2009/I 8. Bölüm 31 8.1.7. ÖZEL DURUMLARIN KAMUYA AÇIKLANMASINA İLİŞKİN
SERMAYE PİYASASI KURULU TEBLİĞLERİ
8.1.7.1. ÖZEL DURUMLARIN KAMUYA AÇIKLANMASINA İLİŞKİN ESASLAR TEBLİĞİ
(Seri: VIII, No: 54)
(6/2/2009 tarihli ve 27133 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.) Yürürlükten kaldırılan tebliğler:
1- (20/7/2003 tarihli ve 25174 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Seri: VIII, No:
39 Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Tebliği”, aynı adlı Seri: VIII, No: 54 Tebliğ ile yürürlükten kaldırılmıştır.)
BİRİNCİ BÖLÜM Genel Esaslar Amaç
MADDE 1 - (1) Bu Tebliğin amacı, tasarruf sahipleri, ortaklar ve diğer ilgililerin zamanında, tam ve doğru bilgilendirilerek sermaye piyasasının açıklık ve dürüstlük içinde işleyişini sağlamaktır.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bir borsada işlem gören sermaye piyasası araçlarının değerini ve yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek veya haklarını kullanmalarına yönelik önemli olay ve gelişmelerde kamuya açıklanacak özel durumlar ile bunların açıklanma esasları bu Tebliğ hükümlerine tabidir.
(2) Bir borsadaki işlem sırası geçici olarak kapatılmış sermaye piyasası aracı ihraççısı ortaklıklar tarafından yapılacak özel durum açıklamaları da bu Tebliğ hükümlerine tabidir.
(3) Borsa pazarlarından sürekli olarak çıkarılmış sermaye piyasası aracı ihraççısı ortaklıklara bu Tebliğ hükümleri uygulanmaz.
Dayanak
MADDE 3 - Bu Tebliğ, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 1 ve 16/A maddelerine dayanılarak düzenlenmiştir.
Tanımlar
MADDE 4 - (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Kanun: 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununu, b) Kurul: Sermaye Piyasası Kurulunu,
c) Borsa: 6/10/1983 tarihli ve 18183 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 91 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve Kanunun 40 ıncı maddesi uyarınca kurulmuş ve kurulacak olan borsaları ve teşkilatlanmış diğer piyasaları,
ç) TTK: 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununu,
d) Ortaklık: İşlem sırası geçici veya sürekli olarak kapatılmış olanlar dahil ihraç ettiği sermaye piyasası araçları bir borsada işlem gören ortaklıkları,
e) Özel durumlar: İçsel bilgileri ve sürekli bilgileri doğuran olayları,
f) İçsel bilgi: Sermaye piyasası aracının değerini ve yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek henüz kamuya açıklanmamış bilgileri,
g) Sürekli bilgi: İçsel bilgi tanımı dışında kalan ve bu Tebliğ uyarınca açıklanması gerekli tüm bilgileri,
32 8. Bölüm ğ) Sermaye piyasası araçları: Kanunda tanımlanan sermaye piyasası araçlarını,
h) Kontrol edilen ortaklık: Bir gerçek kişi veya tüzel kişinin;
1) Oy haklarının çoğunluğunu elinde bulundurduğu ortaklığı veya
2) Hissedarı veya üyesi olarak icra, yönetim veya denetim organlarının üyelerinin çoğunluğunu atama veya azletme imtiyazına sahip olduğu ortaklığı veya
3) Hissedarı veya üyesi olduğu bir ortaklığın diğer hissedarları veya üyeleriyle yapılan anlaşma uyarınca, hissedarların veya üyelerin oy haklarının çoğunluğunu tek başına kontrol ettiği ortaklığı veya
4) Üzerinde önemli etki veya kontrol yetkisine sahip olduğu veya fiilen bu yetkiyi kullandığı ortaklığı,
ı) İdari sorumluluğu bulunan kişiler:
1) Ortaklığın, yönetim veya denetim organlarının üyelerini,
2) Bu bendin birinci alt bendinde sözü edilen organların üyesi olmadığı halde, doğrudan ya da dolaylı olarak ortaklık ile ilişkili içsel bilgilere düzenli erişen ve bu ortaklığın gelecekteki gelişimini ve ticari hedeflerini etkileyen idari kararlar verme yetkisi olan kişileri,
i) İdari sorumluluğu bulunan kişi ile yakından ilişkili kişiler:
1) İdari sorumluluğu bulunan kişinin eşini, çocuklarını ve idari sorumluluğu bulunan kişi ile söz konusu işlem tarihinde aynı evde ikamet eden kişileri,
2) Ortaklıkta idari sorumluluğu bulunan kişi/kişiler veya bu bendin birinci alt bendinde belirtilen kişi/kişiler tarafından idari sorumlulukları üstlenilen veya doğrudan ya da dolaylı olarak bu kişi/kişiler tarafından kontrol edilen veya bu kişi/kişiler yararına kurulmuş olan veya ekonomik çıkarları esas olarak bu kişinin/kişilerin ekonomik çıkarları ile aynı olan tüzel kişi, kurum veya ortaklıkları,
j) Birlikte hareket eden kişiler: Bir ortaklığın sermaye yapısında veya yönetim kontrolünde değişiklik oluşturmak amacıyla açık ya da zımni, sözlü ya da yazılı bir anlaşmaya dayanarak işbirliği yapan gerçek ya da tüzel kişileri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM Sürekli Bilgiler
Ortaklığın sermaye yapısına ve yönetim kontrolüne ilişkin değişiklikler MADDE 5 – (1) Bildirim yükümlülüğü;
a) Bir gerçek veya tüzel kişinin veya bu gerçek veya tüzel kişi ile birlikte hareket eden diğer gerçek veya tüzel kişilerin doğrudan veya dolaylı olarak ortaklık sermayesinin veya toplam oy hakkının %5, %10, %15, %20, %25, 1/3, %50, 2/3 ve %75 ine veya daha fazlasına sahip olması veya ortaklıktaki toplam oy hakkının veya sermaye payının söz konusu oranların altına düşmesi halinde bu kişiler tarafından,
b) Bir kurucuya ait yatırım fonlarının doğrudan veya dolaylı olarak ortaklık sermayesinin veya toplam oy hakkının %5, %10, %15, %20, %25, 1/3, %50, 2/3 ve %75 ine veya daha fazlasına sahip olması veya ortaklıktaki toplam oy hakkının veya sermaye payının söz konusu oranların altına düşmesi halinde kurucu tarafından,
yerine getirilir.
(2) Payların depo edilmiş olması durumunda, bu maddenin birinci fıkrasında ifade edilen bildirim yükümlülüğü, depo sertifikasını elinde bulunduran kişiler tarafından yerine getirilir.
(3) Kullanımı askıya alınmış olsa dahi, paya bağlı tüm oy hakları, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen oranların hesaplanmasında dikkate alınır. Bu bilgi farklı gruplardaki payları ve bunlara bağlı oy haklarını içerecek şekilde ayrı ayrı hesaplanarak açıklanır.
(4) Kanun kapsamındaki sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunulması sırasında elde bulundurulan paylar;
2009/I 8. Bölüm 33 a) Alım satım amacıyla iktisap edilmiş olması ve bu paylara bağlı oy haklarının toplam oy hakları içerisindeki oranının %5’i aşmaması ve
b) Elde edilmesini müteakip, bu paylara bağlı oy haklarının kullanılmaması veya kullanılsa dahi ortaklığın yönetimine müdahale amacı taşımaması,
koşullarıyla bu maddenin birinci fıkrasında yer alan oranların hesaplanmasında dikkate alınmaz.
Oy haklarının hesaplanması
MADDE 6 – (1) Bu Tebliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen işlemlere ilişkin bildirimlerde aşağıda sayılan oy hakları da dikkate alınır ve söz konusu oy haklarına sahip olan gerçek veya tüzel kişilerin birlikte hareket ettikleri kabul edilir.
a) Paylar üzerinde işlem yapan gerçek veya tüzel kişilerin, kullanma hakkına sahip oldukları oy haklarını aynı doğrultuda kullanmak yoluyla, ortaklığın yönetiminde ortak bir politika belirlemek için kendilerini yükümlülük altına sokan yazılı bir sözleşme imzaladığı üçüncü kişilerin kullanma hakkına sahip oldukları oy hakları,
b) Paylar üzerinde işlem yapan gerçek veya tüzel kişiler ya da söz konusu kişiler tarafından kontrol edilen ortaklıklarla, oy kullanım haklarının geçici devri için yazılı anlaşma yapmış olan üçüncü kişilerin kullanma hakkına sahip oldukları oy hakları,
c) Paylar üzerinde işlem yapan gerçek veya tüzel kişiye ait olup da oy haklarının teminat alana ait olduğu ve bu hakkın teminat alan tarafından kullanılma niyetinin açıklandığı haller hariç olmak üzere, teminat olarak verilmiş paylardan doğan oy hakları,
ç) Kullanılma koşulları işlem yapan gerçek kişinin hayatta olması veya tüzel kişinin tüzel kişiliğini sürdürmesi şartına bağlı olan oy hakları,
d) Paylar üzerinde işlem yapan gerçek veya tüzel kişilere tevdi edilen ve aksine bir talimat olmaması halinde kendi iradeleri ile kullanabilecekleri oy hakları,
e) Bir başka gerçek veya tüzel kişiye ait olmakla birlikte paylar üzerinde işlem yapan gerçek veya tüzel kişinin kendi adına ve payların ait olduğu kişi hesabına kullanma hakkına sahip olduğu oy hakları,
f) Pay sahibinin aksine bir talimatının olmadığı hallerde, vekil olarak tayin edilen gerçek veya tüzel kişilerin kendi iradeleri ile kullanabilecekleri oy hakları,
g) Bu maddede belirtilen şekilde, payı elinde bulunduran veya payda işlem yapan gerçek veya tüzel kişiler tarafından kontrol edilen ortaklıkların sahip oldukları oy hakları.
(2) Birinci fıkranın (e) bendinde belirtilen yükümlülük, Kanunun geçici 6 ncı maddesi uyarınca yönetime ilişkin hakları Merkezi Kayıt Kuruluşu tarafından kullanılan sermaye piyasası araçları için uygulanmaz.
