7. Program Bütçesi ... 16

2. BU MALİ DESTEK PROGRAMINA İLİŞKİN KURALLAR ... 17

2.1. Uygunluk Kriterleri ... 17

2.1.1. Başvuru Sahiplerinin Uygunluğu: Kimler Başvurabilir? ... 17

2.1.2. Projelerin Uygunluğu: Destek Başvurusu Yapılabilecek Projeler Nelerdir? ... 22

2.1.3. Maliyetlerin Uygunluğu: Destekten Karşılanabilecek Maliyetler Nelerdir? ... 24

2.2. Nasıl Başvuracaksınız? ... 26

2.2.1. Başvurular Nereye ve Nasıl Yapılacaktır? ... 26

2.2.2. Başvuru Sırasında Sunulması Gereken Destekleyici Belgeler ... 28

2.2.3. Son Başvuru Tarihi ... 29

2.2.4. Son Teslim Tarihi ... 29

2.2.5. Ayrıntılı Bilgi İçin ... 29

2.3. Başvuruların Değerlendirilmesi ve Seçilmesi ... 30

2.3.1. Ön İnceleme ... 30

2.3.2. Teknik ve Mali Değerlendirme... 32

2.4. Değerlendirme Sonucunun Bildirilmesi ... 34

2.4.1. Bildirimin İçeriği ... 34

2.4.2. Öngörülen Zaman Çizelgesi ... 34

2.5. Sözleşme İmzalanması ve Uygulama Koşulları ... 34

3. EKLER ... 36

(3)

TANIMLAR

Ajans: İpekyolu Kalkınma Ajansını,

Bağımsız Değerlendirici: Proje tekliflerini, bu rehberde belirtilen esaslara göre teknik, ekonomik, sosyal ve mali açıdan değerlendirmek üzere, alanında en az 5 (beş) yıllık uzmanlık ve tecrübe birikimi olan, yükseköğretim kurumları öğretim elemanları ile kamu kurum ve kuruluşları personelinden Ajans tarafından uygun bulunanların ilgili kurumlarca görevlendirilmesi veya Ajans tarafından diğer gerçek kişiler arasından hizmet alımı yoluyla seçilen uzmanları,

Başvuru Rehberi: Ajans tarafından başvuru sahipleri için hazırlanan, destekten yararlanabilecek gerçek ve tüzel kişileri, başvuruda bulunabileceklerde aranan şartları, başvuru ve yararlanma şekil ve şartlarını, desteklenecek faaliyet alanları ve proje konularını, destekten karşılanabilecek uygun maliyetleri, seçim ve değerlendirme kriterlerini, eş finansman yükümlülüklerini, standart başvuru belgelerini ve diğer gerekli bilgileri açıklayan rehber belgeyi,

Başvuru Sahibi: Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği (ajans web sitesinden erişilebilir) hükümleri çerçevesinde ajanstan proje veya faaliyet desteği almak üzere ajansa başvuran gerçek veya tüzel kişileri,

Bölge Planı: Ajans tarafından hazırlanarak Kalkınma Bakanlığı tarafından onaylanan ve 2010-2013 dönemini kapsayan TRC1 İpekyolu Kalkınma Ajansı Bölge Planını,

Değerlendirme Komitesi: Bağımsız değerlendiriciler tarafından gerçekleştirilen değerlendirmeler üzerinde gerekli kontrolleri yaparak ve gerekli gördüğü durumlarda bağımsız değerlendiricilerin değerlendirme yöntemi ile projeleri yeniden değerlendirerek görüş oluşturmak ve bunları raporlamak üzere yükseköğretim kurumları öğretim elemanları ile kamu kurum ve kuruluşları personelinden Ajans tarafından görevlendirilen alanında en az 7 (yedi) yıllık tecrübeye sahip, en az 5 (beş) üyeden oluşan komiteyi,

Destek Yönetimi Kılavuzu: Ajanslarla karşılıklı etkileşim halinde Bakanlık tarafından hazırlanan ve ajansın sağlayacağı destekler ile bunların izlenmesi ve değerlendirilmesine yönelik temel ilke ve kuralları, iş akış ve tanımlarını, raporlama usul ve esaslarını, destek yönetimi sürecinde kullanılan ilgili belge ve formların standartlarını, yararlanıcılarla imzalanacak tip sözleşme formatını, bilgi sistemlerinin ve veri tabanlarının kullanımını ve gerekli diğer hususları belirleyen el kitabını (ajans web sitesinden erişilebilir),

Eş finansman: Ajans tarafından desteklenen proje veya faaliyetlerde harcanmak üzere, yararlanıcı tarafından sağlanması taahhüt edilen nakdi katkıyı,

Faaliyet: Süresi, kapsamı ve bütçesi sınırlı, kısa ve basit şekilde düzenlenmiş acil ve/veya stratejik nitelikli işleri,

İştirakçi: Desteğe konu proje veya faaliyetin yürütülmesi sürecinde veya sonucunda, doğrudan fayda veya menfaat elde etmeden yararlanıcıya projenin yürütülmesinde katkıda bulunan ve ilgili başvuru belgelerinde açıkça belirtilen gerçek veya tüzel kişiyi,

(4)

KAYS (Kalkınma Ajansları Yönetim Sistemi): Kalkınma Ajanslarının kurumsal işleyişini güçlendirmek ve ana hizmet süreçlerine (proje ve faaliyet destek yönetimi, çalışma programı, bütçe ve muhasebe yönetimi, paydaş veritabanı yönetimi, performans yönetimi, insan kaynakları yönetimi) ilişkin etkinliğin ve verimliliğin arttırılmasına yönelik olarak modüler, bütünleşik ve merkezi bir bilgi sistemini,

Mali Destek: Desteklenecek proje veya faaliyetlerin gider bütçelerinin, belirlenecek oranlarda ajans tarafından karşılanması amacını güden nakdi ödemeyi,

Menfaat İlişkisi: Proje veya faaliyetin hazırlığı, değerlendirilmesi, seçimi, onayı, teknik açıdan desteklenmesi ve izlenmesi aşamalarında görev alanların görevlerinin gizliliğini veya tarafsızlığını, kendilerine, yararlanıcılara ya da başkalarına maddi veya manevi yönden haksız menfaat temini bakımından etkileyebilecek her türlü durumu,

Ortak: Desteğe konu olan proje veya faaliyetin yürütülmesi sürecinde veya sonucunda doğrudan ya da dolaylı fayda veya menfaat elde ederek bunun karşılığında yararlanıcıya projenin yürütülmesinde katkıda bulunan kişi veya kurumları,

Program: TRC1 Düzey 2 Bölge Planı’nda tanımlanan gelişme eksenlerinin, amaçların, hedeflerin ve stratejilerin bir arada ve uyum içinde gerçekleştirilmesine yönelik olarak hazırlanan tedbir, faaliyet ve projelerden oluşan uygulama programı,

Proje: Destekten yararlanmak üzere Ajansa sunulan belli bir amaca odaklanmış, bütçesi ile bütünlük arz eden, belirli süreli ve düzenli faaliyetler bütününü,

Proje Hesabı: Mali desteğe hak kazanan yararlanıcı tarafından projeye özel olarak açılan, kendisi tarafından sağlanan eş finansman da dahil proje harcamalarının tamamının karşılandığı banka hesabını,

Proje Teklif Çağrısı: Ajans tarafından yürütülen belirli bir destek programı kapsamında, nitelikleri net bir şekilde belirlenmiş olan potansiyel Başvuru Sahiplerinin, önceden belirlenen konu ve koşullara uygun olarak proje teklifi sunmaya davet edilmesini,

Sözleşme: Ajans ile yararlanıcı arasında imzalanan, destekten yararlanma ilke ve kurallarını, ödeme usul ve esaslarını, tarafların hak ve yükümlülüklerini ve bu yükümlülüklerin ihlalinin sonuç ve müeyyidelerini düzenleyen anlaşmayı ve eklerini,

Usulsüzlük: Proje uygulaması sırasında veya öncesinde; yanlış veya yanıltıcı bildirimde bulunmak, sahtecilik yapmak, hile ve dolanlı hareketlerde bulunmak ve Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği ile bunu tamamlayıcı nitelikte hazırlanan her türlü belge ve düzenlemede belirtilen ilke ve kurallara aykırı olarak sözleşmede değişiklik yapmak gibi sözleşme ilişkisini ihlal eden fiil ve davranışları,

TRC1 Bölgesi: Türkiye’nin Avrupa Birliğine uyum süreci doğrultusunda, 2002/4720 no’lu kanun gereğince, Kalkınma Bakanlığı ve Türkiye İstatistik Enstitüsü tarafından oluşturulan ve 3 düzeyden oluşan İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırmasına göre Gaziantep-Adıyaman-Kilis illerinden oluşan Düzey 2 bölgesini,

(5)

Yararlanıcı: Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde ajanstan destek almaya hak kazanan gerçek veya tüzel kişileri,

Yasal Temsilci: Başvuru sahibinin yetkili karar organının doğrudan faaliyet desteği başvurusunda bulunmak için belirlediği, başvuru sahibinin beyanını ve proje ile ilgili belgeleri imzalamaya yetkili olan kişiyi,

Yönetmelik: Desteklenecek proje ve faaliyetlere ilişkin kuralları ihtiva eden Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği'ni

ifade eder.

