TBMM Plan ve Bütçe Komisyonundan geçen Vergi Kanunlarında Değişiklik yapan Tasarıya göre;
9 Vergi iadesi yerine asgari geçim indirimi getirilmiştir
• Benimsenen düzenlemeye göre, asgari geçim indirimi, mükellefin kendisi için asgari ücretin yıllık brüt tutarının yarısı olacak.
• Eşi çalışmayan işçi ve memurlara, ayrıca brüt asgari ücretin yüzde 10'u, çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere, ilk 2 çocuk için yüzde 7,5, diğer çocuklar için yüzde 5 oranında indirim sağlanacak. Bakanlar Kurulu, asgari geçim indirim tutarlarını, toplamı asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşmamak üzere, artırma veya kanuni oranına kadar indirmeye yetkili olacak.
• Asgari geçim indirimi, 1 Ocak 2008'den itibaren elde edilen gelirler için geçerli olacak.
• Asgari geçim indiriminin, 1 Ocak 2008'den itibaren elde edilen gelirler için geçerli olacağı hükmü 2007 yılı için boşluk doğurmaktadır. Kanun tasarısı henüz yasalaşmadığı için yasalaşacağı tarihe kadar vergi iadesi alınacağı iddia olunabilir.
9 EVDE ÜRETİLEN ÜRÜNLERE VERGİ MUAFİYETİ
• Muharrik kuvvet kullanmamak ve dışarıdan işçi almamak suretiyle evlerde imal ettikleri havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, kırpıntı deri ürünleri, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, tarhana, erişte ve mantı gibi ürünleri, işyeri açmaksızın satanlar gelir vergisinden muaf olacak.
• Bu ürünlerin, pazar takibi suretiyle satılması ile ticari, zirai veya mesleki faaliyetleri dolayısıyla gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olanların düzenledikleri hariç olmak üzere; kermes, festival, panayır ile kamu kurum ve kuruluşlarınca geçici belirlenen yerlerde satılması muaflıktan faydalanmaya engel olmayacak.
9 Kurumlar Vergisine Paralel Düzenlemeler
• KVK nda yer alan
¾ Transfer Fiyatlaması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı
¾ Kontrol edilen yabancı kurum kazancı
¾ Vergi cennetlerine yapılan ödemelerden stopaj kesintisi
gibi müesseseler GVK na da eklenmek suretiyle KVK na paralel düzenlemeler yapılmıştır.
Tasarının 3. maddesiyle 193 sayılı Kanunun 41. maddesinin birinci fıkrasına (4) numaralı bentten sonra gelmek üzere (5) numaralı bent eklenmiş ve bu bentle KVK ndaki transfer fiyatlaması uygulaması GVK nda hayata geçirilmiştir.
“5. Teşebbüs sahibinin ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel veya fiyatlar üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunması halinde, emsallere uygun bedel veya fiyatlar ile teşebbüs sahibince uygulanmış bedel veya fiyat arasındaki işletme aleyhine oluşan farklar işletmeden çekilmiş sayılır.
Teşebbüs sahibinin eşi, üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dahil yansoy ve kayın hısımları ile doğrudan veya dolaylı ortağı bulunduğu şirketler, bu şirketlerin ortakları, bu şirketlerin idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından kontrolü altında bulunan diğer şirketler ilişkili kişi sayılır.
Alım, satım, imalat ve inşaat, kiralama ve kiraya verme, ödünç para alınması veya verilmesi, ücret, ikramiye ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler, her hal ve şartta mal veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirilir.
İşletmeden çekilmiş sayılan farklar, ilişkili kişi tarafından beyan edilmiş gelir veya kurumlar vergisi matrahının hesabında dikkate alınmış ise, ilişkili kişinin vergilendirme işlemleri buna göre düzeltilir. İlişkili kişiler ve bu kişilerle yapılan işlemler hakkında bu maddede yer almayan hususlar bakımından, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 13. maddesi hükmü uygulanır.”
Maddeye yeni Kurumlar Vergisi Kanunuyla vergi sistemimize dahil edilen transfer fiyatlandırması hükümlerine paralel düzenleme yapılmaktadır. Düzenlemeyle, teşebbüs sahibinin emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel veya fiyatlar üzerinden ilişkili kişilerle mal veya hizmet alım ya da satımı yapması halinde, emsallere uygun bedel veya fiyatlar ile teşebbüs sahibince uygulanmış bedel veya fiyat arasında işletme aleyhine oluşan farkların işletmeden çekilmiş sayılacağı hükme bağlanmıştır.
