5.ÜNİTE URARTU
Urartu Doğu Anadolu Bölg. Kuruldu Yüksek Sıradağlar - Vadiler- Yaylalar Var Çevresinde 9. Yy Ortasında Kuruldu
Başkenti Tupa ( Van)
Geç Hitit Devletleriyle Bağlantısı Var Ve Bu Devletlere Hatedeniliyor ( Melid - Tabal - Kommagene- Kummuh- Samsat)
Urartunun Rakibi : Mezopotamyayı Temsil Eden Assurlar
Stel : Üzerinde Yazıt Bulunan Dikili Taş
Sitadel : Yüksek Kayalıklara Kurulmuş İçinde Depo - Tapınak -
Atölye- Sığınak - Saray Olan Mekanların Oluşturduğu Yönetim Birimi
Urartu Kralı II. Sarduri Tarafından Yazdırılan Habibuşağı Adlı
Yazıtta Fırat Nehrini Geçmeleri Ve Geç Hitit Devletlerinden Vergi Ve Ganimet Almalarından Bahsedilir
Krali Kent : Krallık Tarafından İnşaa Edilen Kent
Urartuların Krali Kentleri : Armavir - Blur / Arinberd /Karmir Blur
Urartuların Egemen Olduğu Dağlar : Ağrı - Süphan- Toros -Aladağlar -Aras - Nemrut
Höyük : Aynı Yerde Birden Fazla Yerleşme Olması Yerleşme Üzerine Yerleşme Kurulmasından Oluşan Tepe
Kurgan Mezarları :Taştan Ve Dikdörtgen -Boyutu Gömülen Kişinin Statüsüne Göre -Tepe Görünümlü
Urartu Yazıtlarında Kendilerine : Biainilli Olarak Adlandırıyorlar
URARTU KRALLIĞINA AİT BİLGİYİ : ASSUR DEV Adlı Belgeden Alabiliriz
İlk Urartu Yazıtında I. ŞALMANESER İn Adı Geçer
İlk Urartu Yazıtı : Assurca Yazılmıştır
Urartuların İlk Kralı : Aramu
Yivli Çanak Çömlek Temsilcisi : Urartu-Nairi Aşiretleri Zamanında
Urartu Devletinin En Güçlü Kralı MİNUA .Bu Kral İranda Manna Adlı Krallıkla Temas Kurdu - Körzüt Ve Patnos Kentlerini İnşaa Etti Ve Geç Hitit Devletini Vergiye Bağladı
II. SARDURİ : Tebrizi Geçip Hazar Denizine Ulaştı- Çavuştepe Kentini Kurdu Kummuh Kralı Kuştapiliye Sefer Düzenledi
III. TİLGAT PİLESER - II. SARDURİ : Adıyaman – Gölbaşı Yakınında Urartuyu Yenilgiye Uğrattı - Geç Hitit Devletlerini Vergiye Bağladılar - Mezopotamyada Egemenlik Tamamen Assur
Devletinin Eline Geçti
II. SARDURİ ASSUR Ordusuyla M.Ö . 743 DE SAVAŞTI
II. RUSSA Nın Kurduğu Kentler : TOPRAKKKALE - AYANİS -KEF KALESİ - BATSAM
Assur Dilinin Atası : Hurrice
Urartu Kralığı Zamanında Çivi Yazısı
Urartuların Tanrıları :Haldi -Teişaba Ve Şivini
Ulusal Tanrıları : Haldi
Urartu Krallığının Çöküş Nedeni : Yeni Göçler ( İskitlerin Dalgalar Halinde Göç Etmesi )
Paye : Üst Katları Taşımak İçin Yapılan Kare Biçimli Taşıyıcı Kolon
Fibula :Çengelli İğnenin Atası - Soylular Ve Zenginler Tarafından Prestij İçin Kullanılan Aparat
Urartularda Heykel Sanatı Gelişmiş Ve Yaygın Değildir Demir Ve Gümüş Bakımından Zenginler
Urartu Sanatı Assur Geç Hitit Devleti Ve Friglerden Etkilenmiş