(6)

PROGRAM KÜNYESİ

PROGRAMIN ADI Rekabetçilik ve Yenilikçilik Kapasitesinin Arttırılması Mali Destek Programı (KOBİ)

PROGRAMIN

REFERANS NUMARASI TRC1/15/REKA

PROGRAMIN AMACI

Genel Amaç: TRC1 bölgesindeki işletmelerin rekabetçilik ve yenilikçilik kapasitesini arttırmak.

Özel Amaç: İşletmelerin üretim maliyetlerinin azaltılması ve kapasitelerinin arttırılması; ÜR-GE, AR-GE ve inovasyon çalışmalarının arttırılması; uluslararasılaşma ve kurumsallaşma kapasitesinin arttırılması.

PROGRAMIN ÖNCELİKLERİ

Desteklenecek Sektörler:

Şahinbey – Şehitkamil: Tekstil ürünlerinin imalatı, Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı, Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı, Metal ve metal ürünleri imalatı, Makina ve teçhizat imalatı, Gıda ürünlerinin imalatı, Kağıt ve kağıt Ürünleri imalatı.

Diğer İl ve İlçeler: Tüm İmalat sektörleri, Madencilik ve Taş Ocakcılığı, Balıkçılık ve Su ürünleri.

Öncelikler:

 KOBİ'lerin üretim maliyetlerinin azaltılması (hammadde, ara ürün ve yarı mamul üretimi; enerji üretimi; verimlilik artırıcı yatırımlar vb.) ve üretim kapasitelerinin arttırılması

 KOBİ'lerin AR-GE, ÜR-GE ve inovasyon çalışmalarının arttırılması

 KOBİ'lerin uluslararasılaşma¹

 KOBİ'lerin kurumsal kapasitelerinin arttırılması

kapasitelerinin arttırılması

PROGRAMIN TOPLAM

BÜTÇESİ 4.000.000 TL

PROJELERE

SAĞLANACAK ASGARİ VE AZAMİ DESTEK MİKTARLARI

Asgari Tutar: 75.000 TL Azami Tutar: 400.000TL

AZAMİ DESTEK ORANI Azami Destek Oranı: %50

1 Uluslararasılaşma işletmelerin faaliyetlerini ulusal sınırları dışına yayması, bir şirketin birden fazla uluslararası pazarda faaliyet göstermesi ya da “artan uluslararası faaliyetlere girme yöntemi” 'dir. (KOBİ'ler için bu öncelik

(7)

PROJE SÜRESİ Azami 12 Ay

UYGUN BAŞVURU SAHİPLERİ

 İlgili vergi dairesine mükellef kaydı yaptırmış ve ilgili odaya kayıt yaptırmış KOBİ Tanımına Uyan İşletmeler²

 Kamu Kurumu Niteliğinde Meslek Kuruluşları - Odalar

(Mikro, Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler)

 Kamu Kurumu Niteliğinde Meslek Kuruluşları - Borsalar

 Kamu Kurumu Niteliğinde Meslek Kuruluşları - Birlikler İLAN TARİHİ 03 Şubat 2015

İLK BAŞVURU TARİHİ 17 Şubat 2015

SON BAŞVURU TARİHİ 27 Mart 2015 Saat 17:00 SON TESLİM TARİHİ 03 Nisan 2015 Saat 17:00

2 4 Kasım 2012 tarih ve 28457 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan "Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" 'te belirtilen KOBİ şartlarını taşıyan (Küçük ve orta büyüklükte işletme (KOBİ): İkiyüzelli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri kırk milyon Türk Lirasını aşmayan mikro işletme, küçük işletme ve orta büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılan ekonomik birimler veya girişimler) ve sermayesinin veya oy haklarının %25 veya %25’ten fazlasının KOBİ kapsamında olmayan bir işletmeye ait olmaması şartını sağlayan işletmeler.

KOBİ’ler aşağıdaki şekilde sınıflandırılmıştır.

a) Mikro işletme: On kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri bir milyon Türk Lirasını aşmayan işletmeler.

b) Küçük işletme: Elli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri sekiz milyon Türk Lirasını aşmayan işletmeler.

c) Orta büyüklükteki işletme: İkiyüzelli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri kırk milyon Türk Lirasını aşmayan işletmeler.

(8)

1. REKABETÇiLiK VE YENiLiKÇiLiK KAPASiTESiNiN ARTTIRILMASI MALi DESTEK PROGRAMI (KOBİ)

1.1. Giriş

İpekyolu Kalkınma Ajansı (İKA); kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek, kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak ve yerel potansiyeli harekete geçirmek suretiyle, ulusal kalkınma plânı ve programlarda öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, sürdürülebilirliğini sağlamak, bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak amacıyla, 5449 sayılı “Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun”un 3. maddesine dayanılarak, 2008/14306 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulmuştur.

Kalkınma Ajansları, Kalkınma Bakanlığı koordinasyonunda faaliyet gösteren, hizmet yönünden yerinden yönetim kuruluşlarıdır. Bölgesel gelişmeyi hızlandırmak ve planlı bir kalkınma sürecinin bölgesel koordinasyonunu sağlamakla yükümlü olan İpekyolu Kalkınma Ajansı tarafından hazırlanan, 2010-2013 yıllarını kapsayan TRC1 Bölgesi Bölge Planı’nın vizyonu; “Bölgenin üretken faktörlerini ve dinamiklerini bir araya getirerek; üretim ve istihdamı artırmak, sahip olduğu kültürel miras ile turizm zenginliği yaratmak, geçmişten gelen ticaret birikimiyle Ortadoğu’da lojistik merkezi haline gelmek, tarımdaki çeşitliliği ve sanayideki rekabet gücünü geliştirerek sürdürülebilir kalkınmanın öncüsü olmak”tır. 2014-2023 yıllarını kapsayan TRC1 Bölgesi Bölge Planı’nın vizyonu ise; “Yaşam Kalitesi Yüksek, Beşeri Sermayesi Güçlü, Rekabetçi ve Yenilikçi, Orta Doğu'nun Çekim Merkezi İpekyolu" olarak belirlenmiştir.

Kalkınma ajansları, planlama süreci sonunda kabul edilen bölge vizyonuna ulaşmak için çeşitli proje ve faaliyetleri destekler. Bu bağlamda, KOBİ’lere yönelik bu mali destek programında öncelikli sektörlerde katma değerinin artırılması yoluyla bölgenin sanayi rekabet gücünün artırılması ve bu amaçla altyapısının geliştirmesi öngörülmektedir. Bu amaç doğrultusunda istihdamın artırılması, işletmelerin üretim ve teknoloji altyapısının güçlendirilmesi, üretim maliyetlerinin azaltılması, ihracata dönük sanayileşmenin geliştirilmesi, AR-GE ve ÜR-GE altyapısının güçlendirilmesi, uluslararasılaşma kapasitelerinin arttırılması hedeflenmektedir.

2015 yılı proje teklif çağrısı kapsamında 3 adet mali destek programı hazırlanmıştır.

PROGRAM ADI PROGRAM BÜTÇESİ

Kültür- Turizm Altyapısı Mali Destek Programı (Kar Amacı Gütmeyen Kurum ve Kuruluşlar)

4.000.000 Rekabetçilik ve Yenilikçilik Kapasitesinin Arttırılması Mali Destek

Programı (KOBİ)

4.000.000 GAP Organik Tarım Değer Zinciri Pilot Uygulamaları Mali Destek

Programı

2.250.000

TOPLAM 10.250.000 TL

(9)

1.2. TRC1 Bölgesi Bölge Planı (2014-2023)

TRC1 Bölge Planı, üst ölçekli ulusal planlarla koordineli şekilde ve ulusal planları, yerel ve bölgesel bazda tamamlayıcı olarak topyekûn kalkınmayı gerçekleştirmek üzere hazırlanmıştır. Ülkemizin 2023 hedeflerine hizmet etmek üzere beşeri ve sosyal sermayenin, iktisadi ve kurumsal yapılar ile rekabet üstünlüğü bulunan alanların tahlil edilmesi ve bölgede ortak kalkınma bilincini yükseltip, doğal, beşeri ve sosyal kaynakların bölge dinamizmini destekleyecek ve bölgeye azami katma değeri üretecek alanlara sevk edilmesinin sağlanması amaçlarıyla hazırlanan TRC1 Bölge Planı’nın vizyonu “Yaşam Kalitesi Yüksek, Beşeri Sermayesi Güçlü, Rekabetçi ve Yenilikçi, Orta Doğu'nun Çekim Merkezi İpekyolu" olarak belirlenmiştir.

