MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ DERSİ ÖDEV SORULARI CEVAP ANAHTARI

MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ DERSİ ÖDEV SORULARI CEVAP ANAHTARI SORU-1:

Yıllık 2800 TL para yatırılan %10 faizli bir hesaptan 2 yılda bir çekilen para miktarını bulunuz?

A=2800 TL/yıl İ=%10 ÇÖZÜM

TL P  2800 * ( 1  0 . 1 )

¹

 2800  5880

SORU-2:

Bir firma, bir kredi kuruluşundan yıllık % 20 faizle ve üç aylık periyotlarda geri ödeme koşuluyla 200.000 TL borç alarak, kredi sözleşmesi yapmıştır. Borcun vadesi 5 yıldır. Bu hesaba göre,

ÇÖZÜM

a) Firma borcunu 5. yılın sonunda ödediği toplam parayı hesaplayınız?

İ=%5 (yılda 4 defa ödeyeceği için 20/4=5)

N=20 (1 yılda 4 ödeme 5 yılda 20 ödeme yapacağı için) P=200000 TL

F  200000 * ( 1  0 , 05 )

²⁰

 530660 TL

b) Kredi anlaşmasına göre dönemsel ödeme tutarını hesaplayınız?

F=A[(1+İ)ⁿ-1]/i

TL A

A 16049

05 , 0 / ) 1 05 , 1 (

*

530660

²⁰







SORU-3:

Bir yol yapım firması 4 yıl sürecek duble yol inşaatları için kullanabileceği iki adet asfalt dökme makinesine ihtiyaç duymaktadır; iki alternatif söz konusudur, ya yeni bir makine satın alacak veya kiralayacaktır. Yol inşaatında asfalt dökme makinesinin kullanımı 8 ay/yıl dır. Bu süreden sonra asfalt makinesi boşta duracaktır. Bu boş süre zarfında makinelerin operatörleri benzer işlerde istihdam edileceğinden dolayı boşta kalmayacak ve asfalt makinesinin operatör gideri hesaplanırken, operatörün sadece asfalt makinesi ile çalıştığı süre hesaba katılacaktır. Asfalt makinesi ayda 22 gün çalışacaktır. Faiz oranı, i = % 10 alınacaktır.

Asfalt Makinelerinin Satın Alınmaları Durumunda (her bir makine için):

Satın Alma Maliyeti: 100.000 €

Bakım-Onarım Maliyeti: İlk yıl için 2.000 € dur. Ayrıca bu maliyet her sene için 200 € artmaktadır.

Yakıt ve yağ gideri: 150 €/gün Operatör ücreti: 30 €/gün

Asfalt makinesinin 4. yılsonundaki hurda değeri = 20 000 €’dur.

Asfalt Makinelerinin Kiralanmaları Durumunda (her bir makine için):

Aylık kira: 3.500 €

Yakıt ve yağ gideri: 200 €/gün

Operatör ücreti : 35 €/gün

Asfalt makinesi satın mı alınmalı, kiralanmalı mı? (hesap yapıldıktan sonra cevap verilmelidir) ÇÖZÜM

Not: Firma işe başlamadan karar vermesi gerektiğinden tüm değerler bugünkü değere aktarılır.

Hesaplamalar tek bir makine içindir. Bulduğumuz toplam parayı en son 2 ile çarpılacaktır.

Satın alınmaları durumunda:

P1 için Satın alma maliyeti:100.000 €

P2 için Bakım-onarım maliyeti ilk yıl: 2.000€ (her yıl 200 artacak) P3 için Yakıt ve yağ gideri: 150*22*8 = 26400€

P4 için Operatör ücreti: 30*22*8 = 5280€

P5 için Hurda değeri: 20.000€

P=100000+7216+83685+16737-13660 = 193978 € 2 makine olduğu için 2*193978 = 387956 € Kiralama durumu için:

P1 için Aylık kira: 3500*12 = 28000 € yıllık kira bedeli P2 için Yakıt ve yağ gideri = 200*22*8 = 35200 € P3 için Operatör ücreti = 35*22*8 = 6160 €

€ 219864 19527

111580 88757

€ 19527 )

1 , 0 1 ( 1 , 0

1 ) 1 , 0 1 6160( i)

i(1 1 i) A(1

€ 111580 )

1 , 0 1 ( 1 , 0

1 ) 1 , 0 1 35200( i)

i(1 1 i) A(1

€ 88757 )

1 , 0 1 ( 1 , 0

1 ) 1 , 0 1 28000( i)

i(1 1 i) A(1

4 4 N

N 3

4 4 N

N 2

4 4 N

N 1









 



 





 

 



 





 

 



 





 

P P P P

2 makine olduğu için 2*219864 = 439728€

439728 € > 387956 € olduğundan Satın almak daha mantıklı olacaktır.

