Türkiye'nin Değişik Yörelerinde AIDS Bilgi Taraması*

FABAD

J.

P/ıarmo ScL, 18, 143-149, 1993

BILIMSEL ARAŞTIRMALAR

f

RESEARCH ARTICLES

Türkiye'nin Değişik Yörelerinde AIDS Bilgi Taraması*

Ufuk ABBASoGLU**

Gülşen MEVSİM***,

Arzu OKUL****, Fikret GÜRBÜZ****

Özet: Türkiye'nin değişik yörelerinde, farklı meslek

gruplarını ön plana alarak, Ağustos-Eylül 1992'de; AIDS

hakkında bilgi taraması yapılmıştıro Kars 81, Iğdır 76, Istanbul 37, Silifke 56, Mersin 66, Adana 50, lzmir 90, Bodrum 99 ve Antalya 37 olmak üzere toplam 592 anket formu değerlendirilmiştiro Sonuçlar uygun kombinas- yonlu iki yanlı tablolarda bağımsızlık testi khi-kare anali- zi ile gerçekleştirilmiştiro

AIDS konusunda halkın bilgi düzeyini saptamak ve eksik noktalan belirlemek amacını taşıyan bu anket; 6 sı yanıtlayan hakkında bilgi almak için olan 21 sorudan ibaretti.

Eği.tim düzeyi yüksek olanlar, virusun bulaşma yollarını

ve korunmayı doğru tariflerken; çoğunluk, kontrollü kan transfüzyonunu, iipüşme ve korunmalı da olsa evlilik

dışı cinsel ilişkiyi risk olarak belirlemiştir.

Esas düşündürücü yanıtlar sağlık elemanlarından top-

lanmıştır. Yetersiz bilgileri{l alınması yanında, olan bilgi- lerin de TV ve gazetelerden kazanılması, mesleki dergi ve kuruluşların taşradaki sağlık elemanlarına ulaş_madığı sonucunu ortaya koymaktadır.

Benzer şekilde O'ğrencilerin bilgi kaynakları da TV. ve ga- zetelerdir. Özel öğrenim programları ve konferansların okullara girmesi gerekmektedir.

Anahtar sözcükler : AIDS bilgi taraması, Türkiye'de AIDS

Geliş tarihi Kabul tarihi

Giriş

140401993 14]01993

AIDS bugün için tedavisi olmayan ölümcül bir sendromduro Dil, din,

ırk,

cinsiyet, memleket

(*) Bu çalışma 1. Türkiye AIDS Kongresinde Poster olarak

sunulmuştur o

("'*) Gazi Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Mikrobiyoloji BD, Ankara

(***) GATA, Mikrobiyoloji ABD, Ankara

(****) Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Genetik- Biyometri ABD, Ankara.

AIDS Information Survey in Various Regions of Turkey

Summary : A public information survey was done on AIDS during the period of August-September 1992 in va- rious regions of Turkey, giving priority to the different professional groupso As a total 592 inguiry forms were studied, distrubution of which were 81 to Knrs, 76 to

Iğdır, 37 lo Istanbul, 56 to Silifke, 66 to Mersin, 50 to Adana, 90 ta Izmir, 99 ta Bodrum and 37 to Antalya. The results were evaluated by the chi-square analysis in con- tingency aimed to determine the leve of knowledge of the people about AIDS and lo put forward the deficient and incorrect concepts about the syndrome was consis- ted of 21 questions aut of which 6 questions were for the personal information of the candidate.

People with higher education correctly described the ways of transmission of the virus and protection against it, whereas controlled blood transfussion, kissing and il- legitimate sexual intercourse even with protective mea- sures were .considered as a risk by the majority of the answerers.

The more surprising answers were collected from health staff Besides the inadequacy of the information, their knowledge were owned from public media such as TV and newspapers. This shows that professional associa- tions and periodics could not be satisfactorily delivered to the health staff in the provinces of the countryo Similarly the information sources of the university stu- dents are also TV and newspapers. Therefore special education programmes and conferences should be star- ted in universities.

Key words : AIDS information survey, AIDS in Turkey

ayırımı yapmaksızın kişiyi yakalamaktadıro

AIDS'den

korunmanın

tek çaresi virusu almamak

olduğuna

göre, bu konuda bilgilenmenin yani

eğilimin

önemi çok büyüktürl-30

Dünyada 1992 sonunda HN pozitif ve AIDS'li 10 milyon kadar insan

saptanmıştır.