Düzenlemede, “ilişkili kişi” tanımı yapılmakta olup bu kişilerin, teşebbüs sahibinin eşi, üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dahil yansoy ve kayın hısımları ile doğrudan veya dolaylı ortağı bulunduğu şirketler, bu şirketlerin ortakları, bu şirketlerin idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından kontrolü altında bulunan diğer şirketler olduğu ifade edilmektedir. Söz konusu şirketlerin anonim, limited, kollektif, komandit şirket yada adi ortaklık şeklinde kurulmuş olmasının önemi bulunmamaktadır.
Ayrıca, alım, satım, imalat ve inşaat, kiralama ve kiraya verme, ödünç para alınması veya verilmesi, ücret, ikramiye ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemlerin her hal ve şartta mal veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirileceği belirtilmektedir.
İlişkili kişiler ve bu kişilerle yapılan işlemler hakkında maddede düzenlenmeyen hususlarla ilgili olarak, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununda yer alan düzenlemelerin uygulanması amacıyla bu kanuna atıf yapılmaktadır.
TF uygulamasına Taslak KV tebliğinde de ayrıntılı olarak yer verilmediğinden, uygulamanın ayrıntıları için Transfer Fiyatlaması Yönetmeliğinin beklenmesi gerekmektedir.
Tasarının 4. maddesiyle 193 sayılı Kanunun 75. maddesinin ikinci fıkrasının (2) numaralı bendine, birinci paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiştir.
“5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 7. maddesindeki şartların birlikte gerçekleşmesi halinde; Türkiye’de yerleşik gerçek kişilerin doğrudan veya dolaylı olarak ayrı ayrı ya da birlikte sermayesinin, kar payının veya oy kullanma hakkının en az % 50’sine sahip olmak suretiyle kontrol ettikleri yurtdışı iştiraklerinin kazançları dağıtılsın veya dağıtılmasın, iştirakin hesap döneminin kapandığı ayı içeren yıl itibarıyla, dağıtılan kar payı sayılır. Türkiye’de vergilendirilmiş kazancın iştirak tarafından sonradan dağıtılması durumunda, elde edilen kar paylarının vergilendirilmiş kısmı bu tutardan indirilir.”
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun da yer alan “kontrol edilen yabancı kurum kazancı” müessesesine paralel olarak yapılan bir düzenleme olup, anılan kanunun 7.
maddesindeki şartların birlikte gerçekleşmesi halinde; Türkiye’de yerleşik gerçek kişilerin doğrudan veya dolaylı olarak ayrı ayrı ya da birlikte sermayesinin, kar payının veya oy kullanma hakkının en az % 50’sine sahip olmak suretiyle kontrol ettikleri yurtdışı iştiraklerinin kazançlarının, dağıtılsın veya dağıtılmasın, iştirakin hesap döneminin kapandığı ayı içeren yıl itibarıyla, dağıtılan kar payı sayılacağı hükme bağlanmaktadır.
Ayrıca, bu kapsamda Türkiye’de vergilendirilmiş kazancın iştirak tarafından sonradan dağıtılması durumunda, elde edilen kar payının bu hükme göre vergilendirilmiş kısmının bu tutardan indirilmesi öngörülmektedir.
Tasarının 6. maddesiyle 193 sayılı Kanunun 94. maddesine ikinci fıkra eklenmiştir.