(3) Birinci fıkranın (f) bendinde belirtilen vekalet yetkisinin yalnızca bir genel kurul toplantısı için geçerli olması halinde, vekalet verildiğine ilişkin açıklama yapılması, bu Tebliğin 5 inci maddesinde belirtilen açıklama yapma yükümlülüğünü ortadan kaldırır.
Bildirim, genel kurul toplantısı tarihine, vekalet yetkisinin yalnızca bu genel kurul toplantısı ile sınırlı olduğuna, toplantıda vekalet edilecek payların ait olduğu gruba ve vekalet yetkisi kapsamında kullanılacak oy haklarının toplam oy hakları içerisindeki oranına ilişkin bilgileri içermelidir.
Paya dayalı sermaye piyasası araçlarına ilişkin bildirim yükümlülüğü
MADDE 7 – (1) Borsada işlem gören bir payı iktisap etme hakkı veren sermaye piyasası araçlarına, doğrudan ya da dolaylı olarak sahip olmak suretiyle, söz konusu sermaye piyasası araçlarının iktisap etme hakkı verdiği paylara bağlı oy haklarının bu Tebliğin 5 inci maddesinde belirtilen oranlara ulaşması, bu oranları aşması veya bu oranların altına düşmesi halinde, işlem yapanlar tarafından açıklama yapılması zorunludur.
(2) Kanun kapsamındaki sermaye piyasası faaliyetinde bulunmak amacıyla elde bulundurulan ve borsada işlem gören bir paya dayalı sermaye piyasası araçları için bu Tebliğin 5 inci maddesinin dördüncü fıkrası hükümleri geçerlidir.
34 8. Bölüm Bildirim yükümlülüğünün kapsamı
MADDE 8 – (1) Bu Tebliğin 5 inci maddesi kapsamında yapılacak bildirim yükümlülüğü aşağıdaki bilgileri içerecek şekilde yerine getirilmelidir:
a) Bildirimi yapmakla yükümlü olan gerçek kişinin kimlik bilgileri veya tüzel kişinin unvanı,
b) Ortaklığın unvanı,
c) Bildirim yükümlülüğüne konu alım-satım işleminin yapıldığı tarih, işleme konu payların nominal tutarları ve işlem tutarları,
ç) Alım-satım işlemi öncesinde ve sonrasında ortaklıkta sahip olunan pay ve oy haklarının sermayeye oranı,
(2) Bu Tebliğin 6 ncı maddesi kapsamında yapılacak hesaplamalar sonucunda doğacak bildirim yükümlülüğü aşağıdaki bilgileri içerecek şekilde yerine getirilmelidir:
a) Ortaklıkta %5 veya daha fazla oy hakkına sahip olan, bildirimi yapmakla yükümlü olan ortağın kimlik bilgileri,
b) Bir işletmede dolaylı olarak %5 veya daha fazla oy hakkına sahip olunması halinde, dolaylı iştirak ilişkisine konu olan bağlı ortaklıkların kimlik bilgileri;
(3) Bu Tebliğin 7 nci maddesi kapsamında yapılacak bildirim yükümlülüğü, birinci fıkranın (a) bendine ek olarak aşağıdaki bilgileri içerecek şekilde yerine getirilmelidir:
a) Sermaye piyasası aracının dayalı olduğu payı ihraç eden ortaklığın unvanı, b) Bu Tebliğin 5 inci maddesinde yer alan oranlara ulaşılmasına, aşılmasına veya söz konusu oranların altına düşülmesine neden olabilecek paylara dayalı sermaye piyasası aracının iktisap edildiği veya elden çıkarıldığı tarih,
c) Sermaye piyasası aracının dayalı olduğu paylara bağlı oy haklarının alım-satım işlemi sonrasında sermayeye oranı,
ç) Varsa, sermaye piyasası aracına dolaylı olarak sahip olunması sonucunu doğuran iştirak ilişkilerine dair bilgi,
d) Sermaye piyasası aracına konu hakların kullanımı için belirli bir sürenin öngörülmesi halinde, sermaye piyasası aracının dayalı olduğu payların elde edileceği ya da elde edilebileceği tarih veya süreye ilişkin bilgi,
e) Sermaye piyasası aracının vadesi veya bu aracın dayalı olduğu sözleşmenin sona erme tarihi.
(4) Bu maddenin üçüncü fıkrasının (c) bendinde yer alan alım-satım işlemi sonrasında, oy haklarının sermayeye oranının hesaplanmasında, bu Tebliğin 10 uncu maddesi çerçevesinde, ortaklık tarafından en son açıklanan toplam sermaye ve oy hakları esas alınır.
(5) Birden fazla ortaklığa ait payların bir sermaye piyasası aracına konu olması durumunda, her bir ortaklık bazında ayrı açıklama yapılması zorunludur.
(6) Bağlı ortaklığın bildirim yükümlülüğünün ana ortaklık tarafından yerine getirilmesi halinde, bağlı ortaklık bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan bildirim yükümlülüğünden muaftır.
(7) Bildirim yükümlülüğünün birden fazla gerçek veya tüzel kişinin sorumluluğunda olması halinde, bu yükümlülük ortak bir bildirim ile yerine getirilebilir. Ancak bu ortak bildirim, tarafların bildirimin eksik, hatalı veya yetersiz yapılmasına ilişkin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.
Ortaklığın kendi paylarını iktisap etmesi
MADDE 9 – (1) Payları bir borsada işlem gören bir ortaklık TTK’nın 329 uncu maddesi kapsamında sermayesinin doğrudan veya dolaylı olarak %1’ini aşan tutarda oy hakkı veya kar payı içeren kendi paylarını iktisap eder ya da elden çıkarırsa, bu bilgininişleme konu payların nominal tutarı, işlem tutarı, toplam sermayeye oranı ve varsa bu paylara bağlı imtiyazları da içerecek şekilde kamuya açıklanması zorunludur.
2009/I 8. Bölüm 35 Ortaklığın oy hakları ve sermaye tutarındaki değişiklikler
MADDE 10 – (1) Payları bir borsada işlem gören bir ortaklık tarafından, bu Tebliğin 5 inci maddesinde belirtilen oranların hesaplanmasına yönelik olarak, ortaklığın toplam oy hakları veya sermayesinde herhangi bir değişiklik söz konusu olduğunda, takip eden ayın ilk işgününde bu bilginin kamuya açıklanması zorunludur.
İlave bilgilerin açıklanması
MADDE 11 – (1) Payları bir borsada işlem gören ortaklıklar farklı gruplardaki paylarına bağlı haklardaki değişiklikleri kamuya açıklamak zorundadır.
(2) Payları dışında diğer sermaye piyasası araçları bir borsada işlem gören ortaklıklar, özellikle vade veya faiz oranlarındaki değişiklikler nedeniyle söz konusu sermaye piyasası araçlarının ihraç koşullarının değişmesi sonucunu doğuran ve bu sermaye piyasası araçlarını elinde bulunduranların haklarının etkilenmesine neden olabilecek her türlü değişikliği kamuya açıklamak zorundadır.
Ortaklık haklarının kullanımına ilişkin bilginin açıklanması MADDE 12 – (1) Payları bir borsada işlem gören ortaklıklar;
a) Genel kurul toplantı tarihi, saati, yeri, gündemi, gündem maddeleri ile gündem dışı konuların genel kurulda görüşülerek karara bağlanması, genel kurulun toplanamaması, toplam pay sayısı ve toplam oy haklarına ilişkin bilgi ile genel kurula katılma hakkının ne şekilde kullanılabileceğine ilişkin,
b) Kar dağıtımına ilişkin duyuru, yeni pay ihracı, sermaye artırımlarında tahsis, yeni pay alma hakkının kullanımı, artırılan payların iptali, değiştirme hakkının bulunduğu durumlarda değiştirme işlemi hakkında
özel durum açıklaması yapmak zorundadır.
Borçlanma araçlarına ilişkin bilginin açıklanması
MADDE 13 – (1) Borçlanma araçları bir borsada işlem gören ortaklıklar,
a) Borçlanma aracının faiz ödemeleri, dönüştürme, değiştirme, takas, yeni borçlanma aracı ihracına katılma veya iptal haklarının kullanımı ve bedellerinin itfasına, derecelendirme notu ve söz konusu notlardaki değişikliklere,
b) Borçlanma aracı tahvil ise, bu maddenin (a) bendinde yer alan hususların yanında tahvil sahipleri kurulu toplantı tarihi, yeri ve gündemi, tahvil sahiplerinin toplantıya iştirak hakkının ne şekilde kullanılabileceğine,
ilişkin olarak özel durum açıklaması yapmak zorundadır.
(2) Borçlanma araçları bir borsada işlem gören ortaklıklar yeni borçlanma aracı ihraçlarını ve özellikle bu ihraçlar için söz konusu olan garanti ve teminatları kamuya açıklamak zorundadır. Bu hüküm, mevzuata göre özelleştirme kapsamına alınanlar dahil kamu iktisadi teşebbüsleri, mahalli idareler ile bunlarla ilgili özel mevzuatları uyarınca faaliyet gösteren kuruluş, idare ve işletmeler tarafından yapılan borçlanma aracı ihraçlarına uygulanmaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İçsel Bilgiler İçsel bilgilerin açıklanması
MADDE 14 – (1) Ortaklıklar tarafından içsel bilgiler ve bu bilgilere ilişkin daha önce açıklanan hususlardaki değişiklikler ortaya çıktığında veya öğrenildiğinde özel durum açıklaması yapılması zorunludur.
(2) Ortaklıkların bilgisi dışında, içsel bilgilerin, ortaklıkların toplam oy haklarında veya sermayesinde önemli miktarda paya sahip hissedarları tarafından öğrenilmesi
36 8. Bölüm durumunda, söz konusu gerçek veya tüzel kişiler tarafından da özel durum açıklaması
yapılması zorunludur. Bu Tebliğin 15 inci maddesi hükümleri saklıdır.
(3) İçsel bilgilerin bir ortaklık veya onun namına ya da hesabına hareket eden bir kişi tarafından, işi veya görevinin olağan ifası sırasında, üçüncü kişilere açıklanması halinde, bu bilgiler ortaklık tarafından kamuya açıklanır.
