Özlem YALÇIN-TÖK
Süleyman Demirel Üniversitesi T›p Fakültesi Göz Hastal›klar› Anabilim Dal› ISPARTA
Tlf: 0246 211 23 10 e-posta: esattok@yahoo.com Gelifl Tarihi: 10/03/2010 (Received) Kabul Tarihi: 08/04/2010 (Accepted) ‹letiflim (Correspondance)
1 Süleyman Demirel Üniversitesi T›p Fakültesi Göz Hastal›klar› Anabilim Dal› ISPARTA 2 S.B. Ankara E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi
2. Göz Klini¤i ANKARA
Özlem YALÇIN-TÖK1
Fatma AKBAfi-KOCAO⁄LU2
Necati DEM‹R3
Firdevs ÖRNEK2
EFFECTIVENESS OF HORIZONTAL LID
SHORTENING IN THE TREATMENT OF
INVOLUTIONAL ENTROPION
‹NVOLÜSYONEL ENTROP‹ON TEDAV‹S‹NDE
HOR‹ZONTAL KAPAK KISALTMASININ
ETK‹NL‹⁄‹
Ö
ZGirifl: ‹nvolüsyonel entropionun cerrahi tedavisinde horizontal kapak k›saltmas›n›n uzun
dö-nemde baflar› ve komplikasyonlar› araflt›r›ld›.
Gereç ve Yöntem: Ocak 2001-2009 aras›nda, alt kapak entropionu tan›s› alarak cerrahi
te-davi uygulanan 54 hastan›n kay›tlar› retrospektif olarak de¤erlendirildi.
Bulgular: Uygulanan cerrahi iflleme göre hastalar 3 gruba ayr›ld›. Grup 1 (n=20) Wies
prose-dürü uygulanan, Grup 2 (n=23) Quickert proseprose-dürü uygulanan, Grup 3 (n=19) lateral tarsal strip (LTS), transvers blefarotomi ve eversiyon sütürü uygulanan hastalardan oluflmakta idi. Gruplar›n s›ras›yla yafl ortalamas› 77.35±5.98, 80.47±6.20 ve 79.26±4.56 y›l idi. Grup 1’de nüks oran› %5 (n=1) idi. Grup 2 ve 3’te nüks izlenmedi. Grup1’de 2 hastada ektropion geliflti. Grup 2 ‘de bir has-tada granülom, iki hashas-tada kornea epitel erozyonu geliflti. Grup 3’te komplikasyon izlenmedi.
Sonuç: ‹nvolüsyonel entropion tedavisinde horizontal kapak k›saltmas›, özellikle LTS ile
kom-bine edilmifl cerrahi prosedürler baflar›y› artt›rd›¤› gibi postoperatif dönemde konsekütif ektropi-on ve komplikasyektropi-on geliflimini azaltmaktad›r.
Anahtar Sözcükler: Geriatrik Popülasyon; ‹nvolüsyonel Entropion; Oftalmik Cerrahi
Prose-dürler.
A
BSTRACTIntroduction: The long-term success and complications of horizontal eyelid shortening
sur-gery in the treatment of involutional entropion was investigated.
Materials and Method: Medical records of 54 patients with involutional lower eyelid
entro-pion that underwent surgical repair between January 2001 and 2009 were retrospectively reviewed.
Results: Patients were divided into three groups based on surgical procedures performed.
Group 1 patients (n= 20) underwent the Wies procedure, Group 2 patients (n=23) underwent the Quickert procedure, and Group 3 patients (n=19) underwent a combined procedure of later-al tarslater-al strip (LTS), transvers blepharotomy and everting suture. The mean ages of groups were 77.35±5.98, 80.47±6.20, and 79.26±4.56 years, respectively. Recurrence rate of group 1 was 5% (n=1). No recurrence was seen in group 2 or 3. Ectropion was encountered in two patients in group 1. In group 2, one patient developed a granuloma and two patients had corneal epithe-lial erosions. No complication was detected in group 3.