Üzeri Yazıtlı Ve Bezemeli Miğfer - Sazak - Kılıçları Var
6.ÜNİTE FRİGLER
M.Ö. 9. Yy İle 7 .Yy Arasında Kurulmuştur
Frigler Avrupada Brigler Adını Taşır
Anadoluya Göç Eden Trak Boylarından Biridir
Başkenti Gordion
İlk Kralları :Gordias
Büyük Frigya Şehirleri : Doğuda Kızılırmak Nehri Ve Tuz Gölü Batıda Pamukkale - Denizli Güneybatıda Elmalı Ovasına Kadar
Küçük Frigya / Frigya Epiktetos Şehirleri : Yukarı Sakarya Vadisi - Eskişehir- Afynkarahisar -Kütahya
Frigya Bölgesinin Coğrafi Konumu Ve Ulaşım -Ticaret Bakımından Önemi : Ege Ve Ön Asya Ülkelerini Biribirine Bağlayan Anadolunun En Önemli Karayolu Sistemi Üzerinde Olması
Friglerde İlk Yerleşmeler Polatlı Yakınları Ve Yassıcahöyükte Erken Demir Çağında M.Ö.1200 950 Yılları Arsındadır
Frigler De Yaşam : Köyniteliğinde Çamur Sıvalı Ağaç Dallarından Yapılmuış Duvarlar –Çukurlar İçindeki Konutlardan İbaret. Bunlar Tek Yada Çok Odalı İçinde Fırın Hububat Saklanan Depolar -Ocak Çukurları Var. Koyu Renkli Çanak Çömlekler+ Çarkta Yapılmış Devetüyü Çanak
Çömleklerden İbaret
Tarihçilere Göre Gordionu : Tarihçi Arrionos Ve 3. Yy Daki Romalı Tarihçi Justinusa Göre Frigler
Sangarios (Sakarya)Nehrinin Kıyısında Başkent Gordionu Kurmuşlar
Ortostat : Duvarın Alt Kısmındaki Dikine
Yerleştirilmiş Düz Yada Kabartmalı Taş - Blok
Kral Midas : Friglein Kralı Assur Kaynaklarında Muşkili Mita Adıyla Anılır
Frig Krallığı : Assur - Kargamış-Yunanistan -
Urartu İle Siyasal İlişkikurmuştur
2. Sargon İle Dostluk Antlaşması Yapan : Midas (Mita)
Frig Diliyle Yazılmış En Erken Yazıtlar M.Ö.8 Yy
Friglerin Alfabesi Fenike Alfabesinden Alınmış Ve 19 Harftir. Alfabe Yazısını Kullandılar
Boustrophedon : Soldan Sağa Sağdan Sola
Yazılmış Yazı Yunancda Öküz Dönüşü Anlamında
Paleo Frigçe ( Eski Frigçe) : Frig Alfabesiyle
Yazılmış
Neo Frigçe ( Yeni Frigçe ): Yunan AlfabesindeYazılmış Belgeler
Homerosa Göre Frigler : Savaşa Girmek İçin Yanıp Tutuşan Bir Ulus
Strabona Göre : Barışsever
Arianosa Göre : Çok Mutlu İnsanlar
Athenaeus A Göre : Frigya Kavalını İşittim Der
Kaval Friglerin Keşfi
Frig Nüfusunun Büyük Ölümü Tarım Ve
Hayvancılıkla Geçinir
Dağlık Frigya Bölgesindeki Yerleşmelr :
Kalelerden Oluşmaktadır
Megaron : Bir Giriş Holü Arkada Ocaklı Büyük Bir Salondan Oluşan Dikdörtgen Planlı Yapılar
Friglerce Matar (Ana) Anatanrıça
Hitit- Luviler Buna Kubaba / Yunanlılar : Meter
Megale Yada Kybele / Romalılar Magna Mater
(Büyük Ana) Derlerdi
Paleo Frigçeyazıtlarda : Matar Areyatin / Matar Kubileya / Kubelaya
Akroter : Birmimari Cephede Alınlığın Tepesine Ve İki Köşesine Yerleştirilen Taş Yada Pişmiş Topraktan Yapılmış Süsleme Ögesi