(10)

Plan kapsamında;

olmak üzere, TRC1 Bölgesi’nin sahip olduğu potansiyellerin geliştirilmesine yönelik olarak ve bölgenin kalkınmasına katkı sağlayacak biçimde 4 gelişme ekseni ve gelişme eksenlerinin gerçekleştirilmesini sağlayacak 22 öncelikli hedef ve 248 strateji oluşturulmuştur. Bu kapsamda;

 "Yaşam Kalitesinin Artırılması" için 6 öncelikli hedef ve 75 strateji,

 "Beşeri ve Sosyal Sermayenin Geliştirilmesi" için 5 öncelikli hedef ve 42 strateji,

 "Sürdürülebilir Kırsal Kalkınmanın Sağlanması" için 5 öncelikli hedef ve 81 strateji,

 "Rekabetçilik ve Yenilikçilik Kapasitesinin Artırılması" için 6 hedef ve 50 strateji belirlenmiştir. Söz konusu gelişme eksenleri ile bölge sosyal ve ekonomik yönden sürdürülebilir bir yaklaşım çerçevesinde geliştirilecek ve bölge içi gelişmişlik farklarının azaltılması sağlanacaktır. Bu gelişme eksenleri bağlamında atılacak her adım ve her uygulama bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltacağı gibi TRC1 Bölgesi’nin ana gelişim senaryosunu oluşturan beşeri ve sosyal sermayenin geliştirilmesi, ekonomik faaliyetlerin çeşitlendirilmesi ve uluslararası rekabet gücünün artırılmasına yönelik faaliyetleri destekleyecektir. İlgili stratejilerin gerçekleştirilmesiyle birlikte, bölgenin istihdam, üretim ve ihracat kapasitesi geliştirilecek; sosyo-kültürel ve çevresel alanlarda iyileşme görülecek bunların sonucunda ortaya çıkan katma değer ile bölge halkının refah seviyesi yükselecek ve sosyo-ekonomik kalkınma gerçekleşecektir. "Rekabetçilik ve Yenilikçilik Kapasitesinin Artırılması" gelişme ekseni kapsamında 6 temel hedef belirlenmiştir. Söz konusu hedeflerden "sanayi sektöründe üretimin ve katma değerin artırılması" hedefi ile bölgenin rekabetçilik ve yenilikçilik kapasitesinin artırması beklenmektedir.

(11)

1.3. Destek Programı ve Bölge Planı ile İlişkisi

2015 yılı proje teklif çağrısı kapsamında desteklenmesi planlanan 3 adet mali destek programından biri "Rekabetçilik ve Yenilikçilik Kapasitesinin Arttırılması Mali Destek Programı" dır. Söz konusu programın bütçesi 4.000.000 TL olmakla birlikte program kapsamında yalnızca KOBİ'lerin desteklenmesi planlanmaktadır.

TRC1 Bölgesi’nin rekabet gücüne bakıldığında tekstil sanayi, tarıma dayalı sanayi ve gıda sanayi konularında bölge rekabet gücüne sahiptir. Bölgenin sanayi üretiminin çoğu iç pazara yönelik olmakla birlikte, Gaziantep’te var olan imalat sanayi, bölgenin yüksek rekabet gücünü ortaya koymaktadır.

Bununla birlikte, sanayinin sahip olduğu üretim kapasitesi ve ihracat potansiyeli, bölgenin komşu bölgeler başta olmak üzere birçok bölgeden daha dinamik bir sanayi gücüne sahip olduğunu göstermektedir. Yalnız, rekabet etme potansiyeli yüksek olmasına rağmen TRC1 bölgesinin rekabet edebilirlik kapasitesinin ortalamanın altında olduğu bölge planı çalışmaları kapsamında yapılan analizlerde görülmektedir. İhracat alanında bölge, İstanbul, Bursa, Kocaeli, Ankara, İzmir, Manisa, Denizli, Sakarya ve Hatay illeriyle rekabet etmekte olup, sanayi sektöründe daha çok ülke ölçeğinde sanayisi gelişmiş bölgelerle rekabet edebilecek potansiyele sahiptir. Genel itibarıyla, TRC1 Bölgesi rekabet etme potansiyeli yüksek bir bölge olduğu halde, özellikle Ar-Ge ve yenilikçilik kapasitesinin düşüklüğü sebebiyle üretim sürecindeki ürün ve hizmetlerin katma değere dönüştürülememesinden ötürü olması gereken düzeyde rekabet edememektedir. Bu sorunu çözmek ve bölgeyi hak ettiği konuma getirmek amacıyla, bölge vizyonunda da ifade edildiği üzere, bölgenin rekabetçilik ve yenilikçilik kapasitesinin 2023 yılı itibarıyla yüksek olması gerekmektedir. Buna göre, bölgenin

"Rekabetçilik ve Yenilikçilik Kapasitesinin Artırılması" gelişme ekseni çerçevesinde, "sanayi sektöründe üretimin ve katma değerin artırılması" hedefi ortaya konarak bu hedefe ulaşılması hususunda, 2014-2023 yılları arasında uygulanması öngörülen stratejiler belirlenmiştir. Ortaya konan hedef ve stratejiler ile söz konusu rekabetçilik seviyesinin yüksek düzeye çıkarılması amaçlanmaktadır.

2015 yılı Rekabetçilik ve Yenilikçilik Kapasitesinin Arttırılması Mali Destek Programı önceliklerinin 2014-2023 bölge planı stratejileri ile ilişkisi aşağıdaki tabloda sunulmuştur.

Öncelik Alanı Bölge Planı ile İlişkisi

Rekabetçilik Ve Yenilikçilik Kapasitesinin Arttrlmas Mali Destek Proram İşletmelerin üretim maliyetlerinin azaltılması(ham madde ve ara ürün

üretimi, enerji üretimi, verimlilik artırıcı yatırımlar) ve üretim kapasitelerinin

artırılması

4.1.1 4.1.2 4.1.6 4.1.7 4.1.8

 Gaziantep'teki sanayinin teknolojik değeri olan ve katma değeri yüksek üretim yapısı geliştirilecektir.

 Kümelenme politikaları geliştirilecek ve küme potansiyeli gösteren sektörlerin gelişimi desteklenecektir.

 Katma değeri yüksek ihraç ürünleri üretilecektir.

 KSS ve OSB'lerde yer alan işletmeler desteklenecektir.

 Mevcut OSB ve KSS altyapıları tamamlanacaktır.

(12)

İşletmelerin ÜRGE, ARGE ve inovasyon

çalışmalarının artırılması

4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.1.4 4.1.5 4.1.12 4.5.1 4.5.6

 Gaziantep'teki sanayinin teknolojik değeri olan ve katma değeri yüksek üretim yapısı geliştirilecektir.

 Kümelenme politikaları geliştirilecek ve küme potansiyeli gösteren sektörlerin gelişimi desteklenecektir.

 Ar-Ge, inovasyon ve bilgi iletişim teknolojileri altyapısı geliştirilecektir.

 İşletmelerin modernizasyonları yapılacak ve teknolojik altyapıları geliştirilecektir.

 Tasarım, inovasyon ve markalaşma faaliyetleri yürütülecek ve bölgede markalaşmış ürün sayısı artırılacaktır.

 Üniversite ve sanayi işbirliği desteklenecektir.

 Tasarım ve inovasyon alanlarında istihdama yönelik eğitim faaliyetleri düzenlenecektir.

 Bölgede, ulusal ve uluslararası finansman, yatırım ve teknolojik olanaklardan faydalanılması hususunda potansiyel girişimcilerin de dâhil olduğu işbirliği ağları yaygınlaştırılacaktır.

İşletmelerin uluslararasılaşma

kapasitelerinin artırılması

4.1.13 4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.2.4 4.2.5 4.2.6 4.2.7 4.5.6 4.5.8

 Kamu-üniversite-sanayi işbirliğinin güçlendirilmesi amacıyla faaliyet gösteren işbirliği platformlarının kurumsal kapasitesi artırılacaktır.

 İhracat yapan işletme sayısı artırılacaktır.

 İşletmelerin kapasitesini artırma amacıyla dış ticaret eğitimleri yaygınlaştırılacaktır.

 Bölgenin rekabetçi olduğu sektörlerde ihracat faaliyetleri geliştirilecektir.

 İhracatta ürün ve pazar çeşitlendirmesi yapılacaktır.

 Bölgede üretilen ürünlerin dış pazarlarda etkin tanıtımı sağlanacaktır.