13660€ )

1 , 0 1 (

* 20000 )

1 (

€ 16737 )

1 , 0 1 ( 1 , 0

1 ) 1 , 0 1 5280( i)

i(1 1 i) A(1

€ 83685 )

1 , 0 1 ( 1 , 0

1 ) 1 , 0 1 26400( i)

i(1 1 i) A(1

€ 7216 )

1 , 0 1 ( 1 , 0

1 4

* 1 , 0 ) 1 , 0 1 200( ) 1 , 0 1 ( 1 , 0

1 ) 1 , 0 1 2000(

) 1 (

1 )

1 ( i)

i(1 1 i) A(1

€ 000 . 100

4 5

4 4 N

N 4

4 4 N

N 3

4 2

4 4

4 2

2 N

N 2

1











 



 





 

 



 





 

 





 





 







 





 





N

N N

i F P P P P

i i

iN G i

P P

SORU-4:

Bir ambar binası 100.000 TL’a inşa edilmiştir. Ekonomik ömrü 40 yıl olarak düşünülen bu binanın hiçbir hurda değeri olmayacağı varsayılmaktadır. Ambardaki malzeme tedarikini kolaylaştırmak için 100.000 TL’lık mekanik bir ekipman montajı yapılmıştır. Bu mekanik ekipmanın tahmini ömrü 20 yıl ve bu ömür sonundaki hurda değeri ise 10.000 TL olacaktır. Bu ekipman 20 yıl sonra yenilenecektir. Ambar sahibi bugünkü değerle yaptığı tüm masrafları 15 yıl içinde ve yıllık %10 artış gösteren bir kira ile amorti etmeyi hesaplamaktadır. Buna göre bu ambarın ilk yılki kira bedelini hesaplayınız. Faiz oranı i=%15 dir.

ÇÖZÜM

İlk yatırım maliyeti= 100000TL + 100000 (mekanik ekipman) dir.

P

1= 200000 TL

TL

P

₂

 90000 * ( 1  0 , 15 )

^20

 5500

(Yeni ekipmanın fiyatı 100000 – eski ekipmanın hurda değeri 10000 = 90000 (20. Yılın sonunda mekanik ekipman için cepten çıkan para))

TL P

₃

 10000 * ( 1  0 , 15 )

^40

 38

P = 200000 + 5500 - 38 = 205462 TL ambar için yapılan toplam harcamanın bugünkü değeridir.

Bu para 15 yıl boyunca ve % 10 artış miktarıyla bize geri gelecek ise;

TL A

A

j i

i A j

P

N N

21111 1 1

, 0 15 , 0

) 15 , 0 1 (

* ) 1 , 0 1 (

*1 1 205462

) 1 (

* ) 1 (

*1 1

15

15  







 







 





SORU-5:

Hidrolik olarak çalıştırılabilecek bir ekipman 200.000 TL’a imal edilebilmektedir.

Bu ekipmanın 5 yılsonundaki hurda değeri 50,000 TL olacaktır.

Ekipmanın yıllık bakım masrafı 10.000 TL/yıl ve İşletme maliyeti ise 50 TL/saat tir.

Bu ekipmana alternatif olarak;

Mekanik çalışan bir ekipman 60.000 TL’a üretilebilmektedir.

Bu ekipmanın hiçbir hurda değeri olmayacak ve hizmet süresi 5 yıl olacaktır.

Bu ekipmanın bakım işletme maliyetleri 120 TL/saat olacaktır.

İşletme 7/24 çalışmakta olup faiz oranı, i=%10 olduğuna göre her iki makinanın 5 yıl sonundaki maliyetini karşılaştırınız.