Conclusion: In the treatment of involutional entropion, horizontal eyelid shortening,
espe-cially surgical procedures combined with LTS, not only increase the success rate but also reduce the postoperative development of consecutive ectropion and other complications.
Key Words: Aged; Entropion/surgery; Ophthalmologic Surgical Procedures.
G
‹R‹fi‹
nvolüsyonel entropion, yafll› popülasyonda s›k olarak rastla-nan bir kapak malpozisyonudur. Hastalar›n ortalama yafl› 78 y›l civar›ndad›r ve %94’ü 70 yafl ve üzerindedir (1). Teda-visiz olgularda kirpiklerin globa temas›na ba¤l› olarak k›za-r›kl›k, irritasyon, batma, epifora, fotofobi olabilece¤i gibi görmede azalma ile seyreden mikrobiyal keratit ve korneada pannus geliflimi gibi ciddi komplikasyonlar da geliflebilir (2). ‹nvolüsyonel entropionun patogenezinde rol oynayan üç ana faktör; tarsal plakta ve kantal tendonlarda yap›sal de¤ifliklik-ler ile horizontal kapak gevflekli¤i, alt kapak retraktörde¤ifliklik-lerinin ayr›lmas› ile vertikal kapak gevflekli¤i, preseptal orbiküler ka-s›n pretarsal orbiküler kas üzerine yer de¤ifltirmesidir (3,4). Özellikle Asya ›rk›nda görülen alt kapakta orbital ya¤ doku-sunun öne do¤ru herniasyonu di¤er bir patojenik faktördür (5). Bunlar›n yan› s›ra yafla ba¤l› orbital ya¤ dokusu atrofisine sekonder involüsyonel enoftalmusa ba¤l› entropion geliflebile-ce¤inden bahsedilse de patogenezdeki yeri tart›flmal›d›r (6). Topikal lubrikanlar, alt kapa¤›n yana¤a bantlanmas› ya da bo-tilinum toksin ile kemo-denervasyon gibi konservatif tedavi-ler hastalarda geçici bir rahatlama sa¤lar, ancak tedavinin al-t›n standard› cerrahidir (2,4). Patogenezden sorumlu faktörle-re yönelik pek çok cerrahi prosedür tarif edilmifltir. Bir ya da iki faktörü düzelten cerrahi prosedürler ile literatürde %0-17 s›kl›¤›nda nüks bildirilmifltir (7,8). Son y›llarda hem horizon-tal hem de vertikal kapak stabilitesini sa¤layan kombine cer-rahi prosedürlerin kullan›lmas› önerilmektedir (1,2,4). Bu kombine prosedürler ile nüks s›kl›klar› %0-5 aras›nda bildi-rilmektedir (9,10). Multifaktöriyel bir patogenez söz konusu oldu¤undan kombine cerrahi prosedürlerin baflar›s› daha faz-lad›r.Bu araflt›rmada horizontal kapak k›saltmas›n›n yap›ld›¤› ve yap›lmad›¤› üç cerrahi prosedürün sonuçlar› ve komplikas-yonlar› tart›fl›lm›flt›r.