Bu

sayı

Türkiye genelinde 3Ll0o1992 itibariyle 241 diro Hiç önemsenmeyecek gibi görünen bu

sayının, sağlıklı

verilere

dayandığı

ya da

yakınması

olan

143

Abbasoglu ve ark.

şahısların açıkça

her merkeze

başvurduğu

var-

sayılırsa

çok sevindirici

olduğu söylenebilir. Bunun yanında 12-15

Ocak 1993 de

İstanbul'da yapılan

1.

AIDS Kongresinde konunun

farklı boyutları tartışı_lmıştır4.

Türkiye'de 1985 de 5, 1986 da 8, 1987

de

50, 1988 de 83, 1989 da 111, 1990'da

142, 1991de182, 1992 de 241

HIV

taşıyıcısı

ve AIDS'li

kişi bulunduğu

yetkili- lerce bildirilmektedir5,6. 1992

sayıları

Nisan

ayında

207, Haziran da 221, Ekim de 241 e

ulaşmıştır. Görüldüğü

gibi

hızla

yükselen bu

sayılar

konuya ciddiyetle

eğilmenin zamanı geldiğini

göstermektedir.

AIDS, Human Immunodeficiency Virus (HIV)'unun neden

olduğu,

vücudun

bağışıklık

sisteminin bozu- lup, birçok

fırsatçı

enfeksiyonun ortaya

çıkbğı

bir sonuçtur. Virusun

bulaşmasındaki başlıca

yollar;

kontrolsüz kan nakli ve

korunmasız

cinsel

ilişkidir.

Ayrıca

enfekte anneden· plasenta ve anne sütü yo- luyla da yavruya geçebilmektedir.

·

"Kontrollü kan nakli" teriminden;

kanın

virus

taşımadığının

test

edilmiş olması, '_'korunmalı

cin-

sel

ilişki"

teriminden ise kondom

kullanılması

anlaşılmalıdır.

Virusu alan bir

kişinin hayatı

mut- laka bu nedenle sona erecektir.

Hastalığın aşısı

ve

·kesin tedavisi bugün için yoktur. Kullanılan

ilaçlar

yalnızca

ölümü geciktirmektedir. Virusu alan

kişi

ortalama 5

yıl

sonra

hastalık

belirtilerini göstermektedir.

Hiçbir

belirti göstermese bile, bu

dönemde, virusu alan kişi

virusu

bulaşbrılabilir.

Virusla

bulaşlı

bir

·

materyalin

temizliğinde

en pra- tik ve emin yol

kaynatmadİr.

AIDS

hakkında

birçok kaynakta7-10 bildirilen bu bilgilerin

kişiler arasındaki dağılımını

belirlemek

amacıyla hazırladığımız

anketi Türkiye'nin dokuz

ayrı

merkezinde

uyguladık.

Materyal ve Metod

Türkiye'nin; Kars,

Iğdır, İstanbul,

Silifke, Mersin,

. Adana, İzmir,

Bodrum, Antalya gibi özellikle

tu-

ristik bölgeleri ve

sınır kapıları

olmak üzere dokuz·

merkezinde anket

uyguladık.

Meslek

grupları

ola- rak;

yabancı

uyruklularla

sık karşılaşılan

otel per- soneli, kara ve deniz

ulaşımındaki

tur yetkilileri

144

gibi

hizmetli kesimi,

kesici aletlerle

uğraş veren

berber, kuaför gibi mesleki gruplar, çevresine her

fırsatta

bilgi

dağıtması

gereken

hemşire,

doktor,

eczacı, diş

hekimi gibi

sağlık

personeli ve ancak bil- gileri ölçüsünde kendilerini koruyabilecek üniversite

öğrencileri

seçildi. Örnekleme yönteminde

düşünülen

meslekler tabaka olarak var-

sayılıp,

örnekler her bir tabaka içinde

rasgele

örnekleme (random sample) yöntemine göre

^alındı.

Karşılıklı

olarak anket

sorularına yanıtlar

top-

landı. 21 sorudan ibaret

anket

sorularının 6'sı yanıtlayan hakkında kişisel

bilgi edinmek

amacını

. taşıyordu.

15 soru ise AIDS

hakkındaki

bilgileri or- taya

çıkaracak şekilde

çoktan seçmeli

sorulardı. Bu

15 bilgi sorusunun 9'u

tam al)lamıyla

bilgi seviyesini ölçerken

diğer

6 soru

kişinin konuyla ilgili davranış

biçimini belirleyen cinstendi (Tablo 1).

