Faizlerdeki yükseliş, jeopolitik belirsizlikler ve büyüme kaygıları risk iştahını baskılıyor
Makroekonomik veri akışı sakinken riskli varlıklar, jeopolitik belirsizliklerin doğal gaz fiyatlarında yol açtığı yükseliş ve küresel büyüme kaygılarıyla satış baskısı altında kaldı. ABD Merkez Bankası (Fed) tarafından Jackson Hole toplantısında gelebilecek şahin mesajlar ve küresel büyümenin zayıflayacağı beklentileri dün güç kazandı. Bununla birlikte, jeopolitik gerilimler ve arz kısıtlarıyla dün Avrupa için referans doğal gaz fiyatı %12,4 ve ABD için referans doğal gaz fiyatı %3,7 artış kaydetti. Altının ons fiyatı %0,7, Brent tipi ham petrolün varil fiyatı %021 geriledi. Büyüme kaygılarının artışı sonucu Avrupa karbon fiyatı %6,0 düşüşle 92,2 euro seviyesine indi. ABD 10 yıllık tahvilin faizi 5 baz puan yükselerek %3,04’e, Almanya 10 yıllık tahvilinin faizi 7 baz puan artarak
%1,30’e çıktı. Dolar endeksi yükselirken, gelişmekte olan ekonomilerin para birimleri ortalamada değer kaybetti. Bu ortamda MSCI gelişmekte olan ekonomiler hisse senedi endeksi %1,0, MSCI dünya hisse senedi endeksi %1,9 geriledi.
Türk finansal varlıklarda dün pozitif ayrışma gözlendi. Merkezi yönetim Temmuz ayı borç stoku istatistiklerinin piyasa yansıması sınırlı olurken, TCMB’nin hafta sonu yaptığı düzenlemeler sonrasında dün TL cinsi tahvil faizleri sert geriledi. Borsa İstanbul 100 ve 30 gösterge endeksleri sırasıyla %1,4 ve %1,3 yükseldi. TL dolar ve euro eşit ağırlıklı sepet karşısında %0,6 değer kazandı.
Öte yandan, ülke risk primi günü yükselişle tamamladı. Kabine toplantısı sonrasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Türkiye’nin ihtiyacının faiz artışı olmadığını belirtirken vatandaşların ve iş dünyasının döviz ve altından TL’ye dönmesi çağrısını yineledi. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ise Orta Vadeli Ekonomi Planı’nın Eylül’ün ilk haftasında açıklanacağını duyurdu.
Yeni günde küresel finansal piyasalar dünden kalan eğilimle kırılgan bir başlangıç yaptı.
Avustralya ve Japonya’da satın alma yöneticileri endeksleri (PMI) Ağustos ayı öncü sonuçları zayıf bir tablo çizerken, jeopolitik belirsizlikler ve büyüme kaygıları risk iştahının zayıf bir seyir izlemesine neden oluyor. Gün içinde jeopolitik gelişmelere dair haber akışına ek olarak Avrupa ve ABD’de PMI
15 Ekim 2020 Perşembe
23 Ağustos 2022
18.05 -0.2% 3,062 1.4%
15.75 -187 bp 13.96 -297 bp
109.0 0.8% 2,736 -1.9%
1,736 -0.7% 3.04 5 bp
96.5 -0.2% 92.2 -6.0%
Brent (varil, $) Karbon (ton, €)
Altın (ons, $) ABD 10Y
Dolar/TL BİST 100
TR 2Y TR 10Y
DXY MSCI Dünya
Günlük Değişimler
Not: Veriler bir önceki işlem günü kapanışlarını baz almaktadır.
Kaynak: TÜİK, Thomson Reuters, TSKB Ekonomik Araştırmalar
Ağustos ayı öncü hesaplamaları takip edilecek. Yurtiçinde TÜİK Ağustos ayı tüketici güven endeksini yayınlayacakken, Türk finansal varlıkların seyri açısından küresel eğilimlerin ve ekonomi dışı gelişmelere dair haberlerin önemli olabileceği düşünülüyor.