 Bölgesel ve yabancı firma eşleştirme faaliyetleri desteklenecektir.

 Küme potansiyeli olan sektörlerde ihracat yapan firmaların ortak pazarlara girmeleri sağlanacaktır.

 Bölgede, ulusal ve uluslararası finansman, yatırım ve teknolojik olanaklardan faydalanılması hususunda potansiyel girişimcilerin de dâhil olduğu işbirliği ağları yaygınlaştırılacaktır.

 Yurtiçi ve yurtdışı finansman ve teşvik kaynaklarına ulaşılabilirlik düzeylerinin artırılması amacıyla girişimcilere yönelik bilgilendirme faaliyetleri yürütülecektir.

(13)

İşletmelerin kurumsal kapasitelerinin

artırılması

4.1.4 4.5.2 4.5.4 4.5.9 4.5.10

 İşletmelerin modernizasyonları yapılacak ve teknolojik altyapıları geliştirilecektir.

 İş geliştirme merkezleri kurulacaktır.

 Girişimcilik için danışmanlık hizmetleri artırılacaktır.

 Genç girişimciler ve kadın girişimciler desteklenecektir.

 Esnaf ve sanatkârlar kendi sektörlerinde küçük ölçekte yetkinleşmiş potansiyel girişimciler olarak desteklenecektir.

1.4. Desteğin Arka Planı ve Gerekçesi

TRC1 Bölgesi sanayi sektöründe üretim ve kapasite bakımından ülkenin önemli merkezleri arasında yer almaktadır. Bölgede, üretimdeki kapasite dış ticarette de kendini göstermekte, birçok ürün farklı yerlere ihraç edilmektedir. Fakat, bölge sanayisinin küresel ölçekte rekabetçi pazarda yarışabilmesi için üretim miktarının ve katma değerinin artırılması gerekmektedir. Bununla birlikte, bölgede marka olmaya değer birçok ekonomik ürün bulunmasına rağmen bölge, yenilikçi ürün potansiyeli ve markalaşma kapasitesi konusunda oldukça geri düzeyde olduğu için olması gereken düzeyde rekabet edememektedir.

Kalkınma ajansları, planlama süreci sonunda kabul edilen ve bölgenin kalkınması yolunda rehber olacak bölge vizyonuna ulaşmak için belirli öncelikler kapsamında mali programları ve faaliyetlerin uygulanmasını desteklemektedir. Bu bağlamda, KOBİ’lere yönelik hazırlanan söz konusu mali destek programında, öncelikli sektörlerde katma değerinin artırılması yoluyla bölgenin sanayi rekabet gücünün artırılması ve bu amaçla altyapısının geliştirmesi öngörülmektedir. Bu amaç doğrultusunda istihdamın artırılması, işletmelerin üretim ve teknoloji altyapısının güçlendirilmesi, üretim maliyetlerinin azaltılması, ihracata dönük sanayileşmenin geliştirilmesi, AR-GE ve ÜR-GE altyapısının güçlendirilmesi, uluslararasılaşma kapasitelerinin arttırılması hedeflenmektedir.

İlgili programın amaç ve öncelikleri, ulusal ve bölgesel kalkınma politikaları ile uyumlu olacak şekilde belirlenmiş ve önceki programlardan elde edilen deneyimler çerçevesinde kurgulanmıştır. Söz konusu amaç ve hedefler kapsamında, bölgenin en dinamik sektörü kabul edilen sanayi sektöründe üretim ve katma değerin artırılması amacıyla üretimin teknoloji altyapısı ve işletmelerin Ar-Ge & inovasyon faaliyetleri geliştirilecek ve bölgedeki üretim süreçlerinde inovasyon projeleri desteklenecektir.

Ayrıca, rekabet edebilirlik gücünün artırılması amacıyla dünyada kabul gören en önemli araçlardan olan kümelenme faaliyetleri, bölgede yer alan öncelikli sektörlerde desteklenecek, katma değeri yüksek ihraç ürünler üretilecek ve üniversite- sanayi işbirliği etkinleştirilecektir. Buna göre, Ar-Ge ve inovasyon çalışmaları küme geneline hitap edecek şekilde ortaklık ve işbirliği içerisinde ele alınması sağlanacak, sektöründe yeni ürün geliştirme ve ürün kalitesi ile çeşitliliğini artırmaya yönelik projeler teşvik edilecek, yeni model tasarımı ve patent alımı gibi sınai mülkiyet hakkı içeren faaliyetler desteklenecektir. Bununla birlikte, üretim kalitesi, yönetim ve pazarlama süreçleri ile insan kaynakları ve müşteri ilişkilerinde sürdürülebilirlik esasına dayanan markalaşma faaliyetleri, bölgede katma değer artışı sağlanabilmesi için yaygınlaştırılacaktır.

(14)

1.5. Üst Ölçekli Referans Dokümanlar

TRC1 Bölgesinin kalkınmasına rehberlik etmesi amacıyla hazırlanan bölge planı kapsamında tespit edilen öncelikli politika alanları, 2015 yılı içerisinde uygulanması planlanan "Rekabetçilik ve Yenilikçilik Kapasitesinin Arttırılması Mali Destek Programı" ile ilişkilendirilmiştir. Söz konusu destek programı hazırlanırken 2010, 2011, 2013 ve 2014 yılları içerisinde Ajansımızca bölgeye aktarılan mali destek programlarının genel bir değerlendirilmesi yapılmış ve programın temeli bu değerlendirmeler ışığında oluşturulmuştur. Bununla birlikte, desteklenmesi planlanan alanların tespiti hususunda, "Avrupa Birliği (AB) 2020 Stratejisi", “Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018)”, "Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi (2014-2023)", “TRC1 Bölge Planı (2014-2023)”; "2023 Türkiye İhracat Stratejisi ve Eylem Planı",

"Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi", OECD’nin "Frascati, Oslo ve Canberra Kılavuzları", Rekabet Araştırmaları Kurumu'nun hazırladığı “İller Arası Rekabetçilik Endeksi (2008-2009)”, Ekonomi ve Dış Politikalar Araştırma Merkezince hazırlanan “Türkiye İçin Bir Rekabet Endeksi (2009)”, AB ve Ekonomi Bakanlığınca desteklenen KOBİ İşbirliği ve Kümelenme Projesi kapsamında üretilen

“Economic Sectoral Review & Cluster Selection (2011)” ve “İKA 2010 ve 2011 Yılı Mali Destek Programları Kapanış Raporları” dokümanlarından faydalanılmıştır.

AB'ye katılım hedefine sahip ülkemizin uyum çerçevesi kapsamında AB kalkınma politikalarını benimsediği ulusal kalkınma planında da görülmektedir. Özellikle bilgiye ve yeniliğe dayalı bir ekonomi kapsamında akıllı büyümeyi hedefleyen AB, yenilikçiliğe ve teknolojiye önem veren bir ekonomiye sahip olmak istemektedir. Bu bağlamda özellikle KOBİ'ler, bahse konu hedeflere ulaşılması hususunda önemli aktörler olarak ortaya konmakta ve bölgesel büyümenin ana oyuncuları olarak karşımıza çıkmaktadırlar. Buna göre, AB 2020 kalkınma politikaları kapsamında, KOBİ’lerin gelişimi için elverişli bir iş ortamının oluşturulması ve sanayinin rekabet gücü kazanmasına katkı sağlanması oldukça önemlidir.

Ulusal ölçekte belirlenen kalkınma politikalarına göz atılacak olursa eğer, “Yenilikçi Üretim, İstikrarlı Yüksek Büyüme”, “Yaşanabilir Mekânlar, Sürdürülebilir Çevre” ve “Nitelikli İnsan, Güçlü Toplum”

başlıkları kapsamında temel kalkınma eksenlerinin Onuncu Kalkınma Planı’nda yer aldığı görülebilir.