(4) Bilgileri alan kişinin, yasal bir düzenleme, şirket ana sözleşmesi veya özel bir sözleşme gereğince, söz konusu bilgileri gizli tutma yükümlülüğü varsa, bu maddenin üçüncü fıkrası hükümleri uygulanmaz.
İçsel bilgilerin kamuya açıklanmasının ertelenmesi
MADDE 15 – (1) Bir ortaklık, sorumluluğu kendisine ait olmak üzere, meşru çıkarlarının zarar görmemesi için içsel bilgilerin kamuya açıklanmasını, bunun kamunun yanıltılmasına yol açmaması ve ortaklığın bu bilgilerin gizli tutulmasını sağlayabilecek olması kaydıyla, erteleyebilir.
(2) İçsel bilgilerin kamuya açıklanmasının ertelenme sebepleri ortadan kalkar kalkmaz, ortaklıklar sözü edilen içsel bilgileri bu Tebliğde yazılı olan esaslara uygun şekilde, kamuya açıklamak zorundadırlar. Yapılacak açıklamada erteleme kararı ve bunun temelindeki sebepler belirtilir. Kurul, gerekli gördüğü takdirde, erteleme sebeplerinin yerinde olup olmadığını incelemeye yetkilidir.
(3) Ortaklıklar açıklanması ertelenen içsel bilgilerin gizliliğini sağlamak ve bu bilgilere erişimi kontrol etmekle yükümlüdür. Bu kapsamda ortaklık;
a) Görevlerinin ifası nedeniyle içsel bilgiye gerek duyanlar haricindeki kişilerin bu bilgilere erişimini önleyecek etkin düzenlemeleri yapmak,
b) Bu bilgilere erişimi olan kişilerin bunlarla ilgili olarak kanun ve ilgili mevzuatta yer alan yükümlülükleri kabul etmesini ve bu bilgilerin kötüye kullanımı veya uygunsuz dağıtımı ile ilgili yaptırımlardan haberdar olmasını sağlayacak gerekli önlemleri almak,
c) İçsel bilgilerin gizliliğinin sağlanamaması halinde, gizliliği korunamayan içsel bilgilerin bu Tebliğin dördüncü bölümünde yer alan hükümler çerçevesinde kamuya açıklanmasını sağlayacak önlemleri almak,
zorundadır.
(3) Ortaklıklar, içsel bilginin kamuya açıklanmasını ertelemeye karar verdiklerinde, ertelenen bilgiyi, ertelemenin ortaklığın yasal haklarının korunmasına etkisini, yatırımcıların yanıltılması riskini oluşturmadığını ve erteleme süresince bu bilginin gizliliğinin korunması için ne gibi tedbirleri alındığını yönetim kurulu kararına veya yönetim kurulu tarafından yetki verilmiş ise yetki verilen kişinin yazılı onayına bağlarlar.
İçsel bilgilere erişimi olanların listesi
MADDE 16 – (1) Ortaklıklar ya da ortaklık nam veya hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler, iş akdi ile veya başka şekilde kendilerine bağlı çalışan ve içsel bilgilere düzenli erişimi olan kişilerin bir listesini hazırlamak ve bu listeyi değişiklik olduğunda güncellemekle yükümlüdür. İçsel bilgilere erişimi olanların listesi ve listede yapılan güncellemeler talep üzerine Kurula ve ilgili borsaya gönderilir.
(2) İçsel bilgilere erişimi olanların listesinde şu hususlara yer verilir:
a) İçsel bilgilere erişimi olan kişinin kimliği, b) Bu kişinin listede olma sebebi,
c) Listenin hazırlandığı ve güncellendiği tarih.
(3) İçsel bilgilere erişimi olanların listesi aşağıda belirtilen koşullarda derhal güncellenir:
a) Bir kişinin listede olma sebebinde bir değişiklik olduğunda, b) Listeye yeni bir kişi eklemek gerektiğinde,
c) Daha önce listede olan bir kişinin, içsel bilgiye erişimi kalktığında, söz konusu durum, bu durumun nedeni ve erişimin ne zamandan beri ortadan kalktığı.
2009/I 8. Bölüm 37 (4) İçsel bilgilere erişimi olanların listesi ortaklık tarafından hazırlandıktan ve her güncellemeden sonra en az sekiz yıl süreyle saklanır.
(5) İçsel bilgilere erişimi olanların listesini hazırlaması gereken kişiler, bu listede yer alan kişilerin bu bilgilerle ilgili olarak kanun ve ilgili mevzuatta yer alan yükümlülükleri kabul etmesini ve bu bilgilerin kötüye kullanımı veya uygunsuz dağıtımı ile ilgili yaptırımlardan haberdar olmasını sağlamakla yükümlüdür.
Olağandışı fiyat ve miktar hareketleri
MADDE 17 – (1) Ortaklıklar sermaye piyasası araçlarının fiyatları veya işlem hacimlerinde olağan piyasa koşullarıyla açıklanamayan dalgalanmalar olduğunda ilgili borsanın talebi üzerine derhal kamuya açıklama yapmak zorundadır. Bu açıklamada, kamuya henüz açıklanmamış özel durumların olup olmadığı belirtilir ve varsa açıklanmamış tüm özel durumlara yer verilir. Bu Tebliğin 15 inci maddesi hükmü saklıdır.
Haber veya söylentilerin doğrulanması
MADDE 18 – (1) Ortaklıklar hakkında, yatırımcıların yatırım kararlarını ve sermaye piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek öneme sahip, basın-yayın organları veya kamuoyunda çıkan, ortaklığı temsile yetkili kişiler kaynaklı olmayan ve daha önce özel durum açıklaması, izahname, sirküler, Kurulca onaylanan duyuru metinleri, finansal raporlar ve diğer kamuyu aydınlatma dokümanları vasıtasıyla kamuya duyurulmuş bilgilerden farklı içerikteki haber veya söylentilerin varlığı halinde, bunların doğru veya yeterli olup olmadığı konusunda, bu Tebliğde belirtilen esaslar çerçevesinde ortaklıklarca bir açıklama yapılması zorunludur. Söz konusu açıklama yükümlülüğü Kurul veya ilgili borsa tarafından herhangi bir uyarı, bildirim veya talep beklenmeksizin ortaklıklarca yerine getirilir.
(2) Söz konusu haber veya söylentilerin bu Tebliğin 15 inci maddesi çerçevesinde ertelenen bilgilere ilişkin olması durumunda, ertelemeye devam etme kararı ortaklığın sorumluluğundadır.
(3) Kamuya açıklanmış bilgilere dayanarak ortaklık hakkında yapılan yorum, analiz, değerlendirme ve tahminler birinci fıkra kapsamı dışındadır.
İdari sorumluluğu bulunan kişilerin sermaye piyasası araçlarına ilişkin işlemlerinin açıklanması
MADDE 19 – (1) Sermayeyi temsil eden paylar ve bu paylara dayalı diğer sermaye piyasası araçlarına ilişkin, ortaklık içinde idari sorumluluğu bulunan kişiler ve bunlarla yakından ilişkili kişiler tarafından gerçekleştirilen tüm işlemler, işlemi yapan tarafından ilgili borsaya bildirilir.
(2) Sermayeyi temsil eden paylar ve bu paylara dayalı diğer sermaye piyasası araçlarına ilişkin idari sorumluluğu bulunan kişiler ve bunlarla yakından ilişkili kişiler hesabına yapılan işlemlerin toplam miktarı son on iki ay içinde 10.000 TL tutara ulaşmadıkça bildirimde bulunulmaz. İşlemlerin toplam miktarı idari sorumluluğu bulunan kişiler ve bunlarla yakından ilişkili kişiler tarafından gerçekleştirilen tüm işlemler toplanarak hesaplanır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Açıklamaların Dili, Bildirim Şekli, Kapsam ve Özellikleri Özel durum açıklamalarının dili
MADDE 20 – (1) Özel durum açıklamalarının dili Türkçedir.
38 8. Bölüm Özel durum açıklamalarının bildirim şekli
MADDE 21 – (1) Özel durumlar veya özel duruma konu bilgilerdeki değişiklikler ortaya çıktığı veya öğrenildiği anda en seri haberleşme vasıtasıyla bu Tebliğin 26 ncı maddesinde belirtilen Rehberde yer alan formlar kullanılarak ilgili borsaya ulaştırılması zorunludur.
(2) Ancak, bu Tebliğin 5 inci, 7 nci ve 9 uncu maddeleri uyarınca yapılacak özel durum açıklamaları bu Tebliğin 26 ncı maddesinde belirtilen Rehberde yer alan formlar kullanılarak, en geç durumun ortaya çıktığı günü izleyen üçüncü iş günü saat 9:00’a kadar ilgili borsaya ulaştırılır.
(3) Özel durum açıklaması yükümlülüğü, bilgiye hızlı erişimi sağlayacak ve yatırımcılar arasında eşit işlem ilkesine aykırılık teşkil etmeyecek şekilde yerine getirilmelidir. Kurul, gerekli gördüğü takdirde, özel durum açıklamalarına ilişkin olarak şekil esaslarını belirleyebilir.
(4) Ortaklıklar tarafından, yapılacak özel durum açıklamasının sermaye piyasası aracının değerini etkileyebileceği kanaati oluşmuşsa söz konusu özel durum açıklaması yapılmadan önce ilgili ortaklık tarafından borsadan sermaye piyasası aracının işlemlerinin geçici olarak durdurulması talep edilebilir. Bu talebin bildirilmesine ilişkin usul ve esaslar ilgili borsaca belirlenir ve ilan edilir.
Özel durum açıklamalarının kapsam ve özellikleri
MADDE 22 – (1) Bu Tebliğ uyarınca yapılacak açıklamalar, açıklamadan yararlanacak kişi ve kuruluşların karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde, zamanında, doğru, tam, dolaysız, anlaşılabilir ve yeterli olmalıdır. Özel durum açıklamalarının doğru bir şekilde değerlendirilebilmesi için gerekliyse bu durumun ilgili olduğu karşı taraf belirtilir, değişikliklerin veya etkilerinin miktar veya tutar olarak ifade edilebilmesi halinde, yapılacak açıklamalarda miktar ve tutara yer verilir.