Epifani : Tanrınıon Tezahür Edişi
Aslankaya Anıtı : İki Kanat Ve İki Aslan Arasında Duran Tanrıça Kabartmalrı
En Anıtsal Frig Kült Anıtı: Midas Anıtı ,
Yazılıkaya / Midas Vadisi
İnhumasyon : Ölü Gömme
Kremasyon : Ölü Yakma
Tümülüs : Kral Ve Soylu Kişiler İçin Yapılmış
Ahşap Yada Taştan Yapılmış Mezar Odası
Nekropol (Nekropolis ): Yunanca Ölü Anlamında /
Kent Anlamında = Kent Dışında Yer Alan Mezarlık
Frig Sanatının En Önemli Özelliği : Geometrik Motiflerden Oluşan Bezeme Kompozisyonu
Fibula : Tunç Altın Gümüşten Yapılmış Giysi Ucu Tutturmaya Yarayan Süs Amaçlı İğne
Friglerde Ne Önemli Ve En Erken Gelişme : Mimari Alanda
7.ÜNİTE LİDYALILAR
1.Trakya kökenli olup m.ö 460-400 yılları arasında yaşamış olan pelopennesos savaşlarını anlatan tarihçi kimdir?
* Thukidides
2.Kyrosun seferi(kyros anabasisi) , Helen tarihi(helenica) ve kyrosun eğitimi (kyrosun eğitimi) yazan tarihçi kimdir?
*Ksenophon
3.Coğrafya (geopraphika) adlı eserin yazarı kimdir?
*Strabon
4.Paralel yaşamlar (bioi pareleloi) ve ethika(moralia) yazarı
kimdir?
*Plutarkhos
5.tarihi kütüphanenin yazarı??
6.lidyalilar hakkında en fazla bilgi veren yazar ve eseri?
Heredot ve Histories
7.lidyalılar ile ilgili kaynaklar ve yazılan diller nelerdir?
Heredor Histories, Homerosun İlyadası önemli eserlerdir.Mısır,Asur devletlerinin kaynaklarında da Lidyaylılar ile ilgili yazılararastlanmıştır.Persçe,Aramca,Babilce yazıtlar vardır.Hitit dilinde yazılmış çivi yazılı tabletler ve luwi hiyeroglif yazıtlar vardır.
8.başkenti Sardies olan ,İonya,Aiolis,Frigya,Kariave Mysia ile komşu olan ülkenin adı nedir?
* Lidya
9.Lidya tarih sahnesine hangi y.y da çıkıyor?
*7.y.y.
10.Lidya lılar hangi dil ailesine mensup?
*Hint-Avrupa
11.asur belgelerinde Lidya adı ne olarak geçiyor?
*Luddu
12.Lidya bölgesinin ilk sakinleri kimlerdir?
*Aşşuvalılar
13.Günlük yaşantı ve kültürlerine ait kaynaklar nelerdir?
*Başkent Sardies ve tümülslerde yapılan arkeolojik kazılardan çıkan buluntular.
14.karanlık çağ nedir?
*Akdeniz ile önasya da 200-250 yıllık suskunluk dönemi.O dönemleri aydınlatacak yazılı ve arkeolojik kaynakların yetersizliğinden dolayı karanlık çağ denmiştir.
15.troya savaşını anlatan kişi ve eserinin adı nedir?
*Homeros yazarı..eseri İlyada ve Odysse
16.lidyalıların Frigler gibi Thrak kökenli oldukları nasıl anlaşılmıştır?
17.Heredota göre Lidyada hüküm süren hanedanlıklar kimlerdir?
*1.Atyadlar,2. Heraklidler(Tylonidler) ve 3.sü Mermnadlardır.
18.Heraklid hanedanının ilk kralı kimdir?
