tmmob
makina mühendisleri odası
GÜNEŞ ENERJİSİ SİSTEMLERİ
SEMPOZYUMU VE SERGİSİ
BİLDİRİLER KİTABI
MMO Yayın No: E/2003/321
20-21 HAZİRAN 2003
MERSİN
tmmob
makina mühendisleri odası
Adres : Sümer Sokak NO: 36/1 -A Demirtepe / ANKARA Tel : 0(312) 231 31 59 - 231 31 64 - 231 80 23 - 231 80 98 Fax : 0(312) 231 31 65
E-posta : mmo@mmo.org.tr Web : http://www.mmo.org.tr
MMO Yayın No ISBN
: E/2003/321 : 975-395-607-X
Bu yapıtın yayın hakkı Makina Mühendisleri Odası'na aittir. Kitabın hiçbir bölümü değiştirilemez. MMO'nun izni olmadan kitabın hiçbir bölümü elektronik, mekanik vb.
yollarla kopya edilip kullanılamaz. Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir.
DİZGİ : TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI MERSİN ŞUBESİ BASKI : Dost Ajans Matbaacılık Yayıncılık ve Tanıtım Hizmetleri / MERSİN
SEMPOZYUM DÜZENLEME KURULU
Ali Ekber ÇAKAR Tahsin AKBABA Mustafa YAZICI Adil KEŞTEN Serdar ERKAN Davut SOYLAR Naci ERÇOLAK
Yrd.Doç.Dr. Hatice ATMACA Bülent ÇELİK
Bülent ELlTOK
Yrd.Doç.Dr. ilker GÜRKAN Yrd.Doç.Dr. Necdet ALTINTOP Yusuf TEKİN
Niğar DUVAN Ahmet ZOROĞLU Zeki ARSLAN
Harun Kemal ÖZTÜRK Doğan ALBAYRAK Ali GÜNGÖR
Doç.Dr. ilhan Tekin ÖZTÜRK Remzi ÖZTÜRK
TMMOB, MMO TMMOB, MMO TMMOB, MMO MMO, Mersin Şube MMO, Mersin Şube MMO, Mersin Şube MMO, Mersin Şube MMO, Mersin Şube MMO, Konya Şube MMO, Bursa Şube MMO, Eskişehir Şube MMO, Kayseri Şube MMO, Kayseri Şube MMO, Ankara Şube MMO, Zonguldak Şube MMO, istanbul Şube MMO, Denizli Şube MMO, izmir Şube MMO, izmir Şube MMO, Kocaeli Şube MMO, İstanbul Şube
SEMPOZYUM YÜRÜTME KURULU
Adil KEŞTEN Serdar ERKAN Davut SOYLAR Naci ERÇOLAK Hatice EKİNCİ Mustafa KOZAN Alper TURNA
Prof.Dr. Ruhi KAPLAN Yrd.Doç.Dr. Hatice ATMACA Mehmet YAROĞLU
Erhan KELLEÖZÜ
SEMPOZYUM SEKRETERİ
Erhan KELLEÖZÜ
MMO Mersin Şube Teknik Görevlisi
SEMPOZYUM DANIŞMANLAR KURULU
Prof.Dr. Abdulvahap YlötT Prof.Dr. Ahmet ECEVİT Prof.Dr. Ali BAŞÇETlNÇELÎK Prof.Dr. Ali GÜNGÖR
Prof.Dr. Demir İNAN Prof.Dr. Ercan ATAER Prof.Dr. Gökay KAYNAK Prof.Dr. Haül KUMBUR Prof.Dr. Metin ÇOLAK Prof.Dr. Muhammed ELTEZ Prof.Dr. Muhsin KILIÇ Prof.Dr. Necdet ÖZBALTA
Prof.Dr. Recep YAMANKARADENlZ Prof.Dr. Salim ÖZÇELEBl
Prof.Dr. Semiha ARAYICI Prof.Dr. Sıddık İÇLİ Prof.Dr. Tuncay YILMAZ Prof.Dr. Yusuf ZEREN Doç.Dr. Arif HEPBAŞLI Doç.Dr. Aydoğan ÖZDAMAR Doç.Dr. Hayati OLGUN Doç.Dr. Mustafa ÖZTAŞ
Doç.Dr. Orhan BÜYÜKALACA Yrd.Doç.Dr. Hüseyin GÜNERHAN Yrd.Doç.Dr. Mehmet KARAKBLÇIK Öğr.Gör. Ziya GÖKALP ARTUN Mak.Müh. Ahmet BERKKAN Mak.Müh. Ahmet Tuncer MUTLU Mak.Müh. Coşkun CANBAZOĞLU Mak.Müh. Haşmet BÎÇER
Mak.Müh. Hayati ŞİMŞEK
