KOCAELİ NİN SEKTÖREL GÖRÜNÜMÜ

(1)

i

Kocaeli Ticaret Odası

KOCAELİ’NİN SEKTÖREL GÖRÜNÜMÜ

HAZIRLAYANLAR

Mert ANLIPAK Figen DİLAVER Özlem TAŞKIR Ömer DİLER Kocaeli Ticaret Odası Kocaeli Ticaret Odası Kocaeli Ticaret Odası Kocaeli Ticaret Odası Genel Sekreter Yard. Genel Sekreter Yard Ekonomik Araştırma ve Belge Ekonomik Araştırma ve Belge

Servisi Şefi Servisi Memuru, Proje Koordinatörü

(2)

ii

(3)

iii

Kocaeli Ticaret Odası ÖNSÖZ

Kocaeli, ülkemiz ekonomisi açısından stratejik bir il olmakla beraber, ürettiği katma değer ile ülkemizin kalkınması ve büyümesine önemli katkıları bulunmaktadır. Vergi gelirleri, dış ticaret, sektörel zenginlik ve diğer birçok makro ekonomik veri de ilk sıralarda yer alan ilimizin, bu başarıyı elde etmesinde hangi sektörün ne denli payı olduğu bilgisine ise dağınık halde bulunan istatistiklerle ulaşılabilmektedir. Dolayısıyla söz konusu bilgiler kamuoyunca fazla bilinmemektedir. Bu farkındalık ile Odamız, T.C. Doğu Marmara Kalkınma Ajansı’nın 2012 yılı için açmış olduğu Doğrudan Faaliyet Desteği Mali Destek Programına “Kocaeli’nin Sektörel Görünümü” adlı projesi ile başvurmuş ve destek almaya hak kazanmıştır.

Söz konusu projemiz ile ilimizde faaliyet gösteren 15 temel sektör ile ilgili detaylı istatistiki araştırmalar yapılmış olup sektörün güncel durumu istatistikler ile ortaya çıkartılmıştır. İstihdam başta olmak üzere, ihracat, yatırım teşvikleri, yabancı sermaye yatırımları, enerji kullanımı ve kamu yatırımları ile birçok istatistik sektörel olarak incelenmiş ve sonuçları araştırma raporumuza aktarılmıştır. Söz konusu istatistiki araştırmalar neticesinde sektörler arası sıralama gerçekleştirilmiş olup sektörlerin kendi arasındaki konumu da Kocaeli’ye yaptıkları katkı açısından ortaya çıkartılmıştır.

Söz konusu istatistiki araştırmaların yanında sektörel toplantılar gerçekleştirilmiş ve sektörde faaliyet gösteren firmaların günümüzde yaşadığı sorunlar ortaya çıkartılmıştır. Özellikle üyelerimizin ve Kocaeli’deki firmaların sorunlarının tespiti ve çözüm önerilerinin üretilmesi için gerçekleştirilen toplantılar kapsamında, sektörlere ilişkin gelecek beklentileri de katılımcılar tarafından dile getirilmiştir.

İstatistiki araştırmalar ve sektörel toplantıların bir araya getirilmesiyle ortaya çıkan raporumuz, özellikle Kocaeli’nin sektörel anlamda durumunun ortaya çıkartılması açısından önemli bir yayın olmakla beraber, yerel ve ulusal bazdaki karar alıcılar tarafından Kocaeli’nin gelecek projeksiyonu oluşturulurken kaynak olarak kullanılabilecek niteliktedir. Kocaeli’ye yatırım yapmayı planlayan yerli ve yabancı yatırımcılar için de sektörel anlamda önemli bilgilerin derlendiği yayınımız, il bazında araştırma yapacak kişiler için önemli bir kaynak niteliğinde hazırlanmıştır.

Başta sektörel toplantılarımıza katılım gösterip projemize destek veren katılımcılarımız olmak üzere, projemizin gerçekleştirilmesini sağlayan yönetim kurulu üyelerimize, proje ekibine, personelimize ve değerli moderatörlerimize teşekkürlerimi iletmek isterim. Umuyorum ki ilimize değer katacak ve geleceği daha iyi planlamamız adına ışık tutacak benzer projeler artarak devam eder.

Saygılarımla, H. İBRAHİM KELEŞ KOCAELİ TİCARET ODASI YÖNETİM KURULU BAŞKANI

(4)

iv

(5)

v

Kocaeli Ticaret Odası SUNUŞ

Kocaeli’nin Sektörel Görünümü projesi, Kocaeli’de faaliyet gösteren ve Kocaeli ekonomisi için önemli olan 15 sektör ile ilgili detaylı istatistiki araştırmalar yapmak, sektörlerin istatistiki verilere göre sıralamasını kendi aralarında gerçekleştirmek ve sektörlerin Kocaeli’ye katkılarını, sektörler arası karşılaştırma yaparak, incelemek amacıyla hazırlanmıştır. Projenin bir diğer temel amacı ise, sektörel toplantılar gerçekleştirerek sektörlerin yaşadığı sorunları tespit etmek, söz konusu sorunlara yönelik çözüm önerileri üretmek ve geleceğe yönelik beklentileri öğrenmektir.

İstatistiki doneler, ilgili kurumlar ile yapılan yazışmalar ve gerçekleştirilen araştırmalar neticesinde resmi olarak elde edilmiş, elde edilen verilerin derlenmesi sonucunda ise analizler gerçekleştirilmiştir.

İstatistiki araştırmalar kapsamında istihdam araştırmaları, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığından elde edilen il ve ülke bazında dört basamaklı NACE kodu sınıflamasına göre çalışan ve firma sayılarının yıllar itibariyle elde edilmesi ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen dört basamaklı NACE kodları sektörel olarak gruplandırılarak çalışan ve firma sayıları sektörler itibariyle belirlenmiş ve karşılaştırmalı analize hazır hale getirilmiştir. İl bazında çalışan ve firma sayılarının sektörel olarak belirlenmesi ile beraber, sektörler arasında çalışan ve firma sayıları sıralaması gerçekleştirilmiş ve istihdam açısından Kocaeli’ye hangi sektörün ne kadar katkısı olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Aynı rakamlar Türkiye genelindeki sektörel rakamlar ile karşılaştırılmış olup, Kocaeli’deki sektörlerin Türkiye genelindeki konumu ve sektöre istihdam açısından katkısı bulunmuştur. Çalışan ve firma sayısı verileri kullanarak araştırılan bir diğer konu ise il bazında firma başına düşen çalışan sayısının sektörel dağılımı olmuştur.

Burada amaçlanan, sektörler itibariyle firma başına çalışan sayısını belirlemek ve sektörler arası istihdam verimliliğinin çalışan sayısı bakımından tespit etmektir.

İhracat, yatırım teşviki, yabancı sermaye yatırımı, elektrik ve doğalgaz kullanımı, IMKB’de işlem gören firmalar ve kamu yatırımlarının sektörel dağılımı için kullanılan istatistiklerin çoğu ham olarak elde edilmiştir ve Odamızca düzenlenmiştir. Sektörel ayrım yapılamayan istatistikler ise elde edildiği şekilde daha genel bir sektörel sınıflandırma yapılarak rapora eklenmiştir.

Sektörel toplantılar ise moderatörler aracılığıyla yönetilmiş ve katılımcıların her birine söz verilerek sektöre ilişkin yaşadıkları sorunları, sorunlarına yönelik çözüm önerileri ve geleceğe yönelik beklentilerinin iletilmesi talep edilmiştir. Söz konusu toplantılar esnasında dile getirilen konular, belirli başlıklar altında toplanarak raporumuza eklenmiştir.

Sonuç olarak, istatistiki kısımlardan oluşan 1. Bölüm ve sektörel toplantıların sonuçlarını içeren 2. Bölüm rapora eklenmiş ve kamuoyunun bilgisine sunulmak üzere hazırlanmıştır.