ÇÖZÜM

Hidrolik ekipman için;

F1 = yıllık bakım maliyetinin 5. Yıl sonundaki değeri F2 = İlk maliyetin 5. Yıl sonundaki değeri

F3 = hurda değeri

F4= Yıllık işletme maliyetinin 5. Yıl sonundaki değeri

Yıllık işletme maliyeti bugünkü değeri = 50*24*30*12 = 432000 TL

TL F

i TL F

TL F

TL F

i TL F

557 . 970 . 2 2637404 50000

322102 61051

404 . 637 . 1 2

, 0

1 0,1) 432000(1

1 i) A(1

000 . 50

102 . 322 ) 1 , 0 1 (

* 200000

051 . 1 61

, 0

1 0,1) 10000(1

1 i) A(1

5 N

4 3

5 2

5 N

1











 

 



 









 

 



 

Mekanik ekipman için;

F1 = yıllık işletme ve bakım maliyetinin 5. Yıl sonundaki değeri F2 = İlk maliyetin 5. Yıl sonundaki değeri

Yıllık işletme maliyeti bugünkü değeri = 120*24*30*12 = 1.036.800 TL

TL F

i TL F

631 . 96 ) 1 , 0 1 (

* 000 . 60

768 . 329 . 1 6

, 0

1 0,1) 1.036.800(1

1 i) A(1

5 2

5 N

1







 

 



 

F = 6.329.768 + 96.631 = 6.426.399 TL

2.970.557 < 6.426.399 TL olduğundan Hidrolik ekipman tercih edilmelidir.

SORU-6:

Bir imalat firmasının yeni ürünüyle ilgili verileri aşağıdaki gibidir:

Satış Fiyatı 13,00 TL/birim

Ekipman maliyeti (Sabit gider) 200.000 TL Bakım ve Onarım Maliyetleri 25 TL/İşletim Saati

Ham madde ve makine kullanım maliyeti 45 TL/İşletim Saati

Üretim Zamanı 10 birim 1 saat, Yıllık üretim kapasitesi 30000 birim/yıl (a) Firmanın kâr edebilmesi için kaç birim üretim yapması gerekir (BBN analizi) (b) BB Noktasındaki toplam hasılatı hesaplayınız?

(c) Eğer değişken gider maliyetleri yukarıda belirtildiği gibi başlar ve her yıl % 15 artarsa başa baş noktası miktarı nasıl değişir? (Not: satış fiyatı sabittir. faiz oranı %10 dur. )

ÇÖZÜM

Satış Fiyatı b = 13TL Sabit gider SG = 200000 TL

Saatte 45+25= 70 TL birim değişken gider var buda 10 birime tekabül etmektedir. Bu nedenle birim maliyet d = 7 TL

a) ³³³³⁴

7 13 200000

 

  d b

Q_b SG Adet ürettikten sonra ki üretilenler kar

b) R= 433334

13 1 7 200000 1







b d

SG TL

c) Firma ilk yıl belirtilen maliyetten kapasitesi kadar üretim yapacak olup geri kalan ürünü bir sonraki yıl zamlı fiyattan üretilecektir. Bu durumda BB Noktası zam nedeniyle değişecektir. Buna göre firmanın yıllık kapasitesi 30000 ürün olduğuna göre BBN için gerekli olan 3334 adedi yeni fiyattan yani 7*(1+0,15)¹ = 8,05 TL’dan üretilecektir.

Başabaş noktası için eksik kalan kısım yüzde olarak ifade edilirse; 33334 adet %100 ise 3334 adet % kaçtır? bu oran % = 10,00 olarak çıkacaktır. Bu durumda fark eski BBN’nın %10’u ile yeni fiyatın geçerli olduğu BB Noktasının %10’u arasındaki fark bize zam nedeniyle oluşan değişimi verecektir.

Yeni durumda başabaş noktası ⁴⁰⁴⁰⁴

05 , 8 13

200000

 

 

b d

Q_b SG adet olur. Buna göre ürün adedinin % 10’u

= 40404*0,1 = 4041 adet olur

Değişim ise iki yıl arasındaki farktır. buda; 4041 - 3334 = 707 adet olur.

Sonuç olarak ilk yıl başlayıp ikinci yıla sarkan ve zamlanan üretim maliyeti nedeniyle ürünün başabaş noktası = 33334+707= 34041 adet olur.

SORU-7:

Bir fabrika sahasına ulaşım sağlayabilmek için bir tasarımcı ana demiryolu hattı geçişinde problem yaşamaktadır. Bu geçiş için tasarımcı ya köprü geçişi veya alt geçit tasarlamak durumundadır. Bu iki alternatifin yaklaşık maliyet ve ekonomik ömürleri aşağıdaki gibidir:

KÖPRÜ ALTGEÇİT 1. Yapının ilk yatırım bedeli 700.000TL 500 000TL 2. Toprak işleri ilk maliyeti 400.000TL 300 000TL 3. Yıllık bakım ve onarım 40 000TL 100 000TL 4. Yüzey suyu pompalama yıllık maliyeti 0 35 000TL 5. Yapı ekonomik ömrü 60 yıl 40 yıl

Yıllık Faiz oranını %10 olması halinde Şimdiki Değer Yöntemine göre hasap yaparak alternatifleri kıyaslayınız.