(2) Henüz kesinleşmemiş bir olay veya koşullar nedeniyle hala belirsiz olan özel durumlar bu belirsizlik belirtilmek suretiyle kamuya açıklanır. Bu açıklamada belirsizliklerin çözüme kavuşacağı tahmini tarih ve çözüme kavuşması için gereken koşullara da yer verilir.
(3) Özel durum açıklamaları yanlış, yanıltıcı, temelsiz, abartılı veya eksik olmamalı ve ortaklığın mevcut koşullarına ilişkin olarak tasarruf sahiplerinin yanlış fikirler edinmelerine neden olmayacak şekilde yapılmalıdır. Bu kapsamda ortaklıklar, özel durum açıklamalarını yanıltıcı olabilecek şekilde, faaliyetlerinin pazarlanması ve reklam yapılması amacıyla kullanamazlar.
(4) Özel durum açıklamalarını yapmakla sorumlu kişilerin adları, yetki ve unvanları ilgili borsaya ve Kurula bildirilir. Bu kişilerde değişiklik olduğunda bildirim yenilenir. Özel durum açıklamalarını yapmakla sorumlu kişilerin ortaklığı temsil ve ilzama yetkili kişiler arasından seçilmesi zorunludur.
(5) Ortaklıklar özel durum açıklamalarını, en geç kamuya açıklama yapıldıktan sonraki iş günü içinde internet sitelerinde ilan etmek ve söz konusu açıklamaları beş yıl süreyle internet sitelerinde bulundurmak zorundadırlar. Ortaklığa ait birden fazla internet sitesinin bulunması durumunda açıklama için kamuoyunca en çok bilinen site kullanılır.
(6) Payları yurtdışı borsalarda işlem gören ortaklıkların ilgili borsalara bu Tebliğ kapsamına girmeyen özel durum açıklamalarında bulunması halinde aynı açıklamanın bu Tebliğ hükümlerine uygun olarak kamuya açıklanması zorunludur.
(7) Bu Tebliğin uygulanması açısından, özel kanunların hükümleri saklıdır.
2009/I 8. Bölüm 39 BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler Bilgilendirme politikası
MADDE 23 – (1) Ortaklıklar tarafından kamunun aydınlatılmasına yönelik bir bilgilendirme politikası oluşturulur ve ortaklığın internet sitesi vasıtası ile kamuya duyurulur.
Gizlilik
MADDE 24 – (1) Bu Tebliğ uyarınca açıklanması gereken özel durum hakkında bilgi sahibi olan tüm kişiler, bu Tebliğ kapsamında ilgili borsaya veya Kurula gönderilen bilgiler bu Tebliğin 21 inci maddesi uyarınca kamuya duyuruluncaya kadar, söz konusu bilgilerin gizliliğini korumakla yükümlüdürler.
Kurulun yetkisi
MADDE 25 – (1) Kurul, kamunun zamanında, yeterli ve doğru olarak aydınlatılmasını sağlamak amacıyla, bu Tebliğde sayılmayan özel durumlarda da Kanun uyarınca ilgililerden açıklama yapılmasını isteyebilir.
(2) Kurul gerekli gördüğü durumlarda bu Tebliğ uyarınca gönderilen bilgilerin, elektronik ortam da dahil, basın yayın organlarında ilan edilmesini ilgili ortaklıktan veya açıklama yapmakla yükümlü diğer kişilerden isteyebilir.
(3) Kurul tarafından uygun görülen hallerde, özel durumların açıklanmasına ilişkin esaslar ilgili borsalar tarafından ayrıca düzenlenebilir.
(4) Bu Tebliğ kapsamında yapılacak bildirimlerin bilgisayar ağları üzerinden elektronik ortamda gönderilmesine ve kamuya duyurulmasına ilişkin esaslar Kurulca belirlenir.
Özel durum açıklamalarına ilişkin rehber(*)
MADDE 26 – (1) Kurul, kamunun zamanında, yeterli ve doğru olarak aydınlatılmasını sağlamak amacıyla, özel durum açıklamalarının yapılmasına ilişkin esasları ayrıca hazırlanacak bir rehber vasıtasıyla kamuya duyurmaya ve bu rehberi güncellemeye yetkilidir.
Katsayı
MADDE 27 – (1) Bu Tebliğin 19 uncu maddesinde belirtilen tutarlar, 1/1/2010 tarihinden başlamak üzere her yıl Maliye Bakanlığınca ilan edilen yeniden değerleme katsayısı dikkate alınarak Kurulca belirlenir ve Kurul Haftalık Bülteninde ilan edilir.
Kaldırılan hükümler
MADDE 28 – (1) 20/7/2003 tarihli ve 25174 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Seri:VIII, No:39 sayılı Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Tebliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 29 – (1) Bu Tebliğin 16 ncı maddesi, 22 nci maddesinin beşinci fıkrası ve 23 üncü maddesi 1/5/2009 tarihinde, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
(*) Sermaye Piyasası Kurulu’nun 15.01.2009 tarih ve 2/51 sayılı kararı ile kabul edilen “ÖZEL DURUM AÇIKLAMALARINA İLİŞKİN REHBER”, bu Tebliğ ekinde yer almaktadır.
40 8. Bölüm Yürütme
MADDE 30 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Sermaye Piyasası Kurulu yürütür.
SERMAYE PİYASASI KURULU
ÖZEL DURUMLARIN KAMUYA AÇIKLANMASINA İLİŞKİN ESASLAR TEBLİĞİ ÇERÇEVESİNDE HAZIRLANAN ÖZEL DURUM AÇIKLAMALARINA İLİŞKİN REHBER
OCAK 2009, ANKARA
1 İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER 1
I- YASAL ÇERÇEVE 3
II- İÇSEL BİLGİLER 3
1. İÇSEL BİLGİ NEDEN AÇIKLANMALIDIR? 3
2. İÇSEL BİLGİ NEDİR? 3
2.1. Bilginin Niteliklerinin Belirli Olması 3
2.2. Henüz Kamuya Duyurulmamış Olma 4
Piyasa Fiyatını ve Yatırım Kararlarını Etkilemesi Muhtemel
Bilgi 4
2.4. Bilginin Oluşma Sürecinde Birden Fazla Tarafın Yer Alması
Durumu 5
2.5. Haber veya Söylentilerin Doğrulanması 5
2.6. Dolaylı Olarak Etki Edebilecek Durumlar 5
2.7. Kamuya Açıklanmış Bilgiler Üzerine Yapılan Analizler 6 3. İÇSEL BİLGİNİN YETKİSİZ OLARAK AÇIKLANMASI 6
4. İÇSEL BİLGİLERE ERİŞİMİ OLANLARIN LİSTESİ 6
4.1. Listede Yer Alan Kişilerin Kimlik Bilgileri 6 Listede Olma Sebebi ve Bilgiye Erişim İzninin Başlangıç
ve Bitişi 7
4.3. Listenin Oluşturulması ve Güncellenmesi 7 4.4. Listede Yer Alan Kişileri Bilgilendirme Yükümlülüğü 7 4.5. Formların Hazırlanması, Saklanması ve İmhası 7
5. AÇIKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNE TABİ İÇSEL BİLGİLER 7
5.1. Ortaklığı Dolaylı Olarak İlgilendiren Dışsal Koşullar 8 5.2. Yönetici ve Denetçi Kadrolarındaki Değişiklikler 8
5.3 İdari ve Adli Kovuşturma 9
5.4. Önemli Tutarda Olağandışı Gelir ve Karlar 9
5.5. Birleşme ve Devralmalar 9
5.6. Maddi Duran Varlıklar ile İlgili İşlemler 10 5.7. Ortaklığın Faaliyetlerine İlişkin Değişiklikler 10 5.8. Ortaklığın Mali Yapısına İlişkin Değişiklikler 11 5.9. Finansal Duran Varlıklara İlişkin Değişiklikler 12
5.10. Diğer Değişiklikler 13
5.11. Borçlanma Araçları ile İlgili Bilgiler 13
5.12 Genel Olarak Kullanılan Göstergeler 13
5.13 Yönetim Kontrolü Değişikliği 14
2
6. İÇSEL BİLGİNİN AÇIKLANMASININ ERTELENMESİ 14
6.1. Ortaklığın Erteleme Kararı Almasında Dikkate Alacağı
Meşru Menfaatler 14
6.2. Kamuoyunun Yanıltılmaması 15
6.3. İçsel Bilginin Gizliliğinin Sağlanması 15
7. İÇSEL BİLGİLERİN BİLDİRİM ŞEKLİ 15
7.1. Açıklamada İçsel Bilgi Tanımlanmalıdır 15
7.2. Pazarlamaya Yönelik Açıklamalar 17
7.3. Açıklamanın Güncellenmesi 17
7.4. Düzeltme Gerektiğinde Yapılacak Açıklama 17
8. BİLGİLENDİRME POLİTİKASI 18
III. SÜREKLİ BİLGİLER 18
1. SÜREKLİ BİLGİLERİN AÇIKLANMASINA İLİŞKİN ESASLAR 18
2. İDARİ SORUMLULUĞU BULUNAN KİŞİLER 18
3. SERMAYE PİYASASI ARAÇLARINA İLİŞKİN BİLDİRİM
YÜKÜMLÜLÜĞÜ 19
4. ORTAKLIĞIN OY HAKLARI VE SERMAYE TUTARINDAKİ
DEĞİŞİKLİKLER 19
5. ORTAKLIK HAKLARINA İLİŞKİN BİLGİNİN AÇIKLANMASI 19
IV. ÖZEL DURUM AÇIKLAMALARININ DİLİ VE BİLDİRİM ŞEKLİ 19 V. ÖZEL DURUMLARIN ORTAKLIĞIN İNTERNET SİTESİNDE
YAYINLANMASI 20
EK/1- İÇSEL BİLGİLERE İLİŞKİN ÖZEL DURUM AÇIKLAMA FORMU 21 EK/2- AÇIKLAMALARIN GÜNCELLENMESİNE İLİŞKİN ÖZEL
DURUM AÇIKLAMA FORMU 22
EK/3- DÜZELTMELERE İLİŞKİN ÖZEL DURUM AÇIKLAMA
FORMU 23
EK/4- SÜREKLİ BİLGİLERE İLİŞKİN ÖZEL DURUM AÇIKLAMA
FORMU 24
EK/5- PAYLARIN KONU EDİLDİĞİ SERMAYE PİYASASI ARAÇLARINA
İLİŞKİN ÖZEL DURUM AÇIKLAMA FORMU 25
3 I- YASAL ÇERÇEVE
Bu Rehber, Sermaye Piyasası Kanunu’nun (Kanun) 1 ve 16/A maddeleri ile 22 nci maddesinin (e) bendi ile Sermaye Piyasası Kurulu'nun (Kurul) Seri:VIII, No:54 sayılı Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Tebliği’nin (Tebliğ) 26 ncı maddesine dayanılarak düzenlenmiştir. Bu Rehber’de yer alan hususlar Kurul Kararı hükmündedir.