* Argon
19.Heraklidlerin son hükümdarı kimdir?
* Kandaules
20.Heraklid adının esin kaynağı nedir?
* Heraklestir
21.Heraklidlerin( fal bilim merkezi )..kahinlik merkezleri neresidir?
*Delphoi..buradaki apollon tapınağındaki rahibeye pek çok sorunlarını sorup ona göre davranmışlardır.
22.Mermandlar hanedanın ilk kralı kimdir?
*Gyges(m.ö 680-644)
23.Lidya kralları kimlerdir?
*1. Gyges(m.ö 680-644),
2.Ardys(644-625)
,3.Sadyattes(625-610),
4.Alyattes(609-560),
5.Kroisos(560-546)
24.Adından Asurluların * Luddulu Gugu * diye bahsettikleri kral kimdir?
*Lidyalı Gyges
25.lidyalıların kimlerle ilişkileri olmuştur?
*Asur ve Mısırlılarla
26.M.Ö 622-657 yıllarında kimlerle savaştılar?
*Kimmerlerle
27.Mısırla olan ilişkilerinin sebebi nedir?
*Mısır firavunu 1.psammetikhobun tahta çıkmasıyla oluşan isyanın bastırılmasında Lidyalıların ücretli askerlerini (Lidyalı,ionyalı,kayralı) yardıma göndermeleridir.
28.Marmara denizinin tarihteki adı nedir?
*Propontis
29.Gyges nerelere sefer düzenlemiştir?
*Miletos(Milet),Kolophon(Değirmendere),Magnesia ad Malandrum(Ortaklar) ve Smyrna.
30.12 yıl boyunca kuşatılıp alınamayan kent neresidir?
*Miletos
31.Alyattes nerelere seferler düzenledi?
*Miletos,Smyrna( İzmir- Bayraklı),Kolophon(Değirmendere),Klozomenia(Urla)ve Kayra
32.Medlerle 5 yıldır yaptıkları savaşa son vermelerinin nedeni nedir?
*M.Ö.585 yılında 5 yıldır yaptıkları savaşa son vermelerinin nedeni güneş tutulmasıyla tanrılarının savaşı istemediklerini düşündüklerinden savaşı bitirdiler
33.Ardys kimlerle savaş yaptı ve nerelere seferler düzenledi?
*Kimmerlerle savaştı.Smyrna ve Priene(Güllübahçe) ye seferler düzenledi.Prieneyi ele geçirdi.Miletosada saldırmıştır.
34.Karun kadar zengin deyiminin muhatabı kimdir?
*Kroisostur..çok zengin bir kraldır.
35.Kroisosun zenginliğini kimler bildirmiştir?
*Çiçero ve Heredot
36.kimlerle iyi ilişkiler içinde oldular?
*Efes,Yunan kent devletleri ve Ege denizi adalarındaki kentlerle iyi ilişkiler kurdular.
*Lidyalılar ve m.ö 7.yy ortalarında ürettiler.
38.Perslerle neye dayanarak savaşa karar verdiler?
*Delphoi kahininin savaşın sonucunda bir imparatorluğun yıkılacağını söylemesi üzerine Kroisos bunun Persler olduğunudüşünerek savaşa girdi ve yenildi.
39.Lidyalıların Perslere yenilerek yıkılmalarının esas sebebi nedir?
*Ulusal bilinçte ordularının olmaması ,askerlerinin ücretli askerlerden oluşmasıdır.
40.Persler tarafından Sardiese satraplar atandı.bu satrapların görevi nedir?
*Barış ortamını koruma ve Lidyalılardan düzenli vergi alınmasını sağlamak.
41.Lidyalılarda askeri ,dini,mülki ve idari amir kimdir?
*Kraldır.
*Perslerin Lidyalılar için çalışan mısırlı ücretli askerlerini Larissaya (Buruncui) sürmelerinden dolayı mısır Larissaları diyeanılmışlardır.
43. Kısa bir not: Lidya kralları, kendisine bağımlı kent veya kabilelerden gerektiğinde Lidya ya asker temin etmekleyükümlü kılmışlardır.
