Bulunuşundan 100 yıl sonra X ışınları günlük yaşamımız ve mikrodünya hakkında yeni ve
şaşırtıcı bilgiler edinmemizi sağlıyor…
1895 yılında Wilhelm Conrad Röntgen, X ışınlarıyla ilk kez bir eli görüntülemişti. Bu buluş,
tıp ve fizyoloji alanlarındaki araştırmalara çok büyük hız
kazandırmış-tı. Bugün Röntgen teknolojisinden yalnızca kemiklerin
yapılarının görüntülenmesinde değil,
atom
boyutun-daki hareketleri gözlemek ve
bunların üç boyutlu yapılandırmalarını
oluş-turmak için bile yararlanılıyor. İster moleküllerin anlık görüntüleri olsun, ister günlük
yaşam-dan nesnelerin görüntüleri, Röntgen ışınlarıyla görüntülenemeyecek hiçbir şey yok.
Fareyle Çalışmak:Röntgen görüntülerini en iyi anlatan örneklerden biri. Bilgisayar faresiyle parmakların üst üste görüntülendiği bölgelerde, farenin iç yapısı daha iyi anlaşılıyor. Farenin tam ortasındaki daire, aracı rahatlıkla kaydırmamızı sağlayan plastik top.
Üç Boyutlu ve Renkli
Röntgen Görüntüleri:
mercek, ışınları hemen hemen hiç emmiyor. Röntgen ışınlarını demet haline getiriyor. Bu lensle, tıpkı ışın mikroskobunda olduğu gibi çok kü-çük (bir milimetrenin on binde biri büyüklükte) nesneleri görüntüleye-bilen bir röntgen mikroskobu yapıl-ması olasılığı ortaya çıkmış. Böylece, en küçük bakterilerin bile üçboyutlu Röntgen görüntüleri oluşturulabili-yor.
Bu teknolojiyle, üzerinde çalışı-lan bir nesnenin içindeki minik çat-laklar, bilgisayar çiplerinin içyapısı ya da kan hücrelerinin doğal or-tamlarındaki görüntüleri de oluşturulabilir. Röntgen mik-roskopları petrol şirketlerince borulardaki çatlakların araştırılmasında, otomo-bil endüstrisinde jantla-rın ya da motor parçaları-nın kontrolünde, müze-lerce de değerli eserlerin
gerçek olup olmadığının belirlen-mesinde kullanılıyor.
Araştırmacılar, röntgen ışınlarını incelterek son derece kısa atmalar oluşturmayı başarmışlar. Böylece, atom parçacıklarının hareketleri göz-lemlenebiliyor. Bu yeni röntgen "yıl-dırımları", tıpkı yavaş çekimde oldu-ğu gibi, olan bitenleri bir dizi fotoğraf biçiminde görüntüleyebiliyor. Kimya-gerler bu yolla kimyasal tepkimelerin akışı hakkında yeni bilgiler edinmeyi umuyorlar. Biyologlar, karmaşık mak-romoleküllerin hareketlerinin araştı-rılması olasılığı üzerinde duruyorlar. Bilim adamları şu sıralar, bir atom Röntgen kamerası kullanarak madde-nin yapıtaşlarının görüntülenmesi üzerinde çalışıyorlar. Eğer bu başarı-lırsa, Wilhelm Röntgen’in ışınları, bu-lunuşundan 100 yıl sonra, şimdiye ka-dar gözlerimizin kapalı olduğu bir dünya hakkında fantastik bilgiler edinmemize yardım etmiş olacak. Çifte Pozlama:İki farklı pozlama süresiyle çek-ilmiş bir fotoğraf bu. Kulaklık, yük-sek yoğunluk-ta ışıma kul-lanılarak, kafatasıysa düşük yoğunlukta ışımayla görüntülen-miş.
F
İZİKÇİLER,röntgen ışınımının doğasını, bulunduktan onlarca yıl sonra açıklayabil-diler: Röntgen ışınla-rı, güçlü enerji düzeylerinde elektro-manyetik dalgalar. Bu ışınların dalga boyu (0,5 nanometre), insan gözü-nün görebildiği ışığın (500 nanomet-re) binde biri kadar.Bir nesnenin röntgen ışınları için ne kadar geçirgen olduğu, yapılmış olduğu malzemeye bağlı. Katı mad-delerin geçirgenliği azdır, çünkü röntgen ışınlarını emerler. Bu özellik, hekimlerin kemik-lerdeki kırıkları ya da be-dendeki yabancı maddeleri kolayca belirlemelerine ya-rar.
Araştırmacılar şimdi de, çok ince bir hafif me-talden yapılmış röntgen merceği geliştirdiler. Bu
Teknolojinin Estetiği:
Bu eski, çevirmeli tele-fon her ne kadar teknolojinin bugün ulaştığı noktayı anlat-maktan uzak olsa da, röntgen fotoğraflarında bütün iç güzelliği ortaya çıkıyor. Ortadaki sarı daireler telefonun zilini oluşturuyor.
Ekmek Kızartma Makinesi:Ekmek dilimlerinin ekmek
kızartma makinesinden fırlarken röntgen ışınlarıyla alınmış görün-tüsü. Gerçekte röntgen görüntüleri siyah beyazdır. Ancak parçaların daha iyi seçilmesi için bu görüntüler sonradan renklendirilmiş. Enerji Tasarrufu Sağlayan
Lamba:Elektrotlardaki elektrik yayı (kırmızı) da Röntgen ışınlarıyla görülebilir. Bu tür görün-tüler, endüstriyel ürünlerin malzeme testleri için kullanılabilir.
Patlayan Şekerler:
Patlayan şekerlerin içinde ne olduğunu öğrenmenin de bir yolu var elbet…
Paten:Özellikle kayarken ayağı rahatsız etmemesi için patenlerin ayağa çok iyi uyması gerekiyor. Bugün kullanılan röntgen araçları çok düşük dozda radyasyon yaydığından, paten mağazalarında patenlerin müşterilerin ayağına iyi uyup uymadığını kontrol etmek için kullanılabilir.
Daha Güvenli..:Röntgen ışınları en ince ayrıntıları bile görüntüleyebiliyor. Hatta malzemelerin içini bile… Bir çok erkek için bayan-ların çantabayan-larında ne olduğu konusu çok gizemlidir. Röntgen görüntüleri bu durumu kolaylıkla çözebilir.
Çeviri: Aslı Zülal