(6)

vi

(7)

vii

Kocaeli Ticaret Odası İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ... İİİ

SUNUŞ ... V

İÇİNDEKİLER ... Vİİ

TABLOLAR ... İX

GRAFİKLER ... Xİİ

KISALTMALAR ... XV

1.BÖLÜM: İSTATİSTİKLER ...1

1.1.İSTİHDAM ...1

1.2.İHRACAT ... 27

1.3.SEKTÖRLERİTİBARİYLEVERİLENTEŞVİKLER ... 33

1.4.SEKTÖRLERİTİBARİYLEYABANCISERMAYE ... 34

1.5.SEKTÖRLEREGÖREDOĞALGAZTÜKETİMLERİ(SM3) ... 36

1.6.KULLANICIGRUPLARINAGÖREYILLARİTİBARİYLEELEKTRİKENERJİSİTÜKETİMİ ... 37

1.7.SEKTÖRLERİTİBARİYLEİMKB’DEİŞLEMGÖRENFİRMALAR ... 38

1.8.SEKTÖRLEREGÖREYILLARİTİBARİYLEKAMUYATIRIMLARI ... 39

1.9.SEKTÖRLERİTİBARİYLETÜBİTAKDESTEĞİALANPROJEBİLGİLERİ ... 41

2.BÖLÜM: SEKTÖREL TOPLANTILAR ... 44

2.1.TURİZM ... 44

2.2.LOKANTAVEDİĞERYEMEİÇMEYERLERİ ... 48

2.3.MOBİLYA ... 50

2.4.ELEKTRİKVEELEKTRONİK ... 54

2.5.ÇİMENTOVETOPRAKÜRÜNLERİ ... 57

2.6.KİMYEVİMADDEVEMAMÜLLER ... 59

2.7.HAZIRGİYİMVEKONFEKSİYON ... 61

2.8.GIDA ... 64

2.9.MAKİNEVEYEDEKPARÇA ... 66

2.10.NAKLİYEVELOJİSTİK ... 69

2.11.SİGORTA ... 72

2.12.İNŞAAT ... 74

2.13.BİLİŞİM ... 76

2.14.OTOMOTİVVEYANSANAYİ ... 78

2.15.ANAMETALSANAYİ ... 81

KAYNAKÇA ... 85

EKLER A.PROJEEKİBİ ... 87

(8)

viii

(9)

ix

Kocaeli Ticaret Odası TABLOLAR

TABLO1:KOCAELİ’DEKİ15SEKTÖRÜNÇALIŞANSAYILARINAGÖREDAĞILIMI ... 2 TABLO2:KOCAELİ’DEKİ15SEKTÖRÜNFİRMASAYILARINAGÖREDAĞILIMI ... 3 TABLO3:KOCAELİVETÜRKİYE’DETURİZMSEKTÖRÜNDEKİÇALIŞANVE

FİRMASAYILARININYILLAR İTİBARİYLEDAĞILIMI ... 4 TABLO4:KOCAELİVETÜRKİYE’DELOKANTAVEDİĞERYEMEİÇMEYERLERİ

SEKTÖRÜNDEKİ ÇALIŞANVEFİRMASAYILARININYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI ... 6 TABLO5:KOCAELİVETÜRKİYE’DEMOBİLYASEKTÖRÜNDEKİÇALIŞANVE

FİRMASAYILARININYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI ... 7 TABLO6:KOCAELİVETÜRKİYE’DEELEKTRİKVEELEKTRONİKSEKTÖRÜNDEKİ

ÇALIŞANVE FİRMASAYILARININYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI ... 9 TABLO7:KOCAELİVETÜRKİYE’DEÇİMENTOVETOPRAKÜRÜNLERİ

SEKTÖRÜNDEKİ ÇALIŞANVEFİRMASAYILARININYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI ... 10 TABLO8:KOCAELİVETÜRKİYE’DEKİMYEVİMADDEVEMAMULLER

SEKTÖRÜNDEKİ ÇALIŞANVEFİRMASAYILARININYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI ... 12 TABLO9:KOCAELİVETÜRKİYE’DE.HAZIRGİYİMVEKONFEKSİYON

SEKTÖRÜNDEKİ ÇALIŞANVEFİRMASAYILARININYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI ... 13 TABLO10:KOCAELİVETÜRKİYE’DEGIDAMADDELERİTİCARETİSEKTÖRÜNDEKİ

ÇALIŞANVEFİRMASAYILARININYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI ... 15 TABLO11:KOCAELİVETÜRKİYE’DEMAKİNEVEYEDEKPARÇASEKTÖRÜNDEKİ

ÇALIŞANVEFİRMASAYILARININYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI ... 16 TABLO12:KOCAELİVETÜRKİYE’DENAKLİYEVELOJİSTİKSEKTÖRÜNDEKİ

ÇALIŞANVEFİRMASAYILARININYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI ... 18 TABLO13:KOCAELİVETÜRKİYE’DESİGORTASEKTÖRÜNDEKİÇALIŞANVE

FİRMASAYILARININYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI ... 19 TABLO14:KOCAELİVETÜRKİYE’DEİNŞAATSEKTÖRÜNDEKİÇALIŞANVE

FİRMASAYILARININYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI ... 21 TABLO15:KOCAELİVETÜRKİYE’DEBİLİŞİMSEKTÖRÜNDEKİÇALIŞANVE

FİRMASAYILARININYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI ... 22 TABLO16:KOCAELİVETÜRKİYE’DEOTOMOTİVVEYANSANAYİSEKTÖRÜNDEKİ

ÇALIŞANVEFİRMASAYILARININYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI ... 24 TABLO17:KOCAELİVETÜRKİYE’DEANAMETALSANAYİSEKTÖRÜNDEKİ

ÇALIŞANVEFİRMASAYILARININYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI ... 25 TABLO18-YILLARVESEKTÖRLERİTİBARİYLEİHRACAT ... 27

(10)

x

TABLO19-SEKTÖRLERİTİBARİYLEVERİLENTEŞVİKBELGESİSAYILARIVEYATIRIMTUTARLARI ... 33

TABLO20-YATIRIMTUTARIBAZINDAENÇOKTEŞVİKALANSEKTÖRLER ... 33

TABLO21-2011YILIİTİBARİYLEKOCAELİ’DEKİYABANCISERMAYELİŞİRKETLERİN SEKTÖRBAZINDADAĞILIMI ... 35

TABLO22-2011YILIİTİBARİYLEKOCAELİ’DEKİYABANCISERMAYELİŞİRKETLERİN ÜLKEBAZINDADAĞILIMI ... 36

TABLO23- SEKTÖRLEREGÖREDOĞALGAZTÜKETİMLERİ(SM3) ... 36

TABLO24- 2005-2011YILLARIARASIKULLANICIGRUPLARINAGÖREELEKTRİK ENERJİSİTÜKETİMİVEDAĞILIMI ... 37

TABLO25- İMKB’DEİŞLEMGÖRENFİRMALARINSEKTÖRELDAĞILIMI ... 38

TABLO26- 2005YILISEKTÖRLEREGÖREKAMUYATIRIMLARI ... 39

TABLO33- 2005-2011YILLARIARASIOTOMOTİVSEKTÖRÜVERİLERİ ... 42

TABLO34- 2005-2011YILLARIARASIKİMYASEKTÖRÜVERİLERİ ... 42

TABLO35- 2005-2011YILLARIARASIMAKİNEİMALATSEKTÖRÜVERİLERİ ... 42

TABLO36- 2005-2011YILLARIARASIGIDASEKTÖRÜVERİLERİ ... 42

TABLO37- 2005-2011YILLARIARASIELEKTRİK-ELEKTRONİKSEKTÖRÜVERİLERİ ... 43

TABLO38- 2005-2011YILLARIARASIANAMETALSANAYİSEKTÖRÜVERİLERİ ... 43

TABLO39- 2005-2011YILLARIARASIÇİMENTOVETOPRAKÜRÜNLERİSEKTÖRÜVERİLERİ... 43

TABLO40- 2005-2011YILLARIARASIBİLİŞİMSEKTÖRÜVERİLERİ ... 43

(11)

xi

(12)

xii

Kocaeli Ticaret Odası GRAFİKLER

GRAFİK 1 - KOCAELİ’DEKİ 15 SEKTÖRE AİT ÇALIŞAN SAYILARININ, TÜRKİYE

GENELİNDEKİAYNISEKTÖRDEÇALIŞANSAYILARITOPLAMINAORANI(%) ... 1 GRAFİK 2: KOCAELİ’DEKİ 15 SEKTÖRE AİT FİRMA SAYILARININ, TÜRKİYE