Buna göre, özellikle yenilikçi ekonomi ve katma değerli üretim yapısı yeni dönem ülke ekonomisinin temelini oluşturmaktadır. Planın “Yaşanabilir Mekânlar, Sürdürülebilir Çevre” hedefi başlığı altında

“Bölgesel Gelişme ve Bölgesel Rekabet Edebilirlik” politikası belirlenerek bölgesel gelişmişlik farklarının giderilmesi, kalkınmanın tüm ülke sınırları içerisine yayılması, bütün bölgelerin sahip oldukları potansiyelin değerlendirilip rekabet edebilirliklerinin artırılması ve ulusal kalkınmaya sağladıkları katkının en üst noktaya ulaştırılması hedeflenmiştir. Onuncu Kalkınma Planı’nda ifade edildiği üzere, rekabet edebilirliğin ön plana çıktığı günümüzde belirli alanlarda uzmanlaşma ve bilgi &

iletişim teknolojilerini geliştirme, rekabet gücünün belirlenmesinde öncelikli unsurlardır. Bu bağlamda, bölgelerin istenilen ekonomik gelişmişlik düzeyine çıkarılması ve rekabet gücünün artırılması için bilgi yoğun ve yüksek katma değerli üretim, sanayi ve hizmet sektörleri ülkelerin ve bölgelerin öncelikli hedefleri olmalıdır. Bu hedefler kapsamında, Ar-Ge faaliyetlerine dayalı politikalar üreterek sahip olunan bilimsel ve teknik bilgi birikimi, rekabetçi ekonomik yapının en önemli unsurlarından biri olan yenilikçiğin geliştirilmesinde kullanılmalıdır. Bununla birlikte, Ar-Ge harcamalarının payının yüksek olduğu bilgi yoğun sektörlerin, düşük teknoloji sektörlerine göre daha yüksek rekabet gücüne ve üretim kapasitesine sahip olduğu ve imalat sanayisindeki payının giderek arttığı bilinmektedir. Bu rekabet gücünün tüm sektörlerde yaygınlaştırılması için Ar-Ge ve

(15)

yenilikçiliğin geliştirilmesinde, bilgi ve iletişim teknolojilerinin yaygınlaştırılmasında yaşanan yetersizlikler giderilmeli ve sanayi ve hizmetlerde yüksek katma değerli üretime geçilmelidir (Onuncu Kalkınma Planı s.23, madde 102; s.112 Madde 748, 752; s.113 madde 749, 750; s.114 madde 760;

s.115 Madde 761, 767, 770).

Bölgesel gelişmeyi yönlendiren ulusal ölçekteki dokümanlardan bir diğeri 2014-2023 yıllarını kapsayan Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi (BGUS)' dir. Söz konusu doküman bölgesel gelişme ve bölgesel rekabet edebilirlik açısından ulusal düzeyde koordinasyonu sağlamak, mekânsal gelişme ve sosyo ekonomik kalkınma politikaları arasında uyumu güçlendirmek ve alt ölçekli (bölge ve il) plan ve stratejilere genel çerçeve oluşturmak üzere hazırlanmıştır. Bu strateji belgesine göre, KOBİ'lerin sürükleyici olduğu, ihracat temelli ihtisaslaşmış bir üretim yapısının sürdürülmesi, bölgelerin yenilik kapasitelerinin geliştirilmesi, ulusal ve uluslararası rekabet gücünün artırılması ve teknoloji üretimi ile birlikte Ar-Ge faaliyetlerinde özel sektörü destekleyici yeni finansman araçlarının geliştirilmesi bölgesel rekabet edebilirliğin temeli oluşturmaktadır. Bu bağlamda, rekabet edebilirliği artıracak uygulamaların desteklenmesi oldukça önemlidir.

Ulusal ölçekte yer alan diğer referans dokümanlar; 2023 Türkiye İhracat Stratejisi ve Eylem Planı ve Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi'dir. 2023 Türkiye İhracat Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında ihracatta yenilikçilik ve Ar-Ge'ye yönelik yatırım ve uygulamalar ile ileri teknolojili ürün ihracatının ve ihracat yapan işletmelerin küresel alanda rekabetçiliklerinin arttırılması politikaları planın temelini oluşturmaktadır. Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi’nde ise Ar-Ge, yenilik ve teknoloji alanında yapılan yatırımların azami düzeye çıkarılması ve üretim yapısının bu doğrultuda dönüşmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Bununla birlikte, "Ar-Ge Faaliyetlerinde OECD’nin Frascati, Oslo ve Canberra Kılavuzlarının Referans Olarak Kabulü” konulu Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu Kararı (2005/7) kapsamında, tüm kamu kurum ve kuruluşlarında Ar-Ge ve Ar-Ge desteği kapsamına giren konuların belirlenmesi, ürün ve/veya üretim süreci üzerinde ek teknik iyileştirmeler yapılması ve ilgili Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesi hususları yer almaktadır.

Buna göre, yukarıda ifade edilen ulusal ve uluslararası ölçekte belirtilen söz konusu hedef ve stratejiler kapsamında, TRC1 Bölgesi’nde sanayi ve hizmet sektörlerinin yüksek teknoloji kullanımı yaygınlaştırılmalı, nitelikli iş gücü ve altyapı eksiklikleri giderilerek sanayi ve hizmetlerde yüksek katma değerli üretim yapısına geçiş süreci hızlandırılmalıdır. Bu bilgiler ekseninde bölgede bulunan KOBİ’lerin “Rekabetçilik ve Yenilikçilik Kapasitesinin Arttırılması Mali Destek Programı” ile desteklenmesi öngörülmüştür.

(16)

1.6. Programın Amaçları ve Öncelikleri

Rekabetçilik ve Yenilikçilik Kapasitesinin Arttırılması Mali Destek Programının amacı: İşletmelerin üretim maliyetlerinin azaltılması ve kapasitelerinin arttırılması; ÜR-GE, AR-GE ve inovasyon çalışmalarının arttırılması; uluslararasılaşma ve kurumsallaşma kapasitesinin arttırılmasıdır.

Program kapsamında desteklenecek projeler aşağıda belirtilen sektörler ve önceliklerle uyumlu olmalıdır.

Desteklenecek Sektörler:

Şahinbey – Şehitkamil: Tekstil ürünlerinin imalatı, Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı, Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı, Metal ve metal ürünleri imalatı, Makina ve teçhizat imalatı, Gıda ürünlerinin imalatı, Kağıt ve kağıt Ürünleri imalatı

Diğer İl ve İlçeler: Tüm İmalat sektörleri, Madencilik ve Taş Ocakcılığı, Balıkçılık ve Su ürünleri

Öncelikler:

 KOBİ'lerin üretim maliyetlerinin azaltılması (hammadde, ara ürün ve yarı mamul üretimi;

enerji üretimi; verimlilik artırıcı yatırımlar vb.) ve üretim kapasitelerinin arttırılması

 KOBİ'lerin AR-GE, ÜR-GE ve inovasyon çalışmalarının arttırılması

 KOBİ'lerin uluslararasılaşma³

 KOBİ'lerin kurumsal kapasitelerinin arttırılması

kapasitelerinin arttırılması

1.7. Program Bütçesi

Bu program kapsamında bölgeye aktarılması planlanan toplam kaynak tutarı 4.000.000 TL’dir. Ajans bu kaynağı kısmen ya da tamamen kullandırmama hakkını saklı tutar. Yeterli sayıda başarılı proje olmaması veya bu program için tahsis edilen bütçenin başarılı projeler için yeterli olmaması halinde mali destek programları arasında bütçe aktarımı yapılabilir.

Program kapsamında verilmesi planlanan destekler için belirlenen asgari ve azami tutarlar aşağıdaki şekildedir:

Asgari Tutar: 75.000 TL Azami Tutar: 400.000 TL

Bu program kapsamında projelere sağlanan destek; toplam uygun maliyetinin yüzde 50’sinden fazla olamaz. Proje bütçesinin kalan tutarı, sözleşmeyi imzalayan taraf olması sebebiyle başvuru sahibi tarafından eş finansman olarak karşılanmalıdır ve harcamalar proje hesabı üzerinden gerçekleştirilmelidir. (Proje için başvuru sahibi adına açılacak olan özel hesap üzerinden yapılmayan harcamalar uygun maliyet olarak değerlendirilmeyecektir.)

3 Uluslararasılaşma işletmelerin faaliyetlerini ulusal sınırları dışına yayması, bir şirketin birden fazla uluslararası pazarda faaliyet göstermesi ya da “artan uluslararası faaliyetlere girme yöntemi” 'dir . (KOBİ'ler için bu öncelik Başvuru sahibinin, proje eş finansmanını, proje ortaklarından, iştirakçilerden ve/veya üçüncü taraflardan sağlayacağı nakdi katkılar ile karşılayabilmesi mümkündür. Ancak her durumda sözleşmeyi imzalayan taraf olması sebebiyle, eş

(17)

finansman yükümlülüğü yararlanıcının kendi taahhüdü hükmünde olup yerine getirilmemesi durumunda bizzat yararlanıcı sorumlu olacaktır.

2. BU MALİ DESTEK PROGRAMINA İLİŞKİN KURALLAR

Bu bölümde; Rekabetçilik ve Yenilikçilik Kapasitesinin Arttırılması Mali Destek Programı (KOBİ) çerçevesinde finanse edilen projelerin sunulması, seçilmesi ve uygulanması ile ilgili kurallar, 8 Kasım 2008 tarih ve 27048 sayılı “Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği” ve “Destek Yönetim Kılavuzu” hükümlerine uygun olarak açıklanmaktadır. Başvuru sahipleri Ajans’a başvuruda bulundukları andan itibaren bu Yönetmelik hükümlerini ve bu rehberde yer alan bütün hususları kabul etmiş sayılırlar.