44.Lidyalılarda hayvancılık nerelerde yapılmıştır?
*Kula ve Selendi ilçelerinde hayvancılık yapılmıştır ve koyun yetiştiriliciliği ön plandadır.
45.Atların yetiştirildiği yerler?
*Küçük Menderes vadisinin doğusu ve Kilbiani ovasında at yetiştirmişlerdir.
46.Kısa bir not:tahıl,incir,üzüm,zeytin soğan,elma,ceviz ve
safran yetiştirmişlerdir. Üzümden şarap,zeytinden zeytin yağı,safrandan ilaç ve boya,arsenikten parfüm ve krem,kozmetik malzemeleri üretmişlerdir ve tekstilde ileri gitmişlerdrir.
47. Madenler nerelerden çıkıyordu ve hangi madenler çıkıyordu?
*Paktolos(sart) çayı=doğal beyaz altın(elektron) ,Tmolos(bozdağ)=altın ,gümüş,arsenik ve bakır ,Kilbani ovası=civa
*Elektrondan (altın ve gümüş karışımı) yapılmış olup bakla biçimindedir ve sikkelerin üzerinde Lidya krallığının arması olan aslan figürü vardır.
49.İlk sikkeler neden elektrondandı?
*Sart çayından çıkardıkları altınların doğal olarak gümüşle karışık bir halde olmalarından dolayı.
50.Maden(altın) ayrıştırma tekniğinin mucidi hangi ülkedir?
*Lidyalılardır
51.sikkenin icadından önce alışverişler nasıl yapılıyordu?
* Gümüşle belirlenen değiş tokuş hesabıyla
52.Sikkenin gelişim ve tüm akdenizde yayılmasında kimler etkili olmuştur?
**Eski yunan kentleri
53.Kısa bir not:ionya ve aiollis kentlerinden vergi almışlardır.
54.Ticaret ürünleri nelerdir?
*İncir ,şarap,zeytinyağı,sandykes denilen bir tür giysi,kilim ve ipekli kumaşlar,kırmızı battaniyeler,mor yatak örtüleri,lydion adıverilen seramik kaplar ve parfümler.
55.Parfümleri nerelere ihrac ettiler?
*Anadolu,Yunanistan,İtalya,Fransa ve ispanya.
56.Dilleri nedir?
Dilleri Lidcedir.çift dilli Lidce-Yunanca ve Lidce -Aramca.Yazıtlarını taşa ve seramik(grafit) lere yazmışlardır.
57.Yazıtlar nerelerde bulunmuştur?
*Gediz ırmağı vadisi ile küçük menderes vadilerinde bulunmuştur.ayrıca Bergama ve İzmir,Efes,Aphorisias(Karacasu).
59.Ana tanrıçaları ve diğer tanrı ve tanrıçalarının isimleri?
*Yunanlıların Kibele dedikleri Kybebe yada Kuvava.baş tanrıçalarıdır.Artimu dedikleri Artemis(
Helen ve Romalılarında tanrıçaları. ) ,Kandaules ve yer altı tanrısı Hermes.
60.Akropol nedir?
*Yüksek bir tepe üzerinde kurulmuş olan ve içinde yöneticiler için yapılmış saray,tapınak,ve idari yapıların bulunduğu
bölüm.Aşağı şehirde ise halk ,askerler,yazıcılar,zanatkarlar
yaşarlardı.
61.Lidyalıların matemetik ve geometride bilgilerinin olduğunu nasıl anlıyoruz?
*Akropollerinin ve aşağı şehirlerin etrafını surlarla çevirmişlerdir.Bu surların yüksekliğinin 12m.
Kalınlığının 20 m.Şeklinde yapılmasından anlaşılan mimarlık ve mühendislik bilgilerinin olmasıdır.
62.lidya Tümülüsleri nerelerde bulunmuştur?
*100 civarında Lidya tümülüsü Marmara gölü ve Manisa-Uşak il sınırlarındaki bölgede bulunmuştur.