ÇÖZÜM

Öncelikle kıyaslama yapabilmek için ekonomik ömürlerin eşitlenmesi gerekir bunun için ya köprü 40 yıla çekilir ya alt geçit 60 yıla alınır yada her ikisinin en küçük ortak katları alınır. Bu çözümde en küçük ortak kat olan 120 yılı esas alınmıştır. Bu durumda köprüden 2 adet, alt geçitten 3 adet yapılacak ve tüm harcamalar bugünkü değere taşınacaktır.

KÖPRÜ

TL P

TL P

TL P

TL P

1503609

3613 )

1 , 0 1 (

* 1100000

399996 )

1 , 0 1 ( 1 , 0

1 ) 1 , 0 1 40000 ( i)

i(1 1 i) A (1

1100000 400000

700000

60 3

120 120 N

N 2

1









 



 





 









Alt geçit

1.503.609 < 2.168.054 olduğundan Köprü alt geçide göre daha ucuz.

SORU-8:

Bir sulama projesinde nehir deplasmanı (güzergâh değişimi) için aşağıda belirtilen iki alternatif hazırlanmıştır:

Alternatif 1: Açık Kanal ve Tünel Kapital Alternatif 2: Boru ve Açık Kanal

Yatırım Maliyeti = 2 000 000 TL 1 000 000 TL

Yıllık Bakım Maliyeti = 30 000 TL/yıl 50 000 TL/yıl

Yenileme maliyeti = 0 10 yılda bir 120000 TL

Yukarıdaki her iki alternatif de istenen hizmeti 100 yıl boyunca sunabilecek niteliktedir. Bugünkü değer esasına göre bu iki alternatifi kıyaslayınız. Paranın piyasada kâr etme oranı, i = %12 alınacaktır.

ÇÖZÜM

Açık kanal ve tünel kapital

TL P

TL P

TL P

2249998

249998 )

12 , 0 1 (

* 12 , 0

1 ) 12 , 0 1

* ( 30000 2000000

100 100 2

1



 



 



Boru ve açık kanal

TL P

TL P

TL P

TL P

1473645

56983 )

12 , 1 (

* 120000 )

12 , 1 (

* 120000 )

12 , 1 (

* 120000 )

12 , 1 (

* 120000 )

12 , 1 (

* 120000

) 12 , 1 (

* 120000 )

12 , 1 (

* 120000 )

12 , 1 (

* 120000 )

12 , 1 (

* 120000 )

12 , 1 (

* 120000

416662 )

12 , 0 1 (

* 12 , 0

1 ) 12 , 0 1

* ( 50000 1000000

100 90

80 70

60

50 40

30 20

3 10

100 100 2

1

























 



 





















Boru ve açık kanal olan 2. alternatif daha uygun.

SORU-9:

Yüksek mukavemetli beton üretmek için kullanılan katkı malzemeleri üretim tesisinin maliyeti 3.000.000 TL olmuştur. Bu kapital yatırımında ortalama 300.000 TL/yıl bir gelir elde edilmektedir.

Üretim tesisinin genişlemesi düşünülmüştür. Eğer, genişleme hemen başlayacaksa kapital yatırımında ilave 3.000.000 TL artış olacaktır. Ve bir yıl süren yapım sonucunda, tesisin işletmeye alınmasından sonraki 4 yılında cari gelire ilaveten 100.000 TL/yıl artış gösterecektir. Daha sonra gelir son yıla göre her

TL P

TL P

TL P

TL P

TL P

2168054

349997 )

1 , 0 1 (

* 1 , 0

1 ) 1 , 0 1

* ( 35000

18067 )

1 , 0 1 (

* 800000 )

1 , 0 1 (

* 800000

999990 )

1 , 0 1 ( 1 , 0

1 ) 1 , 0 1 100000 ( i)

i(1 1 i) A (1

800000 300000

500000

120 120 4

40 80

3

120 120 N

N 2

1



 



 











 



 





 











yıl 20.000 TL artacak ve bu artış 15 yıl devam edecektir. 15. yıl sonundan itibaren de gelir sabitlenecektir.