Avustralya ve Japonya’da PMI Ağustos ayı öncü sonuçları ekonomideki ivme kaybını teyit ettiler. Japonya’da Temmuz’da 52,1 olan imalat sanayi PMI 51,0’a, hizmet sektörü PMI 50,3’ten 49,2’ye geriledi. Aynı dönemde Avustralya imalat sanayi PMI 55,7’den 54,5’e, hizmet sektörü PMI 50,9’dan 49,6’ya indi.
İsrail Merkez Bankası (BoI) para politikası faizini %1,25’ten %2,00 seviyesine çıkardı.
Merkezi yönetim borç stoku Temmuz’da artmaya devam etti. Merkezi yönetim iç borç stoku Temmuz’da aylık bazda 65,4 milyar TL artarken, dış borç stokunda artış 123,9 milyar TL’yi buldu. Böylece merkezi yönetim toplam borç stoku 189,4 milyar TL artışla 3 trilyon 620,7 milyar TL’ye çıktı.
Yurt dışı üretici fiyat endeksi (ÜFE) Temmuz ayında yeni zirve seviyesine geldi. Yurt dışı ÜFE yıllık %111,34 yükselirken, aylık artış % 0,66 seviyesinde gerçekleşti. Ana sanayi gruplarındaki ÜFE yıllık değişimleri ara malında %124,56, dayanıklı tüketim malında %94,23, dayanıksız tüketim malında %95,60, enerjide %271,73, sermaye malında %96,62 artış olarak gerçekleşti.
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında istihdam endeksi, 2022 yılı ll. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre
%5,4 arttı. Alt sektörler incelendiğinde, yıllık bazda artışlar sanayi sektöründe %4,4, inşaat sektöründe %6,3 ve ticaret-hizmet sektörlerinde %8,4 oldu. Toplam çalışılan saat endeksinde yıllık bazda artış %11,5 olarak gerçekleşti. Yine alt sektörler incelendiğinde yıllık bazda artışların sanayide %7,6, inşaat sektöründe %2,5 ve ticaret-hizmetlerde %17,3 olarak kaydedildi. Brüt maaş endeksinde yıllık artış %74,2 olurken, ana faaliyet kollarındaki yıllık artışlar sanayide %69,7, inşaatta %53,9 ve ticaret-hizmette %80,6 oldu.
Temmuz ayında yabancı ziyaretçi sayısı 6 milyon 665 bin olarak gerçekleşti.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yayınladığı verilere göre geçtiğimiz ay yabancı ziyaretçi sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre %52,8 artış gösterdi. Yılın ilk 7 ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %128,3’lük artış kaydedilmiş oldu.
Temmuz ayında kaydedilen yabancı ziyaretleri, 2019’un aynı ayına göre ise % 0,7 artışa işaret etti. Böylece salgının başlangıcından bu yana ilk kez salgın öncesi seviye aşılmış oldu.
Tarımsal girdi enflasyonu (Tarım-GFE) yıllık bazda Haziran ayında rekor tazeledi. Tarım-GFE yıllık bazda %134,96 artarken, aylık %7,92 yükseldi. Yıllık
artışın en yüksek olduğu alt gruplar %233,89 artış ile gübre ve toprak geliştiriciler ve %228,03 yükseliş ile enerji ve yağlar oldu.
Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdülaziz bin Selman, OPEC+’ın petrol üretimini kısabileceğini söyledi. Bloomberg’ açıklama yapana Bakan Abdülaziz bin Selman, vadeli işlem fiyatlarının arz ve talebin altında yatan temelleri yansıtmadığını dile getirerek, gelecek ay bir araya gelecek olan OPEC+'ın petrol üretimini kısma kararı alabileceğini söyledi. Aşırı oynaklığın ve likidite eksikliğinin vadeli işlem piyasasını giderek temelden sarstığını söyleyen Bakan Abdülaziz bin Selman, OPEC+’ın bu durumla alakalı harekete geçmek zorunda kalabileceğini belirtti.