GENELİNDEKİAYNISEKTÖRDEÇALIŞANSAYILARITOPLAMINAORANI(%)I ... 2 GRAFİK3:KOCAELİ’DEKİ15SEKTÖRÜNÇALIŞANSAYILARINAGÖREORANSALDAĞILIMI ... 3 GRAFİK4:KOCAELİ’DEKİ15SEKTÖRÜNFİRMASAYILARINAGÖREORANSALDAĞILIMI ... 4 GRAFİK 5: KOCAELİ’DE TURİZM SEKTÖRÜ ÇALIŞAN VE FİRMA SAYISININ

YILLARİTİBARİYLEARTIŞ/AZALIŞORANLARI(%) ... 5 GRAFİK 6: TURİZM SEKTÖRÜNDE KOCAELİ’DEKİ ÇALIŞAN VE FİRMA SAYININ

TÜRKİYE’DEKİÇALIŞANVEFİRMASAYISINAORANI’NINYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI(%) ... 5 GRAFİK 7: KOCAELİ’DE LOKANTA VE DİĞER YEME İÇME YERLERİ SEKTÖRÜ

ÇALIŞANVEFİRMASAYISININYILLARİTİBARİYLEARTIŞORANLARI(%) ... 6 GRAFİK 8: LOKANTA VE DİĞER YEME İÇME YERLERİ SEKTÖRÜNDE KOCAELİ’DEKİ ÇALIŞAN VE

FİRMASAYININTÜRKİYE’DEKİÇALIŞANVEFİRMASAYISINAORANI’NINYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI(%) ... 7 GRAFİK9:KOCAELİ’DEMOBİLYASEKTÖRÜÇALIŞANVEFİRMASAYISININ

YILLARİTİBARİYLEARTIŞORANLARI(%) ... 8 GRAFİK 10: MOBİLYA SEKTÖRÜNDE KOCAELİ’DEKİ ÇALIŞAN VE FİRMA SAYININ TÜRKİYE’DEKİ

ÇALIŞANVEFİRMASAYISINAORANI’NINYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI(%) ... 8 GRAFİK 11: KOCAELİ’DE ELEKTRİK VE ELEKTRONİK SEKTÖRÜ ÇALIŞAN VE FİRMA

SAYISININYILLARİTİBARİYLEARTIŞORANLARI(%) ... 9 GRAFİK 12: ELEKTRİK VE ELEKTRONİK SEKTÖRÜNDE KOCAELİ’DEKİ ÇALIŞAN VE FİRMA

SAYININTÜRKİYE’DEKİÇALIŞANVEFİRMASAYISINAORANI’NINYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI(%) ... 10 GRAFİK 13: KOCAELİ’DE ÇİMENTO VE TOPRAK ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ ÇALIŞAN VE FİRMA

SAYISININYILLARİTİBARİYLEARTIŞORANLARI(%) ... 11 GRAFİK 14: ÇİMENTO VE TOPRAK ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜNDE KOCAELİ’DEKİ ÇALIŞAN VE FİRMA

SAYININTÜRKİYE’DEKİÇALIŞANVEFİRMASAYISINAORANI’NINYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI(%) ... 11 GRAFİK 15: KOCAELİ’DE KİMYEVİ MADDE VE MAMULLER SEKTÖRÜ ÇALIŞAN VE FİRMA

SAYISININYILLARİTİBARİYLEARTIŞORANLARI(%) ... 12 GRAFİK 16: KİMYEVİ MADDE VE MAMULLER SEKTÖRÜNDE KOCAELİ’DEKİ ÇALIŞAN VE FİRMA

SAYININTÜRKİYE’DEKİÇALIŞANVEFİRMASAYISINAORANI’NINYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI(%) ... 13 GRAFİK 17: KOCAELİ’DE HAZIR GİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ ÇALIŞAN VE

FİRMASAYISININYILLARİTİBARİYLEARTIŞORANLARI(%) ... 14

(13)

xiii

Kocaeli Ticaret Odası GRAFİK 18: HAZIR GİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜNDE KOCAELİ’DEKİ ÇALIŞAN VE FİRMA

SAYININ TÜRKİYE’DEKİ ÇALIŞAN VE FİRMA SAYISINA ORANI’NIN YILLAR İTİBARİYLE DAĞILIMI (%) ... 14 GRAFİK19:KOCAELİ’DETURİZMSEKTÖRÜÇALIŞANVEFİRMASAYISININ

YILLARİTİBARİYLEARTIŞORANLARI(%) ... 15 GRAFİK 20: TURİZM SEKTÖRÜNDE KOCAELİ’DEKİ ÇALIŞAN VE FİRMA SAYININ

TÜRKİYE’DEKİÇALIŞANVEFİRMASAYISINAORANI’NINYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI(%) ... 16 GRAFİK 21: KOCAELİ’DE MAKİNE VE YEDEK PARÇA SEKTÖRÜ ÇALIŞAN VE FİRMA

SAYISININYILLARİTİBARİYLEARTIŞORANLARI(%) ... 17 GRAFİK 22: MAKİNE VE YEDEK PARÇA SEKTÖRÜNDE KOCAELİ’DEKİ ÇALIŞAN VE FİRMA

SAYININ TÜRKİYE’DEKİ ÇALIŞAN VE FİRMA SAYISINA ORANI’NIN YILLAR İTİBARİYLE DAĞILIMI (%) ... 17 GRAFİK 23: KOCAELİ’DE NAKLİYE VE LOJİSTİK SEKTÖRÜ ÇALIŞAN VE FİRMA

SAYISININYILLARİTİBARİYLEARTIŞORANLARI(%) ... 18 GRAFİK 24: NAKLİYE VE LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE KOCAELİ’DEKİ ÇALIŞAN VE FİRMA

SAYININTÜRKİYE’DEKİÇALIŞANVEFİRMASAYISINAORANI’NINYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI(%) ... 19 GRAFİK25:KOCAELİ’DESİGORTASEKTÖRÜÇALIŞANVEFİRMASAYISININ

YILLARİTİBARİYLEARTIŞORANLARI(%) ... 20 GRAFİK 26: SİGORTA SEKTÖRÜNDE KOCAELİ’DEKİ ÇALIŞAN VE FİRMA SAYININ

TÜRKİYE’DEKİÇALIŞANVEFİRMASAYISINAORANI’NINYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI(%) ... 20 GRAFİK27:KOCAELİ’DEİNŞAATSEKTÖRÜÇALIŞANVEFİRMASAYISININ

YILLARİTİBARİYLEARTIŞORANLARI(%) ... 21 GRAFİK 28: İNŞAAT SEKTÖRÜNDE KOCAELİ’DEKİ ÇALIŞAN VE FİRMA SAYININ

TÜRKİYE’DEKİÇALIŞANVEFİRMASAYISINAORANI’NINYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI(%) ... 22 GRAFİK29:KOCAELİ’DEBİLİŞİMSEKTÖRÜÇALIŞANVEFİRMASAYISININ

YILLARİTİBARİYLEARTIŞORANLARI(%) ... 23 GRAFİK 30: BİLİŞİM SEKTÖRÜNDE KOCAELİ’DEKİ ÇALIŞAN VE FİRMA SAYININ

TÜRKİYE’DEKİÇALIŞANVEFİRMASAYISINAORANI’NINYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI(%) ... 23 GRAFİK 31: KOCAELİ’DE OTOMOTİV VE YAN SANAYİ SEKTÖRÜ ÇALIŞAN VE