Veya Tesisin genişletilmesi 5 yıl geciktirilerek yapılan genişletme çalışmalarına kapital yatırımında ilave 4.000.000 TL artış olacaktır. Bir yıl süren yapım sonucunda ek tesis üretime alındıktan sonra gelirin her yıl %8 artacağı beklenmektedir.

Tesisin kullanım ömrü 50 yıl olduğuna göre Yukarıda sunulan; tesisin aynen kalması, hemen geliştirilmesi veya 5 yıl sonra geliştirilmesi tekliflerini, i = %10 kâr oranı kullanarak bugünkü değer analizine göre analiz ediniz. hangi seçeneğin tercih edilmesi gerektiğini açıklayınız.

ÇÖZÜM

Bu soruda üç alternatifin birbiriyle karşılaştırılması istenmektedir. Buna göre

1. durumda 50 yıl boyunca sabit bir gelir olduğundan bugünkü değerle;

TL

P 2.794.444

) 1 , 0 1 (

* 1 , 0

1 ) 1 , 0 1

* ( 300000

50

50 





  gelir elde edilecektir. Bu durumda

2.794.444 - 3.000.000 = -25.556 TL zarar edilecektir.

2. durumda;

3.000.000 TL

300.000 TL 300.000 TL

1 2 3 4 47 48 49 50

3.000.000 TL 3.000.000 TL

300.000 TL

700.000 TL

1 2 3 4 5 47 48 49 50

400.000 TL

15 Yıl boyunca G= 20.000 TL

6 7 8 19 20 21 22 23

4.794.016 – 6.000.000 = -1.205.984 TL Zarar vardır.

3. durumda;

TL P

TL P

j i

i A j

P

TL P

N N

316 . 372 . 6 ) 1 , 0 1 (

* 8431149 236

. 137 . 1

149 . 431 . 08 8

, 0 1 , 0

) 1 , 0 1 (

* ) 08 , 0 1 (

*1 300000

) 1 (

* ) 1 (

*1 1

236 . 137 . 1 ) 1 , 0 1 ( 1 , 0

1 ) 1 , 0 1 300000( i)

i(1 1 i) A(1

5 45 45

2

5 5 N

N 1









 





 







 

 



 





 







Maliyet = 3.000.000+ 4.000.000 * (1+0,1)^-5 = 5.483.685 TL

6372316 – 5483685 = 888631 TL Kar edeceğinden 3. Durum tercih edilmelidir.

SORU-10:

Yatırdığı kapitaline en az %10 kâr oranı isteyen bir şirket, sizden 3 alternatif (A, B ve C) arasında bir değerlendirme yapılmasını istemektedir. Yatırım alternatiflerinin tahmini detayları aşağıdaki gibidir:

PROJE “A” PROJE “B” PROJE “C”

İlk Maliyet (TL) 100000 200 000 300000 Hurda Değer (TL) - - 40.000 Yıllık Net Gelirler (TL) 19 400 30 600 59.300 Ekonomik Ömür (yıl) 8 8 8 Hangi yatırım yapılmalıdır? Neden? Analizle cevaplandırılacaktır.

TL P

TL P

TL P

TL P

TL P

TL Maliyet

BD 272727 1267946*(1 0,1) 3845472*(1 0,1) 6598840*(1 0,1) 4794016 6598840

) 1 , 0 1 (

* 1 , 0

1 ) 1 , 0 1

* ( 700000

3845472 803040

3042432 )

1 , 0 1 ( 1 , 0

1 15

* 1 , 0 ) 1 , 0 1 10000( )

1 , 0 1 ( 1 , 0

1 ) 1 , 0 1 400000(

946 . 267 . ) 1 1 , 0 1 ( 1 , 0

1 ) 1 , 0 1 400000( i)

i(1 1 i) A(1

272727 )

1 , 0 1 (

* 300000

000 . 000 . 6 3000000 3000000

20 5

1 30 30 4

15 2

15 15

15 3

4 4 N

N 2

1 1

















 



 





 





 





 

 



 





 





















3.000.000 TL

İlk beş yıl 300.000 TL

1 2 3 4 5 47 48 49 50

4.000.000 TL

6 7 8

ÇÖZÜM A projesi

TL F

TL F

gelir harcanan

221856 1

, 0

1 ) 1 , 0 1 19400(

214359 )

1 , 0 1 ( 100000

8 8

 

 







B projesi

TL F

TL F

gelir harcanan

349938 1

, 0

1 ) 1 , 0 1 30600(

428717 )

1 , 0 1 ( 200000

8 8

 

 







C projesi

TL F

TL F

gelir harcanan

148 . 718 40000 1

, 0

1 ) 1 , 0 1 59300(

077 . 643 ) 1 , 0 1 ( 300000

8 8



 

 







A ve C projesi karlı projeler olmakta ancak şirketin en az % 10 kar istemesi nedeniyle yalnızca C projesi tercih edilebilir.