Mak.Müh. M. Kurtuluş SARIKAYA Mak.Müh. Orhan SEZEROĞLU
DESTEKLEYEN KURULUŞLAR
# Mersin Üniversitesi
# Çukurova Üniversitesi
# Muğla Üniversitesi
# Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü
# Erciyes Üniversitesi
# Kocaeli Üniversitesi 0 Çevre Bakanlığı
# Elektrik İşleri Etüd İdaresi
# Mersin Büyükşehir Belediyesi
# Mersin îl Çevre Müdürlüğü
# Akdeniz Belediyesi - Mersin
# Yenişehir Belediyesi - Mersin
# Mersin Ticaret ve Sanayi Odası
# Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu Türkiye Bölümü
# Temiz Enerji Vakfı
# Tema Vakfı
# Türk Tesisat Mühendisleri Derneği
SUNUŞ
Bugün Dünya'mızda; bir yandan ulusal çıkarları doğrultusunda sanayileşmeye çalışan ve daha insanca yaşam koşulları için bağımsız ulusal enerji politikaları üreten ülkelerle, iç çelişkileri sonucu ortaya çıkan krizlerini aşabilmek ve enerji kaynaklarını kontrolünde tutmak için başta Ortadoğu olmak üzere Dünya' da açık işgallere girişen küresel tekeller arasındaki çelişkiler her geçen gün derinleşmektedir.
Günümüzde fosil yakıt kaynaklarının giderek tükenmesi ve her geçen gün artan çevre kirliliği dolayısıyla da alternatif enerji kaynaklarının değerlendirilmesi konusunda yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Bunların içinde Güneş Enerjisi; kullanım alanının geniş oluşu , yoğunlaştırılarak yüksek enerji düzeylerine ulaşılabilmesi ve enerji bağımlılığından kurtulmak açısından önem taşımaktadır.
Ülkemizde ne yazık ki uzun yıllar boyunca merkezi ve yerel yönetimler Güneş enerjisi konusunda belirli bir politika ortaya koyamamış, ancak son yıllarda konunun üzerine eğilmeye başlanılmıştır.Bu yaklaşımın sonucunda ülkemizde sadece sıcak su sağlayan sistemler üretilmiş ve Dünya'daki
uygulamaların çok gerisinde kalınmıştır.
TMMOB Makine Mühendisleri Odası yıllardır ülke kaynaklarının halkımızın ve ülkemizin çıkarları doğrultusunda bilimsel esaslar çerçevesinde kullanımını savuna gelmiştir. Bu anlamda Odamız, makine mühendisliğinin önemli alanlarından biri olan enerji konusuna yönelik politikaları ve teknolojik gelişmeleri irdelemeye yönelik yaptığı etkinliklerle bu alana yeni açılımlar sunmaya, alternatifler üretmeye devam ediyor. Odamızın görevleri arasında yer alan mesleğimizle ilgi alanlarda meydana gelen bilimsel ve teknolojik gelişmeler, uygulamadaki sorunlar ve yeni uygulamaların tanıtılmasına hizmet edeceğini umut ettiğimiz ülkemizde ulusal düzeyde ilk kez gerçekleştirilecek olan Güneş Enerjisi Sistemleri Sempozyumu'nun; teknolojik yeniliklerin ve çağdaş uygulamaların ülkemize kazandırılması ve yaygınlaştırılması yönünde çok önemli bir etkinlik olacağı inancındayız.