“16. Vergilendirme rejiminin Türk vergi sisteminin sahip olduğu vergilendirme kapasitesi ile en az aynı düzeyde bir vergilendirme imkanı sağlayıp sağlamadığı ve bilgi değişiminde bulunup bulunmadığı hususu da göz önünde bulundurulmak suretiyle, Bakanlar Kurulunca ilan edilecek ülkelerde yerleşik veya faaliyette bulunanlara (Türkiye’de yerleşik olanların bu ülkelerde bulunan işyerleri dahil) nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk ettirilen her türlü ödemeler üzerinden, bu ödemelerin verginin konusuna girip girmediğine veya ödeme yapılanın mükellef olup olmadığına bakılmaksızın % 30 oranında vergi kesintisi yapılır. Emsaline uygun fiyatlarla satın alınan mal ve iştirak hisseleri için yapılan ödemeler, emsaline uygun fiyatlarla kara, deniz ve hava ulaştırma araçlarının kiralanması için yapılan ödemeler ve taşıma işlerine ilişkin emsaline uygun navlun bedelleri ile ödenmesi zorunlu olan geçiş ücreti, liman ücreti gibi ödemelerle, kredilere ilişkin anapara geri ödemeleri ile tam mükellef kurumlar tarafından dağıtılan kar payları hakkında bu kesinti yapılmaz.”
Maddeyle Kurumlar Vergisi Kanununda zararlı vergi rekabeti uygulamaları ile mücadele amacıyla getirilen hükme paralel düzenleme yapılmaktadır. Buna göre, zararlı vergi rekabeti uygulayan ülkelerde yerleşik olanlara yapılan ödemeler üzerinden vergi kesintisi yapılması öngörülmektedir.
Vergilendirme rejiminin, Türk vergi sisteminin sahip olduğu vergilendirme kapasitesi ile en az aynı düzeyde bir vergilendirme imkanı sağlayıp sağlamadığı ve bilgi değişiminde bulunup bulunmadığı hususu da göz önünde bulundurulmak suretiyle, Bakanlar Kurulunca ilan edilecek ülkelerde yerleşik veya faaliyette bulunanlara (Türkiye’de yerleşik olanların bu ülkelerde bulunan işyerleri dahil) nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk ettirilen her türlü ödemeler üzerinden, bu ödemelerin verginin konusuna girip girmediğine veya ödeme yapılan kişinin mükellef olup olmadığına bakılmaksızın % 30 oranında vergi kesintisi yapılacaktır.
Ancak, emsaline uygun fiyatlarla satın alınan mal ve iştirak hisseleri için yapılan ödemeler, emsaline uygun fiyatlarla kara, deniz ve hava ulaştırma araçlarının kiralanması için yapılan ödemeler ve taşıma işlerine ilişkin emsaline uygun navlun bedelleri ile ödenmesi zorunlu olan geçiş ücreti, liman ücreti gibi ödemeler, kredilere ilişkin anapara geri ödemeleri ile tam mükellef kurumlar tarafından dağıtılan kar payları için bu kesintinin yapılması söz konusu olamayacaktır.
Yapılan düzenlemeyle, vergi cenneti olarak nitelenen ülkelerde yerleşik gerçek veya tüzel kişilere çeşitli adlar altında ödeme yapmak suretiyle Türkiye’deki vergi matrahlarının aşındırılmasının önüne geçilmesi amaçlanmaktadır.
Tasarının 8. maddesiyle 193 sayılı Kanunun 121. maddesinin sonuna aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Kontrol edilen yabancı kurumlara yapılan ödemeler üzerinden 94. maddenin birinci fıkrasının (16) numaralı bendi uyarınca kesilen vergiler, Türkiye’de yıllık beyannameyle bildirilen kontrol edilen yabancı kurum karı üzerinden hesaplanacak gelir vergisinden mahsup edilebilir. Mahsup edilecek vergi, kontrol edilen yabancı kurumun bu ödemelerden kaynaklanan kazancına isabet eden gelir vergisinden fazla olamaz.”
Kontrol edilen yabancı kurumlara yapılan ödemeler üzerinden tevkifat yapılması durumunda mükerrer vergilendirmeye yol açmamak için, yurtiçinde ödenen vergilerin mahsubuna ilişkin maddede düzenleme yapılmaktadır.
Tasarının 10. maddesiyle 193 sayılı Kanunun 123. maddesinin sonuna aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Kanunun kontrol edilen yabancı kurumlara ilişkin hükümlerinin uygulandığı durumlarda, yurt dışı iştirakin toplam vergi yükünün hesabında esas alınan vergiler, ödenmiş olmaları şartıyla, Türkiye’de vergilendirilecek kontrol edilen yabancı kurum karları üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir.”
Kontrol edilen yabancı kurum kazançlarının Türkiye’de beyan edilen kazanca dahil edilmesi durumunda mükerrer vergilendirmeye yol açmamak için, yurtdışında ödenen vergilerin mahsubuna ilişkin maddede düzenleme yapılmaktadır.