G
EREÇ VEY
ÖNTEMO
cak 2001-2009 aras›nda oküloplasti birimine baflvuranalt kapak entropionu tan›s› alarak cerrahi tedavi uygula-nan, en az bir sene takip edilen 70 yafl ve üzerindeki 54 has-tan›n kay›tlar› retrospektif olarak de¤erlendirildi. Daha önce alt kapak blefaroplastisi yap›lm›fl, flalazyon insizyonu d›fl›nda konjonktivada skar tespit edilen ve skatrisyel entropionu olan olgular çal›flmaya al›nmad›. Hastalar›n preoperatif de¤erlen-dirilmesinde horizontal kapak gevflekli¤ini belirlemek için hastalara pinch (bir tutam) testi ve Snapback(çekme-b›rak-ma) testi yap›ld›. Pinch testinde bafl ve iflaret parma¤› ile alt kapak orta noktas›ndan tutulup nazikçe öne do¤ru çekilir. Kapak konjonktival yüzünün glob ile olan mesafesi ölçülür. Normalde 3-4mm olan bu mesafe horizontal kapak gevflekli-¤inde 8mm’yi aflabilir. Snapback testinde ise horizontal kapak gevflekli¤i varl›¤›nda göz kapa¤› afla¤› do¤ru çekilip b›rak›l-d›¤›nda normal pozisyonuna gelmesi zaman al›r ya da göz k›rpma hareketi sonras› ancak normal pozisyonunu alabilir. Mediyal ve lateral kantal tendonlar›n durumu için kapak dis-traksiyon (germe) testi yap›ld›. Mediyal kantal tendon için kapak horizontal planda d›fla do¤ru çekildi¤inde alt punktu-mun ulaflt›¤› mesafe de¤erlendirildi. Normalde alt ve üst punktumlar ayn› vertikal düzlem üzerindedir. Gevfleklik du-rumunda punktum milimetrelerce laterale hareket eder. Late-ral kantal tendon için ayn› flekilde kapak horizontal planda içe do¤ru çekildi¤inde limbusla d›fl aç› aras›ndaki mesafe de¤er-lendirildi. Lateral kantal tendon gevflekli¤inde lateral kantal aç› nazale do¤ru milimetrelerce deplase olabilir.
Helsinki Deklerasyonu Prensipleri’ne uygun olarak çal›fl-ma yap›ld›. Hastanemiz etik kurulundan etik kurul onay› ve ameliyat öncesinde hastalardan “Bilgilendirilmifl olur” al›nd›. Cerrahi Teknik
Wies Prosedürü (fiekil 1 A-E): Alt kapa¤a %2’lik lidokain
ile infiltrasyon anestezisi uyguland›ktan sonra tars alt kenar› hizas›ndan içte punktumdan bafllamak üzere tüm alt kapak boyunca tam kat transvers blefarotomi yap›ld›. Kapak kenar›-n›n eversiyonunu sa¤lamak için, çift spatül i¤neli 6-0 polig-laktin (Vikril, Ethicon, A.B.D) sütür, tam kat kesinin alt ke-nar›nda konjonktiva ve kapak retraktörlerinden, üst kenar›n-da ise tars, orbiküler kas ve ciltten geçilerek kirpiklerin 1-2mm alt›ndan kapak kenar› hafif d›fla dönük olacak s›k›l›kta dü¤ümlendi. Genellikle üç adet eversiyon sütürü kullan›ld› ve sütürlerin birbirleri ile olan mesafeleri kapak boyunca eflit aral›klarla olacak flekilde ayarland›. Transvers blefarotomi 6-0 poliglaktin sütür ile kapat›ld›.
Quickert Prosedürü (fiekil 2 A-C): Transvers tam kat kapak
kesisi ve eversiyon sütürlerine ek olarak horizontal kapak k›-saltmas› yap›ld›. Genellikle lateral kantüsten 5mm uzakl›kta k›saltma uyguland›.
Lateral Tarsal Strip (LTS), Transvers Blefarotomi ve Eve-risyon Sütürü (fiekil 3 A-B): Alt kapa¤a ve lateral kantal
bölgeye %2’lik lidokain anestezisinin ard›ndan lateral kanto-tomi ve lateral kantal tendonun alt baca¤›na kantoliz yap›ld›. Lateralden bafllayarak mediyalde punktum hizas›na kadar tars alt kenar› hizas›nda tam kat transvers blefarotomi uyguland›.
Kapak serbest kenar› laterale çekilerek horizontal gevfleklik tespit edildi. Kirpikli kapak kenar› ve ön lamel ç›kar›larak tarsal flerit haz›rland› ve belirlenen ölçüde kapak dokusu eksi-ze edildi. Lateralde tars›n kesilmifl kenar› 5-0 polipropilen sü-tür (Prolen, Ethicon, A.B.D) ile lateral tüberkül hizas›nda pe-riosta sütüre edildi. Alt kapa¤a üç adet eversiyon sütürü ge-çildi ve transvers blefarotomi insizyonu ve kantal bölge 6-0 poliglaktin sütür ile kapat›ld›.
