SAĞLIK KURULUŞLARINDA
HASTA ODAKLI SAĞLIĞI
GELİŞTİRME PROGRAMLARI
Sağlık kuruluşlarındaki sağlığı geliştirme programlarının bazı bileşenleri;
Tamamen aynı olmasa bile, işyerlerinde uygulanan çalışanlara yönelik programlar toplum ortamında uygulanan halka yönelik
programlar ile benzerdir.
Hasta ve aile sağlığı eğitimi Hasta odaklı
programlar;
Davranış Sağlığını geliştirme
azınlık ve dezavantajlı nüfuslara odaklanmaktadır
Hasta odaklı sağlığı geliştirme programlarının planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi sürecinde dört nitelik önemlidir:
Hastaların ve ailelerin ihtiyaçlarına ve onların ortaklık rollerine odaklanması,
Kanıtların uygulamaya dahil edilmesi,
Disiplinler arası, işbirliğine dayalı bir yaklaşım olması,
• Kaliteli performans, iyileştirme ve sürekli değerlendirme taahhüdünün olması.
• Onur ve saygı. Sağlık uygulayıcıları, hastaların ve ailelerinin bakış açılarını ve seçimlerini dinlemekte ve onlara saygı duymaktadır. Hastaların ve ailelerin bilgisi, değerleri, inançları ve kültürel geçmişleri, bakımın planlanması ve
sunulması sürecine dahil edilmektedir.
• Bilgi paylaşımı. Sağlık hizmeti uygulayıcıları olumlu ve faydalı şekilde hastalarla ve aileleriyle eksiksiz ve tarafsız olarak bilgi paylaşmakta ve
iletişim kurmaktadır. Hastalar ve aileler, bakım ve karar verme süreçlerine etkin katılım sağlamak için zamanında, eksiksiz ve doğru bilgi almaktadır.
• Katılım. Hastalar ve aileleri, bakım ve karar verme sürecine kendi seçtikleri düzeyde katılmaya teşvik edilmekte ve desteklenmektedir.
• İşbirliği. Hastalar, aileler, sağlık uygulayıcıları ve hastane liderleri; politika ve program geliştirme, uygulama ve değerlendirmede, sağlık tesisi dizaynında, mesleki eğitimde ve bakımın verilmesinde işbirliği yapmaktadır.
Hasta ve Aile Merkezli Sağlığı Geliştirme Programlarının Dört
Temel Kavramı
Bu tür programlara dahil olan sağlık çalışanları; hekimler, sağlık eğitimcileri ve ebe, hemşire, tıbbi sosyal hizmet uzmanları ve yardımcı sağlık çalışanlarına kadar uzanmaktadır.
Bu programlar hastalara, hasta güvenliğine, çalışan sağlığına, işyerinde güvenliğe ve sosyal paylaşmaya odaklanmaktadır.
İŞYERİ ORTAMLARINDA SAĞLIĞI GELİŞTİRME
PROGRAMLARI
İşyeri çevresi, çalışanların sağlığı üzerinde de bağımsız bir etkiye sahiptir.
İşyerindeki fiziksel ve sosyal çevre; işin hızı; gürültüye,
kimyasallara, tekrar eden hareketlere, tehlikeli koşullara, tacize veya istismara maruz kalma çalışanın sağlığını etkileyen işle
ilişkili tecrübelerin gerçekliklerini temsil etmektedir.
Çalışma koşulları; sağlığı geliştirdiğinde ve sağlıkla ilişkili bilgi veya hizmetlere, tarama testlerine ve kaynaklara erişim
fırsatlarını içerdiğinde, çalışanlar daha verimli hale gelerek olumlu sağlık sonuçlarına ve yüksek kalitede yaşam sürmeye ulaşmak için daha iyi konumlanmaktadır.
Bu sebeplerle, işyerinde sağlığı geliştirme belirgin bir halk sağlığı önceliğini temsil etmektedir.
Sağlığın Geliştirilmesinde
Ebenin rol ve sorumlulukları
Sağlığın Geliştirilmesi: İnsanların kendi sağlıkları üzerindeki kontrollerini artırmalarını ve kendi sağlıklarını geliştirmelerini sağlama sürecidir.
Ebe???????
Ebe Kimdir?
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ebeyi; gebelik sırasında, doğumda ve doğumdan sonra gerekli bakım ve danışmanlığı sağlamak, normal doğumları kendi sorumluluğunda
yaptırmak, yenidoğan bakımını, aile planlaması
danışmanlığını yapmak üzere eğitilmiş kişi olarak tanımlar.
Uluslararası Ebeler Konfederasyonu ( The International Confederation of Midwives –ICM) ebeliği; gebelik, doğum ve doğum sonu dönemde kadının bakımını sağlayan, gerekli tavsiyelerde bulunan, kendi
sorumluluğunda doğumu gerçekleştiren, yenidoğanın bakımını sağlayan, kadın ile işbirliği içinde çalışan, güvenilir ve sorumluluk sahibi bir
profesyonel olarak tanımlar. Ayrıca ebeye yaşam boyu kadın, aile ve toplum için sağlık danışmanı ve eğitimcisi görevini yürütür.
Ebe
DSÖ ve UNİCEF “21.Yüzyılda Herkes İçin Sağlık Hedefleri”nden
“Yaşama Sağlıklı Başlanması Hedefi”nin
gerçekleştirilmesinde ebelik mesleğinin önemine dikkat
çekmekte ve Uluslar arası Ebeler Konfederasyonu (ICM) ile birlikte ebeliği güçlendirme çalışmaları sürdürmektedir.
ICM, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Avrupa Birliği Para Fonu (UNFPA) ve UNİCEF ile birlikte, Milenyum Kalkınma Hedeflerinden olan anne ve bebek
ölümlüğünü azaltma (4. ve 5. Hedef) ve cinsel yolla bulaşan hastalık sıklığını azaltma (6. Hedef) hedeflerine ulaşabilmek için, “dünyanın her zaman
olduğundan daha çok ebelere gereksinimi olduğunu” vurgulamaktadır ( www.who.int, www.internationalmidwives.com, www.unfpa.org/sowmy/
report )
Ebe
Mesleki otonomisi olan bir sağlık profesyonelidir.
Sağlığın Geliştirilmesinde
Ebenin Görev ve Sorumlulukları
Birinci basamak sağlık hizmetinin verildiği kurumlar da
Yataklı tedavi kurumlarında; doğum, jinekoloji ve yenidoğan servislerinde Gebelik ve kadın sağlığına yönelik servis ve polikliniklerde
Aile planlaması ve ana çocuk sağlığı merkezlerinde İnfertilite merkezlerinde
Ebelik hizmetlerinin yönetimi ve eğitiminde Görev alarak
Anne,çocuk ve kadın sağlığı ile toplum sağlığının korunması ve geliştirilmesi ile ilgili çalışmalarda yer almakla sorumludur.
Savunucu çevre oluşturma
Kadın Sağlığı
Çocuk Sağlığı Sağlık
Okuryazarlık
Toplum Sağlığı Toplum Katılımı
Farkındalığın sağlanması,
Ebelik Alanında Farkındalığın Sağlanması
Kadın Sağlığı
Mortalite
Morbitide Çocuk sağlığı
Toplum Sağlığı Davranışın
değiştirilmesi
Ebelik Alanında Davranışın Değiştirilmesi
