ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI HAZIRLAMA SÜRECİNDE
ÖĞRETMENİN YAPACAKLARI-I
Öğrenci ürün dosyasının sınıfa tanıtılması. Varsa bir örneğinin öğrenciler gösterilmesi.
Öğrencilere ürün dosyasının bir değerlendirme aracı olduğunun söylenmesi
Öğrenciye ürün dosyası hazırlamada rehber olacak bir yazı hazırlanması
Öğrenci ürün dosyalarında nelerin bulunabileceğinin söylenmesi (projeler, araştırmalar, problemler, stratejiler dereceli puanlama anahtarları, yazılar vb.).
Yapılan çalışmalardan belli periyotlarla en iyi ürünün seçilmesi
Öğrencilerden, her öğrenme ürünüyle ilgili materyali seçmek için bir gerekçe göstermeleri ve çalışmalarını eleştirmelerinin istenmesi
Öğrencilere akranlarıyla birlikte ürünlerini paylaşma fırsatı verilmesi
Her aşamanın nasıl değerlendirileceğinin açıklanması
Öğrencilere puanlama konusunda bilgi verilmesi
Öğrenci ürün dosyası Hazırlama Sürecinde
Öğretmenin Yapacakları-II
ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASININ İÇERİĞİ-I
• Dosyanın “içindekiler” bölümü
• Önsöz, özet (ya da Özgeçmiş) (Burada öğrenci çalışmalarının başlangıçtan o ana kadarki gelişimini anlatır. Öğrenci
başlangıçta neredeydi? Bu aşamaya nasıl geldi?)
• Öğrenci tarafından dosyaya konulan tüm ürünler ya da çalışmalar.
• Yapılan her çalışmanın değerlendirilmesi ile ilgili dereceli puanlama anahtarı, kontrol listesi ya da öz değerlendirme formları gibi araçlar.
• Her ürünün dosyaya konulmasının gerekçeleri için şu sorular sorulabilir:
• Bundan ne öğrendim? Bu çalışma benim için neyi ifade ediyor?
• Bu çalışmanı neden ürün dosyana koymak istiyorsun?
• Hangi konuda çok iyi/başarılı olduğunu düşünüyorsun?
• Çalışmada hangi bölümler, kısımlar geliştirilmelidir?
• Tekrar denesen neleri değiştirir ya da eklerdin?
• Neden bu çalışmayı seçtin?
• Bu çalışmanda en çok neyi beğendin?
• Burada senin için önemli olan ne?
• Bu, yaptığın çalışmaları en iyi temsil eden örnek midir?
• Çalışmayı yaparken beklemediğim nelerle karşılaştım?
Öğrenci Ürün Dosyasının İçeriği-II
ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI NELER İÇERİR?
• Öğretmen tarafından hazırlanan rehber
• Öğrencilerin yazılmış ödevleri(taslak yada bitmiş parçaları)
• Araştırmalar, problemler ve stratejiler
• Diyagramlar, fotoğraflar, resimler
• Video - kaset ve ses kasetleri ya da CD’ler
• Grup ödevleri ve projeler
• Öğretmen anektodları
• Kelime geliştirme çalışmaları
• Öğrencilerin mektupları, şiirleri, raporları
• Bir kitap incelemesi
• Öğretmen kontrol listeleri
• Özel ödevlerin içinden seçtiği örnekler
• Değerlendirme kağıtları (öğrenci çalışmalarındaki gelişimleri nasıl değerlendirileceğini gösteren kağıtlar)
Ek 12
ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI DEĞERLENDİRME FORMU
Adı : ...
Soyadı: ...
Sınıf : ...
Yönerge: Aşağıdaki her bir ölçütün ne düzeyde yeterli olduğunu göz önüne alarak dosyayı değerlendiriniz.
ÖLÇÜTLER Dereceler
1 2 3 4 5
1. Çalışmaların içeriğinin tam olması 2. Çalışmalardaki çeşitlilik
3. Çalışmaların amaçları karşılaması 4. Çalışmaların doğruluğu
5. Dosyanın düzenliliği
6. Harcanan çabaları gösterme 9. Yaratıcılığı gösterme
10. Çalışmaların seçiminde doğru karar verme
11. Öğrencinin gelişimini gösterme 12. Kendini değerlendirme
YORUMLAR/ÖNERİLER: ………
KAVRAM HARİTALARI
NEDİR?