II- İÇSEL BİLGİLER
1. İÇSEL BİLGİ NEDEN AÇIKLANMALIDIR?
Sermaye Piyasası Kanunu’nun 47 nci maddesinin A-1 bendi uyarınca; sermaye piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek, henüz kamuya açıklanmamış bilgileri kendisine veya üçüncü kişilere menfaat sağlamak amacıyla kullanarak sermaye piyasasında işlem yapanlar arasındaki fırsat eşitliğini bozacak şekilde mameleki yarar sağlamak veya bir zararı bertaraf etmek, içeriden öğrenenlerin ticaretidir.
İçsel bilgiye ulaşmış kişiler bu bilgileri sermaye piyasası araçlarının ticaretinde kullanamazlar. Kamuya açıklanmamış bu bilgilerin kullanılması halinde bunun yaptırımı Kanun’un aynı maddesinde düzenlenmiştir.
Seri:VIII, No:54 sayılı Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Tebliği ise bu bilgilerin kamuya açıklanmasına ve tüm tasarruf sahipleri, ortaklar ve diğer ilgililerin zamanında, tam ve doğru olarak bilgilendirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir. Tebliğ’de bu tür bilgiler “içsel bilgi” olarak tanımlanmaktadır.
2. İÇSEL BİLGİ NEDİR?
Tebliğ’in 4 üncü maddesi uyarınca içsel bilgi, sermaye piyasası aracının değerini ve yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek henüz kamuya açıklanmamış bilgileri ifade eder. Bu tanım göz önüne alındığında içsel bilgi:
a) somut bir olaya ilişkin,
b) makul bir yatırımcının yatırım kararını alırken anlamlı kabul edebileceği, c) kamuya açıklanmamış durumlarla ilgili,
d) sermaye piyasası araçlarının alım satımında kullanılması durumunda kullanıcısına bu bilgiden haberi olmayan diğer yatırımcılara nazaran avantaj sağlayabilecek olan,
e) kamuya açıklandığı takdirde söz konusu sermaye piyasası aracının değerinde veya yatırımcıların yatırım kararları üzerinde etki yaratabilecek,
bilgi olarak tanımlanır.
Açıklanan bilginin sermaye piyasası aracının değeri veya yatırımcıların yatırım kararı üzerinde etkili olup olmadığının tespitinde; geçmişte sermaye piyasası aracının değeri veya yatırımcıların yatırım kararı üzerinde benzer etki yaratan bilgiyle aynı olup olmadığı ve benzer olayların şirketin kendisi tarafından halihazırda içsel bilgi olarak kabul edilip edilmediği de dikkate alınmalıdır.
İçsel bilginin açıklanma yükümlülüğü, sermaye piyasası araçlarının değerini veya yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek koşulların ortaya çıkması halinde kamuya açıklama yapılması yükümlülüğüdür.
İçsel bilginin açıklanması yükümlülüğünün amacı, tüm piyasa katılımcılarının eşzamanlı olarak eşit seviyede bilgi sahibi olmalarını sağlamak ve böylece eksik ve yanlış bilgi edinimi sonucunda etkin olmayan bir fiyat ve piyasa oluşumunu önlemektir.
Bilginin kullanıcıları arasında eşit olarak dağılmasının sağlanması sermaye piyasalarının da düzgün bir biçimde işlemesi amacına hizmet edecektir.
2.1. Bilginin Niteliklerinin Belirli Olması
İçsel bilgi, sermaye piyasası araçlarının piyasa fiyatında meydana gelebilecek gelişmeler hakkında yeterli esasları içeren değerlendirmelerden oluşmalıdır. Bu kapsamda;
4
a) Bilginin mevcut olan veya makul bir değerlendirmeyle ortaya çıkması muhtemel olan, bir takım koşulların ve olayların göstergesi olması,
b) Bilginin, söz konusu koşulların veya olayların ilgili sermaye piyasası aracı veya yatırımcıların yatırım kararları üzerindeki etkisini değerlendirmeye yetecek kadar belirgin olması,
gereklidir.
2.2. Henüz Kamuya Duyurulmamış Olma
İçsel bilginin kamuya duyurulmuş sayılabilmesi için, söz konusu bilginin Kurul’un kamuyu aydınlatma düzenlemeleri çerçevesinde özel durum açıklaması, izahname, sirküler, Kurulca onaylanan duyuru metinleri, finansal raporlar ve diğer kamuyu aydınlatma dokümanları aracılığıyla kamuya duyurulmuş olması gerekir.
Bir bilgilendirme ağı, internet sayfası, gazete haberi vb şekilde sadece belli yatırımcılara bilgi sunulması, kamuyu aydınlatma yükümlülüğünün yerine getirilmesi anlamına gelmez. Buna göre bir basın toplantısında yapılan açıklamalar da kamuya açıklanmış sayılmaz.
2.3. Piyasa Fiyatını ve Yatırım Kararlarını Etkilemesi Muhtemel Bilgi
İçsel bilgi tanımı, eğer söz konusu bilgi kamuya açıklanmış olsaydı sermaye piyasası aracının piyasa değeri veya yatırımcıların yatırım kararları üzerinde etkili olması muhtemel olan bilgiyi kapsar.
Diğer bir ifadeyle, bilgi piyasaya açıklandıktan sonra sermaye piyasası aracının fiyatında değişim olup olmaması açıklanma yükümlülüğünden bağımsızdır. Zira, bilgi açıklandıktan sonra yatırımcının yatırım kararında fiyat değişiminin aksi yönünde etkiye sahip olabilecek başka durumlar da ortaya çıkabilir. Sermaye piyasası aracının değeri veya yatırım kararları üzerindeki etki, ilgili ortaklık haricinde piyasanın genel durumundan da kaynaklanabilir. Bu yüzden fiyattaki gelişmelerle ilgili somut durumlara dayanan ve doğrulanmış her durum içerdiği etkiye göre ayrı ayrı değerlendirilmelidir.
Bilginin fiyat veya yatırımcı kararları üzerinde etkiye sahip olup olmayacağı aşağıdaki gibi değerlendirilir:
a) İlk adım böyle bir bilginin tek başına fiyat veya yatırım kararı üzerinde etkili olup olmadığının gözden geçirilmesidir. Bunun için makul bir yatırımcının karar verme anında bilgiyi ne şekilde değerlendireceğinin önceden tahmin edilmesi gerekir. Ele geçirme anlaşmaları, önemli buluşlar, kar dağıtımı, acze düşme tehlikesi, sermayenin artırılması veya azaltılması vb durumlar buna örnek olabilir. Buna karşılık örneğin, personel sayısındaki değişiklikler açıklanacaksa, değişikliğe konu personelin icra kurulu üyesi, pazarlama birimi başkanı, Ar-Ge bölümü başkanı vb önemli noktalarda olması, personel sayısındaki azalmanın bir faaliyet konusu veya üretim biriminin durdurulması veya üretimde yaşanan bir azalmadan ileri gelmesi vb koşulların varlığı dikkate alınır.
b) Bu adımı takiben, somut olayın mevcut veya muhtemel sonuçlarının fiyat veya yatırım kararları üzerinde etkisinin olup olmayacağı değerlendirilmelidir.
Örneğin dönem karında geçen yılın aynı dönemine göre % 50 oranında artış ya da azalış olmasının söz konusu bilgiyi oluşturduğunu varsayalım. Bu bilginin sermaye piyasası aracının değerinde veya yatırımcı kararlarında etki oluşturması, bu bilginin ya da tahminin mali tabloların hazırlanmasından önce piyasaya yayılması ihtimaline dayanır. Ancak ortaklığın, mali tablolar ilan edilmeden önce, kar beklentileri hakkında özel durum açıklaması yapmış olması, bu bilginin piyasa tarafından artık önemli bir bilgi olarak kabul edilmemesine sebep olabilir.
Ortaklık, başka bir ülke borsasında işlem gören payları nedeniyle veya diğer kamu kurumlarına verilmesi nedeniyle konsolide olmayan mali tablolarını daha önce ilan etmek zorunda olabilir ve bunların sonuçlarına ilişkin olarak özel durum açıklaması yapabilir. Böyle bir durumda, yukarıda bahsedilen kar artışı veya azalışına ilişkin bilginin artık önemli etki doğurmayacağı kabul edilebilir. Ancak kar dağıtımının konsolide kar
5
üzerinden yapılacağı dikkate alındığında, bu durumun kuraldan çok istisna olduğu unutulmamalıdır.
2.4. Bilginin Oluşma Sürecinde Birden Fazla Tarafın Yer Alması Durumu İçsel bilginin değerlendirilmesi sürecinde, ortada somut bir gerçeğe dayanan bir bilgi bulunup bulunmadığı her bir aşamada ayrı ayrı dikkate alınmalıdır.
Örneğin A şirketinin B şirketinin yönetimini ele geçirme gibi bir niyeti varsa bu somut gerçeği içeren bilgi bu niyet gerçekleşmese dahi oluşmuş demektir.
Bununla birlikte, bu gerçeğin, sermaye piyasası aracının değeri veya yatırımcıların yatırım kararları üzerinde etkisi olup olmadığı, makul bir yatırımcı gözüyle değerlendirilmelidir. Ele geçirme işlemi ne kadar ciddiyse sermaye piyasası aracı üzerindeki potansiyel etki de o kadar fazla olacaktır. Eğer B şirketi buna izin verir ve ön değerlendirme aşaması da her iki tarafı tatmin edecek düzeyde olursa bu durum, B şirketinin el değiştirmesi için ciddi bir iradenin olduğunu gösterir ki bunun özel durum açıklaması yoluyla kamuya duyurulması gerekir. Bununla birlikte, görüşmelerin son aşamasına kadar anlaşma olmaması olasılığı mevcuttur.