SORU-11:

Şehir Planlama çalışmaları kapsamında sıkışık trafiğe çözüm olacak iki alternatif üzerinde durulmaktadır.

Birincisi, mevcut yolun genişletilip yenilenmesi, diğeri ise mevcut yolun olduğu gibi bırakılıp, semt çevresinde yeni bir yol ihdas edilmesidir. Problemle ilgili veriler aşağıdadır:

Mevcut Yol Yeni Yol

Yenileme Maliyeti 4 000 000 TL İnşaat Maliyeti 22 000 000 TL

Bakım Onarım Maliyeti 200 000 TL (Her yıl) Bakım Onarım Maliyeti 600 000 TL (5 yılda bir)

Yol Uzunluğu 11 km Yol Uzunluğu 15 km

Her iki yolun değerlendirmesi için 15 yıllık bir periyot ve %10 faiz oranı kullanılacaktır.

Yol Kullanımıyla İlgili Veriler

Araç Sınıfı Günlük Araç Sayısı Ortalama Maliyet Ort. Zaman Tasarrufu

Ağır Taşıtlar 300 3 TL / km 20 dakika

Minibüsler 200 2 TL / km 30 dakika

Binek Otomobilleri 4000 1 TL / km 15 dakika

Motosikletler 500 0,5 TL / km 5 dakika

Not: Her iki alternatifinde yapılması tabloda verilen zaman tasarrufunu sağlanması için yeterlidir.

Yeni yol yapılması durumunda eski yolun iptal edileceği var sayılmıştır.

Ayrıca ticari araç saatlik tasarrufu (kazancı) 20 TL/saat ve ticari olmayan (özel) araç tasarrufu 5 TL/saat ise ve Ağır Taşıtlar ile Minibüslerin tamamı ticari, Binek otomobillerinin %30’u ticari ve motosikletlerin ise tamamının ise özel araçlar olduğu varsayıldığında, Mevcut Yol ile Yeni Yol alternatiflerinin

a) Her iki durum için Proje Yapım maliyetini hesaplayınız.

b) Kamuya sağlayacağı zaman ve maliyet tasarruf açısından iki ihtimali karşılaştırınız.

c) Tüm alternatifleri kamu zararı açısından kıyaslayınız.

ÇÖZÜM a)

Mevcut yol için maliyet

TLmaliyet P

TL P

TL P

5521216

1521216 )

1 , 0 1 ( 1 , 0

1 ) 1 , 0 1 200000 ( i)

i(1 1 i) A (1 4000000

15 15 N

N 2

1



 



 





 



Yeni yol için maliyet

TLmaliyet P

TL P

TL P

22603879

603879 )

1 , 0 1 (

* 600000 )

1 , 0 1 (

* 600000 22000000

10 5

2 1



















b) Yolların herhangi birisinin yapılması durumunda 15 yılda sağlayacağı tasarrufu hesaplayalım;

Ağır araçlar=300*6,667*365*15=10.950.055 TL (6,667 değeri 60 dakikada 20 TL tasarruf ediliyorsa 20 dakikada kaç TL tasarruf edilir bağıntısından çıkarılmıştır.)

Minibüsler= 200*10*365*15=10.950.000TL

Binek Otomobiller = 4000*0,3*5*365*15+4000*0,7*1,25*365*15 = 32.850.000+19.162.500 TL Motosikletler = 500*0,417*365*15=1.141.538 TL

Taşıtların toplam tasarrufu 75.054.093 TL

Mevcut yol genişletilirse beklemelerden dolayı kamuya sağlayacağı fayda 75.054.093-5.521.216 = 69.532.877 TL

Yeni yol yapılırsa beklemelerden dolayı kamuya sağlayacağı fayda 75.054.093-22.603.879 = 52.450.214 TL olur. Ancak bu seçenekte yol güzergahı 4 km uzadığından

c) Kamu zararı tespit edilebilmesi için hem yapılması hemde yapılmaması durumu incelenerek toplam kar zarar durumuna bakılır.