Ford, küresel çapta 3 bin kişiyi işten çıkaracağını açıkladı. Şirket, işten çıkarmaların çoğunlukla ABD, Kanada ve Hindistan'da gerçekleşeceğini kaydetti.
-100%
-80%
-60%
-40%
-20%
0%
20%
40%
0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
Oca 20 Mar 20 May 20 Tem 20 Eyl 20 Kas 20 Oca 21 Mar 21 May 21 Tem 21 Eyl 21 Kas 21 Oca 22 Mar 22 May 22 Tem 22
Yabancı Turist Girişleri Görünümü
Son 12 ay (milyon) 2019'a göre değişim (sağ eksen) Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı, TSKB Ekonomik Araştırmalar
Plastik kirliliğine karşı uluslararası birlik oluşturuldu. Birleşmiş Milletler Çevre Asamblesi’nde (UNEA) alınan karar ile küresel plastik kirliliğine son verme amacıyla Ruanda ve Norveç hükümetlerinin öncülüğünde “Plastik Kirlililiğini Durdurmak İçin Yüksek Azimli Koalisyon” kuruldu. 2024 yılında anlaşma metninin kabul edilmesi üzerine çalışmalar yürütecek Koalisyon, 2040 yılında plastik kirliliğinin son bulmasını hedefliyor. Koalisyon üç stratejik temel hedef belirlerken, bunları “plastik tüketimini ve üretimini sürdürülebilir düzeylerde sınırlamak”, “çevreyi ve insan sağlığını koruyan plastikler için döngüsel bir ekonomi oluşturmak”, “plastik atıkların çevreye duyarlı bir şekil- de yönetilmesini ve geri dönüştürülmesini sağlamak” olarak açıkladı.
Kalkınma Gündemi
15 18 21 24 27
1 Yıllık 2 Yıllık 3 Yıllık 5 Yıllık 10 Yıllık
Son 1 Hafta Önce 1 Ay Önce 2021 Sonu
Not: Ertesi gün valörlü - Kapanış - Bileşik Faiz
Kaynak: Thomson Reuters, TSKB Ekonomik Araştırmalar 50
100 150 200 250 300 350
Ara 18 Şub 19 Nis 19 Haz 19 Ağu 19 Eki 19 Ara 19 Şub 20 Nis 20 Haz 20 Ağu 20 Eki 20 Ara 20 Şub 21 Nis 21 Haz 21 Ağu 21 Eki 21 Ara 21 Şub 22 Nis 22 Haz 22
TRY ZAR BRL RUB INR
0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000
Oca 20 Mar 20 May 20 Tem 20 Eyl 20 Kas 20 Oca 21 Mar 21 May 21 Tem 21 Eyl 21 Kas 21 Oca 22 Mar 22 May 22 Tem 22
1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0
88 92 96 100 104 108 112
Ağu 21 Eyl 21 Eki 21 Kas 21 Ara 21 Oca 22 Şub 22 Mar 22 Nis 22 May 22 Haz 22 Tem 22
Dolar Endeksi ABD 10 Yıllık Tahvil Faizi (%, sağ eksen)
40 60 80 100 120 140 160 180
Ara 18 Şub 19 Nis 19 Haz 19 Ağu 19 Eki 19 Ara 19 Şub 20 Nis 20 Haz 20 Ağu 20 Eki 20 Ara 20 Şub 21 Nis 21 Haz 21 Ağu 21 Eki 21 Ara 21 Şub 22 Nis 22 Haz 22
MSCI Dünya MSCI GOÜ MSCI TR
50 100 150 200 250 300 350 400 450 500
Ara 18 Şub 19 Nis 19 Haz 19 Ağu 19 Eki 19 Ara 19 Şub 20 Nis 20 Haz 20 Ağu 20 Eki 20 Ara 20 Şub 21 Nis 21 Haz 21 Ağu 21 Eki 21 Ara 21 Şub 22 Nis 22 Haz 22
XU100 XU030 XBANK XUSIN
-1.0 -0.5 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 3.5 4.0
Ağu 21 Eyl 21 Eki 21 Kas 21 Ara 21 Oca 22 Şub 22 Mar 22 Nis 22 May 22 Haz 22 Tem 22
Libor - 3 aylık Libor - 6 aylık Euribor - 3 aylık Euribor - 6 aylık 4
8 12 16 20 24 28
Ara 18 Şub 19 Nis 19 Haz 19 Ağu 19 Eki 19 Ara 19 Şub 20 Nis 20 Haz 20 Ağu 20 Eki 20 Ara 20 Şub 21 Nis 21 Haz 21 Ağu 21 Eki 21 Ara 21 Şub 22 Nis 22 Haz 22
Borçlanma Borç Verme Politika Faizi AOFM
2022 Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. her hakkı mahfuzdur.