T.C. İpekyolu Kalkınma Ajansı bu destek programını zorunlu hallerin ortaya çıkması halinde sürecin herhangi bir aşamasında iptal etme hakkını saklı tutar. Bu durumda başvuru sahipleri Ajanstan herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

Destek için başvurusu yapılan projeler Ajans tarafından her zaman eğitim amaçlı olarak ve sahibinin ayrıca muvafakatı aranmaksızın kullanılabilir. Böyle bir durumda projede yer alan gerçek ve tüzel kişilere ait şahsi bilgiler ve mesleki sır niteliğindeki bilgiler ifşa edilmeyecektir.

2.1. Uygunluk Kriterleri

Destek sağlanabilecek projelerde üç temel uygunluk kriteri aranmaktadır:

 Başvuru sahibi ve ortaklarının uygunluğu

 Projelerin uygunluğu

 Maliyetlerin uygunluğu

2.1.1. Başvuru Sahiplerinin Uygunluğu: Kimler Başvurabilir?

(1)

 İlgili vergi dairesine mükellef kaydı yaptırmış ve ilgili odaya kayıt yaptırmış KOBİ Tanımına Uyan İşletmeler

Program kapsamındaki uygun başvuru sahipleri aşağıda sıralanmıştır:

4

 Kamu Kurumu Niteliğinde Meslek Kuruluşları - Odalar

(Mikro, Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler)

(18)

 Kamu Kurumu Niteliğinde Meslek Kuruluşları - Borsalar

 Kamu Kurumu Niteliğinde Meslek Kuruluşları - Birlikler (2)

 Başvuruda bulunacak olan işletmenin son başvuru tarihinden önce kurulmuş ve tescil edilmiş olması,

Destek almaya hak kazanabilmek için, başvuru sahipleri aşağıda belirtilen koşulların tümüne uymalıdır:

 TRC1 Bölgesi illerinden (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) birinde kayıtlı olması veya merkezlerinin ya da yasal şubelerinin bu illerde bulunması,

 Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği’nde öngörülen proje hesabını kendi adına açma, bu hesaba para aktarma, hesaptan harcama yapma ve diğer tüm hesap işlemlerini gerçekleştirebilme ehliyetine sahip olması,

 Projenin hazırlığından ve yönetiminden (eğer varsa ortakları ile birlikte) doğrudan sorumlu olması, aracı olarak hareket etmemesi gerekmektedir.

(3)

a) İflas etmişler veya tasfiye halinde bulunan ve bu durumları nedeniyle işleri kayyum veya vasi tarafından yürütülen, konkordato ilan ederek alacaklılar ile anlaşma yapmış, faaliyetleri askıya alınmış veya bunlarla ilgili bir kovuşturmanın konusu olanlar veya yürürlükteki mevzuatta öngörülen benzer durumlarda olanlar,

Ayrıca, başvuru sahiplerinin ve ortaklarının destek alabilmek için aşağıdaki hallerden herhangi birinde bulunmaması gerekmektedir:

b) Kesinleşmiş yargı kararı ile mesleki faaliyete ilişkin bir suçtan mahkûm olanlar,

c) Haklarında görevlerini ağır bir şekilde kötüye kullandıklarına dair kesinleşmiş mahkeme kararı olanlar.

d)

• Sosyal sigorta primi veya vergi borcu nedeni ile haklarında haciz işlemleri devam edenler, Sözleşme tarihi itibariyle (Projenin başarılı bulunması halinde);

• Yapılandırılarak düzenli ödenen borçlar hariç olmak üzere, yürürlükteki mevzuat hükümleri uyarınca, vadesi dolmuş veya ödenmemiş sosyal sigorta pirimi veya vergi borcu olanlar ve temerrüde düşmüş kredi borcu olanlar, (Kamu kurumları, Mahalli İdareler, Üniversiteler ve Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları' nda bu şart aranmaz.)

• 5449 Sayılı Kanunun 19. maddesinin (d ve e) bendinde belirtilen payları ve bunlarla ilişkili varsa diğer bütün mali yükümlülüklerini yerine getirmeyenler,

e) Dolandırıcılık, yolsuzluk, bir suç örgütü içinde yer almak suçlarından kesinleşmiş yargı kararı ile mahkûm olanlar,

f) Herhangi bir kamu ihale prosedürüne veya diğer bir destek yardımına ilişkin yükümlülüklere uymayarak, sözleşmeyi ciddi bir şekilde ihlal ettiği tespit edilenler,

Teklif çağrısının yapıldığı sırada aşağıdaki maddelerde belirtilen durumlarda bulunan başvuru sahipleri de teklif çağrısına katılmaya veya destek almaya hak kazanamazlar;

g) Teklif edilen proje dolayısıyla menfaat ilişkisi içinde olanlar,

h) Teklif çağrısına katılım koşulu olarak Kalkınma Ajansı tarafından talep edilen bilgilerin temin edilmesi sırasında yanlış beyanda bulunanlar veya bu bilgileri temin edemeyenler,

i) Mevcut veya daha önceki teklif çağrılarının değerlendirilmesi sürecinde değerlendirme komitesini veya Ajans’ı etki altında bırakmaya veya gizli bilgi elde etmeye teşebbüs edenler.

(19)

Yukarıdaki madde (a), (c), (f), (g), (h) ve (i)’de belirtilen durumlarda, teklif çağrısına katılma yasağı, ihlalin tespit edildiği tarihten sonraki iki yıllık bir süre için geçerlidir. Madde (b) ve (e)’de belirtilen durumlarda, teklif çağrısına katılma yasağı, kararın tebliğ tarihinden itibaren dört yıllık bir süre için geçerlidir.

Başvuru sahipleri, yukarıdaki (a)’dan (i)’ye kadar olan kategorilerden hiçbirine girmediklerine dair beyanda bulunmalıdırlar. Başvuru sahibi online başvuru çıktısında bulunan “Başvuru Sahibinin Beyanı”nı imzalamalıdır.

ÖNEMLİ!

Proje konusu 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Bakanlar Kurulu Kararındaki “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar (BKK 2012/3305) EK 4" 'te yer alan teşvik edilmeyecek yatırım konularında ise bu program kapsamında desteklenmeyecek ve teşviki belirli şartlara bağlı yatırım konularında ise istenen şartlar aranacaktır.

2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Bakanlar Kurulu Kararının 29. Maddesi gereğince 14/04/2011 tarihinden itibaren yatırım teşvik belgesi ile sağlanan desteklerden yararlanan yatırım harcamaları, kamu kurum ve kuruluşlarının destekleri ile diğer kuruluşların kamu kaynaklı desteklerinden yararlanamamaktadır.⁵

Ajanstan mali destek alan kar amacı güden gerçek ve tüzel kişiler (KOBİ'ler vb.) , destek tarihini müteakip bir takvim yılı süresince aynı Ajanstan destek alamaz. Destek tarihi olarak yararlanıcı tarafından uygulanan projenin sözleşmesinde belirtilen bitiş tarihi esas alınır.

Aynı başvuru konusu için ulusal ya da uluslararası hibe programlarından (AB, Büyükelçilik Hibeleri, Dünya Bankası, UNESCO, TKDK, KOSGEB vb.) finansman sağlayan gerçek ve tüzel kişiler T.C.

İpekyolu Kalkınma Ajansı mali destek programlarına başvuramazlar.

5 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Bakanlar Kurulu Kararının 29. Maddesi gereğince 14/04/2011 tarihinden itibaren yatırım teşvik belgesi ile sağlanan desteklerden yararlanan yatırım harcamaları, Ajans ve diğer kurum kuruluşların desteklerinden yararlanamaz. Diğer kurum kuruluşların desteklerinden yararlanılan veya yararlanılacak yatırım harcamaları için, anılan Bakanlar Kurulu Kararları kapsamındaki desteklerden yararlanmak üzere Ekonomi Bakanlığına müraacat edilemez. Bu madde hükmüne aykırı davranılması halinde, anılan Bakanlar Kurulu Kararları kapsamında yararlanılan destekler ilgili mevzuat

Kobiler için KDV uygun maliyet olarak bütçelendirilemez. Bütçe KDV hariç tutarlar üzerinden hazırlanmalıdır.

(20)

Ajans ile sözleşme imzalanmadan önce başlatılan proje faaliyetlerinin maliyetleri, T.C. İpekyolu Kalkınma Ajansı mali destek programları kapsamında uygun maliyet olarak kabul edilmez.

Ortakların Uygunluğu

Ortak, desteğe konu olan proje veya faaliyetin yürütülmesi sürecinde veya sonucunda doğrudan ya da dolaylı fayda veya menfaat elde ederek bunun karşılığında yararlanıcıya projenin yürütülmesinde katkıda bulunan kişi veya kurumlardır. Başvuru sahipleri tek başlarına ya da ortak kuruluşlarla birlikte başvuruda bulunabilirler.

