Yeni teşviklerle 150 bin kişiye istihdam
Şubat 07, 2013 - 11:27:42
Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, "2012 yılında yaklaşık 150 bin kişiye istihdam sağlayacak, öngörülen sabit yatırım tutarı 57,7 milyar lira olan 4 bin 365 yatırım teşvik belgesi düzenledik'' dedi.
Conrad Otel'de, 2012 yılı ithalat değerlendirme toplantısında konuşan Çağlayan, geçen hafta
açıklanan TÜİK verilerine göre, 2012'ye ait ihracatın yüzde 13,1 artışla 152.6 milyar dolara ulaşıp, OVP hedefini de geçerek rekor kırdığını söyledi.
Çağlayan, 97 ülke ve bölgeye ihracatın şimdiye kadarki en yüksek düzeyine çıktığını belirterek, şöyle konuştu:
''42 ilimiz şimdiye kadarki en yüksek ihracat düzeyine ulaştı ve 97 faslın 60'ında ihracatımız rekor kırdı.
2012 küresel krizin 4. yılıydı. Dünya ekonomisinin yüzde 3,2 büyüdüğü tahmin ediliyor. Bu bizi yanıltmamalı çünkü, gelişmiş ülkeler sadece yüzde 1,3 büyürken, yükselen ekonomiler yüzde 5,1 büyüdü. Bizim en büyük pazarımız olan AB'nin de içinde olduğu gelişmiş ülkeler zayıf kaldığı için önemli. Avro Bölgesi 2012'de binde 4 civarında daraldığı için önemli.
Ekonomik büyümenin yavaş seyrettiği bu dönemde, dış ticaret de bundan etkileniyor. Bu nedenle dünya ihracatının 2012'de neredeyse yerinde saydığını gördük. Zayıf büyüme ve ticaret, doğal olarak dünya genelinde işsizliği olumsuz etkiledi. Ocak ayının son günlerinde ILO'nun yaptığı açıklama dünya genelinde işsiz sayısının 197,3 milyon olduğu, 2013'te 200 milyonu aşacağını gösterdi.''
''Cari açığı azaltma politikaların netice vermeye başladı''
Dünya ekonomisi bu durumdayken, Türkiye'nin etkilenmemesinin mümkün olmadığını belirterek, ''2012'de Türkiye olarak ekonominin pek çok göstergesinde iyileşme yakaladık. Tarihimizde ilk kez yumuşak bir iniş gerçekleştirdik. Ekonomimizi büyütürken cari açığımızı da azalttık. İnişin yumuşak olmasını sağlayan şey, mal ihracatımızın yüzde 13,1 ile dünya ortalamasının çok üzerinde artmış olması'' diye konuştu.
2012'nin ilk 11 ayında cari açığın 2011'in aynı dönemine göre yüzde 35,7 yani 25,1 milyar dolar gerilediğini ve 45.2 milyar dolar olduğunu belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
''25.1 milyar dolarlık gerilemenin 21.3 milyar doları mal ve hizmet ihracatındaki artıştan geliyor. Bu ne demek- Cari açık ithalattaki gerileme ile değil, ihracat artışı ile başarıldı demek. Şubat ayı ortasında 2012 geneline yönelik ödemeler dengesi verileri açıklandığında; inşallah cari açığımızın 50-51 milyar dolar ile GSYİH'mizin yüzde 6.5'i civarında gerçekleştiğini göreceğiz. 2011'de bu oranın yüzde 9,9 olduğunu hatırlarsak, hükümetimizin carı açığı azaltma yönünde izlediği kararlı politikaların netice vermeye başladığını görmüş oluruz''
''Net ihracat büyümenin lokomotifi haline geldi''
Çağlayan, sevindirici bir diğer gelişmenin net ihracatın büyümenin lokomotifi haline gelmesi olduğuna vurgu yaparak, ''Net ihracat 2011'in ikinci yarısından bu yana büyümeye pozitif katkı veriyor. 2012'nin ilk 9 ayında net ihracatın büyümeye katkısı 4,6 puan oldu. 1 Nisan'da 2012 GSYİH'si açıklandığında, 2012'de ekonomimizin ihracat sayesinde büyümüş olduğunu göreceğiz'' dedi.