Anket sonuçlan, öncelikle her bölgede

ayrı ayrı

olmak üzere, her soruya verilen

yanıtların %

ola- rak

dağılımlarına bakılarak

incelendi. Daha sonra

kişisel

bilgileri içeren ilk 6 soruya verilen

yanıtlarla,

konu ile ilgili sorulara

verilen

yanıtların

birbirlerinden

bağımsız

olup

olmadıkları

iki

yanlı .

tablolarda khi-kare

bağımsızlık

testi

kullanılarak

incelendi.

Ayrıca

bilgi

sorularına

verilen

yanıtlar

da birbirleriyle uygun kombinasyonlarda incelenerek iki

farklı

so- ruya verilen

yanıtların

birbirinden

bağımsız olup

olmadıklarına

da

bakıldı ı ı.

Tüm bu analizler hem merkezlerde ayn

^ayrı,

hem de Türkiye genelinde

yapıldı. İstatistik

analizler- de MINIT AB istatistik paket

programı kullanıldı.

Bulgular

Türkiye'nin daha çok

sınır

ve

turistik

bölgelerinden seçilen dokuz merkezinde, AIDS

hakkındaki

9 bilgi

sorusuna

verilen

doğru yanıtların

yüzdeleri

Grafik 1-9 da gösterilmiştir.

AIDS

hakkındaki doğru

bilgilerin

% ·

olarak Türkiye genelindeki

dağılımı

ise Grafik 10-18 de

belirtilmiştir

.

AIDS konusunda

doğru

bilgilerin

dağılımında

cin- siyet, medeni durum, meslek,

yabancı uyruklularla

karşılaşma sıklığı arasında

önemli bir

ilişkiye rastlanmamışbr

(p>0.05)

FABAD

J.

Pharm. Sci., 18, 143-149, 1993

Tablo I -AIDS ANKET FORMU

(Ağustos

- Eylül 1992)

1) Yaşınız

a) 18-25

b)26-30c)31-50

2)

Cinsiyetiniz a)

Kadın

b) Erkek

3) Eğitim

Durumunuz a)

İlkokul

b) Ortaokul

c)

Lise d) Yüksekokul

4)

Medenidurumunuz

a) Evli b) Bekar c) Dul

5) Mesleğiniz

a)

Otel personeli b) Kuaför

c) Berber d) Deniz

ulaşımı-kara ulaşımı

e)

Diş

hekimi

f) Eczacı,

doktor g)

Öğrenci

h)

Diğer

6) Mesleğinizle

ilgili olarak

yabancı

uyruklu insanlarla

ilişki

dereceniz.

a) Hiç b) Orta

c)Yoğun

·

7) Hastalığın

mikrobunu almak

bakımından

sizce

aşağıdakilerden

hangisinden korkulur?

a) Kontrollu kan

ruıp-verme

b) Evlilik

dışında korunmalı

cinsel

ilişki c)

Evlilik

dışında korunmasız

cinsel

ilişki d)Öpüşme

8) Korunmasız

cinsel

ilişkiden

ne

anlıyorsunuz?

a) Kaput kullanmak

b)

Eşcinsel ilişkide

bulunmak

c) Hiç önlemsiz, herkesle

ilişki

kurmak

9)

Sizce mikropla

bulaşmış

mruzemeler (havlu,

çarşaf,

mayo gibi)

nasıl

temizlenmelidir?

a) Sabunla

yıkanır

b)

Kaynatılır

c) Alkolle silinir

10) Hastalığın

mikrobunu alan

kişi

mutlaka ölür mü?

a) Evet b)

Hayır

11) Hastalığın aşısı

var nu?

a) Evet b)

Hayır

12)

Hastalığın

tedavisi var

mı?

a)

Evet b)

Hayır

13) Kullanılan ilaçların

etkisi sizce nedir?

a)

Sadece ölümü geciktirir b)

Bulaşmayı

engeller

c) Hastalığı iyileştirir.

14)

Mikrobu alan

kişi, hastalık

belirtilerini ne kadar sonra gösterir?

a)

2

hafta b)

3

ay c)

3-5 yıl

sonra

15)

Mikrobu alan fakat

hastalık

belirtisi göstermeyen

kişi,

mikrobu

bulaştırır mı?