FİRMASAYISININYILLARİTİBARİYLEARTIŞORANLARI(%) ... 24 GRAFİK 32: OTOMOTİV VE YAN SANAYİ SEKTÖRÜNDE KOCAELİ’DEKİ ÇALIŞAN VE FİRMA

SAYININ TÜRKİYE’DEKİ ÇALIŞAN VE FİRMA SAYISINA ORANI’NIN YILLAR İTİBARİYLE DAĞILIMI (%) ... 25 GRAFİK 33: KOCAELİ’DE ANA METAL SANAYİ SEKTÖRÜ ÇALIŞAN VE FİRMA

SAYISININYILLARİTİBARİYLEARTIŞORANLARI(%) ... 26 GRAFİK 34: ANA METAL SANAYİ SEKTÖRÜNDE KOCAELİ’DEKİ ÇALIŞAN VE FİRMA

SAYININTÜRKİYE’DEKİÇALIŞANVEFİRMASAYISINAORANI’NINYILLARİTİBARİYLEDAĞILIMI(%) ... 26

(14)

xiv

GRAFİK35-YILLARİTİBARİYLEANAMETALSANAYİİHRACATI ... 28

GRAFİK36-YILLARİTİBARİYLEÇİMENTOVETOPRAKÜRÜNLERİSEKTÖRÜİHRACATI ... 28

GRAFİK37-YILLARİTİBARİYLEELEKTRİK-ELEKTRONİKSEKTÖRÜİHRACATI ... 29

GRAFİK38-YILLARİTİBARİYLEGIDAMADDELERİTİCARETİİHRACATI ... 29

GRAFİK39-YILLARİTİBARİYLEHAZIRGİYİMSEKTÖRÜİHRACATI ... 30

GRAFİK40-YILLARİTİBARİYLEKİMYEVİMADDEVEMAMULLERİSEKTÖRÜİHRACATI ... 31

GRAFİK41-YILLARİTİBARİYLEMAKİNEVEYEDEKPARÇASEKTÖRÜİHRACATI ... 31

GRAFİK42-YILLARİTİBARİYLEOTOMOTİVVEYANSANAYİİHRACATI ... 32

GRAFİK43-YILLARİTİBARİYLETÜMSEKTÖRLERDEKİTOPLAMİHRACAT ... 32

GRAFİK44-YATIRIMTUTARIBAZINDAENÇOKTEŞVİKALANSEKTÖRLERİNDAĞILIMI(%) ... 34

GRAFİK45- KOCAELİ’DEYILLARİTİBARİYLETOPLAMELEKTRİKENERJİSİTÜKETİMİ ... 38

GRAFİK46- İMKB’DAİŞLEMGÖRENFİRMALARINSEKTÖRELDAĞILIMI(%) ... 38

GRAFİK47- KOCAELİ’DEYILLARİTİBARİYLEKAMUYATIRIMLARI ... 39

(15)

xv

Kocaeli Ticaret Odası KISALTMALAR

AB Avrupa Birliği

AR-GE Araştırma Geliştirme

AVM Alışveriş Merkezi

DASK Doğal Afet Sigortaları Kurumu

DKH Doğrudan Kamu Harcamaları

DTÖ Dünya Ticaret Örgütü

İMKB İstanbul Menkul Kıymetler Borsası

İTKİB İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri İZGAZ-GDF SUEZ İzmit Gaz Dağıtım Sanayi ve Ticaret A. Ş.

KDV Katma Değer Vergisi

KOBİ Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler

KOTO Kocaeli Ticaret Odası

NACE Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması

(Nomenclature des Activités Économiques dans la Communauté Européenne)

ÖTV Özel Tüketim Vergisi

SEDAŞ Sakarya Elektrik Dağıtım A.Ş.

SGK T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı

TEYDEB Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı

TİM Türkiye İhracatçılar Meclisi

TOKİ Toplu Konut İdaresi

TÜBİTAK Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu TÜPRAŞ Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.

(16)

xvi

(17)

1

Kocaeli Ticaret Odası 1. BÖLÜM

İSTATİSTİKLER

1.1. İSTİHDAM

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığından edinilen verilere göre Kocaeli’deki toplam sigortalı çalışan sayısı 2011’in son dönemi itibariyle 389 bin 350 kişi olmaktadır. Yine aynı dönem itibariyle firma sayısı incelendiğinde, 34 bin 350 firmanın faaliyet göstermektedir. Firma başına düşen çalışan sayısı incelendiğinde ise bu rakamın Kocaeli için 11,33 kişi olduğu görülmektedir. Aynı rakamlar, aynı dönemler itibariyle Türkiye geneli için incelendiğinde kayıtlı toplam çalışan sayısının 11 milyon 717 bin 822 kişi olduğu, buna karşın kayıtlı firma sayısının ise 1 milyon 445 bin 722 olduğu bilinmektedir. Firma başına düşen çalışan sayısı Türkiye geneli için incelendiğinde ise bir firmaya 8,1 çalışanın düştüğü görülmektedir.

Türkiye ve Kocaeli’nin verileri karşılaştırıldığında, Kocaeli’de firma başına düşen çalışan sayısı, Türkiye genelinden 3,23 kişi fazla olduğu görülmektedir. Toplam kayıtlı çalışan sayısı olarak bakıldığında ise Kocaeli’nin, Türkiye toplam çalışan sayısının %3,32’sini istihdam ettiği, buna karşın toplam firmaların ise %2,38’inin Kocaeli’de faaliyet gösterdiği görülmektedir.

2011 yılı adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçlarına göre Türkiye toplam nüfusunun 74 milyon 724 bin 269 kişi olup, Kocaeli’nin nüfusu 1 milyon 601 bin 720 kişidir. Bu noktadan bakıldığında Kocaeli’nin, Türkiye toplam nüfusunun %2,14’ünü barındırmakta olduğu, çalışan sayısı olarak ise Türkiye genelinin %3,32’sini istihdam ettiği, kısacası nüfusun istihdam edilmesi açısından önemli bir başarı yakaladığı görülmektedir.

Kocaeli’nin ve Türkiye’nin çalışan ve firma sayısı analizine, sektörler itibariyle devam edilecek olup özet bir tablo çalışanlar ve firmalar için aşağıda verilmiştir. Grafik 1, detaylı incelendiğinde Kocaeli’deki 15 sektöre ait çalışan sayılarının, Türkiye genelindeki aynı sektörde çalışan sayıları toplamına oranının verildiği görülmektedir.

Sektörler arasında kimyevi madde ve mamulleri sektörü 15 sektör arasında 1. Sırada yer almaktadır. Kocaeli’de Kimyevi madde ve mamuller sektöründe çalışanlar Türkiye genelinde aynı sektörde çalışanların toplamının

%11,02’sini oluşturmaktadır. Kimyevi madde ve mamuller sektörünü otomotiv ve yan sanayi %9,86 ile izlemekte olup; ana metal sanayi %8,8, makine ve yedek parça %4,93, elektrik ve elektronik %4,49, nakliye ve lojistik 4,16, bilişim %3,20, lokanta ve diğer yeme içme yerleri %3,17, inşaat %3,06, mobilya %2,57, gıda maddeleri ticareti

%2,45, çimento ve toprak ürünleri %2,37, sigorta %1,73, turizm %0,97, hazır giyim ve konfeksiyon %0,86 ve diğer sektörler %2,69 olarak gerçekleşmiştir.

Grafik 1 - Kocaeli’deki 15 Sektöre Ait Çalışan Sayılarının, Türkiye Genelindeki Aynı Sektörde Çalışan Sayıları Toplamına Oranı (%)

Kaynak: SGK Başkanlığından Temin Edilen Veriler KOTO tarafından derlenmiştir.