Eversiyon sütürleri üçüncü haftada, cilt sütürleri birinci haftada al›nd›.
Belirgin horizontal kapak gevflekli¤i olmayan olgulara Wies, horizontal kapak gevflekli¤i olan olgulara Quickert, ho-rizontal kapak gevflekli¤i ile birlikte lateral kantal tendon gevflekli¤i olan olgulara ise LTS+transvers blefarotomi+ever-siyon sütürasyon cerrahisi uyguland›.
Hastalar postoperatif dönemde birinci gün, birinci hafta, birinci ay, üçüncü ay ve her alt› ayda bir de¤erlendirildi. Kon-trollerde, alt kapak pozisyonunun durumu, entropiyon nüksü ve ektropion varl›¤› de¤erlendirildi. Kapak kenar›n›n ve kir-piklerin globa do¤ru dönmesi ile ortaya ç›kan irritatif semp-tomlar›n varl›¤›, kornea ve konjonktivan›n durumu not edildi.
B
ULGULARH
astalar yap›lan cerrahi müdaheleye göre üç gruba ayr›ld›.Grup 1 (n=20 göz kapa¤›) Wies prosedürü uygulanan, grup 2 (n=23 göz kapa¤›) Quickert prosedürü uygulanan, grup 3 (n=19 göz kapa¤›) LTS+transvers blefarotomi+eversi-yon sütürü uygulanan hastalardan oluflmakta idi. Hastalar›n demografik verileri Tablo 1’de özetlenmifltir. Gruplar›n orta-lama takip süresi s›ras›yla 28, 34, 33.4 ay idi. Grup 1’de 77fiekil 1— A. Sa¤ alt kapakta entropion B. Transvers blefarotomi C. Eversiyon sütürü D. Postoperatif erken dönem E. Postoperatif geç dönem. A
B
C D
yafl›nda erkek hastada sekizinci ayda nüks izlenirken, Grup 2 ve 3’te hiçbir hastada nüks izlenmedi. Komplikasyonlar ince-lendi¤inde grup 1’de 79 ve 88 yafllar›nda 2 erkek (%10) has-tada 2. ayda ektropion geliflti. Grup 2’de 3 (%13) hashas-tada komplikasyon izlendi. Bunlardan 71 yafl›nda kad›n hastada postoperatif 1.5 ay sonra piyojenik granülom, 75 yafl›nda ka-d›n ve 78 yafl›nda erkek hastada kapak kenar›ndaki sütüre ba¤l› postoperatif 1. günde kornea erozyonu geliflti. Grup 3’te ise herhangi bir komplikasyon görülmedi. Grup 1’de ektropi-on geliflen hastalardan birine LTS uyguland›, di¤er hasta ise ameliyat› kabul etmedi. Grup 2’de piyojenik granülom olan hastaya granülom eksizyonu yap›ld›. Sütüre ba¤l› kornea
eroz-yonu olan hastalara ise kapak kenar›ndaki sütürler al›nana ka-dar terapötik kontakt lens uyguland› ve sorunsuz iyileflme sa¤land›. Cerrahi tedavi sonuçlar› Tablo 2’de özetlenmifltir.
T
ARTIfiMAY
afla ba¤l› geliflen alt kapak malpozisyonlar›nda kapaktakide¤ifliklikler genellikle ortakt›r. Cilt, cilt alt›, tars, kantal tendon ve orbiküler kasta oluflan de¤iflikler sonucunda kapak-larda progresif incelme görülür. Horizontal ve vertikal kapak gevflekli¤i sonucunda alt kapakta güç dengeleri bozulur ve sonras›nda entropion ya da ektropion geliflir (1). Preseptalor-fiekil 2— A. Sa¤ alt kapakta entropion B. Quickert
prosedü-rü uygulanan hastan›n postoperatif erken dönem göprosedü-rünü- görünü-mü C. Postoperatif geç dönem görünügörünü-mü.
fiekil 3— A. Sol alt kapakta entropion B. Lateral tarsal strip, transvers blefarotomi ve eversiyon sütürü uygulanan hastan›n
postoperatif erken dönem görünümü.