16)

a) Evet b)

Hayır

Hastalığa

musunuz?

a)

Asla

yakalanabilme korkusu

taşıyor

b) Biraz c) Ciddi

şekilde

17) Hastalıktan

korunma

bakımından

sizce ye- terli bilgiye sahip misiniz?

a)

Evet b)

Hayır

18)

Bu konuya

ilişkin

bilgilerinizi birillci derece nereden edindiniz?

a)

Radyo

b)

Televizyon c) Gazeteler d)

Diğerleri

19) Hastalığın bulaşması

ihtimalinde yapa-

cağım ilk iş?

a)

Doktora giderim

b) Hiç kimseye bahsetmem

20) Hastalığın teşhisi

için size

yakın tıbbi

mer- kezleri biliyor musunuz?

a) Evet b)

Hayır

21) Bu

hastalık hakkında uygun ortamda

görüşüp konuşmak

sizce;

a) Gereklidir b) Gereksizdir c)

Ayıptır

145

Abbasoğlu ve ark.

il!lli!. - -

" _~~=

,

:..~

..

^~ ~ ııuıl..:Ji

:

·Rdıy-.;s:.±

·~ ~~.l _{~~ ---} ~ ~=--~ _{~ ~'FW ... -.... ;}

•~ ;;...:..::ati ~ i*'"M;F&~

~aı;ı;; -~ -..-~

oc ~~-!lıtl -~~

~;e=re-ıc-w:·a~...-~MliRff~

~.:ı ·L:i:~::&.&~ a.·~o>iile §!M~

~~m;,:rwısaliira'~

,.:ı : .. :..:.~•-::ıt>··--·:n;: .ıJM!~aızı.:s

.. .w~-ms:.=;=;.m.·su·\G~

~\ı ~t:i~~~~L.

. ..

^{a'iaı'[;, ... ,.}

:.:· : ... :4:.;t=~~.::...:.:~;.;

..

^~~~=~:.t.a'"i;:<~ ;.~~;iım;ı;;zı&:;:;;-;>:1:"'; ^~~a~~~

.:ı ;~~/f.lei~~-··-"111!!?'k·J-~,.~~--=--

... :.;,-u1:::ı ... 1;~.:1.Hıa.a.:chı41 •• r-..1ıo•~· ltO'f ... ,.

Grafik 1

ı:.

1ır, ...

~oo-..

30

GRAFİK 7 •

Grafik 4

Grafik 7

idljıi. .

~.

Grafik 2

GRAFİK 5: ~ T~[u.vı .. ~.ını .

