ŞAŞILIK
Dr. Ümit BEDEN
GÖZ HAREKETLERİ
TEK BİR GÖZÜN HAREKETLERİ:
DUKSİYON
HER İKİ GÖZÜN BİRLİKTE HAREKETLERİ:
VERSİYON VERJANS
GÖZ KÜRESİNİN PRİMER EKSENLERİ (Fick’in üç eksenli koordinat sistemi)
MONOOKÜLER GÖZ HAREKETLERİ
ADDUKSİYON: Gözün nazale hareketi
ABDUKSİYON: Gözün temporale hareketi
SUPRADUKSİYON (Elevasyon) : Gözün yukarı hareketi
İNFRADUKSİYON (Depresyon) : Gözün aşağı hareketi
İNSİKLODUKSİYON (İntorsiyon) : Gözün içe doğru torsiyonel hareketi
EKSİKLODUKSİYON (Ekstorsiyon) : Gözün dışa doğru torsiyonel hareketi
DUKSİYON
EKSTRAOKÜLER ADALE FONKSİYONLARI
Primer Sekonder Tersiyer MR Adduksiyon - -
LR Abduksiyon - -
IR Depresyon Ekstorsiyon Adduksiyon SR Elevasyon İntorsiyon Adduksiyon IO Ekstorsiyon Elevasyon Abduksiyon SO İntorsiyon Depresyon Abduksiyon
AGONİST: Gözün belirli bir yöne hareketini sağlayan primer adale
SİNERJİST: Aynı gözde belirtilen yöne
bakışta agonist adaleyle birlikte hareket eden adale
ANTAGONİST: Aynı gözde agonist adalenin tersi yönünde hareketi sağlayan adale
YÖNDEŞ ”yoke”: Belirli bir bakış yönünde birlikte hareket eden her bir gözdeki adaleler
BİNOKÜLER GÖZ HAREKETLERİ
VERSİYON ( KONJUGE HAREKETLER ):
Her iki gözün aynı yöne senkron ve simetrik hareketleri
VERJANS ( DİSKONJUGE HAREKETLER ):
Her iki gözün zıt yöne senkron ve simetrik hareketleri
VERSİYON (KONJUGE
GÖZ HAREKETLERİ)
SUPRANÜKLEER SİSTEMLERCE KONTROL EDİLEN GÖZ HAREKETLERİ
Sakkadik hareketler: Hızlı, refikzasyon
Yavaş takip hareketleri (“Smooth Pursuit”) Verjans hareketleri: Diskonjuge
Vestibuler sisteme bağlı hareketler
Optokinetik sisteme bağlı hareketler: Yavaş takip – hızlı fikzasyon
GÖZ HAREKETLERİYLE İLGİLİ YASALAR
SHERINGTON’UN RESİPROKAL İNNERVASYON YASASI:
Bir ekstraoküler adalede kontraksiyon artışı durumunda antagonistinde de aynı oranda kontraktilitede azalma
(gevşeme) ortaya çıkar.
GÖZ HAREKETLERİYLE İLGİLİ YASALAR
HERİNG’İN EŞİT İNNERVASYON YASASI:
Belirli bir bakış yönünde sinerjist adalelere eşit ve simultane uyarı gider.
- Tüm volenter ve bazı involenter göz hareketleri
- Binoküler göz hareketlerinin değerlendirilmesi - Paralitik şaşılıklar
DİAGNOSTİK BAKIŞ POZİSYONLARI
ŞAŞILIK TERMİNOLOJİSİ
YALANCI : Psödo –
MANİFEST (belirgin) şaşılık : - tropya LATENT (gizli) şaşılık : - forya
İÇE (mediale) : Ezo – YUKARI : Hiper -
DIŞA (laterale) : Ekzo – AŞAĞI : Hipo –
İÇE ROTATUAR : İnsiklo – DIŞA ROTATUAR : Eksiklo -
ŞAŞILIK SINIFLANDIRMASI
Fikzasyona göre
Monoküler (Hep aynı göz ile bakan)
Alternan (iki gözünü dönüşümlü kullanan) Başlama yaşına göre
Konjenital (Doğuştan) Akkiz (Sonradan gelişen)
Füzyonal duruma göre Forya
İntermittant tropya Tropya
Kayma açısına göre
Komitant (her bakış yönünde aynı)
İnkomitant (Bakış yönleri ile değişen)
PSÖDOSTRABİSMUS
EZOTROPYA
ANORMAL BAŞ POZİSYONU
AMAÇ: Horizontal, vertikal ya da torsiyonel diplopiyi ortadan kaldırmak
Baş eğikliği (Oküler tortikolis): Anteroposterior eksende sağ veya sol omza ( hipotropik olan tarafa) doğru
Yüz dönüklüğü: Paralitik adalenin hareket yönüne (kaymanın en az olduğu yöne) doğru
Çene yukarı – aşağı: Paralitik adalenin hareket yönüne doğru