A B
C
Tablo 1— Hastalar›n Gruplara Göre Demografik Verileri Grup No Grup 1 Grup 2 Grup 3 Yafl (y›l) Ortalama±standart sapma 77.35±5.98 (70-90) 80.47±6.20 (71-92) 79.26±4.56 (73-94) Cinsiyet Erkek Kad›n 8 9 12 9 8 8 Lateralite (n)
Sa¤ Sol Bilateral
7 7 3
9 10 2
8 5 3
Tablo 2— Gruplara Göre Sonuçlar Grup No
Grup 1 Grup 2 Grup 3
Takip süresi (ay) Ortalama±standart sapma 28±10.03 (12-45) 33.95±10.04 (12-48) 33.42±9.98 (19-52) Nüks 5 – – Komplikasyon (%) 10 13 – biküler kas liflerinin alttaki septuma olan yap›fl›kl›¤›n
azal-mas› ve nispeten daha kuvvetli olan pretarsal kas lifleri üzeri-ne kaymas›n›n kapakta geliflecek malpozisyonu belirleyen fak-tör oldu¤u ve entropion geliflimini tetikledi¤ini bildiren ça-l›flmalar mevcuttur (2,3). Preseptal ve pretarsal kas gruplar› aras›nda bariyer oluflturmak üzere literatürde orbiküler kas re-zeksiyonu, orbiküler s›k›laflt›rma, Ziegler koterizasyonu, Qu-ickert sütürü tan›mlanm›flt›r (1). Son y›llarda popülaritesi ar-tan basit ve uygulama kolayl›¤› olan Quickert-Rathburn mo-difiye eversiyon sütürünün hem vertikal hem horizontal ka-pak laksitesi üzerine düzeltici etkisi oldu¤u bildirilmektir (1,2,4). Tek bafl›na uyguland›¤›nda erken dönemde baflar›l› gibi görünse de geç dönemde nüksle karfl›lafl›lm›flt›r. Eversi-yon sütürü ile Rougraff ve arkadafllar›n›n ortalama 24 ayl›k takipli çal›flmalar›nda %33, Barnes ve arkadafllar›n en az 12 ay takipli çal›flmalar›ndan %21, Wright ve arkadafllar›n›n 31 ay-l›k takipli çal›flmalar›nda %15, Meadows ve arkadafllar›n›n 18 ayl›k takipli çal›flmalar›nda %25 s›kl›¤›nda nüks bildirilmifl-tir (1,4,11,12). Wies prosedüründe yap›ld›¤› gibi, tam kat transvers blefarotomi ile oluflan fibröz skar, preseptal orbikü-ler kas›n, pretarsal kas üzerine kaymas›n› önlemektedir. Ever-siyon sütürleriyle prosedürün kombine edilmesiyle alt kapak retraktörünün çekici etkisi tarstan cilde aktar›lmaktad›r. Bu flekilde retraktörün fonksiyonel gücü de artt›r›lmaktad›r.
Entropion gelifliminde rol oynayan alt kapak retraktörle-rinin subsiliyer veya transkonjonktival yolla onar›lmas›,
verti-kal kapak dengesizli¤inin düzeltilmesinde etkili bir yöntem olarak bildirilmektedir (13,14). Bununla birlikte alt kapak retraktör tamirinin horizontal kapak gevflekli¤i düzeltilme-den yap›lmas› ektropion, skleral aç›kl›k gibi komplikasyonla-ra ve uzun dönemde entropionun daha yüksek okomplikasyonla-randa nüks et-mesine sebep olur (15,16).