• Anlamlı öğrenmeyi kolaylaștırmak, öğrenmenin kalitesini ölçmek ve bilginin organize edilmesini sağlamak amaçlı kullanılan bir öğrenme-öğretme tekniğidir.
Kavram haritaları bilginin zihinde nasıl anlamlandırıldığı ve kavramlar arasındaki bağların zihinde nasıl yapılandırıldığını ifade eden șematik bir gösterimdir.
• Kavram haritaları öğrencilerle kavramların anlamlarını tartıșmada, yanlıș anlamaların ve alternatif kavramların tespit edilmesinde ve giderilmesinde, yüksek seviyeli düșünme yeteneğinin öğrencilerde geliștirilmesinde öğretim öncesinde öğrencilerin sahip olduğu kavramların tespitinde ve ayrıca öğretinin değerlendirilmesinde kullanılabilir.
KAVRAM HARİTALARI
NASIL UYGULANIR?
• Öğrencilere öncelikli olarak daha önceden hazırlanmıș olan bir kavram haritası sunularak incelemeleri sağlanır.
• Bu haritada merkez kavram ve onun etrafında yer alan kavramları arasındaki bağlantıların incelenmesi istenir.
• Kavramlar arasındaki bağlantı ifadelerine dikkat çekilir.
KAVRAM HARİTALARI
NASIL UYGULANIR?
• İlk uygulamada üzerinde birbirleriyle ilișkili olan ve olmayan çeșitli kavramların yer aldığı 6 ila 20 arasında kavram öğrencilere verilir.
• Haritayı olușturmak için seçilecek zemin kâğıdının büyüklüğü tüm kavramların sığacağı șekilde olmalıdır. Bant tutkal gibi malzemeler getirtilebilir.
• Öğrencilerden verilen kavramları incelemeleri ve aynı gruba irmesi muhtemel olmayanları ayırmaları istenir.
• Kalan kartlar kâğıt üzerine konulur ve birbirine yakın olan kavramlar yakın yerlere sıralanır.
KAVRAM HARİTALARI
NASIL UYGULANIR?
• En merkezde olması gereken kavramı seçmeleri istenir.
• Merkez kavram etrafında diğer kavramlar düșünülen ilișkilerine göre kağıt üzerine yapıștırılır.
• Her bir kavram arasında ilișkileri yazmak için çizgiler çizilir, ilișki ifadeleri yazılır ve ilișkilerin yönünü belirlemek için ok çizgilere oklar konur.
KAVRAM HARİTALARI
NASIL UYGULANIR?
• Eğer ilk adımda ilișkili olmadığı düșünülen kavramlar bulunuyorsa bu kenara ayrılmıș olan kavramlar tekrar gözden geçirilir ve gerekirse hazırlanan harita üzerinde yer verilir.
• Tüm bu uygulamalar ilkse öğretmen rehberliğinde yapılmalıdır.
• Öğrencilere kavramlar arasındaki bağlantılar verilirken tek bir doğrunun olmadığı, kavramları birçok șekilde birbiriyle bağlantı kurabilecekleri konusunda bilgilendirilmelidir.
KAVRAM HARİTASI ÇEȘİTLERİ VE KULLANIM AMAÇLARI
• 1. ÇOKLU BAĞLANTILI KAVRAM HARİTALARI:
Düzinelerce terimin öğrencilerin nasıl birleștirdiklerini anlamak yerine iki ya da üç terimin detaylı bir șekilde incelenmesinin istenmesi durumunda kullanılır. Çok az sayıda kavram öğrenciye verilerek bunlar arasında “çoklu bağlantılar” kumlaları istenebilir. Bu șekilde iki veya üç kavramın kendi arasındaki birçok bağlantıları hakkında detaylı bilgilerin açığa çıkarılması sağlanır.
KAVRAM HARİTASI ÇEȘİTLERİ VE KULLANIM AMAÇLARI
• 2. Sınıfta yapılan bir deneyin uygulanması sonucunda kavram haritaları üretilebilir. Amaç bir aktivitenin niçin yapıldığının ya da konunun anlașılıp
anlașılmadığının ortaya konulmasıdır. Yapılan birçok araștırma öğrencilerin sınıf içi yapılan etkinliklerin niçin yapıldığı hakkında fikir sahibi olmadıklarını ortaya koymaktadır.