Herhangi bir işlem yapılmaması durumunda; 15 yılın sonunda yapılan harcamalar Ağır araçlar=300*11*3*365*15=54.202.500 TL

Minibüsler= 200*11*2*365*15=24.090.000 TL

Binek Otomobiller = 4000*11*1*365*15=240.900.000 TL Motosikletler = 500*11*0,5*365*15=15.056.250 TL Taşıtların toplam harcaması 334.248.750 TL

Yol genişletmesi yapılması durumunda; tüm araç ve yol masraflarından kaynaklı 15 yılın sonunda yapılan harcamalar yol mesafesi değişmediğinden;

H1 = 334.248.750 - 69.532.877= 264.715.837 TL

Yeni Yol yapılması durumunda; yol mesafesi 15 km olacağından 15 yılın sonunda araç ve yol yapımından kaynaklı yapılan toplam harcamalar;

Ağır araçlar=300*15*3*365*15=73.912.500 TL - 10.950.055 (tasarruf miktarı) =62.962.445 TL

Minibüsler= 200*15*2*365*15=32.850.00 TL - 10.950.000 = 21.900.000 TL

Binek Otomobiller = 4000*15*1*365*15=328.500.000 TL – 52.012.500 = 276.487.500 TL Motosikletler = 500*15*0,5*365*15=20.531.250 TL - 1.141.538 = 19.389.712 TL

Toplam harcama = 380.739.657 + 22.603.879 (yol yapım masrafı) = 403.343.536 TL

264.715.837 < 334.248.750 < 403.343.536 TL olduğundan Kamu zararı açısından en avantajlı durum yolun genişletilmesi daha sonra yolun aynen kalması en olumsuz durum ise yeni yol yapılmasıdır.

SORU-12:

Bir gömlek şirketi firma değeri 18.000.000 TL olup ticaret yapmaktadır.Net mali borcu ise 6.000.000 TL dir. Ödenmiş sermaye ise 400.000 TL dir. Buna göre 1 TL nominal hisse değeri nedir?

ÇÖZÜM

Öz sermaye=18000000-6000000=12000000TL Hisse değeri=12000000/400000=30TL

SORU-13:

A firmasının; Halka arz tarihi: Nisan 2011, Hisse senedi fiyat aralığı: 4,80 – 8,00 TL, Nihai arz fiyatı: 7, 50 TL, Piyasa Değeri: 158,7 mn TL ve NAD: 2100 mn TL ise PD/NAD çarpan aralığı aşağıdakilerden hangisidir?

ÇÖZÜM

Halka arz fiyat aralığına göre:

Taban fiyat=158,7*4,8=761,76TL Tavan fiyat=158,7*8=1269,6TL PD/NAD Çarpan aralığına göre Taban fiyat=761,76/2100=0,363 Tavan fiyat=1269,6/2100=0,605 SORU-14:

X holdinge ait Mali borçlar: 457 Milyon TL, İştiraklerden alacaklar: 25 Milyon TL, İştirak portföyü: 1300 Milyon TL olduğuna göre bu holdingin Net Aktif Değeri hesaplayınız.

ÇÖZÜM

NAD=1300+25-457=868 milyon TL SORU-15:

Barış inşaat, bir projede iki tip konut üretmektedir. Bu konutlardan TİP A 55.000 TL/adet satış fiyatı ile TİP B 125.000 TL/adet satış fiyatı ile satılacaktır. İşletmenin pazarlama bölümünde yaptığı araştırmalar sonucunda, dönem içinde TİP A’dan 300 adet ve TİP B’den 75 adet konut satılabileceği ortaya çıkmıştır.

TİP A’nın maliyeti 40000 TL, TİP B’nin maliyeti 90000 TL sabit maliyet ise 1.000.000 TL olduğuna göre;

a) İşletmenin başabaş noktası satış tutarı ve A tipi-B tipi konut adedini hesaplayınız

b) İşletmenin Gelir vergisi oranı %20 ve vergi sonrası 500.000 lira kâr elde etmesi için kaç adet TİP A ve TİP B konut satması gerekir hesaplayınız

ÇÖZÜM A tipi

DEĞİŞKEN GİDER ORANI: BİRİM DEĞİŞKEN GİDER/BİRİM SATIŞ FİYATI DGOA= 40000/55000=0,727

SATIŞ HACMİ ORANI (SO) = HER TÜR İÇİN SATIŞ TAHMİNİ TUTARI / TOPLAM SATIŞ TUTARI SOA =300*55000/(300*55000+75*125000)=0,638