Bilginin, sermaye piyasası aracı üzerinde etkili olup olmadığının değerlendirilmesi, karar alma sürecinin tamamını içermelidir. Örneğin iki tarafın da karşılıklı güven ifadelerini içeren bir niyet mektubu tek başına bu potansiyeli oluşturmayabilir. Bununla birlikte, tüm tarafları memnun eden bir değerlendirme süreci sonrası bir niyet mektubu yazılması durumu daha farklı değerlendirilmelidir. Mesela çoğunluk payların devredilmesi amacıyla yapılan görüşmeler sonrası ortaya konan bir niyet mektubu, yatırımcıyı bu bilgilerin fiyatlar üzerinde önemli etki potansiyeline sahip olduğu konusunda uyaracaktır.
2.5. Haber veya Söylentilerin Doğrulanması
Ortaklıklar hakkında, tasarruf sahiplerinin yatırım kararlarını veya sermaye piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek öneme sahip, basın-yayın organları veya kamuoyunda çıkan, ortaklığı temsile yetkili kişiler kaynaklı olmayan ve daha önce özel durum açıklaması, izahname, sirküler, Kurulca onaylanan duyuru metinleri, finansal raporlar ve diğer kamuyu aydınlatma dokümanları kamuya duyurulmuş bilgilerden farklı içerikteki haber veya söylentilerin varlığı halinde, bunların doğru veya yeterli olup olmadığı konusunda, Tebliğ’in “Haber ve Söylentilerin Doğrulanması” başlıklı 18 inci maddesi uyarınca ortaklıklarca bir açıklama yapılması zorunludur.
Ancak, haber veya söylentilerde yer alan söz konusu bilgi daha önce özel durum açıklaması, izahname, sirküler, Kurulca onaylanan duyuru metinleri, finansal raporlar vasıtasıyla kamuya duyurulmuş bilgilerden oluşuyor ve ek bir bilgi içermiyorsa özel durum açıklaması yapılmasına gerek yoktur.
Diğer taraftan, söz konusu açıklama yükümlülüğü Kurul veya ilgili borsa tarafından herhangi bir uyarı, bildirim veya talep beklenmeksizin ortaklıklarca yerine getirilir.
Söz konusu haber veya söylentilerin Tebliğin 15 inci maddesi çerçevesinde ertelenen bilgilere ilişkin olması durumunda, ertelemeye devam etme kararı ortaklığın sorumluluğundadır.
2.6. Dolaylı Olarak Etki Edebilecek Durumlar
Sermaye piyasası araçlarının değerini ve yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek durumlar sadece ortaklığın faaliyetlerini veya ortaklığa bağlı koşulları ve işlemleri değil, ortaklık veya sermaye piyasası aracı üzerinde dolaylı olarak etkili olabilecek piyasa verileri ve bilgilerini de kapsar. Faaliyet gösterilen sektöre ilişkin vergilendirme politikasındaki değişiklikler, düzenleyici otoritelerin aldığı kararlar vb.
ortaklığın faaliyetleri ve finansal yapısı üzerinde önemli etki yaratabilecek ve sermaye piyasası aracının değeri veya ortaklık üzerinde yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek nitelikte ise bu bilgi ve etkileri özel durum açıklamasına konu edilir.
6
2.7. Kamuya Açıklanmış Bilgiler Üzerine Yapılan Analizler
Sermaye piyasası aracının fiyatı veya yatırımcıların yatırım kararları üzerinde etki doğurabilecek olsa bile, kamuya açıklanmış bilgiler üzerinde yapılan analizler ve değerlendirmeler içsel bilgi kapsamında değerlendirilmez.
3. İÇSEL BİLGİNİN YETKİSİZ OLARAK AÇIKLANMASI
İçsel bilginin, içsel bilgilere erişimi olanlarca, ortaklığa ilişkin görevlerin ifa edilmesi veya ortaklık adına iş ve işlemlerin yürütülmesi sırasında, bilgiyi gizli tutma yükümlülüğü altındaki kişiler haricinde, ortaklık içinden ya da dışından kişilere açıklanması içsel bilginin yetkisiz olarak açıklanmasıdır. Bu durumda, yetkisiz olarak yapılan açıklamanın içerdiği bilgilerin özel durum açıklaması yoluyla kamuya duyurulması şarttır.
Bilginin gizlilik kuralların tabi olan avukatlara, bağımsız denetçilere, vergi danışmanlarına, kredi kuruluşlarına finansal hizmet sunanlara vb açıklanması, bu kişilerin görevlerini yerine getirirken bu bilgiye ihtiyaç duyuyor olmaları şartıyla yetkisiz açıklama olarak nitelendirilmemektedir. Bunun için, bilginin açıklanacağı kişinin yasal bir düzenleme, ana sözleşme veya özel bir sözleşme gereğince, söz konusu bilgileri gizli tutma yükümlülüğü altında olması gerekmektedir.
İçsel bilginin kasıt olmaksızın duyurulması durumunda ise derhal bir açıklama yapılmalıdır. Basın toplantıları, tanıtım toplantıları, yatırımcı bilgilendirme toplantıları gibi sınırlı sayıda kişilere yapılan açıklamalarda, açıklama bilinçli olarak yapılıyorsa aynı anda, diğer durumlarda ise gecikmeksizin kamuya duyurulur.
4. İÇSEL BİLGİLERE ERİŞİMİ OLANLARIN LİSTESİ
Tebliğ’in 16 ncı maddesi uyarınca ortaklıklar ya da ortaklık nam veya hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler iş akdi ile veya başka şekilde kendilerine bağlı çalışan ve içsel bilgilere erişimi olan kişilerin bir listesini hazırlamak ve değişiklik olduğunda bu listeyi güncellemekle yükümlüdür. İçsel bilgilere erişimi olanların listesi ve listede yapılan güncellemeler talep üzerine Kurul’a ve ilgili borsaya gönderilir.
Liste, içsel bilgiye ulaşma yetkisi bulunan kişileri, bu kişilerin neden listede bulunduklarına ve olası ihlal durumlarının sonuçlarına ilişkin bilgiyi kapsar, ancak bu kişilerin görevleri sırasında öğrenebilecekleri potansiyel bilgileri kapsamaz.
Listede yer alan kişilerin görevleri sırasında, içsel bilginin korunması konusunda bilgilendirilmesi ve gizlilik kuralları uymalarının sağlanması ortaklıkların sorumluluğundadır. Bu tip listeler aynı zamanda ortaklıklara kurum içindeki bilgi akışını ve bilginin gizliliğinin korunması yollarını görebilme imkanı verecektir.
Ortaklıklar ve ortaklık nam ve hesabına hareket eden kişiler, içsel bilgilere erişimi olanların listesini tutmakla yükümlüdür. Örneğin muhasebe hizmetinin dışarıdan alınması durumunda, bu hizmeti verenlerin de listeye eklenmesi gereklidir.
Ortaklıklar, ortaklık nam ve hesabına hareket eden kişilerin hazırladıkları bu listede yer alan kişileri de kendi listeleri ile birlikte izlemek zorundadır.
Ortaklık nam ve hesabına hareket eden ve içsel bilgilere erişimi olanların listesinde bulunması gereken kişilere örnek olarak; geçici açıklamalar, taslak anlaşmalar gibi yazıları çeviren çevirmenler, ortaklık adına derecelendirme yapan kuruluşlar, muhasebe, danışmanlık vb hizmetler sağlayan kurumlar verilebilir.
Bunların dışında ortaklığın idari ve danışmanlık birimleri çalışanları, ortaklık nam ve hesabına çalıştığı kabul edilir. Bu kişiler görevleri gereği içsel bilgiye erişime yetkilidirler. Ancak bu birim çalışanlarının kendi özel listelerini hazırlama zorunluluğu yoktur.
4.1. Listede Yer Alan Kişilerin Kimlik Bilgileri
Öncelikle liste, “İçsel Bilgilere Erişimi Olanlar Listesi” başlığını taşımak zorundadır. Buna ek olarak listeye dahil olan kişilerin adı soyadı, varsa T.C. Kimlik numarası, doğum tarihi ve yeri, ikamet ve iş adresi bilgileri ve telefon numaraları da burada yer almalıdır. Kişinin listeye dahil olma nedeni, ismi ve imzasıyla birlikte yer alır.
7
4.2. Listede Olma Sebebi ve Bilgiye Erişim İzninin Başlangıç ve Bitişi Listede kişinin içsel bilgiye erişim izninin başlangıç ve bitiş tarihleri yer almak zorundadır. Bu veriler listenin yapısına göre değişiklik gösterebilir.
Listenin ortaklığın organizasyonu veya faaliyetlerindeki sorumluluğa göre hazırlanması halinde, kişinin hangi kapsamda hangi tarihe kadar geçerli olacak şekilde bu sorumluluğu aldığı belirtilmelidir. Yönetim kurulu, hukuk bölümü, finansman bölümü vb bölümlerde çalışanlardan içsel bilgiye erişimi olanlar bu ayrımlar çerçevesinde listeye dahil edilebilir.
Bilginin öğe ve unsuruna göre yapılan liste ise kamuya açıklanmamış ama sermaye piyasası aracının değerine veya yatırım kararlarına etki edebilecek bilgiler bazında, kişinin bu bilgiye ulaşabileceğine atıfta bulunmak suretiyle hazırlanır. Kişinin bilgiye erişime başladığı ve buna ilişkin sözleşmeyi imzaladığı tarih ve ne kadar süreyle erişim izninin olacağı (projenin uygulanma süresi vs) yer alır. Örneğin, bir kredi sözleşmesine ilişkin müzakere çalışmalarının yürütülmesi, birleşme veya iştirak işleminin, yeni bir ihaleye katılım kararının değerlendirildiği durumlarda liste, her bir durum veya proje bazında içsel bilgiye ulaşabilecek olanlar dikkate alınarak hazırlanır.
İşe geçici olarak ara verme durumlarının belirtilme zorunluluğu yoktur.
