1. konu
Tüketim Perspektifleri:
Ekonomik, Tarihsel ve
Sosyolojik Yaklaşımlar
2. hafta
• Dersin ikinci haftası, tüketime antropolojik yaklaşıma ayrılan üçüncü konuya uzanacak
biçimde farklı disiplinlerin tüketim anlayışlarını, ortaya attıkları teorileri ve ürettikleri temel
kavramları ele almaya ayrıldı. Bu farklılık zeminini inşa etme konusu iki hafta sürecektir.
• İlk hafta ekonomi disiplinine odaklandık ve burada üretilen kimi kavramları tartıştık. Bu hafta,
ekonomi disiplininden kimi kuramlarla devam edecek ve ardından sosyolojik teorilere geçiş yapacağız.
2. hafta
• Sosyolojinin yaklaşımı da ilginç bir biçimde tüketim ile bir tür insani irrasyonalleşmeyi bağlantılandırmakta gibidir.
• Bunun bir yanında kendi kollektif mevcudiyetinin ve özellikle dezavantajlılığının barındırması gerektiği
düşünülen kollektif bilinçten kapitalist işleyişe ve özellikle kapitalistik tüketime kapıldığı için yoksun kalmış bir insani özne resmedilir. Özellikle Marks ve Baudrillard’ın teorileri bu minvalde benzer bir okumaya tabi tutulabilir.
• Diğer yanda ise McKendrick ve hazzın keşfine dönük toplumsal oluşumların analizi bulunur. Her ne kadar bu ekolü belirli bir tür insani irrasyonalleşme izlekli okumak
haksızlık olsa da burada resmedilen insanın kendi benliği ile kollektif durumu arasında bağlantılar kurduğu da
söylenemez.
2. hafta
• Son olarak incelikli bir kapitalist sınıfsallık analizi ortaya koyan Bourdieu’dan bahsetmek yerinde olacaktır. Ekonomik determinizm ile eleştirilen Marksist sınıfsallığa karşı (veya neo-Marksist bir ekleme olarak) Weberyan bir çizgide eğitime,
praksise ve sosyal ağlara yer açan Bourdieu’nun sınıfsal analizi bir alternatif sunar. Bourdieu ile tüketim ve aklilik bağlantısının mesele olmaktan çıktığı ve tüketimin bir tür sermaye birikimi olarak okunmasının önünün açıldığı söylenebilir.
2. hafta
• Zorunlu okumalar:
• Mary Douglas, Baron Isherwood (1999). Tüketimin Antropolojisi. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları. (2.
Bölüm: Neden Tasarruf Ediyorlar)
• Önerilen okumalar:
• Torstein Veblen. Aylak Sınıfın Teorisi. Babil Yayınları V Tutku Yayınevi V Heretik Yayıncılık.
• Jean Baudrillard. Gösterge Ekonomi Politiği Hakkında Bir Eleştiri. Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