Entropion olgular›nda birden fazla faktör etkili olmas›na ra¤men bunlardan hangisinin daha etkili oldu¤u bilinme-mektedir. Baz› yazarlar horizontal kapak gevflekli¤inin bafll›-ca etken oldu¤unu düflünseler de kesinleflmifl de¤ildir (15). Horizontal kapak gevflekli¤i entropion olgular›n›n ço¤unda mevcuttur ve cerrahi olarak düzeltilmesi gerekti¤i birçok ya-zar taraf›ndan vurgulanmaktad›r (1,15). Literatürde horizon-tal kapak k›saltmas› yapmadan yaln›zca retraktör tamirinin yap›ld›¤› prosedürler ile %10, Wies prosedürü ile %31 kon-sekütif ektropion rapor edilmifltir (7). Frederic Wies’›n kendi serisinde %10 afl›r› düzelme bildirilmifltir (17). Danks ve Ro-se Ro-senil entropionun cerrahi tedavisinde horizontal kapak k›-saltmas› yap›lan ve yap›lmayan hastalar› retrospektif olarak incelemifl ve horizontal kapak k›saltmas› yap›lmayan grupta afl›r› düzelme oranlar›n› %14, horizontal kapak k›saltmas› ya-p›lan grupta %1’in alt›nda tespit etmifllerdir (15). Collin ve Rathbun horizontal kapak gevflekli¤inin efllik etti¤i senil en-tropion olgular›na Quickert prosedürünü uygulam›fl ve 2.5 y›ll›k takipte nüksü %3.7’nin alt›nda bildirmifllerdir (3). Ül-kemizden yap›lan bir çal›flmada primer ve nüks involüsyonel
entropionlu 57 göz kapa¤›n›n 38’ine Wies, 19’una Quickert tekni¤inin uyguland›¤› ifade edilmektedir. Wies yap›lan grupta %18.4 s›kl›¤›nda nüks görülürken, Quickert tekni¤i yap›lan grupta nüks olmam›flt›r (18). Bosch ise horizontal ka-pak k›saltmas›n›n operasyon sonras› ektropion görülme ihti-malini önledi¤ini fakat nüks geliflimine herhangi bir katk›s› olmad›¤›n› bildirmektedir (13).
Bu çal›flmada tüm olgulara preseptal ve pretarsal kas lifle-ri aras›nda balifle-riyer oluflturmak amac›yla transvers blefarotomi ve eversiyon sütürü uyguland›. Bir grup hastaya horizontal kapak k›saltmas›n›n yap›lmad›¤› Wies prosedürü yap›ld›. Di-¤er iki grup hastaya ise horizontal kapak k›saltmas› tam kat kapak eksizyonu (Quickert prosedürü) ve LTS ile yap›ld›. Wi-es prosedürü ile ortalama 28 ayl›k takipte %5 entropion nük-sü ile karfl›lafl›rken, %20 hastada konsekütif ektropion gelifl-ti. Horizontal kapak k›saltmas› yap›lan ve s›ras›yla 34, 33.4 ay takip edilen Grup 2 ve 3’te ise entropion nüksü ve ektro-pionla karfl›lafl›lmad›.
Wies prosedürü sonras› ektropion gelifliminde en önemli etyolojik faktör horizontal kapak gevflekli¤inin atlanmas›d›r. Di¤er bir neden ise eversiyon sütürlerinin uygun olmayan yerleflimidir. Afl›r› düzelmenin ilk aylarda geliflmesi postope-ratif erken skatris gelifliminde patogenezde etkili rol oynaya-bilece¤ini düflündürmektedir (19). Çal›flmam›zda ektropion geliflimi postoperatif ikinci ayda görüldü ve hastalardan biri-ne LTS yap›ld›. Horizontal kapak gevflekli¤inin tedavisinde klini¤imizde en s›k tam kat kapak rezeksiyonu ve LTS kulla-n›lmaktad›r. Bunlar›n d›fl›nda literatürde tan›mlanm›fl Bick prosedürü , lateral kantal tendonun alt baca¤›n›n s›k›laflt›r›l-mas› gibi prosedürler de mevcuttur (20,21). Yip ve Choo, tam kat kapak rezeksiyonunun kapak gevflekli¤ini düzeltmede et-kin olsa da kapak kenar›nda çentiklenme, lateral kapak aç›s›n-da bozulma ve lateral kantal tendon üzerinde mekanik bask›-y› artt›rd›¤›n› ve LTS’nin daha fizyolojik bir düzeltme sa¤la-d›¤›n› bildirmifllerdir (22). LTS ile hem kapak gerginli¤i art-t›r›l›r hem de kapak kenar›nda çentiklenme ve fimozisten ka-ç›n›lm›fl olur (23). Çal›flmam›zda Quickert prosedürü uygula-nan grupta iki hastada kapak kenar›nda tam kat kapak rezek-siyonuna ait sütüre ba¤l› kornea epitel erozyonu geliflti. Sü-türler al›nana kadar uygulanan kontak lens ile sorunsuz epitel iyileflmesi sa¤land›. Hiçbir hastada kapak kenar›nda çentik-lenme olmad›. Bir hastada ise sütüre ba¤l› granülom geliflti. LTS yap›lan grupta ise herhangi bir komplikasyonla karfl›la-fl›lmad›.