4.3. Listenin Oluşturulması ve Güncellenmesi
Listenin ne zaman hazırlandığı bilgisinin yanı sıra, en son ne zaman güncellendiği de listede yer almalıdır.
Güncellemeler kişinin listeye dahil olma nedeninin değişmesi, listeye yeni bir kişinin eklenmesi veya listede bulunan kişinin bilgiye erişiminin sona ermesi durumlarında ortaya çıkar. Daha önce listede olan bir kişinin, içsel bilgiye erişimi kalktığında, söz konusu durum, bu durumun nedeni ve erişimin ne zamandan beri ortadan kalktığı belirtilir.
İşe geçici olarak ara vermeler nedeniyle listede oluşan değişikliklerin güncellenme zorunluluğu yoktur.
4.4. Listede Yer Alan Kişileri Bilgilendirme Yükümlülüğü
Ortaklık, listede yer alan kişilere listede bulunduklarına dair bilgi verip olası ihlalin sonuçlarını ve yaptırımlarını anlatmak zorundadır. Çalışanın bu konuyla ilgili olarak bir defa bilgilendirilmesi yeterlidir. Bilgilendirmenin yazılı olarak yapılması şart olmamasına rağmen, kişinin bu şekilde bilgilendirilmesi ortaklık açısından faydalıdır.
4.5. Formların Hazırlanması, Saklanması ve İmhası
Ortaklıklar bu listeleri kağıt ortamında tutmak zorundadırlar. Listeler ortaklık tarafından bu listeleri hazırlamaya yetkili kişiler tarafından saklanmalıdır.
Listeler, ortaklık tarafından hazırlandıktan ve her güncellemeden itibaren en az 8 yıl süre ile saklanır.
5. AÇIKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNE TABİ İÇSEL BİLGİLER
İçsel bilginin açıklanması yükümlülüğü, ortaklığın mali durumu veya faaliyetleri nedeniyle sermaye piyasası aracının değeri üzerinde etkili olabilecek, yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek veya haklarını kullanmalarına yönelik olay ve gelişmeler çerçevesinde değerlendirilmelidir.
Bu rehberin, açıklama yükümlülüğü doğuracak içsel bilgi türlerini içeren ve kamuya açıklanması gereken tüm hususları kapsaması mümkün değildir. Bu nedenle, aşağıda verilen örnekler tavsiye niteliğindedir. Kamuya açıklama yapma yükümlülüğü bulunanlar, karşılaştıkları bu tür gelişmeleri kamuya açıklayıp açıklamayacaklarını eldeki veriler ve ortaklığa özgü koşullar altında değerlendirmelidirler. Bu nedenle, bu örneklerle nitelendirilen olayların sermaye piyasası aracının değeri ve yatırımcıların yatırım kararları üzerinde etkili olup olmayacağı değerlendirilirken her bir durum ayrı ayrı dikkate alınır.
8
Bir durumun sermaye piyasası aracının değeri ve yatırımcıların yatırım kararları üzerinde etkili olup olmayacağı, işletmenin büyüklüğüne ve yapısına, ilgili sektöre, rekabet koşullarına, piyasa beklentilerine ve ilgili diğer faktörlere dayanabilir.
Bu bölümde yer alan hususlar yalnızca örnek niteliğinde olup, açıklanması gereken tüm özel durumları kapsamamaktadır. Bu veya benzeri durumlarla karşılaşılması halinde özel durum açıklaması yapılmasının değerlendirilmesi ortaklığın sorumluluğundadır.
5.1. Ortaklığı Dolaylı Olarak İlgilendiren Dışsal Koşullar
Ortaklığın faaliyetleri sonucu veya ortaklığın kontrolü altında ortaya çıkmamasına rağmen ortaklığın ihraç ettiği sermaye piyasası araçlarının değeri ve bunlara yatırım yapan veya yatırım yapmayı değerlendiren yatırımcıların kararları üzerinde dolaylı olarak etkili olabilecek hususlar içsel bilgi olarak değerlendirilmelidir.
1) Ortaklık faaliyetlerinin yasal veya idari işlemler sonucunda kısmen veya tamamen durması, faaliyetin imkansız hale gelmesi veya bu sonuçları doğurabilecek gelişmelerin ortaya çıkması,
2) Ortaklık varlıklarının doğal afetler, yangın, su basması gibi olaylar sonucu zarara uğraması,
3) Faaliyet gösterilen sektöre ilişkin mevzuat değişiklikleri nedeniyle ortaklığın faaliyetlerinin veya mali durumunun etkileneceğinin ortaya çıkması,
4) Kamu kurumları ile özel sektör kuruluşlarınca ortaklığı doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyecek karar alınması ya da açıklama yapılması.
5.2. Yönetici ve Denetçi Kadrolarındaki Değişiklikler
Belirli durumlarda, şirketlerin üst yönetim kadrolarındaki değişiklikler, özel durum açıklaması yapılmasını gerektirebilir. Yönetim veya denetim kurullarına üye seçimi, bu üyelerin istifası veya azli, murahhas aza atanması, önemli pozisyonlarda bulunan personelin işten çıkarılması gibi durumlar sermaye piyasası aracının değeri üzerinde etki doğuracak potansiyel taşıyabilir.
Ayrıca önemine göre, ortaklığın finans, üretim pazarlama vb bölüm başkanlarının istifası da açıklanması gereken bir durum olarak değerlendirilebilir. Faaliyetleri belirli kişilerin bilgi birikimine ve yaratıcılığına dayanan ortaklıklarda, araştırma geliştirme bölümü, üretim bölümü vb birimlerde meydana gelen personel değişiklikleri de bu kapsamda değerlendirilir.
Diğer taraftan, yalnızca kadrolarda ortaya çıkan değişiklerin değil, bu kadrolarda bulunan personelin ve yöneticilerin görevleri ile ilgili olarak karşılaşılan ve ortaklığı etkileyen dava ve yaptırımlar da bu bildirim yükümlülüğünün konusudur.
Bunların yanı sıra ve aşağıda sayılanlarla sınırlı olmamak üzere;
1) Ortaklığın yönetim kurulu başkan ve üyeleri, murahhas müdürleri, genel müdür ve yardımcıları, denetimden sorumlu komite üyeleri, denetçileri ile ortaklıkta önemli karar ve yetki sorumluluğu taşıyan diğer kişilerin atanması, ayrılması veya herhangi bir nedenle değişmesi,
2) Ortaklığın yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile denetçilerinin genel kurulca ibra edilmemesi veya genel kurul kararı ile aleyhlerine sorumluluk davası açılması, genel kurul kararları aleyhine dava açılması veya yönetim kurulu kararları aleyhine Sermaye Piyasası Kanununun 12 nci maddesi uyarınca dava açılması ve bu davalara ilişkin mahkeme kararlarının kesinleşmesi,
3) Ortaklığın yönetim kurulu başkan ve üyeleri, denetçileri, genel müdür ve yardımcıları veya ortaklıkta önemli karar ve yetki sorumluluğu taşıyan diğer kişiler hakkında sahtekarlık, emniyeti suistimal, hırsızlık, kaçakçılık, dolandırıcılık, hileli veya taksirli iflas gibi suçlardan dava açılması ve bu davalara ilişkin mahkeme kararlarının kesinleşmesi,
4) TTK’nın 336 ncı maddesi uyarınca dava açılması ve açılan davaların karara bağlanması,
9
durumlarının da özel durum açıklaması yükümlülüğü kapsamında değerlendirilmesi tavsiye edilir.
5.3 İdari ve Adli Kovuşturma
Ortaklıkta önemli görev ve sorumluluğu bulunanların görevleri ile ilgili olarak karşılaştıkları dava ve yaptırımların yanı sıra doğrudan ortaklık ile ilgili olan idari veya adli kovuşturmalar da özel durum açıklaması yükümlülüğüne konu edilebilir. Bu kovuşturmaların sermaye piyasası aracının değerini veya yatırım kararlarını etkileyeceği kanaati oluştuğu anda açıklama yükümlülüğü doğar. Fakat kovuşturmanın sonucuna bağlı kalmaksızın, ortaklığın kovuşturmanın sonucunu etkileyebilecek önlemler alması da açıklama yükümlülüğüne tabidir.
5.4. Önemli Tutarda Olağandışı Gelir ve Karlar
Ortaklığın normal faaliyetleri dışında ortaya çıkan kazanç veya zararlarının sermaye piyasası aracının değerini ve yatırımcıların yatırım kararlarını etkileme ihtimali bulunması durumunda açıklama yükümlülüğü doğar. Bu tür durumlar:
1) Olağandışı durumlardaki özel amortismanlar (hurdaya ayırma, istimlak vb), 2) Olağandışı zararlar (dolandırıcılık, sahtekarlık, iş kesintileri nedeniyle ödenen tazminatlar vb),
3) Dava sonucu ortaya çıkan, ortaklığın varlığını tehdit edebilecek giderler veya ortaklık için önem arz eden gelirler,
4) Ortaklıkların organizasyonunun yapılandırılması sonucu ortaya çıkan kazanç veya kayıplar (bağlı ortaklıkların birleşmesi sonucu ortaya çıkan vergi aktifi vb),
5) Ortaklığın borçlarının yeniden yapılandırılması vb sebeplerle, kredi verenlerin gönüllü feragati sonucu oluşan gelirler,
şeklinde ortaya çıkabilir.
5.5. Birleşme ve Devralmalar
Birleşme ve devralmalara ilişkin içsel bilgilerin kamuya açıklanma zamanı alıcıyla ve hedef şirketle ilgilidir. Müzakerelerde bir ya da birden fazla alıcı veya hedef şirket olması açısından bir ayrım yapılmalıdır. Aşağıda verilen durumlar örnek niteliğinde olup, karşılaşılması muhtemel tüm durumları kapsamamaktadır.
Alıcı statüsündeki bir ortaklığın yönetim kurulu tarafından, bir şirketle birleşmek veya bir şirketin devralınması için alınan bir karar veya bununla ilgili olarak bir danışman atanması, etkileri sermaye piyasası aracının değerini veya yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyecek kadar somut değilse, içsel bilgi olarak nitelendirilmez.