• 3. Konular arasındaki bağlantıların otaya konulabilmesi içim kavram haritası yapılabilir. Okulda öğrenilen pek çok konu arasında bağlantının kurulmayarak öğretildiği durumlarda kullanılabilir.
KAVRAM HARİTASI ÇEȘİTLERİ VE KULLANIM AMAÇLARI
• 4.Kitapta ilgili bir bölüm ya da bir konunun ünitenin sınırlaması yapılarak öğrencilere kesilmiș ve içleri boș küçük kâğıtlar verilerek hem kavramları kendilerinin bulmaları hem de ilișkileri kullanmaları istenebilir.
• Öğrencilerin ders öncesinde konu hakkında neleri bildiklerini ortaya
koyabilmek adına kavramların düzenlenmiș hali ya da konunun sınırlanması ile öğrencilerin düzenleyecekleri kavram haritaları kullanılabilir.
KAVRAM HARİTASI ÇEȘİTLERİ VE KULLANIM AMAÇLARI
• Öğrenmenin düzeyi hakkında bilgi vermek için öntest, son test uygulamasının benzeri olarak kavram haritaları kullanılabilir.
• Öğrencilere kavram haritaları grup çalıșması olarak da verilebilir.
Düzenlenmiș kavramlara istinaden öğrenciler bildiklerini ortaya koyarlar ve haritalar diğer gruplarla tartıșılır.
KAVRAM HARİTALARINDA PUANLAMA
•
1.Kavram haritasın puanlanmasında değișik kriterler dikkate alınmaktadır.
• Kavramların sayısı
• Kavramlar arasında kurulan bağlantılar.
• Kavramlar arası hiyerarșik yapının belirtilmesi.
• Kavramlara uygun örneklerin sağlanması.
•
(Hiyerarșik olan kavram haritalarında doğru kavramın kullanılması gibi yapıların tespiti daha kolay olmaktadır) .
•
Kavram haritalarını puanlanmasında belirtilen bu kriterler dikkate
alınmalı ve bir makalenin değerlendirilmesi gibi beklenen içeriğin
yansıtılıp yansıtılmadığına bakılır.
KAVRAM HARİTALARINDA PUANLAMA
• Kavram haritaları haritanın amacına uygun olarak öğretmen tarafından
değișik ağırlık durumlarına göre değerlendirilebilir. Nowak ve Govin’e göre (1984) kavram haritalarının değerlendirilmesinde șu kriterler dikkate
alınmalıdır.
• Kavramlara arasında kurulan bağlanrılar.1 puan.
• Kavramlar arasındaki her hiyerași basamağı için 5 puan.
• Her geçerli ve öneli çapraz bağlantılar iin 10 puan.
• Her örnek için 1 puan verilir.
NOT: Hiyerarșik olmayan kavram haritalarında öğretenin kendi hazırlayacağı
bir kavram haritası ile öğrencilerinkini kıyaslaması șeklinde olabilir.
OLUMLU YÖNLERİ:
•
Bilginin zihinde nasıl organize edildiğini gösterir.
•
Bilgilerin zihinde daha kalıcı olmasını sağlar.
•
Bilginin zihinde somut ve görsel olarak düzenlenmesini sağlar.
•
Öğrenilen yanlıș kavramların tespit edilmesinde kullanılabilir.
•
Kavramların anlamlarının tartıșılmasında kullanılabilir.
•
Bilgilerin genelden özele zihinde yapılandırılmasında yardımcı olur.
•
Öğrencilerin fikirleri nasıl birleștirdiklerini ya da konunun çatısını nasıl gördüklerini ortaya koyar.
•
Daha az ve öz anlatım içerdiği için öğrenmenin kalıcı olmasını sağlar.
•
Anlamlı öğrenmeyi arttırıcıdır.
•
Öğrenciler arasındaki öğrenme stratejilerinin ve bireysel farklılıkların
ortaya konulmasına olanak verir.
OLUMLU YÖNLERİ:
•
Öğrenme öncesinde öğrencilerin konu ile ilgili kavramlarda hazır bulunușluk seviyesinin tespit edilmesinde kullanılabilir, bu amaçla düzenlenen kavram haritalarında önceki bilgilerdeki yanlıșlıkların giderilmesinde yardımcı olur. Bu sayede öğretinin planlanmasında destekleyicidir.