Sunulacak bildirilerin; planlama, tasarım ve projeci niteliğinin yanında uygulayıcı özelliği de olan mühendislere referans niteliğinde olması hedefinin yanı sıra ; düzenlenen panelde Güneş enerjisinden yararlanma teknolojilerinde Dünya' da ve Türkiye'de gelinen noktadan yola çıkarak, bu konuda ülkemizde devlete, üniversitelere, üreticilere, odalara ve ilgili tüm kurum ve kuruluşlara düşen görevler ve sorumlulukların mesaj olarak iletilmesi amaçlanmaktadır. Bu sempozyumun sanayileşen, bağımsız ve demokratikleşen bir Türkiye için gereken katkıyı ve açılımı yapacağına inanıyoruz.
TMMOB Makine Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Haziran 2003
İÇİNDEKİLER 1. OTURUM
Konferans Odaklayıcı Toplayıcılar
Prof.Dr. Muhammet ELTEZ 1 Bildiriler Güneş Enerjili Paket Tip Kurutucu Tasannu
Ytd.Doc.Dr. Hatice ATMACA 14 240 W Gücünde Akü Depolu Bağımsız Bir Fotovoltaik Enerji Sistem Tasarımı ve Uygulaması
YrdDoç.Dr. Ali Naci ÇELİK, Yük.Us.Öğr. Nasır AÇIKGÖZ 23 Güneş Enerjisi Kaynaklı Ejektörlü Soğutma Sisteminin Performansının Araştırılması
Yrd.Doç.Dr. H. Kürşat ERSOY, Yrd.Doç.Dr. Raf et YAPICI 33 Amorf Si:H P-I-N Güneş Pillerinde Optiksel Artış ve Kuantum Verim Analizi
Prof.Dr. Ruhi KAPLAN 39
2. OTURUM
Konferans Güneş Enerjisi İle Soğutma Teknolojilerine Genel Bir Bakış Doç.Dr. Orhan BÜYÜKALACA, Prof.Dr. Tuncay YILMAZ
Bildiriler Güneşli Sıcak Su Üretim Sistemlerinde Otomatik Kontrol Uygulamaları Doç.Dr. Necdet ALTUNTOP, Araş.Görv. Yusuf TEKİN
Düzlemsel Toplayıcıların Yutma-Geçirme Çarpımı Hesabı için Bir Bilgisayar Programı, Doç.Dr. Mustafa GÜNEŞ
48
62
70 Güneş Enerjisi Destekli Buhar-Jet Soğutma Sisteminin Iklimlendirmede Uygulanabilirliğinin Araştırılması
Yrd.Doç.Dr. Reşat SELBAŞ, Yrd.Doç.Dr. İbrahim ÜÇGÜL,
Arş.Gör. Arzu ŞENCAN, Arş.Gör. ÖnderKIZKKAN 81 Sera Isıtması için Güneş Enerjisinin Depolanması
Prof. Dr. Ali BAŞÇETİNÇELÎK Yrd. Doç. Dr. H. Hüseyin ÖZTÜRK
3. OTURUM
Bildiriler Güneş Enerjisi Depolama Etkinliğinin Enerji ve Ekserji Analiziyle Belirlenmesi Yhf.Dop.J3r. H. Hüseyin Öztürk, Prof.Dr. AliBAŞÇETtNÇELÎK
Güneş Enerjisinden Faydalanarak Damıtık Su Elde Edilmesi Prof.Dr. Mahmut AYDINOL
92
102
117 Yalıtımlı ve Yansıtıcı Çift Kapaklı Bir Sistemin Model Bir Güneş Havuzunun Performansı Üzerine Etkisi
Yrd.Doç. Mehmet KARAKILÇIK, Öğr.Gör. Ziya G. ALTUN, K. KIYMAÇ, M. BÖLÜKBAŞI 129 Güneş Enerjili Hava Toplayıcılarındaki Gelişmeler ve Tasarım Parametrelerinin Araştırılması
Prof. Dr. Necdet ÖZBALTA, Prof. Dr. Ali GÜNGÖR, Ar. Gör. Gökhan GÜRLEK 137 Güneş Enerjisi Kullanımı ve Fiziksel Entropi: Durum ve Düşünceler