9 Altın, gümüş, platin arama, işletme, zenginleştirme, rafinaj ve Türk Petrol Kanunu hükümlerine göre petrol arama faaliyetlerine ilişkin olmak üzere, bu faaliyetleri yürütenlere yapılan teslim ve hizmetler ile boru hattıyla taşımacılık yapanlara, bu hatların inşa ve modernizasyonuna ilişkin yapılan teslim ve hizmetler, Katma Değer Vergisinden (KDV) müstesna tutulacak.
9 Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerindeki altyapı ve ortak tesis yapımına ilişkin harcamalara da KDV istisnası sağlanacak.
9 Sürücü dahil 9 kişilik oturma yeri olan ve motor silindir hacmi 3200 cc'yi geçmeyen araçlarda, ÖTV yüzde 10 olacak.
Daha önce Maliye Bakanlığı, Gümrük tarife cetvelini esas alıyor ve "Şoför dahil, en az 10 ve daha fazla kişi taşımaya mahsus motorlu taşıtlar, minibüs sayılır" diyordu veyüzde 75 ya da 84 oranına göre ÖTV istiyordu.
9 Esnaf ve Sanatkar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerinin kendi kaynaklarından kullandırdıkları veya üyelerinin bankalardan kullanacakları kredilere ilişkin kefalet işlemlerinde harç alınmayacak.
9 Sigorta şirketleri, iptal ettikleri sigorta muamelelerine ilişkin vergileri, iptalinin gerçekleştiği dönemde hesaplanan banka ve sigorta muameleleri vergisinden indirilebilecek.
9 KDVK nun 17/r maddesinde yer alan iştirak hissesi ve gayrimenkul satış kazancı istisnasından yararlanacaklara belediyeler ve il özel idareleri de eklenmiştir.
9 KDV iade alacağının mahsup edileceği borçlanmalara organize sanayi bölgelerinden temin edilen mal ve hizmet bedeli borçlanmaları da eklenmiştir.
9 İkinci el araç satış sözleşmeleri binde 1,5 damga vergisine tabi tutulmuştur.
9 Sermaye piyasası mevzuatına göre ihraç edilecek özel sektör tahvilleri damga vergisinden istisna edilmiştir.
9 Merkez Bankasınca ihraç edilecek likidite senetlerinden elde edilen faiz gelirleri BSMV istisna edilmiştir.
9 KDVK nun 17/2-b maddesine göre özel üniversite ve okullar ilgili dönemdeki kapasitelerinin %50 sine kadar bedelsiz öğrenci okutabileceklerdir. Eskiden bu oran %10 du.
9 GVK’nın mükerrer 80. maddesinde yer alan (değer artış kazançları) gayrimenkullerin elde tutulma süresi 4 yıldan 5 yıla çıkarılmıştır.
9 Beyanname verme zamanları değiştirilmiştir.
9 GVK’nın geç. 67 maddesi uyarınca vadeli işlem ve opsiyon borsalarında yapılan işlemlerden elde edilen kazançlar için sıfır oranında stopaj süresi 2006 iken 31.12.2008’e uzatılmıştır.
BEYANNAME VERME ZAMANLARI
Mevcut Düzenleme Öngörülen Düzenleme Yıllık Gelir Vergisi Beyanname
Verme Süresi 15 Mart’a kadar 1-25 Mart Sadece Basit Usule Tabi Olanların
Beyanname Verme Süresi 15 Şubat’a kadar 1-25 Şubat Muhtasar Beyanname Verme
Süresi
Müteakip ayın 20. günü akşamına kadar
Müteakip ayın 23. günü akşamına kadar
Üç Aylık Muhtasar Beyanname Verme Süresi
Dönemini müteakip ayın 20. günü akşamına kadar
Dönemini müteakip ayın 23. günü akşamına kadar
Geçici Vergi Beyanname Verme Süresi
Üç aylık dönemi izleyen ikinci ayın 10.
günü akşamına kadar
Üç aylık dönemi izleyen ikinci ayın 14. günü akşamına kadar
Katma Değer Vergisi Beyanname Verme Süresi
Müteakip ayın 20. günü akşamına kadar
Müteakip ayın 24. günü akşamına kadar
