İnkılâp T a r ih i n in
Bir Sah n e
ULUNAY
ütihTgazeteler evvelki gün vefat eden İzmir mebusu ve eski Adliye Vekili Mahmut Esat Bozkurd’un şahsiyetine ma kaleler hasrettiler. Böyle değer li bir adamın memlekete daha hizmet edeceği bir çağda ölme si hayıflanacak bir hâdisedir, i Zira ömümâmesi tetkik edilir se Mahmut Esadm Türk inkı lâp tarihini bizzat yaşıyan adam lardan olduğu görülür.
Memleket hürriyet ve istiklâl için ayaklandığı zaman silâhı i- le, fikir mücahedesine kalemi j ile, icraatta da Türk adaletini temsil etmek suretile vatana hizmet etmiştir,
f Mahmut Esat Bozkurd’u Türk inkılâp tarihinde çivileyen mü him vaka’lardan en kuvvetlisi, Adliye vekâletinde bulunduğu zaman Lotüs hâdisesi dolayısile Türkün hakkını AvrupalIlara teslim ettirmiş olmasıdır, j Bunun ehemmiyetini anlamak
için o esnada alâkadar devletin memleketinde bulunmak ve bu münasebetle yapılan neşriyatı yakındantakip etmek lâzımdır: Gazeteler kıyameti koparıyor du. O zaman öyle makaleler o- kuduk ki yazanlarda akıl ve mantığın iama«aie İflâs ettiği ne hükmeylemek icap ederdi. Kapitülâsyonlara dayanarak hat tâ yaslanarak istenildiği gibi sal tanat sürülen bir memleketin gemisi battı diye şikâyete kal kışması ne haddine Bütün Türk vapurları da batırılsa hak sız olanlar yine Türklerdir! A- sı? lardânberi bu böyle olagel miştir. Hele “ Figaro”nun baş makalesini hâlâ unutamam:
“Ah/ diyordu. Nerede o gün ler ki Türkler ufak bir kıpır dama yapsalar hemen donan mamız gider, bir adayı işgal e- der; birkaç saat içinde onlara hadlerini bildirirdi. Bugün Türk ler Laheye’ gidiyorlar. Ne hale i geldiğimizi anlamalı!’'
1 Onlar ne hale geldiklerini an ladıkları gibi biz de ne hale geldiğimizi anlıyorduk. Zira ar tık “ Eski çamlar“bardak olmuş tu” Lotüs hâdisesi üzerine genç Türkiyenin genç adliye vekili memleketinin noktai nazarım müdafaa etmek üzere Avrupa lIların karşısına dikildi. Koltu ğunda vesaiki, kafasında ilim sermayesi ve yüreğinde de sar ılmaz iman kaynağı ile ırkının hakkını korumağa giden bu köy lü çocuğu garp âleminin Türk ler hakkında kökleşmiş yanlış görüş ve düşünüşlerini fikirler den söküp atacak ve onun yeri ne vicdanlara hakkı tanıyan ye ni bir kanaat fidanı dikecekti.
Avrupanm müteazzım başı hakkım istiyen bu Anadolu uşa ğının önünde eğildi.
I
YAPRAK
Evvelki gün vefat eden Mah mut Esat Bozkurd bunu yapan adamdır.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
