TEMEL
GENETİK KAVRAMLAR-VI
Dr. Nüket BİLGEN
A. Ü. Veteriner Fakültesi Genetik Anabilim Dalı
Soru
• Mendel’in genlerin birbirlerinden bağımsız ayrıldığını öneren ikinci kuralından sapmalar görseniz ne düşünürsünüz?
İp ucu: Bağımsız ayrılma kuralı dihibrit çaprazlamalarda ortaya çıkmıştır.
Genetik Materyalin Yapısı ve Organizasyonu
Genetik Materyal’in keşfi….
• Mendel birim faktörleri tanımlayarak genetiğin temellerini attı, gen kavramı kabul edildi ama bu
kalıtsal mekanizmanın nasıl bir materyal ile sağlandığı bilinmiyor… 19.yy başı!
• Yaklaşık 50 yıl sürecek bir seri deney ile genlerin
yapısının DNA olduğu anlaşılacak…
Genetik Transformasyon
Griffith’in deneyi
Avery, McLeod ve McCarty
deneyi
Avery, McLeod ve McCarty deneyi
İkna olmadılar…
• 1940’lara kadar kalıtım materyalinin protein veya amino asitler düşünülüyor:
• “DNA’da sadece 4 nükleotid var ama amino asitler 20 çeşit ve çok
sayıda protein var!!!”
Hershey ve Chase deneyi
• DNA
32P, Protein
35S
Ne öğrendik?
• Kalıtım materyali DNA’dır!
• Her zaman DNA mıdır?
Cevaplanması gereken diğer sorular…
• Ancak dört bazdan oluşan bu basit molekül canlının oluşmasını sağlayan farklı genleri nasıl kodlayabilir?
• Nasıl aktarılmasını sağlayabilir?
DNA’nın yapısı
• DNA’nın yapısal özellikleri kalıtım materyali olmasının keşfinden önce biliniyordu…
• DNA birbirine yapısal olarak benzeyen nükleotid denen dört bazdan oluşmuştur.
• Baz ve şeker: Nükleosit
• Pürin bazlar Adenin, Guanin
• Primidin bazlar Timin, Sitozin
DNA’nın yapısı
a) X-ray çalışmaları DNA
molekülünün ince uzun yapısını göstermekteydi.
b) Chargaff kuralı DNA’ların bazı ortak özelliklerini ortaya koydu 1- Pürinlerin toplam oranı
Pirimidinlerin toplam oranına eşit
2- Adenin kadar Timin, Guanin kadar Sitozin
Meselson ve Stahl deneyi
• DNA her hücre bölünmesi sırasında kopyalanır ve bu
yarı korunumludur (yarı korunumlu).
Genetik materyal her zaman DNA’mı?