Aşağıdaki kurumlar ortak olarak başvurabilirler:

 İlgili vergi dairesine mükellef kaydı yaptırmış ve ilgili odaya kayıt yaptırmış KOBİ Tanımına Uyan İşletmeler ⁶

 Kamu Kurumu Niteliğinde Meslek Kuruluşları - Odalar

 Kamu Kurumu Niteliğinde Meslek Kuruluşları - Borsalar

 Kamu Kurumu Niteliğinde Meslek Kuruluşları - Birlikler

 Kamu Kurumları - Valilik

 Kamu Kurumları - Kaymakamlık

 Kamu Kurumları - Bölge Müdürlüğü

 Kamu Kurumları - Bakanlıklara Bağlı Enstitüler

 Kamu Kurumları - İl Müdürlüğü

 Kamu Kurumları - Müze Müdürlüğü

 Kamu Kurumları - İlçe Müdürlüğü

 Üniversiteler – Üniversite (Sadece Rektörlük)

Başvuru için gerekli şartları taşımadığı sonradan anlaşılan veya gerekli şartları sonradan kaybeden faydalanıcılarla sözleşme imzalanmaz; sözleşme imzalanmış projenin uygulanmasına başlanmış olsa dahi sözleşme feshedilecek ve gerekli yasal müeyyideler uygulanacaktır.

(21)

 Mahalli İdareler - Büyükşehir Belediyesi

 Mahalli İdareler - İl Belediyesi

 Mahalli İdareler - İl Özel İdaresi

 Mahalli İdareler - İlçe Belediyesi

 Mahalli İdareler - Belde Belediyesi

 Mahalli İdareler - Köylere Hizmet Götürme Birliği

 Mahalli İdareler - Diğer Mahalli İdare Birlikleri

 Sivil Toplum Kuruluşları - Dernek veya Birlik

 Sivil Toplum Kuruluşları - Vakıf

 Sivil Toplum Kuruluşları - Federasyon

 Kooperatifler - Birlikler - Kar Amacı Gütmeyen Birlik (Mahalli idare birliği olmayıp kanunla kurulmuş birlikler)

 Kooperatifler - Birlikler - Kar Amacı Gütmeyen Kooperatif

 Başvuru sahibinin ortakları projenin tasarlanmasına ve uygulanmasına katılabilecek ve yaptıkları masraflar destek yararlanıcısının yaptığı masraflarla aynı koşullarda kabul edilebilecektir. Bu nedenle ortaklar, Bölüm 2.1.1 'de belirtilen kriterlerden " İlgili vergi dairesine mükellef kaydı yaptırmış ve ilgili odaya kayıt yaptırmış KOBİ Tanımına Uyan İşletmeler (Mikro, Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler), Kamu Kurumu Niteliğinde Meslek Kuruluşları - Odalar- Borsalar- Birlikler" ve “TRC1 Bölgesi illerinden (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) birinde kayıtlı olması veya merkezlerinin ya da yasal şubelerinin bu illerde bulunması” maddeleri dışında, başvuru sahipleri ile aynı uygunluk kriterlerini karşılamalıdırlar.

Ortak olacak kuruluşlar Ortaklık Beyannamesi’ni doldurmalıdır. Başvuru Formu'nda yer alan Ortaklık Beyannamesi, tüm ortaklarının yasal yetkili temsilcileri tarafından ayrı ayrı imzalanmalıdır. Projeye ortaklık kararının kurum veya kuruluşun bu kararı vermeye yetkili organı/kişileri tarafından alınmış olması gerekmektedir.

Projeye, başvuru sahibi veya ortak kuruluşlar dışında diğer kuruluşlar da projeye iştirakçi ya da alt yüklenici olarak dâhil olabilecektir. Ancak proje kapsamında gerçekleştirilecek mal ve hizmet satın alımlarının proje ortakları ya da iştirakçilerinden sağlanması mümkün değildir.

İştirakçiler

İştirakçi, desteğe konu proje ve faaliyetin yürütülmesi sürecinde veya sonucunda doğrudan fayda veya menfaat elde etmeden yararlanıcıya projenin yürütülmesinde katkıda bulunan gerçek veya tüzel kişilerdir.

Başvuru sahiplerinin ve ortakların uygunluk kriterlerini karşılamayan kuruluşlar da projeye, o projenin sürdürülebilirliğini artırmak amacıyla, iştirakçi olarak katılabilirler. İştirakçi kuruluşlar, projede sponsorluk, teknik destek sağlama gibi roller üstlenebilecektir. Ancak yaptıkları harcamalar uygun maliyet olarak değerlendirilmez. İştirakçi kuruluşlar, katılımlarına dair beyanda bulunmalıdırlar.

(22)

Alt Yükleniciler/Taşeronlar

Ortak veya iştirakçi olmayıp, projede yer alan bazı faaliyetlerin ihale edildiği kuruluşlardır. Alt yüklenicilerle yapılacak sözleşmeler, standart destek sözleşmesi EK IV’ teki satın alma kurallarına tabidir.

Siyasi partiler ve bunların alt birimleri, hiçbir şekilde başvuru sahibi, proje ortağı ya da iştirakçi olarak proje başvurusunda bulunamazlar, proje uygulamalarında yer alamazlar.

2.1.2. Projelerin Uygunluğu: Destek Başvurusu Yapılabilecek Projeler Nelerdir?

2.1.2.1. Süre

Projelerin uygulama süresi en fazla 12 aydır. Bu süre sözleşmenin son imzalayan tarafın imzalandığı günden bir sonraki gün itibariyle başlar.

Sözleşmelerde yer alan hükümler doğrultusunda proje faaliyetlerinn projenizde belirtilen süre içerisinde tamamlanması gerekmektedir. Proje faaliyetlerinin süresi içinde tamamlamak Ajansın değil yararlanıcının yükümlülüğündedir. Kalkınma ajansları mevzuatına göre, proje süreleri mücbir sebepler dışında uzatılamamaktadır. Projede yer alan faaliyetlerin sözleşme süresi içinde tamamlanamaması olasılığını en aza indirmek amacıyla; proje faaliyetlerinin tekrar gözden geçirilmesi, süresi uzun olan faaliyetler için çalışmaların hızlandırılması ivedilik ve önem arz etmektedir. (Mücbir sebep olarak kabul edilebilecek haller; deprem, sel, yangın, çığ, toprak kayması, yıldırım düşmesi gibi genel nitelikli doğal afetler, proje yararlanıcısının en az üç ay süreli hastalıkları, yaralanma sonucu iş göremez hale gelmeleri, genel kanuni grev, genel salgın hastalık, kısmi veya genel seferberlik ilanıdır.)

2.1.2.2. Yer

Projeler, Ajans’ın faaliyet gösterdiği TRC1 Bölgesi(Gaziantep, Adıyaman ve Kilis) illerinde uygulanmalıdır. Ancak proje amaçlarının gerçekleştirilmesi için gerekli olduğu durumlarda sergi, konferans, fuar ve benzeri etkinliklere katılım faaliyetleri bölge dışında da gerçekleştirilebilir.

2.1.2.3. Yapılabilecek Başvuru Sayısı

Kobiler 2015 yılı proje teklif çağrısı kapsamındaki Mali Destek Programlarına, en fazla 2 (iki) projesi için destek başvurusunda bulunabilir ve en fazla 1 (bir) projesi için destek alabilir.

Her başvuru sahibinin teslim tarih ve saatine göre ilk 2 (iki) projesi teslim alınır, daha sonra teslim edilmek istenen projeler teslim alınmaz.

Bu hususlar Kalkınma Ajansları Yönetim Sisteminden (KAYS) takip edilmektedir. Bu sınırları aşan destek uygulamasına rastlanıldığında, bu tür sözleşmeler feshedilir ve sağlanan destek geri alınır.