63.En büyük Lidya tümülüsü kime aittir?
*Alyattese.taban çapı 350m. Yüksekliği 65m.dir.
64.Lidya Tümülüslerinin Friglerinkinden farkı nedir?
*Lidyalılarınki taştan Friglerin ki ahşaptandır.Ayrıca Lidya tümülslerinin içeriye bir girişleri vardır.
65.Kısa bir not:heykel ve heykelciklerinin hammaddesi mermer,altın ,gümüş ve fildişidir.
66.Kısa bir not:Altından yapılma düğmeler, rozetler ve takılar ürettiler. Seramikte,dokumada ve kimyada ileriydiler.
67.Lidyalıları kimler yıkmıştır?
*m.ö 546-547 de Persler yıkmıştır...
8.ÜNİTE KİMMERLER VE İSKİTLER
1.Kimmerlerin ülkeleri neresidir?
2.İskitlerin ülkesi neresidir?
*Batıda Volga nehrinden doğuda Çine kadar uzanan bölge.
3.İskitler neden Kimmerlerin ülkesine göç ettiler?
*Massagetlerin ülkelerine saldırmalarıyla yaptıkları savaşı kaybettiler.bir diğer sebepte ülkeleri verimsiz,kurak ve kışlarısoğuk olmasından dolayı otlak yetersizliğidir.
4.Kimmerler nerelere yerleşmişlerdir?
*Orta Anadolu,Karadeniz özellikle Sinop ve Edremit körfezi civarı.
5.Kimmerlerin öne çıkan kralı kimdir?
*Kral Dudgamme(Tugdammi-Lugdamis)
6.İskitler nerelere yerleşmişlerdir?
*Doğu Anadolu ve İranın kuzeybatı kesimi Mannai ülkesine yerleşmişlerdir.Ziwiveyi başkent yapmışlardır.
7.Kimmerler ve İskitler kaynaklarda nasıl adlandırılmışlardır?
*antikçağ Yunan kaynaklarında Kimmerler,Kimmerioi; Asur kaynaklarında Gimirria ;tevratta Gomer olarak.
İskitler ise yunan kaynaklarında Skythler; Pers kaynaklarında
Sakalar;Asur kaynaklarında Aşguaziler ve Urartu kaynaklarında İşkigulu olarak geçmektedirler.
8.Kimmer ve İskitlerin kökenleriyle ilgili farklı görüşlerinin olmasının sebebi nedir?
*Kendi yazılı belgelerinin olmaması ve konuştukları dil hakkında yeteri kadar bilgi sahibi olunmaması.
9.Kökenleri hakkındaki görüşler nelerdir?
*Kimileri onları Hint-Avrupa kökenli, kimileri İran soylu ,kimileride Türk olduklarını ileri sürmüşlerdir.
10.Türk kökenli olduklarını ileri süren tarihçilerimiz kimlerdir?
*Taner Tarhan ve İlhami Durmuş .
11.türk kökenli olduklarını düşünmelerinin sebebi nedir?
benzerlikler göstermesi.mesela İskitlerdeki Tabiti(tapmak),Papaiois(baba);Api(ebe) gibi bazı tanrı adları Türkçe kelimlerle benzeşmesi.
12.Kimmerler tarihi hakkındaki bilgiler hangi yy sonrasına aittir?
*M.Ö 8.yy sonrasına aittir.
13.Kimmerler kimlerle siyasi ilişkiler kurmuşlardır?
*Urartular ve Asur ;Orta Anadoluda Frigler,Batı Anadoluda
Lidyalılar ve Ege sahillerinde antik Yunan kentleriyle.
14.Kimmerlerin gelişlerinden ilk kimler etkilenmişlerdir?
*Urartular.
15. Kimmerler ilk defa hangi yılda ve hangi Urartu kralıyla savaşmışlardır?
* İlk defa Urartu kralı 2.Argişti zamanında mö.707 de savaşmışlardır.Kimmerler bu savaşta Urartulara üstünlük sağlamışlardır.M.Ö. 705 te Asurlulara saldırmışlar ve yenilmişlerdir.
