Doç. Dr. Tuğba Bezgin
SÜT DİŞLERİNDE KANAL TEDAVİSİNİN KLİNİK
UYGULAMA PROSEDÜRÜ VE KULLANILAN
7 yaşında hasta.
Sistemik rahatsızlığı
yok. Sağ alt arka
SÜT DiŞLERiNDE
Öncelikli olarak bütün kökleri ve kök uçlarını gösteren bir
radyograf
alınır.
Tüm kanal ağızlarını görünür kılacak, çürük kalmamış bir giriş kavitesi
açılmalıdır.
(Bu aşamada kanal içerisinden gangren kokusu alınırsa, kök kanallarında
herhangi bir işlem yapılmadan pulpa odasına antiseptikli bir pamuk pelet
Kanallar, K tipi kanal eğeleri ile genişletilir. Bu aşamada kuron ve kök boyları kısa olan süt dişlerinde kısa endodontik eğelerin kullanılması (19-21mm)
enstrümantasyon hatalarını önleyebilir (Apeksten çıkmayı önlemek için).
Kanal preparasyonunda paslanmaz çelik eğelerin yerine nikel-titanyum eğeler de kullanılabilir. Bu eğelerin esneklikleri nedeniyle eğri kanallarda avantaj
Aşırı yapılan genişletmenin kök duvarlarında perforasyona nedenolabileceği unutulmamalıdır. Süt dişlerinde kanallar genellikle kum saati
şeklinde olduğundan (bukkal ve lingualde geniş ve orta bölümde dar), düzgün bir form elde edilecek şekilde prepare edilmeleri, kanal duvarlarından yüksek miktarda dentin kaldırılmasına sebep olabilir. Bu durumda zaten ince duvarlara sahip kanallarda kolaylıkla perforasyonlara yol açılabileceğinden dikkatli
olunmalıdır.
Ayrıca preparasyon sırasında kanal boyu sürekli kontrol edilerek apeksten çıkılmadığından da emin olunmalıdır. Süt dişlerinde çalışmaboyunun korunması, daimi diş jerminin komşuluğu nedeniyle çok daha büyük bir önem taşımaktadır. Kanalın koronale doğru açılı bir şekilde genişletilmesi, kullanılan kanal dolgu patının kanal içerisine kolaylıkla yerleştirilmesini
Süt dişi kök kanallarındaki aşırı dallanmalardan dolayı kanalın her yerine mekanik olarak ulaşılması mümkün olmadığından irigasyon işleminin önemi bir kat daha artmaktadır.
Her eğeleme işleminden sonra kanalların yıkanması esastır. Bu şekilde hem, eğeleme artıklarıyla kanalların tıkanması önlenir, hem de kanal duvarları ıslatılarak eğeleme işleme kolaylaşır.
En son irrigasyon mutlaka steril serum fizyolojik (salin) ile yapılmalıdır.
Süt
dişlerinde
kök
kanal
tedavisi
tek
seansta
bitirilebileceği
gibi
birden
fazla
seansta
da
tamamlanabilir. Tedavi
için gerekli seans sayısına, klinik
koşullar göz önünde bulundurularak karar verilmelidir.
Devital
dişler için; enfeksiyon, apse ve kronik fistül
Doluma karar verildiyse,
kök kanalı kurutulduktan sonra, diş
rezorbe olan bir patla doldurulur.
Kanalların doldurulmasında,
Anestezi İzolasyon
Çürük dokusu temizlenir
Pulpa tavanı kaldırılır Pulpa odasındaki doku artıkları çıkarılır
Kanallar K file ile genişletilir
Kanal çalışma boyu belirlenir
Kanallar kağıt konlarla kurulanır Kanallar doldurulur
SÜT DİŞİ KANAL DOLGU MADDELERİ
Süt dişi kanal dolgu patları;
Uygulandığı dişin kök rezorpsiyonu ile eş zamanlı olarak rezorbe olmalı,
Periapikal dokulara ve daimi diş germine zarar vermemeli,
Apikalden taştığında rezorbe olmalı,
Antiseptik olmalı,
Kolay uygulanmalı,
Kanal duvarına iyi uyum sağlamalı,
Gerektiğinde kolaylıkla uzaklaştırılabilmeli,
Radyoopak olmalı,Günümüzde süt dişi kanal tedavisinde kullanılan patlar;
çinko oksit öjenol (ZOE)
,
iyodoform
,
kalsiyum hidroksit [Ca(OH)
2],
Ca(OH)
2+
iyodoform veya
1. ZOE:
Süt dişlerinde kök kanal dolgu maddesi olarak uzun yıllar ZOE patı kullanılmıştır. Ancak; bu materyalin rezorpsiyon hızının köklerin rezorpsiyon hızına erişemediği ve yavaş rezorbe olduğu için de özellikle apeks dışına taştığında periapikal dokularda geçici bir iltihabi reaksiyon oluşturduğu bildirilmiştir. Apekste rezorbe olmadan uzun süre kalan materyalin daimi diş jerminin sürme yolunda sapmalara neden olduğu da düşünüldüğü için kullanımı fazla önerilmemektedir.