(18)

2

Kocaeli Ticaret Odası Grafik 2 detaylı incelendiğinde ise Kocaeli’deki 15 sektöre ait firma sayılarının, Türkiye genelindeki aynı sektörde faaliyet gösteren firma sayıları toplamına oranının verildiği görülmektedir. Sektörler arasında ana metal sanayi sektörü 15 sektör arasında 1. sırada yer almaktadır. Kocaeli’de ana metal sanayi sektöründe faaliyet gösteren firmalar Türkiye genelinde aynı sektörde faaliyet gösteren firmaların toplamının %4,62’sini oluşturmaktadır. Ana metal sanayi sektörünü otomotiv ve yan sanayi %3,51 ile izlemekte olup diğer sektörler sırasıyla: Kimyevi madde ve mamulleri sektörü %3,44, inşaat %3,4, nakliye ve lojistik %3,06, elektrik ve elektronik 3,05, lokanta ve diğer yeme içme yerleri %2,59, bilişim %2,56, makine ve yedek parça %3,06, çimento ve toprak ürünleri %2,33, gıda maddeleri ticareti %2,3, sigorta %2,11, mobilya %2,04, turizm %1,29, hazır giyim ve konfeksiyon %1,08 ve diğer sektörler %2,02 olmaktadır.

Grafik 2: Kocaeli’deki 15 Sektöre Ait Firma Sayılarının, Türkiye Genelindeki Aynı Sektörde Çalışan Sayıları Toplamına Oranı (%)

Tablo 1: Kocaeli’deki 15 Sektörün Çalışan Sayılarına Göre Dağılımı

ÇALIŞAN SAYILARININ SEKTÖREL DAĞILIMI 2011

ANA METAL SANAYİ 47.371

İNŞAAT 43.537

NAKLİYE VE LOJİSTİK 31.196

KİMYEVİ MADDE VE MAMÜLLER 27.099

OTOMOTİV VE YAN SANAYİ 24.396

GIDA MADDELERİ TİCARETİ 19.076

LOKANTA VE DİĞER YEME İÇME YERLERİ 10.969

ELEKTRİK - ELEKTRONİK 9.949

MAKİNE VE YEDEK PARÇA 8.695

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON 7.817

ÇİMENTO VE TOPRAK ÜRÜNLERİ 7.297

MOBİLYA 5.332

BİLİŞİM 4.274

TURİZM 1.983

SİGORTA 904

DİĞER 139.354

15 SEKTÖR TOPLAM 249.895

TOPLAM 389.249

Kaynak: SGK Başkanlığından temin edilen veriler KOTO tarafından derlenmiştir.

Kocaeli’de faaliyet gösteren 15 sektör için çalışan sayılarına göre dağılım incelendiğinde, 2011 yılı sonunda 47 bin 371 kişi ve %12,17’lik oran ile ana metal sanayi birinci sırada yer almaktadır. Ana metal sanayini 43 bin 537 kişi ile inşaat sektörü %11,18’lik oran ile takip ederken, üçüncü sırada nakliye ve lojistik sektörü 31 bin 196 kişi ve %8,01 oran ile takip etmektedir. Diğer sektörler ise tablo 1’de görüldüğü üzere rakamsal ve grafik 3’de ise oransal olarak sıralanmaktadır.

(19)

3

Kocaeli Ticaret Odası Grafik 3: Kocaeli’deki 15 Sektörün Çalışan Sayılarına Göre Oransal Dağılımı (%)

Tablo 2: Kocaeli’deki 15 Sektörün Firma Sayılarına Göre Dağılımı

FİRMA SAYISININ SEKTÖREL DAĞILIMI 2011

İNŞAAT 5.201

NAKLİYE VE LOJİSTİK 3.831

GIDA MADDELERİ TİCARETİ 2.888

ANA METAL SANAYİ 1.680

LOKANTA VE DİĞER YEME İÇME YERLERİ 1.451

OTOMOTİV VE YAN SANAYİ 1.302

HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON 1.136

MOBİLYA 677

ELEKTRİK - ELEKTRONİK 669

KİMYEVİ MADDE VE MAMÜLLER 575

BİLİŞİM 479

MAKİNE VE YEDEK PARÇA 439

ÇİMENTO VE TOPRAK ÜRÜNLERİ 417

SİGORTA 245

TURİZM 243

DİĞER 13.117

15 SEKTÖR TOPLAM 21.233

TOPLAM 34.350

Kocaeli’de faaliyet gösteren 15 sektör için firma sayılarına göre dağılım incelendiğinde, 2011 yılı sonunda 5 bin 201 kişi ve%15,14’lük oran ile İnşaat sektörü birinci sırada yer almaktadır. İnşaat sektörünü 3 bin 831 kişi ve

%11,15’lik oran ile nakliye ve lojistik sektörü takip ederken üçüncü sırada gıda maddeleri ticareti sektörü 2 bin 888 kişi ve %8,41’lik oran ile takip etmektedir. Diğer sektörler ise tablo 2’de görüldüğü üzere rakamsal ve grafik 4’de ise oransal olarak sıralanmaktadır.

(20)

4

Kocaeli Ticaret Odası Grafik 4: Kocaeli’deki 15 Sektörün Firma Sayılarına Göre Oransal Dağılımı

TURİZM

Tablo 3: Kocaeli ve Türkiye’de Turizm Sektöründeki Çalışan ve Firma Sayılarının Yıllar İtibariyle Dağılımı

Kocaeli’de Turizm sektörünün istihdam ve firma yapıları yıllar itibariyle incelendiğinde çalışan sayısının 2007 ve 2008 küresel kriz dönemlerinde azaldığı, diğer dönemlerde ise artarak büyüdüğü Tablo 3’de gözlemlenmektedir. 2011 yılı itibariyle bakıldığında sektörde 1.983 kişinin istihdam edildiği görülmekte olup, Türkiye genelinde ise 204.284 kişinin çalıştığı görülmektedir. 2011 yılı itibariyle oranlama yapıldığında ise Kocaeli’de Turizm sektörü çalışanlarının, Türkiye toplamının %0,97’si kadarı olduğu görülmektedir. Kocaeli’deki çalışan sayısı açısından bakıldığında turizm sektörü 15 sektör arasında 14. sırada yer almaktadır ve Kocaeli’deki kayıtlı istihdamın %0,51’ini istihdam etmektedir.

KOCAELİ TÜRKİYE KOCAELİ TÜRKİYE

KOCAELİ/

TÜRKİYE ÇALIŞAN ORANI (%)

KOCAELİ/

TÜRKİYE FİRMA ORANI (%) ÇALIŞAN

SAYISI

FİRMA SAYISI

ÇALIŞAN SAYISI

ÇALIŞAN ARTIŞI

(%)

FİRMA ARTIŞI (%)

(%)

FİRMA ARTIŞI (%)

2005 794 79 70.797 6.345 1,12 1,25

2006 901 86 77.833 7.580 13,48 8,86 9,94 19,46 1,16 1,13

2007 883 95 85.236 8.157 -2,00 10,47 9,51 7,61 1,04 1,16

2008 867 103 89.438 9.154 -1,81 8,42 4,93 12,22 0,97 1,13

2009 1.030 130 108.148 10.747 18,80 26,21 20,92 17,40 0,95 1,21 2010 1.906 242 181.050 17.279 85,05 86,15 67,41 60,78 1,05 1,40 2011 1.983 243 204.284 18.857 4,04 0,41 12,83 9,13 0,97 1,29

(21)

5

Kocaeli Ticaret Odası Grafik 5: Kocaeli’de Turizm Sektörü Çalışan ve Firma sayısının Yıllar İtibariyle Artış/Azalış Oranları (%)

Firma bazında sektör incelendiğinde ise firma sayısının kriz dönemlerinde de artış gösterdiği ve 2011 sonu itibariyle 243 firmanın olduğu görülmektedir. Türkiye geneline bakıldığında 2011 sonu itibariyle turizm sektöründe 18.857 firmanın faaliyet gösterdiği görülmekte olup, sektörde Kocaeli’deki firma sayının Türkiye’deki turizm sektörü Toplam firma sayısının %1,29’u kadar olduğu anlaşılmaktadır. Kocaeli’deki firma sayısı olarak 15 sektör arasındaki sıralama incelendiğinde turizm, 243 işletme ile 15. Sırada yer alırken, Kocaeli’deki toplam kayıtlı firmaların %0,71 kadarı turizm sektöründedir.