İhracatın sadece büyümenin motoru olduğu için değil, işsizliği aşağı çektiği, gelir dağılımını düzelttiği ve rekabet gücünü artırdığı için önemli olduğuna dikkati çeken Çağlayan, '' OECD'nin geçtiğimiz ay açıkladığı verilere göre, 90'lı yıllarda gelir dağılımının en hızlı bozulduğu 3. ülke olan Türkiye, 2000'li yıllarda dağılımın en hızlı iyileştiği ülke oldu. Son 10 yıl içinde Türkiye dünyanın en gelişmiş ülkelerini barındıran OECD içinde gelir dağılımını en çok iyileştiren ülke oldu. Yani hükumet olarak doğru
yoldayız. Ben demiyorum ki, çok iyi durumdayız. Hayır, gelir dağılımı konusunda almamız gereken çok yol var ama doğru yoldayız'' diye konuştu.
''İthalat bir önceki yıla göre yüzde 1,8 oranında azaldı''
Çağlayan, TÜİK verilerine göre, 2012'de ithalatın bir önceki yıla göre yüzde 1,8 oranında azalarak, 236,5 milyar dolar olduğunu ifade ederek, şunları kaydetti:
''İhracatımız ise yüzde 13,1'lik bir artışla 152,6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Böylece dış ticaret açığı 84 milyar dolara düşerken, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise 8,9 puanlık bir iyileşme ile yüzde 64,5'e yükseldi. Bu dönemde enerji dışı ticaret açığımız bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 45,9'luk düşüşle 31,5 milyar dolara geriledi.''
2012 yılı ithalat değerlendirme toplantısında konuşan Çağlayan, 97 fasılda ithalat yapıldığını belirterek, bunların 29'unda ithalatın arttığını, 68'inde ithalatın gerilediğini söyledi.
Çağlayan, 171 milyar dolar ile ithalatın yüzde 72'sini oluşturan ilk 10 fasılla ilgili şöyle konuştu:
''1. 60,1 milyar dolar değerinde enerji ürünleri, 2. 26,3 milyar dolar makine ve cihaz, 3. 19,6 milyar dolar demir-çelik, 4. 16,3 milyar dolar elektrikli makine ve cihaz, 5. 14,5 milyar dolar değerinde motorlu kara taşıtı, 6. 12,5 milyar dolar değerinde plastik ve plastikten eşya, 7. 8,5 milyar dolar altın, gümüş ve mücevherat, 8. 5,1 milyar dolar organik kimyasal ürün, 9. 4,1 milyar dolar optik ölçüm ayar kontrol cihazları, 10. 4 milyar dolar eczacılık ürünü, 3,2 milyar dolar hava taşıtları, 3 milyar dolar kauçuk ve kauçuktan eşya, 2,9 milyar dolar alüminyum ve alüminyumdan eşya ithalatı yapıldı.
Bireysel yollarla getirilenler hariç, 2011'de 14,4 milyon adet cep telefonu ithal etmiştik. Bu sene miktar bazında bu sayı 10,8 milyon adede geriledi. Ama değer olarak baktığımızda 2011'de 1 milyar 744 milyon dolar olan cep telefonu ithalatının 2012'de sadece yüzde 1,6 gerileyerek 1 milyar 717 milyon dolara indiğini görüyoruz. Miktar bazında yüzde 25 gerileme varken, değer bazında sadece
yüzde 1,6 gerileme var. Yani daha pahalı modeller ithal etmişiz.''
''23 farklı para birimi ile ithalat yapıyoruz''
Çağlayan, 2011'de 9 milyar 767 milyon dolar olan hurda demir-çelik ithalatının 20122de yüzde 3,6 gerileyerek, 9 milyar 418 milyon dolar olduğunu söyledi.
Hurda ithalatının miktar bazında ise yüzde 4,4 artarak, 22,4 milyon tona çıktığına vurgu yapan Çağlayan, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Döviz cinsine göre ithalatımıza baktığımızda, 23 farklı para birimi ile ithalat yaptığımızı görüyoruz.
İthalatımızın yüzde 64,2'si ABD Doları, yüzde 30,2'si avro, yüzde 4'ü lira, yüzde 1,5'i diğer paralar ile yapıldı.
2012'de 241 ülke ve bölgeden ithalat yaptık. Bunların 112'sinden ithalatımız arttı, 129'undan azaldı.