Prensip olarak, makul bir yatırımcının gözüyle, bir işlemin sonuçlanması ihtimali yüksek olduğunda ve fiyatlar ve yatırım kararları üzerinde bir etki yaratması muhtemel olduğunda içsel bilgi meydana gelir. Bu açıdan, piyasada yayılmış olan haberler, söylentiler ve spekülasyonlar dikkate almalıdır.
Devralma görüşmelerinde, tek alıcı ve tek hedef şirket olduğu ve içerik konusunda ve sözleşmenin diğer kısımlarında anlaşmaya varma niyeti açıkça ortadaysa, bu gibi anlaşmaların içsel bilgi olup olmadığı konusu değerlendirilmelidir.
Bununla birlikte, hedef şirket ve gönüllü alıcı satıcı ilişkisi içermeyen şirket ele geçirmeleri gibi durumlar da özel durum açıklaması yükümlülüğüne tabidir. Ortaklar veya üçüncü şahıslar tarafından, ortaklığın sermaye paylarına ya da ortaklık tarafından diğer ortaklıkların sermaye paylarına yönelik olarak; çağrıda bulunarak hisse senedi veya vekalet toplanmasına karar verilmesi, Kurul tebliğleri uyarınca çağrıda bulunma zorunluluğunun ortaya çıkması, bu zorunluluktan muaf tutulma veya çağrıda bulunma başvurusunda bulunulması, başvurunun sonuçlanması ortaklığın sermaye piyasası araçlarının değerini veya bunlara ilişkin yatırımcı kararlarını etkileyebileceğinden açıklama yükümlülüğü doğurabilir.
10 5.6. Maddi Duran Varlıklar ile İlgili İşlemler
Ortaklıklar, maddi duran varlıklarının alım satımı, kiralanması, kiraya verilmesi veya ayni sermaye olarak konulması durumlarında bu durumun içsel bilgiyi oluşturup oluşturmadığı değerlendirilmelidir. Uygulanması bir zorunluluk teşkil etmemekle birlikte;
1) Alış veya satış bedeli ya da yıllık kira tutarı Kurul tebliğleri uyarınca kamuya açıklanan son bilançodaki maddi duran varlıkların toplam net değerinin en az % 25 ine veya aktif toplamının en az % 10 una ulaşan maddi duran varlık satışları, alışları, kiraya verilmesi, kiralanması veya bir şirkete ayni sermaye olarak konulması veya
2) Bu oranlara ulaşıldıktan sonra, son bilanço aktif toplamının % 5 ve katlarına veya maddi duran varlıkların toplam net değerinin % 10 ve katlarına ulaşan veya aşan maddi duran varlık alınması, satılması, kiralanması, kiraya verilmesi veya bir şirkete ayni sermaye olarak konulması,
içsel bilgi niteliğinde değerlendirilebilir.
Bununla birlikte, bu oranlara bağlı olmaksızın, mal ve hizmet üretimini önemli derecede etkileyecek maddi duran varlık alınması veya kiralanması veya bu nitelikteki maddi duran varlıkların satılması veya kiraya verilmesi veya bir şirkete ayni sermaye olarak konulması da içsel bilgi olarak kabul edilebilir.
Diğer taraftan, varsa, bu işlemler nedeniyle elde edilen karların sermayeye eklenmesine veya gelir olarak kaydedilmesine ilişkin karar alınması da açıklamaya konu edilmelidir.
5.7. Ortaklığın Faaliyetlerine İlişkin Değişiklikler
Aşağıda yer alan bazı hükümlerin ortaklıklarca faaliyetlerine ilişkin olarak ortaya çıkabilecek içsel bilginin değerlendirilmesinde kullanılması mümkündür. Bunlarla sınırlı olmamak ve ortaklık yönetimince sermaye piyasası aracının değerine ve yatırımcıların yatırım kararlarına muhtemel etkileri, her bir olay için ayrı ayrı değerlendirilmek üzere aşağıdaki durumlar örnek olarak verilmektedir.
1) Ortaklığın fiili faaliyet konusunun değişmesi veya yeni konularda faaliyete başlanması hususlarında karar alınması,
2) Ortaklığın faaliyetlerini önemli ölçüde etkileyebilecek yeni bir ürün üretilmesi ya da yeni bir teknoloji kullanılmasına ilişkin karar alınması,
3) Ortaklığın faaliyetlerinin veya üretiminin kısmen veya tamamen durdurulması, imkansız hale gelmesi veya bu sonuçları doğurabilecek gelişmelerin ortaya çıkması,
4) Ortaklığın faaliyetlerini önemli ölçüde etkileyebilecek paya sahip bir müşteri veya tedarikçi ile yeni bir iş ilişkisine başlanması, mevcut iş ilişkisinin sona ermesi veya ortaklığın faaliyetleri içindeki payının önemini yitirmesi,
5) Ortaklık aleyhine fesih davası açılması,
6) Varsa, esas sözleşmede tayin edilen bir fesih sebebinin tahakkuku veya ortaklık genel kurullarında ortaklığın feshine karar verilmesi,
7) Ortaklığın organizasyonunu önemli ölçüde değiştirmesi,
8) Ortaklık tarafından veya ortaklık aleyhine açılan davaların veya tahkim başvurularının, ortaklığın mali yapısını veya faaliyet sonuçlarını önemli ölçüde etkileyecek tutara ulaşması,
9) Patent, royalty, lisans, know-how, teknolojik işbirliği, marka devri, iş ortaklığı (joint venture) gibi konularda anlaşma yapılması, anlaşmaların iptal edilmesi veya daha önce kamuya açıklanmış koşullarının değişmesi,
10) Toplu sözleşme görüşmelerine başlanılması, görüşmelerin sonuçlanması, grev veya lokavt kararı alınması, kararların uygulamaya konulması veya kaldırılması,
11) Geçici personel hariç olmak üzere, personel sayısındaki artış veya azalışın son bilanço tarihindeki personel sayısının % 10 ve katlarına ulaşması, bu orandaki personelin zorunlu olarak izne çıkarılması,
11
12) En son açıklanan yıllık faaliyet raporunda yer alan kapasite kullanım oranlarında, mevsimlik ve olağan dalgalanmalar dışında, uzun sürecek en az 20 puanlık bir değişikliğin ortaya çıkması,
13) Ortaklığın üretim, pazarlama, satış gibi ana faaliyet dallarından en az birisinin kısmen veya tamamen başka kişi veya kurumlara devri, kullandırılması, hak tesisi konularında karar alınması,
14) Son bilanço aktif toplamının % 15 inin altında kalan önemli mal varlığı devirleri ile son bilanço aktif toplamının % 15 i ve üzerinde gerçekleşen bölünme işlemlerinde; mal varlığı devrine veya bölünme işlemine karar verilmesi, söz konusu işlemlerin gerçekleşme aşamaları ve tamamlanması,
15) Yönetim kurulu üyelerinin veya temsil ettikleri tüzel kişilerin, genel kurulun onayı çerçevesinde, ortaklık ile yaptıkları işlemlerin ve ortaklık ile rekabet edilen faaliyetlerinin önemli boyutlara ulaşması,
16) Kurul Tebliğleri çerçevesinde kamuya açıklanan son bilançodaki aktif toplamının % 10 veya daha fazlası tutarında yatırım kararı alınması, yatırıma başlanılması, vazgeçilmesi, ertelenmesi, durdurulması, tamamlanması, yatırımlarla ilgili teşvik belgesi alınması, süresinin uzatılması veya alınan teşvik belgesinin herhangi bir nedenle iptal edilmesi,
durumları niteliğine göre içsel bilginin açıklanması yükümlülüğü doğurabilir.
İçsel bilgi niteliğinde olmamakla birlikte ortaklık merkezinin veya faaliyetlerinin yürütüldüğü ana birimlerinin adres, telefon veya faks numaraları gibi iletişim bilgilerinin değişmesi halinde de bu durumun özel durum açıklaması ile kamuya duyurulması gereklidir.
5.8. Ortaklığın Mali Yapısına İlişkin Değişiklikler
Kar veya zarar üzerinde önemli etkisi olabilecek bir olay açıklanması gereken içsel bilgiyi oluşturmaktadır. Bu bilginin sermaye piyasası aracının değeri ve yatırımcıların yatırım kararları üzerinde etkili olması ihtimali bulunması halinde, mali tablo dönemi beklenmeksizin derhal açıklama yapılır.
Özellikle sonuçların başka bir kurumsal organ veya komite tarafından son kez gözden geçirilmesinin gerekli olduğu durumlarda, ortaklıklar erteleme şartlarını sağlayıp sağlamadıklarını değerlendirebilirler.
Bir hesap dönemine veya ara döneme ait faaliyet sonuçlarının sermaye piyasası aracının değeri veya yatırımcıların yatırım kararları, üzerinde etkisi olması ihtimali varsa bunlar basın toplantısı vb etkinliklerin yapılması beklenmeksizin derhal kamuya açıklanmalıdır.
Aşağıda tavsiye olarak verilen hükümlerinin, açıklanması gereken içsel bilginin değerlendirilmesinde dikkate alınması mümkündür:
1) Kurul Tebliğleri uyarınca kamuya açıklanan son bilançodaki aktif toplamının % 10 veya daha fazlasına tekabül eden bir tutar için ortaklık aleyhine herhangi bir yolla icra takibine başlanılması, takibin sona ermesi, dava açılması veya davanın sonuçlanması, devam etmekte olan icra takiplerinin toplamının kamuya açıklanan son bilançodaki aktif toplamının % 10 una ulaşması,
2) Kurul Tebliğleri uyarınca kamuya açıklanan son bilançodaki aktif toplamının % 10 veya daha fazlasına tekabül eden tutardaki borçlar için alacaklıların, birlikte veya münferiden alacaklarının bir kısmından veya tamamından vazgeçmeleri veya vadelerini uzatmaları; ortaklığın konkordato mühleti isteminde bulunması, konkordatonun tasdik edilmesi, reddedilmesi veya konkordatonun feshedilmesi veya ortaklığın iflasına karar verilmesi,
3) Kurul Tebliğleri uyarınca kamuya açıklanan son bilançodaki aktif toplamının % 10 u veya daha fazlasına tekabül eden alacakların Kurulun muhasebe standartlarına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde şüpheli veya değersiz hale gelmesi veya bu durumun ortadan kalkması,