Grafik 6: Turizm Sektöründe Kocaeli’deki Çalışan ve Firma Sayının Türkiye’deki Çalışan ve Firma Sayısına Oranı’nın Yıllar İtibariyle Dağılımı (%)

Turizm sektöründe Kocaeli için firma başına düşen çalışan sayısı incelendiğinde, bir firmanın 8,16 kişi istihdam ettiği görülmektedir. Firma başına 8,16 çalışan ile turizm sektörü Kocaeli’deki 15 sektör arasında 9.

sırada bulunmaktadır.

(22)

6

LOKANTA VE DİĞER YEME İÇME YERLERİ

Tablo 4: Kocaeli ve Türkiye’de Lokanta ve Diğer Yeme İçme Yerleri Sektöründeki Çalışan ve Firma Sayılarının Yıllar İtibariyle Dağılımı

Kocaeli’de lokanta ve diğer yeme içme yerleri sektörünün istihdam ve firma yapıları yıllar itibariyle incelendiğinde, çalışan ve firma sayısının sürekli artarak büyüdüğü Tablo 4’den gözlemlenmektedir. 2011 yılı itibariyle bakıldığında sektörde 10.969 kişinin istihdam edildiği görülmekte olup, Türkiye genelinde ise 345.999 kişi çalışmaktadır. Oranlama yapıldığında ise Kocaeli’de söz konusu sektörde çalışanların, Türkiye toplam Lokanta ve Diğer Yeme İçme Yerleri çalışanlarının %3,17’si kadarı olduğu 2011 yılı itibariyle görülmektedir. Kocaeli’de 15 sektörün çalışan sayısı sıralaması içerisinde lokanta ve diğer yeme içme yerleri sektörü 9. Sırada yer alırken Kocaeli’deki kayıtlı istihdamın %2,82’si söz konusu sektörde istihdam edilmektedir.

Grafik 7: Kocaeli’de Lokanta ve Diğer Yeme İçme Yerleri Sektörü Çalışan ve Firma sayısının Yıllar İtibariyle Artış Oranları (%)

Firma bazında sektör incelendiğinde ise firma sayısının, çalışan sayılarında olduğu gibi düzenli bir artış gösterdiği ve 2011 sonu itibariyle 1.451 firmanın faaliyet gösterdiği görülmektedir. Türkiye geneline bakıldığında 2011 sonu itibariyle Lokanta ve Diğer Yeme İçme Yerleri sektöründe 56.043 firmanın faaliyet gösterdiği görülmekte olup, sektörde Kocaeli’deki firma sayının Türkiye’deki Toplam firma sayısına oranı %2,59 olmaktadır.

KOCAELİ TÜRKİYE KOCAELİ TÜRKİYE KOCAELİ/

TÜRKİYE ÇALIŞAN ORANI

(%)

KOCAELİ/

SAYISI

(%)

FİRMA ARTIŞI (%)

(%)

FİRMA ARTIŞI (%)

2005 1.697 94 41.003 4.106 4,14 2,29

2006 2.004 121 51.471 5.180 18,09 28,72 25,53 26,16 3,89 2,34 2007 2.316 140 61.213 6.467 15,57 15,70 18,93 24,85 3,78 2,16 2008 2.871 252 83.626 11.022 23,96 80,00 36,61 70,43 3,43 2,29 2009 4.441 508 141.375 21.261 54,68 101,59 69,06 92,90 3,14 2,39 2010 8.942 1.292 299.715 49.631 101,35 154,33 112,00 133,44 2,98 2,60 2011 10.969 1.451 345.999 56.043 22,67 12,31 15,44 12,92 3,17 2,59

(23)

7

Kocaeli Ticaret Odası Kocaeli’de firma sayısı olarak 15 sektör arasındaki sıralama incelendiğinde, lokanta ve diğer yeme içme yerleri sektörü 1.451 işletme ile 5. sırada yer alırken, Kocaeli’deki toplam kayıtlı firmaların %4,22’si söz konusu sektördedir.

Grafik 8: Lokanta ve Diğer Yeme İçme Yerleri Sektöründe Kocaeli’deki Çalışan ve Firma Sayının Türkiye’deki Çalışan ve Firma Sayısına Oranı’nın Yıllar İtibariyle Dağılımı (%)

Lokanta ve diğer yeme içme yerleri sektöründe Kocaeli için firma başına düşen çalışan sayısı incelendiğinde, bir firmanın 7,56 kişi istihdam ettiği görülmektedir. Firma başına 7,56 çalışan ile lokanta ve diğer yeme içme yerleri sektörü Kocaeli’deki 15 sektör arasında 12. sırada bulunmaktadır.

MOBİLYA

Tablo 5: Kocaeli ve Türkiye’de Mobilya Sektöründeki Çalışan ve Firma Sayılarının Yıllar İtibariyle Dağılımı

Kocaeli’de mobilya sektörünün istihdam ve firma yapıları yıllar itibariyle incelendiğinde, çalışan sayısının 2008 yılında düştüğü fakat diğer tüm yıllarda artış gösterdiği Tablo 5’de görülmektedir. 2011 yılı itibariyle bakıldığında sektörde Kocaeli bazında 5.332 kişinin istihdam edildiği görülmekte olup, Türkiye genelinde ise 207.836 kişi çalışmaktadır. Kocaeli’deki çalışan sayısı Türkiye geneli ile karşılaştırıldığında, Kocaeli’de söz konusu sektörde çalışanların, Türkiye toplam mobilya sektörü çalışanlarının %2,57’si kadarı olduğu 2011 yılı itibariyle

(%)

KOCAELİ/

SAYISI

(%)

FİRMA ARTIŞI (%)

(%)

FİRMA ARTIŞI (%)

2005 2.388 298 102.132 15.861 2,34 1,88

2006 3.391 339 122.143 17.783 42,00 13,76 19,59 12,12 2,78 1,91 2007 3.636 367 124.636 18.168 7,23 8,26 2,04 2,16 2,92 2,02 2008 3.130 405 124.298 19.374 -13,92 10,35 -0,27 6,64 2,52 2,09 2009 3.243 435 129.154 21.121 3,61 7,41 3,91 9,02 2,51 2,06 2010 4.419 629 181.009 30.281 36,26 44,60 40,15 43,37 2,44 2,08 2011 5.332 677 207.836 33.241 20,66 7,63 14,82 9,78 2,57 2,04

(24)

8

Kocaeli Ticaret Odası görülmektedir. Kocaeli’de, 15 sektörün çalışan sayısı sıralaması içerisinde mobilya sektörü 5.332 çalışan ile 12.

Sırada yer alırken Kocaeli’deki kayıtlı istihdamın %1,37’si söz konusu sektörde istihdam edilmektedir.

Grafik 9: Kocaeli’de Mobilya Sektörü Çalışan ve Firma sayısının Yıllar İtibariyle Artış Oranları (%)

Firma bazında sektör incelendiğinde ise firma sayısının düzenli bir artış gösterdiği ve 2011 sonu itibariyle 677 firmanın faaliyet gösterdiği görülmektedir. Türkiye geneline bakıldığında 2011 sonu itibariyle mobilya sektöründe 33.241 firmanın faaliyet gösterdiği görülmekte olup, sektörde Kocaeli’deki firma sayının Türkiye’deki Toplam firma sayısına oranı %2,04 olmaktadır. Kocaeli’deki firma sayısının 15 sektör arasındaki sıralaması incelendiğinde, mobilya sektörünün 677 işletme ile 8. sırada yer aldığı görülmekte olup, Kocaeli’deki toplam kayıtlı firmaların %1,97’si söz konusu sektörde faaliyet göstermektedir.