İthalatımızın ülke gruplarına göre dağılımında, 2012'de AB 87,4 milyar dolarlık ithalat ve yüzde 37'lik pay ile ilk sırada yer alıyor. Asya ülkelerinden yapılan ithalat 71 milyar dolar ile toplam ithalatımızın yüzde 30'unu, Amerika kıtasından yapılan ithalat 20,2 milyar dolar ile yüzde 8,6'sını, Afrika
ülkelerinden yapılan ithalat ise 5,9 milyar dolar ile yüzde 2,5'ini oluşturuyor.''
''İstanbul'un ithalatı 15 AB ülkesinin ithalatından büyük''
Çağlayan, 500 milyon doların üstünde ithalat yapan 50 firma olduğunu belirterek, bunların
gerçekleştirdiği toplam ithalat değerinin ise 96 milyar dolar olduğunu vurgulayarak, ithalatın yüzde 41'ini, sadece 50 firmanın ithalatının oluşturduğunu söyledi.
İthalatın illere göre dağılımına bakıldığında 81 ilin de ithalat yaptığını, bunların 34'ünde ithalatın arttığını ve 47'sinde ise azaldığını ifade ederek şunları kaydetti:
''İthalattan en çok payı alan iller sırasıyla, İstanbul 119,6 milyar dolar, Kocaeli 11,7 milyar dolar, İzmir 10,6 milyar dolar, Ankara 10.5 milyar dolar, Bursa 10.3 milyar dolar, Gaziantep 5 milyar dolar, Hatay 4.4 milyar dolar, Manisa 3.7 milyar dolar, Adana 3.0 milyar dolar ve Denizli'yi 2.3 milyar dolar ile görüyoruz. İstanbul tek başına Türkiye ithalatının yarısından fazlasını yapıyor. Yani İstanbul kalan 80 ilin toplam ithalatından fazla ithalat yapıyor. Daha da çarpıcı olanı, İstanbul, Suudi Arabistan'dan daha fazla ithalat yapan bir ilimiz. İstanbul'un ithalatı 15 AB ülkesinin ithalatından büyük.''
''236 milyar dolar ithalat aslında hepimizin ithalatı''
Çağlayan, 2012'de 54 bin 802 firmanın ihracat yaptığına dikkati çekerek, ''Buna karşılık 64 bin 805 firmamız ithalat yaptı. Türkiye'deki ithalatçı sayısı bundan çok daha fazla. Neredeyse 75,6 milyon ithalatçı var. 236 milyar dolar ithalat aslında hepimizin ithalatı. 2012'de kredi kartları ile yurt dışı internet sitelerinden tam 18 milyon kez alışveriş yapıldı. Ortalama 105 lira harcama ile tam 1,9 milyar lira harcadık. 'İthalat kötüdür, ithalat yapmayın' noktasında asla değilim. İhracat da ithalat da
yapacağız. 'Paramızı nereye harcıyoruz, nasıl harcıyoruz-' bu konularda sizi bilgilendirme görevi taşıyorum'' diye konuştu.
Türkiye olarak ürün grubu bazında en büyük ithalatın petrol ve doğal gaz gibi enerji ürünleri olduğunu belirten Çağlayan, 2012'de bu ürünlere toplam yüzde 11 artışla 60,1 milyar dolar ödendiğini söyledi.
''Otomotiv sektörünün ithalatı yüzde 16 oranında azaldı''
Çağlayan, ''Otomotiv sektörü'' ithalatının yüzde 16 oranında azalarak 17,2 milyar dolardan, 14,5 milyar dolara düştüğünü belirterek, ''Sektör ithalatını 10 milyar dolarlık kısmı nihai ürün, 4,5 milyar dolarlık kısmı yedek parça ve aksamdan oluşuyor. Elektrik-Elektronik sektörü ithalatımız yüzde 3 oranında azalarak 16,8 milyar dolardan 16,3 milyar dolara düştü. Makine sektörü ithalatımız yüzde 3 oranında azalarak 27, milyar dolardan, 26,3 milyar dolara düştü'' şeklinde konuştu.
Ham kauçuk, palm yağı, kakao, kahve gibi ürünlerin Türkiye'de hiç üretimi olmadığına vurgu yapan Çağlayan, bunların yanında, petrol ürünleri ve hammadde olarak petrole bağlı plastik, alüminyum ve amonyak üretiminin ise son derece düşük olduğunu söyledi.