(23)

2.1.2.4. Örnek Proje Konuları

Program amacının gerçekleştirilmesine katkı sağlayacak ve Bölüm 1.2’de belirtilen önceliklerden en az bir tanesiyle ilişkilendirilen projeler uygun kabul edilmektedir. Aşağıda bazı örnek proje konuları sıralanmıştır. Ancak bu konular başvuru sahiplerine fikir verme amacı ile sunulmuş olup tüm proje konularını kapsamamaktadır:

Örnek Proje Konuları⁷

 Önceliklerde belirtilen sektörlerde yeni ürün ve marka geliştirilmesine ve bunların üretimine katkıda bulunan projeler,

 Önceliklerde belirtilen sektörlerde Ar-Ge, inovasyon ve yeni teknoloji transferi içeren projeler,

 Önceliklerde belirtilen sektörlerde aynı üretim zincirinde yer alan işletmelerin birbirleriyle olan ticari işbirliğini geliştirerek üretim kapasitelerini artıracak faaliyetlerin gerçekleştirilmesini içeren projeler,

 Önceliklerde belirtilen sektörlerde yeni ürün geliştirilebilecek ve araştırma yapılabilecek yeni laboratuvar, atölye vb. yerlerin kurulmasına, mevcut olanlarının kapasitelerinin geliştirilmesine yönelik projeler,

 Önceliklerde belirtilen sektörlerde uluslararası teknik ve kalite standartları ile uyumlu kalite sertifikasyonu sağlayan projeler,

 Önceliklerde belirtilen sektörlerde işletmelerin üretim zincirlerindeki eksiklerini gidermeye yönelik makine-teçhizat alımı,

 Önceliklerde belirtilen sektörlerde modern üretim hatlarının kurularak üretimde katma değerin ve istihdamın artırılmasını sağlayacak projeler,

 Önceliklerde belirtilen sektörlerde rekabet edebilirlik ve üretimde verimlilik sağlayacak makine teçhizat modernizasyonuna yönelik projeler,

 Önceliklerde belirtilen sektörlere yönelik uluslararası fuarlar, çalışma ziyaretleri, pazar araştırması vb. organizasyonlara katılımı içeren projeler ,

 Önceliklerde belirtilen sektörlerde kurumsal kapasiteyi ve uluslararasılaşma kapasitesini arttırmaya yönelik faaliyetleri içeren projeler,

 Maden kaynaklarının işlenmesinde katma değeri ve ürün çeşitliliğini artırmaya yönelik araştırma ve uygulama projeleri.

Bununla birlikte tüm projeler her koşulda yürürlükteki mevzuata uygun olmalı ve aşağıdaki konuları kesinlikle içermemelidir:

 Siyasi veya etnik içerikli faaliyetler,

 Hukuka, kamu düzenine, genel sağlığa ve toplumun genel ahlak anlayışına aykırı faaliyetler,

 Çiftçiler tarafından sözleşmeli üretilip, tütün alıcıları tarafından satın alınan tütün üretimi haricinde tütün üretimi,

 %15’ten fazla alkol ihtiva eden içeceklerin üretimi,

7 "Örnek Proje Konuları" olarak belirtilen proje konuları sadece örnek niteliğinde olup, herhangi bir bağlayıcılığı bulunmamaktadır. Projelerin değerlendirilmesi aşamasında dikkat edilen temel unsur program öncelikleridir. Bu

(24)

 Bankacılık, sigortacılık, mali hizmetler, komisyonculuk vb.,

 Döviz spekülasyonu ve mali spekülasyonlar içeren faaliyetler; borsa yatırımları,

 Gayrimenkul yatırımları,

 Çalıştaylar, seminerler, konferanslar veya kongrelere katılım için bireysel sponsorluklar,

 Eğitim veya kurslar için bireysel burslar,

 Hibe verme amaçlı projeler (diğer kişi ya da kuruluşlara hibe (maddi veya ayni) veya kredi sağlamak için),

 Akademik araştırma ve fizibilite çalışmaları (daha büyük bir projenin parçası değilse),

 Yerel kuruluşların rutin aktivitelerini finanse etmeyi teklif eden, özellikle faaliyet giderlerini kapsayan projeler,

 Ajans ile sözleşme imzalanmadan önce başlatılan veya aynı faaliyet için diğer kaynaklardan finanse edilen projeler.

 Birincil tarım faaliyetleri,

 Perakende ve toptan ticaret.

2.1.3. Maliyetlerin Uygunluğu: Destekten Karşılanabilecek Maliyetler Nelerdir?

Destek için sadece “uygun maliyetler” dikkate alınır. Bu nedenle bütçe, hem bir maliyet tahmini hem de “uygun maliyetler” için tavan niteliğindedir. Uygun maliyetler, götürü maliyetlere değil (yolculuk ve gündelik maliyetleri ve dolaylı maliyetler hariç), gerçek maliyetlere (projenin uygulanması sırasında yapılacak fiili maliyetler) dayandırılmalıdır. Örneğin; kurulacak bir üretim hattı için toplam tek bir bütçe kalemi yapılmamalı, üretim hattındaki makinalar tek tek bütçelendirilmelidir.

Bu programda bir maliyetin uygun maliyet olarak kabul edilebilmesi için aşağıdaki genel koşullar aranmaktadır:

 Projenin uygulama süresi içinde gerçekleşmesi (nihai denetim maliyetleri hariç),

 Projenin yürütülmesi için gerekli ve gerçekçi mali yönetim prensipleriyle uyumlu olması;

maliyet etkinliği sağlaması,

 Yararlanıcı veya ortağı tarafından gerçekleştirilmesi,

 Yararlanıcının veya ortağının hesaplarında ya da vergi belgelerinde kayıtlı, tanımlanabilir ve doğrulanabilir olması; orijinal destekleyici belgelerle desteklenmesi.

Proje uygulamalarında ortaya çıkan bütün maliyetler destek kapsamına girmemektedir. Bu çerçevede, maliyetlerin uygunluğuna ilişkin esaslar aşağıda belirtilmektedir:

2.1.3.1. Uygun Maliyetler

Uygun maliyetler “uygun doğrudan maliyetler” ve “uygun dolaylı maliyetler” olmak üzere ikiye ayrılmaktadır:

a ) Uygun doğrudan maliyetler

Uygun doğrudan maliyetler, projenin yürütülmesi için gerekli olan, yararlanıcı veya ortağı tarafından gerçekleştirilen ve gerçek tutarlar üzerinden hesaplanan maliyetlerdir. Uygun doğrudan maliyetler kapsamına aşağıda belirtilen maddeler girmektedir:

(25)

 Sadece proje kapsamında teknik ve idari personel olarak çalıştırılmak üzere yeni istihdam edilecek personelin net maaşları, sosyal sigorta primleri, ilgili diğer ücret ve maliyetler (piyasa koşullarında oluşmuş ücretlerden ve yararlanıcı ve ortaklarının normalde verdiği miktarlardan yüksek olmamalıdır.)

 Piyasa fiyatlarına uygun olmaları ve projenin uygulanabilmesi için gerekli olmaları koşulu ile yeni ekipman ve hizmet satın alma maliyetleri,

 Taşeron maliyetleri (basım, etkinlik organizasyonu vb.),

 İnşaat ve inşaat denetim (kontrollük) işleri için taşeron maliyetleri,

 Projenin uygulanması için mutlaka gerekli olması ve Ajans tarafından sağlanan mali desteğin

%30’unu geçmemek koşuluyla küçük ölçekli yapım işleri,

 Denetim maliyetleri [Ajans başarılı bulunan bütün projelerden denetim raporu talep eder.

(Yasal denetim konusunda ulusal veya uluslararası kabul görmüş bir denetim kurumuna (Yeminli Mali Müşavirler Odası veya Sermaye Piyasası Kurulunca onaylanmış Bağımsız Denetim şirketi) mensup onaylı bir denetçi yeminli mali müşavir tarafından dış denetim)],

 Proje kapsamında alınacak makine ve ekipmanların Makine Mühendisleri Odası' nca yapılacak kontrolleri için bilirkişi ücreti,

 Görünürlük maliyetleri.

Bütçenin İnsan Kaynakları ve Seyahat başlıklarının toplamı için tahsis edilebilecek toplam tutar projenin toplam uygun maliyetinin %10'unu aşamaz.

b ) Uygun Dolaylı Maliyetler

Uygun dolaylı maliyetler, başka bir bütçe kalemi altında verilen maliyetleri içermeyen ve genel idari giderleri karşılamak üzere projenin uygun doğrudan maliyetleri toplamının % 3’ünü aşmayacak şekilde belirlenmiş olan götürü tutardır.

2.1.3.2. Uygun Olmayan Maliyetler

Bu programda hiçbir şekilde uygun maliyet olarak kabul edilmeyecek olan maliyet kalemleri aşağıda sıralanmaktadır:

 Yararlanıcının ve proje kapsamında görev alan kişilerin kusur ve ihmalleri sebebiyle doğacak olan ceza, zam, faiz ve sair giderler,

 Borçlar; zarar veya borç karşılıkları,

 Faiz borcu,

 Hâlihazırda başka bir kapsamda finanse edilen kalemler,

 Arazi ve bina alımları, istimlak bedelleri,

 Projenin yürütülmesi bakımından zorunlu olmayan araç alımı,

 Hayvan satın alımı,

 Sınırlı deneme üretimleri haricinde hammadde maliyetleri,

 İkinci el ekipman alımları,

 Kur farkından doğan zararlar,

 Projenin uygulanmasına katılan kamu görevlilerinin maaşları,

 Proje başlangıcından önce yapılan hazırlık çalışmalarının ve diğer faaliyetlerin maliyetleri,

 Yararlanıcı ya da ortakları dışındakiler tarafından gerçekleştirilen maliyetler,