•
Öğrencilerin motivasyonlarını, ilgisini ve derse karșı tutumunu arttırır.
•
Sınıfta öğrencilerle bireysel haritalar yapılırken öğretmen gözlem yapar, sorular sorar, tartıșır ve öğrencilerin her bağlantı üzerinde ilișkilerini yazmaya teșvik edecek önerilerde bulunur ve bu yolla öğrencilerin keșfetme așamasını destekler, dolayısıyla öğrencilerin yaratıcılıklarını kuvvetlendirir.
•
Öğrencilere kendi öğrenmelerinde sorumluluk yükler.
•
Öğrencileri değerlendirmede çeșitli alternatifleri sunmaya açık bir yöntemdir.
•
Öğrencilerin derste öğrenmediği kavramları da haritada kullanmasına
imkan verebilir.
OLUMLU YÖNLERİ:
• Kavram haritaları bütün bir disiplinin kavranmasında en etkili yollardan biridir.
• Bireysel bir çalıșma olarak yapılırsa yarıș durumunu ortadan kaldırmaktadır.
• Konunun özet olarak ana hatlarını ortaya koyar
• Çoklu bağlantılı kavram haritalarında kavramlar arası bilinenler ve bağlantıların ayrıntılı olarak ortaya konulması sağlanabilir.
• İyi yapılandırılmıș bir kavram haritasında öğrenme yanlıșlıkları da belirlenebilir.
• Konu hakkında önceden bilinenler ya da sonra öğrenilenlerin ortaya konulmasında yardımcı olmaktadır.
• Bireyler arasında bir konunun, bilginin kavrayıș düzeyi hakkında bilgi verdiği için eğitim eksikliklerinin ortaya konulmasında ve akabinde eğitim kalitesinin
düzeltilmesinde kullanılabilir.
• Kavram haritalarındaki mantıksız ve açıklanamayan bağlantılar öğrencilerdeki disiplinsiz düșüncelerini ortaya çıkarmada etkilidir.
SINIRLILIKLARI
• Kavram haritaları zihinsel bir gayret gerektirmektedir. Öğrencilere sıklıkla verilen kavram haritaları öğrencilerde bıkkınlık yaratabilir ve haritaların amacı dıșında hazırlanmasıyla sonuçlanabilir.
• Tek bir kavramın detaylı olarak incelenmesinde kullanılabilecek bir teknik değildir.
• İyi yapılandırılmadığı taktirde (amacına uygun olarak düzenlenmesinin istenmediği durumlarda) öğrencilerin kavramlar arasındaki bağlantılardaki eksiklikleri ortaya koymayabilir.
• Puanlamanın çok iyi yapılmadığı taktirde öğretmene yanlıș bilgi verebilir.
KALEM
Metal KALEMTahta Plastik
Tükenmez Kalem
Çizmek Boyama
k Yazmak
Yapılır Kullanılır
Çeşitleri vardır
Keçeli Kalem
Kurşun Kalem
Dolma Kalemi
KAVRAM HARİTASI ÖRNEĞİ
ZİHİN HARİTASI
• Zihin Haritası Nedir?
Zihin Haritası, beynin tüm potansiyelini açığa çıkarmak için evrensel anahtarlar sağlayan güçlü bir grafik tekniğidir. Beynin korteksindeki tüm alanları- sözcükler, görüntüler, sayılar, mantık, ritim, renk ve uzamsal farkındalık tek bir yöntemle güçlü bir biçimde devreye sokar. Bu sayede size, beyninizin sonsuz derinliklerinde özgürce dolașma fırsatı sunar. Zihin haritaları, ileri düzeyde öğrenmenin ve net düșünmenin insan performansını artıracağı her alanda uygulanabilir. 1960ların sonlarında Tony Buzan tarafından ortaya çıkarılan zihin haritaları günümüzde, zihinlerini daha etkin kullanmak isteyen, gencinden yașlısına kadar milyonlarca insan tarafından kullanılıyor.