Bu tip ürünlerdeki ithalatın yaklaşık 104 milyar dolar olduğunu ifade eden Çağlayan, şöyle konuştu:
''Ülkemizde üretilen ancak talebi tam olarak karşılamayan mallar ise yassı demir-çelik, kömür, ilaç, kağıt, organik ve inorganik kimyasal ürünler, sentetik lifler, pamuktur. Bu ürünlerdeki ithalatımız da yaklaşık 98 milyar dolar. Ülkemizde yeteri kadar üretilebildiği halde ithal edilen mallar ise tekstil ve konfeksiyon ürünleri, ayakkabı, çanta, 1500-3000 cc arası ticari araçlar, 1600 cc'ye kadar otomobiller, mobilyalar, seramik ürünleri, beyaz eşya gibi mallardır. Türkiye'de üretildiği halde, marka, kalite, imaj ya da fiyatları nedeniyle ithal ediliyor. Bu ürünlerdeki ithalatımız yaklaşık 34 milyar dolar.''
''1050 yabancı yatırımcıya yeni teşvik sistemimizi anlattık''
Çağlayan, ülkede hiç üretimi bulunmayan ya da üretimi yetersiz olan ürünlerin imal edilmesine yönelik Ekonomi Bakanlığı olarak çok sayıda çalışma yaptıklarını belirterek, ''Bunların başında yeni teşvik sistemi geliyor. Cumhuriyet tarihimizin en cömert teşvik sistemini açıkladık. Bugüne kadar tam 1050 yabancı yatırımcıya yeni teşvik sistemimizi anlattık. Bunun sonuçlarını da almaya başlıyoruz.
2012 yılında yaklaşık 150 bin kişiye istihdam sağlayacak, öngörülen sabit yatırım tutarı 57,7 milyar lira olan 4 bin 365 yatırım teşvik belgesi düzenledik'' diye konuştu.
Çağlayan, 2012'nin ilk 9 ayında imalat sanayinin toplam katma değerdeki payının yüzde 16 olduğunu dile getirerek, bunun mutlaka artırılması gerektiğini söyledi.
Esas istihdam kaynağı ve sürdürülebilir cari açığın ilacının sanayide olduğuna dikkati çeken Çağlayan, ''İşsizliği ortadan kaldırmak ve yoksulluğa kalıcı çözüm üretmek için daha fazla yatırım çekmeli daha fazla üretim yapmalıyız. Cari açığı azaltmanın yolu sadece daha az harcamak değil, daha fazla üretmek ve rekabet gücümüzü artırmaktır. Diğer bütün çözümler kısa vadelidir. Daha fazla yatırım yapacağız, daha fazla üreteceğiz, daha fazla ihracat yapacağız'' dedi.
''806 milyon dolarlık ayakkabı ithal ettik''
Çağlayan, ülkede yeteri kadar üretimi bulunduğu halde ithal edilen malların varlığının kendisini üzdüğünü belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
''Sadece 2012'de 806 milyon dolarlık ayakkabı, 740 milyon dolarlık takım elbise, 277 milyon dolarlık kazak ve süveter, 177 milyon dolarlık halı, 147 milyon dolarlık çamaşır makinesi, 127 milyon dolarlık tişört, 76 milyon dolar değerinde cam bardak ve eşya, 193 milyon dolarlık gömlek ve 466 milyon dolar deri bavul, kemer ve giyim ürünü ithal ettik.
Bugün ünlü bir marka takım elbise ithal edebilmemiz için bir tondan fazla pamuk ihraç etmemiz
gerekiyor. Aynı şekilde bir traktör ithal edebilmek için 100 tondan fazla narenciye ihraç etmemiz lazım.
Beyaz ve kahverengi eşyada dünya standartlarının çok çok üstünde üretimimiz var. Mallarımız
dışarıda kapış kapış gidiyor. Bazı Avrupa ülkelerinde pazar lideri konumundayız. Ama bizim burada 1,8
milyar dolar ithalatımız var''
Çağlayan, halkta hala 'ithal mal/yabancı mal daha kalitelidir' gibi bir algı olduğunu vurgulayarak, ''Ne yazık ki bu bize ithal ikameci dönemden kalma bir miras. 'İthal mal/yabancı mal daha kalitelidir' algısının yıkılması gerekiyor ve bu algının yıkılması için de büyük görev üreticilere düşüyor'' diye konuştu.