Literatürde son zamanlarda LTS, Quickert eversiyon sütü-rü ile kombine edilmektedir. Rougraff ve arkadafllar› ortalama 36 ayl›k takipte sadece LTS yap›lan olgularda nüksü %22, sa-dece eversiyon sütürü konan olgularda %33, lateral tarsal
strip ile eversiyon sütürünün beraber yap›ld›¤› olgularda %1.6 olarak bildirmifllerdir. LTS yap›lan grupta ektropion iz-lenmezken eversiyon sütürü konan grupta bir hastada mini-mal punktal ektropion geliflmifltir (1). Ho ve arkadafllar›n›n çal›flmalar›nda ortalama iki senelik takipte primer involüsyo-nel entropion olgular›nda LTS ve eversiyon sütürü ile %9.4, rekürren involüsyonel entropion olgular›nda %22.2 nüks sap-tanm›flt›r. Hiçbir hastada komplikasyon izlenmemifltir (24). Baz› çal›flmalarda LTS prosedürü ile tarsal fleritte ayr›lma, ma-serasyon, infeksiyon, sütür granülomu, lokalize hassasiyet gi-bi komplikasyonlar gi-bildirilmifltir (9, 25-27).
‹nvolüsyonel entropionda preoperatif de¤erlendirme, te-davide en önemli basama¤› oluflturmaktad›r. Özellikle pato-genezde tan›mlanan faktörlerin tümünü düzeltmeyi amaçla-yan kombine giriflimlerle daha iyi sonuçlar al›nabilmektedir. Horizontal kapak gevflekli¤inin atlanmas› postoperatif dö-nemde entropion nüksü ya da ektropion geliflimi ile sonuçla-nabilir. Horizontal kapak gevflekli¤inin tamirinde LTS prose-dürü ile hem kozmetik, hem fonksiyonel düzelme elde edilir-ken, komplikasyon riski de azalt›lmaktad›r.
K
AYNAKLAR1. Rougraff PM, Tse DT, Johnson TE, Feuer W. Involutional en-tropion repair with fornix sutures and lateral tarsal strip proce-dure. Ophthal Plast Reconstr Surg 2001;17:281–7. (PMID: 11476179).
2. Scheepers MA, Singh R, Ng J, et al. A randomized controlled trial comparing everting sutures with everting sutures and a la-teral tarsal strip for involutional entropion. Ophthalmology 2010;117(2):352-5. (PMID: 19875173).
3. Collin JR, Rathbun JE. Involutional entropion: a review with evaluation of a procedure. Arch Ophthalmol 1978;96:1058–64. (PMID: 418757).
4. Barnes JA, Bunce C, Olver JM. Simple effective surgery for in-volutional entropion suitable for the general ophthalmologist. Ophthalmology 2006;113(1):92-6. (PMID:16309743). 5. Carter SR, Chang J, Aguilar GL, Rathbun JE, Seiff SR.
Involu-tional entropion and ectropion of the Asian lower eyelid. Oph-thal Plast Reconstr Surg 2000;16:45–9. (PMID: 10674733). 6. Martin RT, Nunery WR, Tannebaum M. Entropion, trichiasis,
and distichiasis. In: McCord CD, Tanenbaum M, Nunery WR (Eds). Oculoplastic surgery. 3rd ed. New York:Raven Press,1995, pp 221–30.
