Hemşirelik
Sağlık Bilimleri Fakültesi
Öğrenci Grup Çalişması
Doğurganlığın
Düzenlenmesinde Güncel Konular Ve Evlilik Öncesi
Danışmanlık
Hafta-5
İçerik
• Doğurganlığın düzenlenmesi nedir?
• Doğurganlık sürecini etkileyen faktörler
• Doğurganlığın düzenlemesinde güncel yaklaşımlar
• Evlilik öncesi danışmanlık
Temel Hedef
• Öğrencinin,doğurganlığın düzenlesi ile ilgili güncel yaklaşımları ve
• Evlilik öncesi danışmanlığın önemini, basamaklarını ve hemşirenin rolünü bilmesi
• Doğurganlığın düzenlenmesi;gebeliği önleyen, infertiliteye çözüm arayan, gebelik zamanını düzenleyen ve eşlerin çocuk sahibi olmalarını etkileyen sosyal,psikolojik, ekonomik,fiziksel ve dini durumları değerlendiren geniş
kapsamlı bir kavramdır.
AP’nin Hedefleri Nelerdir
• Aileleri istedikleri, sayıda çocuk sahibi yapabilmek
• Gebelikler arasında yeterli zaman aralığını koyabilmek
• Sık ve çok doğurmayı önlemek
• İstenmeyen gebelikleri önlemek
• Gebeliğin aile açısından en iyi zaman ve olanaklarda olmasını sağlamak
• Annenin doğum için en uygun yaşata olmasını sağlamak
• Çocuk sahibi olamayan çiftlere yardımcı olmak
• Hızlı nüfus artışını önlemek.
• Cinsel yaşamın sağlıklı sürdürülmesini temin etmek
➢
Türkiye’de AP Hizmetlerini Hangi Kurum / Kişiler Vermektedir?
• Sağlık Bakanlığı
(AÇS-AP Genel Müdürlüğü)
• İl Sağlık Müdürlüğü
(AÇS-AP Şube Müdürlüğü)
• Aile sağlığı merkezleri AÇS-AP Dispanserleri
• AP Poliklinikleri
• Gönüllü dernek ve kuruluşlar
YERLEŞİM YERİNE GÖRE YAŞA ÖZEL DOĞURGANLIK HIZLARI
Kaynak:2008 TNSA
TNSA 2018 Verilerine Göre;
GELENEKSEL MODERN
GERİ DÖNÜŞÜMLÜ GERİ DÖNÜŞÜMSÜZ
BARİYER HORMONAL
CERRAHİ
KADINA UYGULANAN ERKEĞE UYGULANAN
Sınıflandırma Şekilleri,
GELENEKSEL
1. Periyodik korunma 2. Geri çekme
3. Servikal palpasyon 4. Bazal vücut ısısı
MODERN
1. Hormon içeren haplar 2. Enjeksiyonlar
3. Deri altı çubuk (implant) 4. RİA (Rahim İçi Araç)
5. Vazektomi – Tüpligasyon 6. Kondom
7. Diyafram
8. Spermisitler
GELENEKSEL YÖNTEMLER
Yöntem Kimler
Kullanabilir?
Olumlu Yönleri
Olumsuz Yönleri Durum
Fertil dönemde çiftin gönüllü olarak cinsel ilişkide
bulunmaması
Fertilite belirtilerini tanıyabilenler Düzenli siklusları olan kadınlar Diğer yöntemleri kullanmak
istemeyen çiftler Bu yönteme eşiyle birlikte karar
verenler,
Başka yöntemlerin kontrendikeolduğu çiftler
Gebeliği sorun olarak görmeyecek çiftler
Yan etkisi yoktur Kişinin üreme fonksiyonları konusunda bilgilenmesini sağlar
Erkeğin de sorumluluğu paylaşmasını sağlar
Ekonomiktir Fertilite hemen geri döner
Kurallara uyulmadığı takdirde
başarısızlık oranı yüksektir
Kullanım eğitimi 3 ay sürer
Her iki eşin de benimsemesi ve işbirliği şarttır Fertilite
belirtilerinin günlük kaydı gerekir
Bazı kadınların gebe
kalabilecekleri günleri
belirleyebilmeleri zordur
Etkili bir yöntem
kullanmak isteyen çiftler Düzensiz adet
kanamaları olan kadınlar
Eşleri uyum
sağlayamayan kadınlar Gebeliği riskli olan kadınlar
İletişimi zayıf olan çiftler İnatçı vajinal akıntısı olan kadınlar
Birden çok cinsel eşi olan kadınlar
MODERN YÖNTEMLER
Hormonal
Oral Kontraseptifler
Norplant
Depo Provera (Enjeksiyon)
Bariyer
Kondom
Diyafram
Kimyasal
Cerrahi
Tüpligasyon
Vazektomi
RİA
Erkekler İçin Çalışma Aşamasında
Olan Güncel Kontraseptif Köntemler
HAPLAR
• Erkek için hormonal kontraseptif hapların içeriğinde bulunan testosteron ve
progesteron hormonları «azospermiye»
neden olmaktadır.
• Erkeklerin her gün bir hap almaları gerekmektedir.
Erkekler İçin Üzerinde Çalışılan Diğer Hormonal Kontraseptif Yöntemler;
İMPLANT
ENJEKSİYONLAR Transdermal Bant
• Jel blok sperm enjeksiyonu ?
• Vazdeferens içine alet yerleştirme ?
• Kasık bağı internal ısı ?
• Evlilik öncesi danışmanlık;Evlenme
sürecinde olan, flört eden, sözlü ya da nişanlı çiftlere verilen profesyonel
psikolojik danışmanlık desteğini ifade eder.
• Amaç; gençleri evliliğe hazırlamak ve evlilik öncesi ilişkileri geliştirmektir.
• Evlilik Öncesi Danışmanlığın 3 temel özelliği vardır:
ÖNLEYİCİ
GELİŞTİRİCİ EĞİTİCİ
Eğitim Hangi Konuları İçerir
• Evlilik Öncesi Danışmanlık
• Üreme Sağlığı
• Adölesan Gebelik
• Kalıtsal Kan Hastalıkları (Hemoglobinopati)
• Akraba Evliliği
• Kan Uyuşmazlığı
• Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar
• Danışmanlıkta Ruh Sağlığının Değerlendirilmesi
• Danışmanlık nedir?
• Danışmanın özellikleri nelerdir?
• Hemşire ; üreme sağlığı, sorumlu ebeveynlik konularında eğitim planlar, eğitim ortamını
hazırlar, uygular , değerlendirir ve danışmanlık yapar.
• Hemşire;tüm uygulama ve işlemlerini etik kurallara uyarak birey / grup hakları
doğrultusunda yapmalıdır.
Kaynak
• Taşkın L .Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği.Akademisyen Kitabevi, XVI.Baskı, Ankara. 2020.
• World Health Organization. Medical eligibility criteria for contraceptive use, 3rd ed., 2004.
• World Health Organization. Medical eligibility criteria for contraceptive use 2008 update.
• World Health Organization. Selected practice recommendations for contraceptive use 2008 update.
• Ulusal Aile Planlaması Hizmet Rehberi, T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Ankara, 2005.
• Cinsel Sağlık / Üreme Sağlığı Aile Planlaması Danışmanlığı Eğitici Rehberi, T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Ankara, 2010.