Yrd. Doç. Dr Nihat YILDIZ 149
4. OTURUM
Bildiriler Güneş Bacalarıyla Enerji Üretimi
Öğr. Gör. Hilmi Cenk BAYRAKÇI, Yrd. Doç. Dr Kamu DELİKANLI 154 Güneş Enerjisi Destekli Biyogaz Reaktörlerinin Oluşturulmasında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri Doç.Dr. GünnurKOÇAR, Arş.Gör. AhmetAvniATAYOL,
MakMüh. Bülent tLLEEZ, MaLMüh. Ahmet ERYAŞAR 163 Lityum Bromid/Su ile Çalışan Güneş Enerjili Iklimlendirme Sistemi ve Bir Uygulama
Prof.Dr. A.Kemal YAKUT, Arş.Gör. Arzu ŞENCAN, Arş.Gör. ÖnderKIZJLKAN 172 Güneş Enerjisinden Yararlanmada Pasif Sistem Tasarımı
Doç. Dr. Gül Koçlar ORAL 178 Zn, xCdxS Filmlerinin Fotovoltaik Güneş Pillerinde Kullanılabilirliklerinin Araştırılması
ATŞ.GÖT. îdris AKYÜZ, Yrd.Doc.Dr. Salih KÖSE, Ferhunde ATA Y, Vüdan BİLGİN 187
5. OTURUM
Konferans Güneş Enerjili Sistemlerde Ekserji Analizinin Gerekliliği ve Uygulaması
Doç.Dr. ArifHEPBAŞU 197 Güneş Enerjili Sıcak Su Hazırlama Sistemlerinde Isı Transfer Yağının Kullanılabilirliği
Öğr.Gör. Ahmet ÖZSOY 207 Bir Konutun Güneş Enerjisi Kaynaklı Absorpsiyonlu Sistem ile Soğutulmasının incelenmesi
Arş. Gör. İbrahim ATMACA, Arş. Gör. Ömer KAYNAKLI, Prof.Dr. Abdulvahap YİĞİT 214 Güneş Enerjisi Kaynaklı Absorpsiyonlu Soğutma Sisteminin Ekserji Analizi
Arş. Gör. Ömer KA YNAKU, Arş. Gör. İbrahim ATMACA, Prof. Dr. Muhsin KILIÇ 227 Ölçülebilen Meteorolojik Verilerle Güneş Radyasyonunun Yapay Sinir Ağlan Metoduyla Tayini
Arş.Gör. Arzu ŞENCAN, Yrd.Doç.Dr. Nalan Çiçek BEZİR 235 Güneşten Elektrik; Teknolojik Öğrenme ve Tarihsel Deneyim Işığında Sektör Oluşumu Önündeki Engeller Dr.BahaKUBAN 240 Morötesi Güneş Işınım Radyometrelerinin Detektör Tabanlı Kalibrasyonu
Arş. Gör. Murat DURAK, Arş. Gör. Farhad SAMADOV 248
POSTER BİLDİRİLER
ZnxCd, xS/Cu,S Güneş Pilleri Üzerine Bir Çalışma,
Metin BEDİR, Mustafa ÖZTAŞ, Refik KAYALI, A.Necmeddin Yazıcı 253 Bir Güneş Havuzunda Kullanılan Yansıtıcı Kapağın Optimum Açısının Belirlenmesi
Yrd.Doç.Dr. Nalan Çiçek BEZİR, Doç.Dr. Nuri ÖZEK 259 Akülü Bağımsız Fotovoltaik Enerji Sistemlerinde Kullanılan Akü Kontrol Stratejileri ve Simülasyonlan Mehmet YÖRÜKOĞLU, Ali Naci ÇELİK 266 Fotovoltaik Güneş Pillerinde Kullanılan Cds Filmlerinin Bazı Fiziksel Özellikleri
Arş.Gör. Vildan BİLGİN, Yrd.Doç.Dr. Salih KÖSE,
Yrd.Doç.Dr. Ferhunde ATAY, Arş.Gör.ldris AKYÜZ 276 Farklı Ölçülendirme Yaklaşımları Kullanarak Bağımsız Fotovoltaik Enerji Sistem Tasarımı:
Performans-Maliyet Optimizasyonu
Orhan Görmez, Ali Naci ÇELİK 285