B tip

DGOB= 90000/125000=0,72

SOB=75*125000/(300*55000+75*125000)=0,362

BBN SATIŞ HASILATI R = SABİT GİDERLER (SG)/( 1 - [ (DGO1* SO1) + (DGO2*SO2)+(DGOn*SOn)]) R=10000000/(1-(0,727*0,638+0,72+0,362)) = 3.629.317TL

A tipi için satış adedi = 3.629.317*0,638= 2315504 / 55.000 = 42,1 adet B tipi için satış adedi = 3.629.317*0,362= 1313813 / 125.000 = 10,5 adet b)

t TL

y z 625000

2 , 0 1 500000

1 

 

  A ve B tipi konut satışları 300 ve 75 adet olduğundan KAR= Toplam Satış Gelirleri – Toplam Değişken Maliyet - Toplam Sabit Maliyet olduğundan;

625.000 = 4B*55.000+B*125.000-(4B*40.000+B*90.000)-1.000.000 = B = 17,1 adet bu durumda; A= 17,1*4 = 68,4 adet konut satışı yapılmalıdır.

SORU-16:

Bir bisküvi fabrikasında 4 farlı ürün üretilmektedir.

A B C D

Satış fiyatı 1 TL 0,5 TL 2 TL 3 TL

Birim maliyet 0,5 TL/Adet 0,3 TL/Adet 1,2 TL/Adet 1,5 TL/Adet Üretim ve sipariş

kapasitesi

1.000.000 adet/yıl

1.500.000 adet/yıl

800.000 adet/yıl

150.000 adet/yıl Sabit maliyet 1.000.000 TL

Buna göre;

a) Fabrikanın 4 ürüne göre BBN analizini yapınız b) Fabrikanın her bir ürün için BBN analizini yapınız

c) Fabrikanın her bir ürüne göre 100.000 TL net kar edebileceği ürün adetlerini bulunuz (t = % 20) d) Fabrikanın a şıkkında hesaplanan BB Noktasına göre çalışma kapasitesini belirleyiniz.

ÇÖZÜM

birim Qb

birim Qb

birim Qb

birim Qb

b

birim Qb

birim Qb

birim Qb

birim Qb

TL R

SO SO SO SO

ş TL Toplamsatı

DGO DGO DGO DGO

D C B A D C B A D C B A

D C B A

667 . 5 666 , 1 3 1000000

000 . 250 . 2 1 , 1 2 1000000

000 . 000 . 3 5 , 0 5 , 0 1000000

000 . 000 . 5 2 , 0 1 1000000 )

89659 3

/ 268977 118

, 0

* 2279463

479827 2

/ 959654 421

, 0

* 2279463

898108 5

, 0 / 449054 197

, 0

* 2279463

599499 1

/ 599499 263

, 0

* 2279463

2279463 )

118 , 0

* 5 , 0 421 , 0

* 6 , 0 197 , 0

* 6 , 0 263 , 0

* 5 , 0 ( 1

1000000 118 , 0 3800000 /

450000

421 , 0 3800000 /

1600000

197 , 0 3800000 /

750000

263 , 0 3800000 /

1000000

3800000 3

* 150000 2

* 800000 5

, 0

* 1500000 1

* 1000000

5 , 3 0

5 , 1

6 , 2 0

2 , 1

6 , 5 0 , 0

3 , 0

5 , 1 0

5 , 0

 



 



 



 



























 





 











































Fabrika ABCD ürünleri için yıl sonunda başabaş noktasına erişebilmesi için %60 kapasiteyle çalışması gerekmektedir.

77 , 59

% 5977 , 0 000 . 150 / 659 . 89

99 , 59

% 5999 , 0 000 . 800 / 827 . 479

87 , 59

% 5987 , 0 000 . 500 . 1 / 108 . 898

95 , 59

% 5995 , 0 000 . 000 . 1 / 499 . 599 )

000 . 750 5 , 1 3 / ) 000 . 000 . 1 125000 (

250 . 406 . 1 2 , 1 2 / ) 000 . 000 . 1 125000 (

000 . 625 . 5 3 , 0 5 , 0 / ) 000 . 000 . 1 125000 (

000 . 250 . 2 5 , 0 1 / ) 000 . 000 . 1 125000 (

125000 2

, 0 1 100000 1

)

yani D

yani C

yani B

yain A

d

birim Q

birim Q

birim Q

birim Q

t TL y z

c

ürünüiçin ürünüiçin ürünüiçin ürünüiçin karA karA karB karA

















































 

 