Grafik 10: Mobilya Sektöründe Kocaeli’deki Çalışan ve Firma Sayının Türkiye’deki Çalışan ve Firma Sayısına Oranı’nın Yıllar İtibariyle Dağılımı (%)

Mobilya sektöründe Kocaeli için firma başına düşen çalışan sayısı incelendiğinde, bir firmanın 7,88 kişi istihdam ettiği görülmektedir. Firma başına 7,88 çalışan ile Mobilya sektörü Kocaeli’deki 15 sektör arasında 11.

sırada bulunmaktadır.

(25)

9

ELEKTRİK VE ELEKTRONİK

Tablo 6: Kocaeli ve Türkiye’de Elektrik ve Elektronik Sektöründeki Çalışan ve Firma Sayılarının Yıllar İtibariyle Dağılımı

Kocaeli’de elektrik ve elektronik sektörünün istihdam ve firma yapıları yıllar itibariyle incelendiğinde, çalışan sayısının 2007 ve 2010 yıllarında düştüğü fakat diğer tüm yıllarda artış gösterdiği tablo 6’da görülmektedir. 2011 yılı itibariyle bakıldığında sektörde Kocaeli bazında 9.949 kişinin istihdam edildiği görülmekte olup, Türkiye genelinde ise 221.783 kişi çalışmaktadır. Kocaeli’deki çalışan sayısı Türkiye geneli ile karşılaştırıldığında, Kocaeli’de söz konusu sektörde çalışanların, Türkiye toplam elektrik ve elektronik sektörü çalışanlarının %4,49’u kadar olduğu 2011 yılı itibariyle görülmektedir. Kocaeli’de, 15 sektörün çalışan sayısı sıralaması içerisinde elektrik ve elektronik sektörü 9.949 çalışan ile 8. Sırada yer alırken Kocaeli’deki kayıtlı istihdamın %2,56’sı söz konusu sektörde istihdam edilmektedir.

Grafik 11: Kocaeli’de Elektrik ve Elektronik Sektörü Çalışan ve Firma sayısının Yıllar İtibariyle Artış Oranları (%)

Firma bazında sektör incelendiğinde ise firma sayısının 2009 ve 2010 yıllarında azaldığı fakat kalan yıllarda ise artış gösterdiği ve 2011 sonu itibariyle 669 firmanın faaliyet gösterdiği görülmektedir. Türkiye geneline bakıldığında 2011 sonu itibariyle elektrik ve elektronik sektöründe 21.919 firmanın faaliyet gösterdiği görülmekte olup, sektörde Kocaeli’deki firma sayısının Türkiye’deki toplam firma sayısına oranı ise %4,49 olmaktadır. Firma sayısı olarak 15 sektör arasındaki sıralama incelendiğinde elektrik ve elektronik sektörü 669 işletme ile 9. sırada yer aldığı görülmekte olup, Kocaeli’deki toplam kayıtlı firmaların %1,95’i sektörde faaliyet göstermektedir.

(%)

KOCAELİ/

SAYISI

(%)

FİRMA ARTIŞI (%)

(%)

FİRMA ARTIŞI (%)

2005 9.173 582 185.845 20.636 4,94 2,82

2006 10.841 697 217.832 23.705 18,18 19,76 17,21 14,87 4,98 2,94 2007 10.578 711 214.633 24.459 -2,43 2,01 -1,47 3,18 4,93 2,91 2008 10.818 726 209.153 24.639 2,27 2,11 -2,55 0,74 5,17 2,95 2009 11.264 716 213.579 23.688 4,12 -1,38 2,12 -3,86 5,27 3,02 2010 9.787 634 204.658 20.529 -13,11 -11,45 -4,18 -13,34 4,78 3,09 2011 9.949 669 221.783 21.919 1,66 5,52 8,37 6,77 4,49 3,05

(26)

10

Kocaeli Ticaret Odası Grafik 12: Elektrik ve Elektronik Sektöründe Kocaeli’deki Çalışan ve Firma Sayının Türkiye’deki Çalışan ve Firma Sayısına Oranı’nın Yıllar İtibariyle Dağılımı (%)

Elektrik ve elektronik sektöründe Kocaeli için firma başına düşen çalışan sayısı incelendiğinde, bir firmanın 14,87 kişi istihdam ettiği görülmektedir. Firma başına 14,87 çalışan ile elektrik ve elektronik sektörü 15 sektör arasında 6. sırada bulunmaktadır.

ÇİMENTO VE TOPRAK ÜRÜNLERİ

Tablo 7: Kocaeli ve Türkiye’de Çimento ve Toprak Ürünleri Sektöründeki Çalışan ve Firma Sayılarının Yıllar İtibariyle Dağılımı

Kocaeli’de çimento ve toprak ürünleri sektörünün istihdam ve firma yapıları yıllar itibariyle incelendiğinde, çalışan sayısının 2007 ve 2008 yılında düştüğü fakat diğer yıllarda artış gösterdiği tablo 7’de görülmektedir. 2011 yılı itibariyle bakıldığında sektörde Kocaeli bazında 7.297 kişinin istihdam edildiği görülmekte olup, Türkiye genelinde ise 307.253 kişi çalışmaktadır. Kocaeli’deki çalışan sayısı Türkiye geneli ile karşılaştırıldığında, Kocaeli’de söz konusu sektörde çalışanların, Türkiye toplam çimento ve toprak ürünleri sektörü çalışanlarının

%2,37’si kadarı olduğu 2011 yılı itibariyle görülmektedir. Kocaeli’de, 15 sektörün çalışan sayısı sıralaması içerisinde çimento ve toprak ürünleri sektörü 7.297 çalışan ile 11. Sırada yer alırken Kocaeli’deki kayıtlı istihdamın

%1,87’si söz konusu sektörde istihdam edilmektedir.

(%)

KOCAELİ/

SAYISI

(%)

FİRMA ARTIŞI (%)

(%)

FİRMA ARTIŞI (%)

2005 5.363 284 213.119 11.902 2,52 2,39

2006 6.179 306 242.841 13.088 15,22 7,75 13,95 9,96 2,54 2,34 2007 5.606 328 249.713 13.843 -9,27 7,19 2,83 5,77 2,24 2,37 2008 5.485 323 241.177 14.207 -2,16 -1,52 -3,42 2,63 2,27 2,27 2009 5.890 337 249.938 14.769 7,38 4,33 3,63 3,96 2,36 2,28 2010 6.734 390 280.539 16.574 14,33 15,73 12,24 12,22 2,40 2,35 2011 7.297 417 307.253 17.926 8,36 6,92 9,52 8,16 2,37 2,33

(27)

11

Kocaeli Ticaret Odası Grafik 13: Kocaeli’de Çimento ve Toprak Ürünleri Sektörü Çalışan ve Firma sayısının Yıllar İtibariyle Artış Oranları (%)

Firma bazında sektör incelendiğinde ise firma sayısının 2008 yıllarında azaldığı fakat kalan yıllarda ise artış gösterdiği ve 2011 sonu itibariyle 417 firmanın faaliyet gösterdiği görülmektedir. Türkiye geneline bakıldığında 2011 sonu itibariyle çimento ve toprak ürünleri sektöründe 17.926 firmanın faaliyet gösterdiği görülmekte olup, sektörde Kocaeli’deki firma sayısının Türkiye’deki toplam firma sayısına oranı ise %2,33 olmaktadır. Firma sayısı olarak 15 sektör arasındaki sıralama incelendiğinde çimento ve toprak ürünleri sektörü 417 işletme ile 13. sırada yer aldığı görülmekte olup, Kocaeli’deki toplam kayıtlı firmaların %1,21’i söz konusu sektörde faaliyet göstermektedir.

Grafik 14: Çimento ve Toprak Ürünleri Sektöründe Kocaeli’deki Çalışan ve Firma Sayının Türkiye’deki Çalışan ve Firma Sayısına Oranı’nın Yıllar İtibariyle Dağılımı (%)

Çimento ve toprak ürünleri sektöründe Kocaeli için firma başına düşen çalışan sayısı incelendiğinde, bir firmanın 17,5 kişi istihdam ettiği görülmektedir. Firma başına 17,5 çalışan ile çimento ve toprak ürünleri sektörü Kocaeli’deki 15 sektör arasında 5. sırada bulunmaktadır.