*2.Rusa Kimmerlerle antlaşma yoluna gitmiştir ve kimmer halkının urartı topraklarına yerleşmelerine izin vermiştir.bundaki amaç kentlerinin yakılıp yıkılmasını önlemek ve düşmanları Asurlulara karşı güçlü olup Asur üzerine gitmelerini sağlamak.
17.Kimmerlerin 2. defa Asur devletine sızmak istemesi sonucu ne olmuştur?
*Asur kralı Esarhaddon m.ö 679 senesinde Kimmerleri sefer düzenlemiş ve onları Konya Karahöyük yakınlarında yenilgiye uğratmışlardır.
18.Asurlular Kimmerlerin yeniden saldırmamaları için ne gibi tedbir almışlardır?
*Milid ve Tabalın kimmerlerle ittifak yapmamaları için bunlar
üzerine seferler düzenlemişlerdir..
19.asurluları yenemeyen kimmerler neler yapmıştır?
*Batıya yönelip Friglere saldırmışlar ve Gordionu yağmalamışlardır.Bunun sonucunda Frig kralı Midas intihar etmiştir.
20.Karadenizde neler yapmışlardır?
*Karadenizdeki Yunan kolonilerine saldırmışlardır ve batıda Karadeniz Ereğlisinden doğuda Trabzona kadar olan sahil kesimini ele geçirmişlerdir.Sinopu yağmalayıp bir kısım Kimmer buraya yerleşmişlerdir.
21.karadeniizden sonra nereye saldırmışlar ve hangi kralla savaşmışlardır?
*Lidya ya saldırmışlar Kral Gyges onları geri püskürtmüştür.
22.m.ö 644 te Lidyaya tekrar saldırmaları sonucunda neler olmuştur.?
*Lidya kralı gygesi öldürmüşler ve Başkent Sardiesi akropolü dışında yağmalamışlardır.
23.akropol nedir?
*Yukarı şehir demektir.Etrafındaki yerleşim birimine hakim olan ve içinde en önemli kişi ve dini, idari ve mali binaların yer aldığı tepe.
24.Kısa bir not:m.ö 639-637 Kimmerler yılında Lidya başkenti Sardiesi tekrar istila etmişler ama akropolisi ellerine geçirememişlerdir.
25.Egede nereleri yağmalamışlardır?
*Efes kentindeki Artemis tapınağını ,Menderes Magnesiasını,Miletos,Melia ve Prieneyi yağmalamışlardır.Bundan sonra bir kısım kimmerler Edremit körfez civarına yerleşmişlerdir.
*Tabala saldırmışlar sonrasında da Adana civarına gelmişlerdir.
27.Dudgammeden sonra yerine kim geçmiştir?
*Oğlu Sandaksatru geçmiştir.
28.Kimmerlerin tarih sahnesinden silinmesine kim sebep olmuştur?
*Kimmerler tekrar Lidyaya saldırdıklarında Lidya kralı Alyattes onları yenerek Kızılırmak sahasına sürmüşler orda Lidya ve Medler arasında sıkışıp kalan kimmerler tarih sahnesinden silinmişlerdir.
29.İskitlerin Anadoluya glme sebepleri nelerdir?
*Önlerinden kaçan Kimmerleri kovalamak hemde yeni yurtlar ve ganimetler edinmek.
30.Anadoluya gelirkenki takip ettikleri güzergah ?
*Dağıstandaki Derbent geçidi üzerinden Hazar denizi kıyısı boyunca Kafkasların doğusundan Anadoluya gelmişlerdir.
31.İlk ayak bastıkları ülkeler?
32.Anadoluya dışarıdan gelen başka kavimler nelerdir?
*Kimmerler,İskitler,Akhalar,Dorlar,Hititler,Frigler,Galatlardır.
33.İskit ve Kimmer göçlerinden ilk etkilenen devletler hangileridir?
*Urartular ve Asurlardır.