Grafik 5

GRAFİK 8, • ~· ETıcf:Nlf\l INAkT:v •

Grafik 8

,.._

1~-~. ~

zo~ - · -. ~

~~~ ~ 10-~ ~

-·-::oıi!ı! '

~~ .

~' ~:- :~~ ~

.:~~~

:ır.~=

-=-Gii§"""-

.. <..ı..<Slı..iıi

r,ım:;••.,.., -~~

A;":i&J~.~i

;~~~:,·;

..

":"•'

:ı.: ::...ı~t:~~~.:.n:·-:..-:.~~

:~~~n:~~~::

.<il .:.r..ı.!·z.::;·~::.:.:.~=~~ ·~;;.z::·.-· ... s:

.. ~~JIZ.:::z2""~;u.-~~~~'fi~~

;~ ~~~~~~;i;~~~~==~=

J •-•t .. ..tt~ ... \, .... ~;:_,..:ll....~'l'Z111,r•~·İI!'-~;

""'•'"°'ı•"•"""""''"'"~:• ... , . ..,.,c•"• ıaow .,,,,

; • --·-·-~--• 1

ü J r.ı,.c;.n "o~ııı.ıı.u. ı

Grafik 3

ı;..J

GRAFİK 6•

Grafik 6

·eo ~ .

GRAFİK 9•

Grafik 9

Grafik 1 • 9: Türkiye'nin dokuz merkezinde, dokuz AIDS bilgi sorusuna verilen doğru yanıtlar (3)

146

FAl3AD

J.

Pharm. Sci., 18, 143-149, 1993

23°/o 28 O/o 40°/o

BULAŞMA YOLLARI _BULAŞMA ZAMANI

CİNSEL

KORUNMA

Grafik 10 Grafik 11 Grafik 12

34 O/o 20°/o 19 °/o

INKUBASYON

SÜRESİ

^{TEDAVİ VARLIGI} AŞI VARLIGI

Grafik 13 Grafik 14 Grafik 15

22 °/0

ÖLÜM OLASILIGI ETKENİN İNAKTİVASYONU

İLAÇLARIN ETKİSİ

Grafik 16 Grafik 17 Grafik 18

Grafik 10 - 18: Türkiye genelinde dokuz AIDS bilgi sorusuna verilen doğru-yanlış yanıtlar(%)

147

Abbasoğlu ve ark.

Kişilerin

tutum

ve davranış

biçimlerini -Ortaya koyucu 6 soruya verilen

yanıt sonuçları şu şekilde

idi:

491

kişinin

% 43.0'ü "asla"

hastalığa

yakalanma korkusu

duymadığını, %

15.9'u ise "ciddi

şekilde"

korktuklarını

ifade

etmiştir.

495

kişinin %

62.S'i konu

hakkındaki

bilgilerinin

"yetersiz"

olduğunu belirtmiştir.

490

kişinin %

69.4'ü bilgilerini TV'den,

%

27.6'sr gazetelerden

aldığını bidirmiştir.

486

kişinin

% 86.4'ü

hastalığın bulaşması

halinde doktora

gideceğini

söylerken %

13.6'sı

sessiz kala-

cağını belirtmiştir.

495

kişinin %

68.3'ü konuyla ilgili

başvuru

merkez- lerini

bilmediğini

ifade

etmiştir.

Bu grup içinde yer alan 74

sağlık

personelinin 50 sinin

sağlık

merkez- lerini

bilmediği saptanmıştır.

496

kişinin %-15.3'ü

konuyla ilgili

konuşmaları

gereksiz ve

ayıp

olarak

değerlendirmiştir. ·

Konuyu bilmediklerini ifade eden, asla

^bulaşma

korkusu

taşımayan, bulaşma olasılığında sessiz ka-

lacağını

belirten,

sağlık

merkezlerini bilmeyen ve konuyla ilgili

konuşmaları ayıp

olarak niteleyen

kişilerin eğitim

düzeylerinin

düşük olduğu

sap-

tanmıştır. Eğitim

düzeyleri ile

kişilerin

tutum ve

davranış

biçimlerini ortaya

çıkarıcı 6

sorunun bir- birlerinden

bağıJ!lSlZ olmadıkları

istatistik olarak

ö~emli bulunmuştur

(p<0.01).

Sonuç ve

Tartışma

AIDS'in tek tedavisinin virusu almamak

^olduğunun

açıkça vurgulandığı

günümüzde, konuyla ilgili

·

eğitimin

rolü çok büyüktür.

Uyguladığımız

ankete göre

ulaştığımız çarpıcı

sonuçlar

şöyledir:

1. Türkiye genelinde

kişilerin

bilgi düzeyindeki .

farklılıklar

cinsiyet,

yaş,

medeni durum, meslek,

yabancı

uyruklularla

karşılaşma sıklığından bağımsızdır.

Bozkaya ve

arkadaşlarının İstanbul

Üniversitesi

Tıp

Fakültesi

öğrencileri arasında

yaptığı çalışmada;

bilgi düzeylerinin cinsiyete

2. Doğru bilgilerin dağılımı

merkezler

arasında değişiklik göstermiştir.

3.

Hastalığın

etkili

aşı

ve tedavisi

olmadığı

henüz bilinmemektedir.

%

20 de olsa tedavi

varlığını

sa-

nanların bulunması, kanımızca,

olaya çok ciddi

·bakmamalarına

yol

açacaktır.

4. Ülkemizde renkli

basın

ve TV,

eğitimde

ilk

sırayı almaktadır.