(28)

12

KİMYEVİ MADDE VE MAMULLER

Tablo 8: Kocaeli ve Türkiye’de Kimyevi Madde ve Mamuller Sektöründeki Çalışan ve Firma Sayılarının Yıllar İtibariyle Dağılımı

Kocaeli’de kimyevi madde ve mamuller sektörünün istihdam ve firma yapıları yıllar itibariyle incelendiğinde, çalışan sayısının 2008 yılında düştüğü, diğer tüm yıllarda ise artış gösterdiği tablo 8’de görülmektedir. 2011 yılı itibariyle bakıldığında sektörde Kocaeli bazında 27.099 kişinin istihdam edildiği görülmekte olup, Türkiye genelinde ise 245.925 kişi çalışmaktadır. Kocaeli’deki çalışan sayısı Türkiye geneli ile karşılaştırıldığında, Kocaeli’de söz konusu sektörde çalışanların, Türkiye toplam kimyevi madde ve mamuller sektörü çalışanlarının

%11,02’si kadar olduğu 2011 yılı itibariyle görülmektedir. Kocaeli’de, 15 sektörün çalışan sayısı sıralaması içerisinde kimyevi madde ve mamuller sektörü 27.099 çalışan ile 4. Sırada yer alırken Kocaeli’deki kayıtlı istihdamın

%6’sı söz konusu sektörde istihdam edilmektedir.

Grafik 15: Kocaeli’de Kimyevi Madde ve Mamuller Sektörü Çalışan ve Firma sayısının Yıllar İtibariyle Artış Oranları (%)

Firma bazında sektör incelendiğinde ise firma sayısının 2011 yılında azaldığı fakat kalan yıllarda ise artış gösterdiği ve 2011 sonu itibariyle 575 firmanın faaliyet gösterdiği görülmektedir. Türkiye geneline bakıldığında 2011 sonu itibariyle kimyevi madde ve mamuller sektöründe 16.709 firmanın faaliyet gösterdiği görülmekte olup, sektörde Kocaeli’deki firma sayısının Türkiye’deki Toplam firma sayısına oranı ise %3,44 olmaktadır. Firma sayısı olarak 15 sektör arasındaki sıralama incelendiğinde kimyevi madde ve mamuller sektörü 575 işletme ile 10. sırada

KOCAELİ TÜRKİYE KOCAELİ TÜRKİYE

KOCAELİ / TÜRKİYE ÇALIŞAN ORANI (%)

KOCAELİ/

SAYISI

(%)

FİRMA ARTIŞI (%)

(%)

FİRMA ARTIŞI (%)

2005 21.956 434 180.488 12.007 12,16 3,61

2006 23.636 468 198.794 13.091 7,65 7,83 10,14 9,03 11,89 3,57 2007 24.586 501 203.884 13.415 4,02 7,05 2,56 2,47 12,06 3,73 2008 21.955 522 189.103 13.673 -10,70 4,19 -7,25 1,92 11,61 3,82 2009 25.249 589 206.398 14.551 15,00 12,84 9,15 6,42 12,23 4,05 2010 25.694 600 225.332 15.855 1,76 1,87 9,17 8,96 11,40 3,78 2011 27.099 575 245.925 16.709 5,47 -4,17 9,14 5,39 11,02 3,44

(29)

13

Kocaeli Ticaret Odası yer aldığı görülmekte olup, Kocaeli’deki toplam kayıtlı firmaların %1,67’si söz konusu sektörde faaliyet göstermektedir.

Grafik 16: Kimyevi Madde ve Mamuller Sektöründe Kocaeli’deki Çalışan ve Firma Sayının Türkiye’deki Çalışan ve Firma Sayısına Oranı’nın Yıllar İtibariyle Dağılımı (%)

Kimyevi madde ve mamuller sektöründe Kocaeli için firma başına düşen çalışan sayısı incelendiğinde, bir firmanın 47,13 kişi istihdam ettiği görülmektedir. Firma başına 47,13 çalışan ile Kimyevi Madde ve Mamuller sektörü 15 sektör arasında 1. sırada bulunmaktadır.

HAZIR GİYİM VE KONFEKSİYON

Tablo 9: Kocaeli ve Türkiye’de. Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektöründeki Çalışan ve Firma Sayılarının Yıllar İtibariyle Dağılımı

Kocaeli’de hazır giyim ve konfeksiyon sektörünün istihdam ve firma yapıları yıllar itibariyle incelendiğinde, çalışan sayısının 2007 yılında düştüğü, diğer tüm yıllarda ise artış gösterdiği tablo 9’da görülmektedir. 2011 yılı itibariyle bakıldığında sektörde Kocaeli bazında 7.817 kişinin istihdam edildiği görülmekte olup, Türkiye genelinde ise 912.052 kişi çalışmaktadır. Kocaeli’deki çalışan sayısı Türkiye geneli ile karşılaştırıldığında, Kocaeli’de söz konusu sektörde çalışanların, Türkiye toplam hazır giyim ve konfeksiyon sektörü

KOCAELİ TÜRKİYE KOCAELİ TÜRKİYE KOCAELİ /

(%)

KOCAELİ / TÜRKİYE

FİRMA ORANI (%) ÇALIŞAN

SAYISI

(%)

FİRMA ARTIŞI (%)

(%)

FİRMA ARTIŞI (%)

2005 6.020 748 709.822 75.446 0,85 0,99

2006 6.770 857 779.449 82.805 12,46 14,57 9,81 9,75 0,87 1,03 2007 5.842 882 768.300 85.105 -13,71 2,92 -1,43 2,78 0,76 1,04 2008 5.874 959 739.265 87.752 0,55 8,73 -3,78 3,11 0,79 1,09 2009 5.944 965 727.439 88.277 1,19 0,63 -1,60 0,60 0,82 1,09 2010 6.798 1.065 825.886 96.447 14,37 10,36 13,53 9,25 0,82 1,10 2011 7.817 1.136 912.052 105.045 14,99 6,67 10,43 8,91 0,86 1,08

(30)

14

Kocaeli Ticaret Odası çalışanlarının %0,86’sı kadar olduğu 2011 yılı itibariyle görülmektedir. Kocaeli’de, 15 sektörün çalışan sayısı sıralaması içerisinde hazır giyim ve konfeksiyon sektörü 7.817 çalışan ile 10. sırada yer alırken Kocaeli’deki kayıtlı istihdamın %2,01’i söz konusu sektörde istihdam edilmektedir.

Grafik 17: Kocaeli’de Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektörü Çalışan ve Firma sayısının Yıllar İtibariyle Artış Oranları (%)

Firma bazında sektör incelendiğinde ise firma sayısının sürekli artış gösterdiği ve 2011 sonu itibariyle 1.136 firmanın faaliyet gösterdiği görülmektedir. Türkiye geneline bakıldığında 2011 sonu itibariyle hazır giyim ve konfeksiyon sektöründe 105.045 firmanın faaliyet gösterdiği görülmekte olup, sektörde Kocaeli’deki firma sayısının Türkiye’deki Toplam firma sayısına oranı ise %1.08 olmaktadır. Firma sayısı olarak 15 sektör arasındaki sıralama incelendiğinde hazır giyim ve konfeksiyon sektörü 1.136 işletme ile 7. sırada yer aldığı görülmekte olup, Kocaeli’deki toplam kayıtlı firmaların %3,31’i söz konusu sektörde faaliyet göstermektedir.

Grafik 18: Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sektöründe Kocaeli’deki Çalışan ve Firma Sayının Türkiye’deki Çalışan ve Firma Sayısına Oranı’nın Yıllar İtibariyle Dağılımı (%)

Hazır giyim ve konfeksiyon sektöründe Kocaeli için firma başına düşen çalışan sayısı incelendiğinde, bir firmanın 6,88 kişi istihdam ettiği görülmektedir. Firma başına 6,88 çalışan ile hazır giyim ve konfeksiyon sektörü 15 sektör arasında 13. sırada bulunmaktadır.