Pat-pat formu Toz-likit formu
2. İyodoformlu patlar
İyodoform (triiodometan), molekül ağırılığı 393,78 olan limon sarısı renginde parlak hekzagonal kristallerden oluşan, keskin kokulu bir organoiyodin bileşiğidir. Daha
kuvvetli bir antibakteriyel pattır.
İyodoform patının avantajları;
Kök kanaları içine ve yan kanallara uygulanma kolaylığı,
Taşkın dolgu halinde apikal bölgeden hızla rezorbe olması ve yabancı madde reaksiyonu oluşturmaması,
Dezenfeksiyon özelliği.Ancak; patın çözünürlüğü yüksek olduğu için, kanal içinden erken
rezorbe olabilmesi,
apeksten sızıntıya ve dolayısı ile tedavinin
başarısızlığına neden olabilir. Ayrıca dişte sarı-kahverengi renk
değişikliğine neden olur.
3.Kalsiyum Hidroksit Patları
Kalsiyum oksitin su ile reaksiyonu sonucu oluşan kalsiyum hidroksit [Ca(OH)2], molekül ağırlığı 74.08 olan beyaz renkli kokusuz bir tozdur. Kimyasal olarak güçlü baz sınıfına giren bu bileşiğin pH‘sı 12,5 ile 12,8 arasındadır. Antibakteriyel
özelliği yüksektir.
Ancak, kanal içinde istenenden hızlı rezorbe olabildiğinden, bir süre sonra kanal içinde granülasyon dokusu ile yer değiştirebilir.
Toz-likit formu-lentilo ile doldurulur
5.Kalsiyum hidroksit, iyodoform kombinasyonlu patlar
Her iki materyalin de antibakteriyel özelliğini kombine eden patlardır. Ancak iodoform nedeniyle dişlerde renk değişikliği yapması kesici dişlerde bir
4.İyodoform-ZO kombinasyonlu patlar-Maisto patı:
6. Kalsiyum hidroksit, iyodoform, ZO kombinasyonlu patlar
Rezorbe olabilen pattır. Ancak, Ca (OH)2 ve Iyodoforma ilave olarak çinko-oksit
içermesi rezorpsiyon oranını azaltır. Her üç materyalin de antibakteriyel özelliğini taşıması ve kanal dışına taştığı zaman hemen rezorbe olurken kanal içinden kolay uzaklaşmaması en önemli avantajıdır.
Kök kanal tedavisinin tamamlanmasını takiben, tedavinin
başarısını değerlendirmek için hasta düzenli aralıklarla
periyodik kontrollere çağrılmalıdır. Bu seanslarda;
2 hafta içinde tedavi öncesi klinik bulgularda iyileşme görülmeli
Duyarlık, ağrı ve perküsyonda hassasiyet olmamalı,
Fistül, apse bulunmamalı,
Patolojik mobilite gözlenmemeli,
Radyografik olarak periapeks ve azı dişleri için furkasyon bölgesinde patolojik bulgu olmamalı,
6 ay içinde tedavi öncesi radyografik olarak izlenen enfeksiyon bulgusunda çözülme olmalı ve radyolusent alanlarda yeni kemik oluşumu görülmeli,
Süt dişinin düşme sürecinde ve altındaki daimi dişin sürme zamanında herhangi bir değişiklik olmamalı,
Kanal dolgu materyali ile kök aynı süreçte rezorbe olmalı,
Kökte patolojik rezorbsiyon olmamalıdır.