34.Kısa bir not:Urartu kralı 2. Rusa İskit kralı Sagastra ile anlaşarak İskitlerin Mannaideki hakimiyetlerini tanımıştır.Kendi topraklarına zarar gelmesin diye.
35. 2.Rusa İskit saldırılarına karşı ne gibi bir önlem almıştır?
*İskit saldırılarına karşı İskit sınırlarına yakın yerde Bastam,Kaleoğlu,Kalesiyah,Kızkalesi ve Sangar gibi yerlerde karakollar kurmuştur.
36.İskitler m.ö. 7.yy da kimleri yıkmışlardır?
*Urartuları.
37.M.Ö 635-637 yılında İskitler kimlerle savaşmıştırve sonuç ne olmuştur?
38.M.Ö 675 yılında ne yapmıştır İskitler?
*Asura sefer düzenlemiş ve yine yenilmişlerdir.
39.Bartabua ne şekilde Asurlularla ittifak kurmuştur?
*Asur kralı Esarhaddonun kızıyla evlenerek.
40.M.Ö 653-652 yıllarında İskitler kimlerle savaşmışlarve sonuç ne olmuştur?
*Asurlularla ittifak kurarak Medlerle savaşmışlar ve Medleri yenilgiye uğratmışlardır.
41.Asurlar zayıflayınca kimlerle ittifak kurmuştur İskitler?
*Medlerle.Bu ittifak sonucunda Nineveyi(ninova) thrip ederek Asur devletine son vermişlerdir.
42.Medlerden sonraki müttefikleri kimlerdir?
*Babilliler.Babillilerle Medlere saldırmışlar onları hezimete uğratmışlardır.
*İsrailin güneyindeki Askalon kentini ve Aphrodite tapınağını yağmalamışlardır.
45.Kısa not:Medler İskit hakimiyetine son vermek için İskit ileri gelenlerine ziyafete çağırıp onları boğazlıyor.Bu olaydan sonra kalan İskitler m.ö 6 yy de Rusyanın güneyine 8.yy de de geldikleri yere dönüyorlar.Bir kısmı Doğu Anadoluda kalıyor bunuda Ksenophon anabasisinde
anlatmıştır..Ayrıca Medlerin onları boğazlamalarını Heredot bildirmiştir.(çenesi düşükHeredot).
46.Kısa bir not:Persler İskitlere M.Ö 513 tesefer düzenlemişlerdir ancak İskitler Perslerin yolları üzerindeki su kaynaklarını doldurup arazi yiyecekleride yok ettiklerinden sefer sonuçsuz kalmış ancak Persler Trakyayı egemenlik altına almışlardır.
47.Kısa bir not:İskitler Makedon kralı 2. Phılıppos la savaşmışlar,İskit kralı Aetas
ölmüştür.İskender zamanında da Olbiaya kadar ilerlemiş ve Dobrucayı kendi topraklarına katmışlardır.
48.Makedonlarla ne zaman ve neden barışmışlardır?
*M.Ö 330 dolaylarında barış sağlanmıştır çünkü İskender Persleri birkaç kez yenmek suretiyle Anadolu,İran,Mısır ve Mezopotamyanın yeni hakimi olup büyük bir imparatorluk kurmaları sebebyle.İskit prensesiyle evlenmesini teklif etmişler İskendere oda reddetmiş ,İskitlere sefer yapıp Tanais civarında bir kent kurmayı planlıyormuş.Bunuda bize tarihçi Flavius Arrianus bildirmiştir.
49.M.ö 3. yy da İskit ülkesine kimler göç etmişlerdir.? *Sarmatlar
50.İskitleri kimler yıkmıştır?...Germen halklarından Gotlaryıkmışlardır.
51.Kimmer kalıntılarına nerelerde rastlanmıştır?
*Sardeste ,Gordionda(Ankara) hayvan betimli bir levha,okuçları ,baltalar,at heykelciği,Demircihöyük Sarıkentte at
gömüsü ve ok ucu,Efes ve Boğazköyde ,Ünyede,ve Amasya