7. Boboridis K, Bunce C, Rose G. A comparative study of two procedures for repair of involutional lower eyelid entropion. Ophthalmology 2000;107:959–61.(PMID: 10811090). 8. Corin S, Veloudios A, Harvey JT. A modification of the lateral
tarsal strip procedure with resection of the orbicularis muscle for entropion repair. Ophthalmic Surg 1991;22:606–8.(PMID: 1961619).
9. Rainin EA. Senile entropion. Arch Ophthalmol 1979;97: 928–30.(PMID: 444129).
10. Hsu WM, Liu D. A new approach to the correction of involuti-onalentropion by pretarsal orbicularis oculi muscle fixation. Am J Ophthalmol 1985;100:802–5.(PMID: 4073177).
11. Wright M, Bell D, Scott C, Leatherbarrow B. Everting suture correction of lower lid involutional entropion. Br J Ophthalmol 1999;83:1060-3.(PMID: 10460776).
12. Meadows AE, Reck AC, Gaston H, Tyers AG. Everting sutures in involutional entropion. Orbit 1999;18:177-81.(PMID: 12045982).
13. van den Bosch WA, Rosman M, Stijnen T. Involutional lower eyelid entropion: results of a combined approach. Ophthalmic Surg Lasers 1998;29(7):581-6.(PMID: 9674009).
14. Wesley RE, Collins JW. Combined procedure for senile entro-pion. Ophthalmic Surg 1983;14:401-5.(PMID: 6348618). 15. Danks JJ, Rose GE. Involutional lower lid entropion: to
shor-ten or not to shorshor-ten? Ophthalmology 1998;105:2065–7. (PMID: 9818607).
16. Banaz A, Arslan MO. Senil entropion’a güncel cerrahi tedavi; Alt kapak retraktör tamiri ve horizontal kapak k›saltmas›. Tur-kiye Klinikleri Journal Ophthalmol 2000; 9(3):189-92. 17. Wies FA. Surgical treatment of entropion. J Int Coll Surg
1954;21:758-60.(PMID: 13174856).
18. Çiftçi F, Sönmez M, Ünal M, Gülecek O. ‹nvolüsyonel entropi-umda kombine cerrahi. Türk Oftalmol Gaz 2000;30:215-9.
19. Cheung D, Sandramouli S. Consecutive ectropion after the Wi-es procedure. Ophthal Plast Reconstr Surg 2004;20(1):64-8.(PMID: 14752314).
20. Bick MW. Surgical management of orbital tarsal disparity. Arch Ophthalmol 1966;75:386–9.(PMID: 5903826). 21. Tenzel RR, Buffam FV, Miller GR. The use of the ‘lateral
cant-hal sling’ in ectropion repair. Can J Ophtcant-halmol 1977;12:199-202.(PMID: 890590).
22. Yip CC, Choo CT. The correction of Oriental lower lid involu-tiona entropion using the combined procedure. Ann Acad Med Singapore 2000;29:463–6.(PMID: 11056776).
23. Liu D. Lower eyelid tightening: a comparative study. Ophthal Plast Reconstr Surg 1997;13:199–203.(PMID: 9306440). 24. Ho SF, Pherwani A, Elsherbiny SM, Reuser T. Lateral tarsal
strip and quickert sutures for lower eyelid entropion. Ophthal Plast Reconstr Surg. 2005;21(5):345-8.(PMID: 16234695). 25. Anderson RL. Tarsal strip procedure for correction of eyelid
la-xity and canthal malposition in the anophthalmic socket. Oph-thalmology 1981;88:895–903.(PMID: 7301306).
26. Weber PJ, Popp JC, Wale AE. Refinements of the tarsal strip procedure. Ophthalmic Surg 1991;22:687-91.(PMID: 1824562).
27. Jordan DR, Anderson RL. The lateral tarsal strip revisited: the enhanced tarsal strip. Arch Ophthalmol 1989;107:604–6. (PMID: 2705933).