Bu doküman Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.’nin yatırım bankacılığı faaliyetleri kapsamında, kişisel kullanıma yönelik olarak ve bilgi için hazırlanmıştır. Bu dokümana dayalı herhangi bir işlem yapılması tarafımızdan öngörülen bir husus değildir. Belirtilen görüşler sadece bizim güncel görüşlerimizdir. Bu raporda yer alan bilgileri makul bir esasa dayalı olarak güncelleştirirken, bu konuda mevzuat, uygunluk veya diğer başka nedenlerle amaca uygunluk tam olarak sağlanamamış olabilir.
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. ve/veya bağlı kuruluşları veya çalışanları, burada belirtilen senetleri ihraç edenlere ait menkul kıymetlerle ilgili olarak bir pozisyon almış olabilir veya alabilir; menkul kıymetler üzerinde opsiyonları olabilir veya ilgili diğer bir yatırıma girebilir; bu menkul kıymetleri ihraç eden firmalara danışmanlık yapmış, hisselerinin halka arzına aracılık veya yüklenim taahhüdünde bulunmuş olabilir.
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. ve/veya bağlı kuruluşları bu raporda belirtilen herhangi bir şirket için yatırım bankacılığı da dahil olmak üzere önemli tavsiyeler veya yatırım hizmetleri sağlıyor veya sağlamış olabilir.
Bu raporun ilgili olduğu yatırım fiyatı veya değeri, direkt veya indirekt olarak, yatırımcıların menfaatlerine ters düşebilir. Döviz kurlarındaki herhangi bir değişmenin yatırımın değeri veya fiyatı veya bu yatırımdan sağlanan gelir üzerinde olumsuz bir etkisi olabilir. Geçmişteki performans her zaman gelecekteki performansın kılavuzu olacak demek değildir. Yatırım geliri dalgalanma gösterebilir.
Bu rapor kamuya açık bilgilere dayalıdır. Doğru veya tamam olmayan hiçbir beyan yapılmamıştır. Bu rapor söz konusu menkul kıymetlerin alınması veya satılması için bir teklif, yorum ya da yatırım tavsiyesi değildir veya bu menkul kıymetlerin alınıp satılmasına yönelik bir teklif için de bir istek veya zorlama değildir. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. ve kendisiyle bağlantılı olan diğerleri bahsedilen şirketlerin menkul kıymetleriyle ilgili pozisyon alabilirler veya bu menkul kıymetlerle ilgili işlem yapabilirler, ayrıca bu şirketler için yatırım bankacılığı hizmetleri de verebilirler.
Herhangi bir yatırım kararı yatırımcının tamamıyla kendi kişisel seçimine dayanmalıdır. Bu rapordaki bilgiler herhangi bir yatırım tavsiyesi olmayıp, raporda yer alan firmalara yatırım yapılmasından ötürü Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. hiç bir sorumluluk kabul etmez.
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