Zihin haritaları, yol haritalarına benzer bir biçimde:
• " Geniș bir alana / konuya yukarıdan bakmanızı sağlar
• " Rotanızı belirlemenizi / kararlar almanızı, nerelerden geçtiğinizi ve nerelere gideceğinizi görmenizi sağlar
• " Sizin için büyük miktarlarda veri toplar ve bunları tutar
• " Yeni ve yaratıcı yollar göstererek problem çözümüne katkıda bulunur
• " Son derece etkin olmanızı sağlar
• " Bakması, okuması, üzerinde düșünmesi ve hatırlaması eğlencelidir
• " Gözünüzü / beyninizi uyararak dikkatini çeker
• " Resmin genelini ve detayları aynı anda görmenizi sağlar
• " SİZE yardımcı olur.
Zihin haritası kullanımı bu sorunlara bir çözüm olarak sunulabilir. Öğrencilere kavram haritası kullanma alıșkanlığı kazandırılabilir. Zihin haritalarını ders notu alırken, çalıșırken ve ödev hazırlarken kullanabilirler. Eğitimcilerin tarafına baktığımızda öncelikle öğrencilerden geri dönüș alma maksadıyla zihin haritalarını kullanabileceklerini görürüz.
Verilen dersin sonunda öğrencilerden alacakları zihin haritaları ile konunun ne derece anlașıldığı konusunda fikir edinebilecekleri gibi bunları öğrencilerin gelișimini gösteren nitel bir ölçüm aracı olarak da kullanılabileceklerdir.
ÖDEV HAZIRLAMA
Kaynak Tarama
Bilgisayar, İnternet vb.
Kitap, dergi, gazete vb.
Oku
Uzman, Öğretmen vb.
Bilgi Topla
Araştır Görü
ş
Bilgiyi Yapılandırma Yazma
Görüş Alma ve Son Kontrol
Düzenl Yaz e
Kontrol Et
Teslim Et
ZİHİN HARİTASI ÖRNEĞİ
BİLGİ HARİTASI NEDİR?
Bilgi haritası, biri metindeki onemli sozel bilgilerin ve bu bilgiler arasındaki iliskilerin sematik olarak gosterilme bicimidir. Bilgiyi haritalandırma, metindeki bilgiyi anlamak icin metni iki boyutlu olarak yapılandırılmıs haritalara donusturme tekniklerinden biridir.
Bilgi haritalarında, metnin ana düșüncesi ile ilgili temel kavramlar, bunlarla ilgili özellikler, olgular ve örnekler gibi onemlı düșünceleri özetleyen bilgiler “hücre” adı verilen değișik bicim ve boyuttaki kutular içine yerleștirilir.
Bilgi haritalarının diğer boyutu ise, hücreler arasındaki iliksiyi gösteren bağlardır.
Bağ, hücreler içinde yer alan ana kavram, alt kavramlar, örnekler ve önemli bilgiler arasındaki ilișkiyi gösteren ve hücreler arasında çizilen oklardır. Her bağ, hücredeki bilgiler arasındaki iliksinin daha iyi belirlenmesini sağlamak için yapılan bir kısaltılmıș sözel etiket ile gosterilir3. Oklar ne tur ilișkiyi gösteriyorsa, ilișki bu okların üzerine yazılır. Bu sayede öğrenciler, hücreler içindeki temel kavram, alt kavramlar, örnekler ve diğer önemli bilgiler arasında nasıl bir ilișki olduğunu kolayca görebilirler.
Bilgi haritası ile çalıșmanın öğrencilere sağladığı yararlar așağıdaki gibi sıralanabilir :
1- Karmașık görüșleri kavrama, özetleme ve sentezlemede destek sağlar.
2- Bilgi haritasının görsel yapısı ilk bakıșta önemli miktarda bilgiyi sunar.
3- Öğrencinin ana kavram, alt kavramlar ve diğer önemli bilgiler arasında nasıl bir ilișki olduğunu anlamasını sağlar.
4- Hücreler arasındaki ilișkiyi gösteren bağlar isimlendirildiğinden okuyucunun kavramlar arasındaki ilișkileri algılamasını kolaylaștırır.
5- Bilgi haritasında temel bilgi birimi hücre-bağ ifadesidir. Böylece bilgi haritası, metindeki önemsiz bilgilerin metinden çıkarılmasını sağlar.
6- Öğrenciye görsel bir çalıșma desteği sunarak okuduğunu anlama becerisini geliștirir.
7- Öğrencilerin metnin ana düșüncelerini ve önemli yardımcı bilgilerini anlama ve hatırlamalarını sağlar.