Gemlik'de

yapılan

bir

araştırmada

da AIDS

hakkındaki

bilgilerin TV den

kazanıldığı belirtilrniştir13.

5.

Bulaşma yolları eğitim

düzeyleri

düşük

olanlar

tarafından

bilinmemektedir.

Bulaşma

ve korunma

yollarının

bilinmesi ile

öğrenim

düzeyi

arasındaki ilişki

Bilgel

v~ arkadaşları tarafından

da

.

o. rtaya

konmuştur13.

6.

Sağlık

personeli bilgi yönünden yeterli

değildir, sağlık

meslek

yayın

organlan yurdun her

köşesine ulaşmamaktadır.

Benzer

şekilde diğer araştırma­

cılar

da,

sağlık

personeline

uyguladıkları

anket

sonuçlarını değerlendirdiğinde;

bilgilerin yetersiz

bulunduğunu vurgulamışlardır14-IS.

7.

Hastalığı

kendisine kondurmama

eğilimindeki kişilerin varlığı

dikkati çekmektedir.

Eğitim

düzeyleri

düşük

grubun

başlarına gelece~

bir olayda sessiz

kalacaklarını

ifade etmeleri çevreleri için gizli bir tehlike

oluşturabilecekle­

rini

düşündürmektedir.

Yine

aynı

grubun konuyla ilgili

konuşmaları

gereksiz görmeleri de; yeni bil- gilere

kapalı _olacaklarını

ve bilgisizlikleri nede- niyle virusla

bulaşma

riskine

açık olacaklarını

göstermektedir.

AIDS konusunda ülkemizde

yapılan çalışmaların sayısı

çok fazla

değildir

ve bilgi düzeyini ölçme

araştırmalarının çoğu

bizim

vardığı~

sonuçlara benzer sonuçlan ortaya

koymaktadır.

Eksiklikle- rin belirlenmesi sonucu yeni

eğitim programları,

bölgeleri

ve

kitleleri belirlenmelidir.

Kaynaklar

1 Görak, G.: "Sağlık PerSonelinde

HlV

İnfeksiyon Ris- ki ve lnfeksiyon Kontrolü" 1. Türkiye AIDS Kongre

FABAD

J.

Pharm. Sci., 18, 143-149, 1993

2 Günay O., Çetinkaya, F., Aykut M.: "Kayseri'deki

Diş Hekimlerinin AIDS Hakkındaki Bilgi-Tutum ve Uygulamaları" 1. Türkiye AIDS Kongre Kitabı

87, 1993.

3. Pekşen Y., Leblebicioğlu H., Günaydın M., Furtun F., Emirler N.: "Samsun İli Çalışanlarının AIDS Bilgi Düzeyi" 1. Türkiye AIDS Kongre Kitabı, 88, 1993.

4 Çetin E. T.: "AIDS"in Türkiye'deki Yayılımı: 1.

Türkiye AIDS Kongre Kitabı, 3, 1993.

5. "Sağlık Bakanlığı Verileri" AIDS Savaşım Bült., 2, 3- 6, 1992.

6. Şatırlar N.: "Türkiye'deki AIDS Epidemisinin Duru- mu" 1. Türkiye AIDS Kongre Kitabı, 51-54, 1993.

7. Moss A. R.: "Clinical Epidemiology of AIDS and HIV lnfection" ili Dalgleish A. G., Weiss R. A. (eds) AIDS and the New Viruses, London, Academic Press, 1, 1990.

8. Ustaçelebi Ş.: "Genel Viroloji" Ankara, Feryal Mat., 1992.

9. Külekçi G.: "l Aralık Dünya AIDS Günü" AIDS

Savaşım Bült., 4, 3-5, 1992.

10. Wallbank A.M.: "Disinfectant lnactivation of AIDS Virus in Blood or Serum" The Lancet, 16, 642, 1985.

11. Düzgüneş, O., Kesici T., Gürbüz F.: "istatistik Me- todları !"Ankara, A.Ü. Bas., 1983.

12. Bozkaya E., Erbaydar T., Erbaydar S., Çetin E. T.:

"İstanbul Tıp Fakültesi 2. ve 3. Sınıf Öğrencilerinin HIV /AIDS Hakkında Bilgi ve Tutumları" 1. Türkiye AIDS Kongre Kitabı, 82, 1993.

13. Bilge! N., Güner R., Ersü V., Şıvka N.: "Gemlik'de

Şaşayanların AIDS Hakkındaki Bilgilerinin

Değerlendirilmesi" 1. Türkiye AIDS Kongre Kitabı, 90, 1993.

14. Okan N., lrgil E.: "Sağlık Personelinin AIDS Konu- sunda Bilgi ve Tutumları" 1. Türkiye AIDS Kongre

Kitabı, 84, 1993.

15. Baysal B., Şengil A. Z., Altındiş M., Karabacak H.:

"Konya'da Yapılan AIDS Anket Çalışması" 1.

Türkiye AIDS Kongre Kitabı, 91, 1993.

Ne kadar az bild@mizi anlayabilmek için, ne kadar çok ıgey bilmemiz gerekti8i ne kadar gariptir.

Disraeli

149