ihale avukatı olarak kamuda görev yapanların görev sınırları nedir?
Bilindiği üzere Kamu avukatlığı, yargının kurucu unsurlarından savunma vazifesinin kamu/devlet adına yerine getirilmesi yanında, yürütmenin işlemlerinin hukuka uygun tesis edilmesinde etkin rol oynayan ve yargı içinde yürütmenin temsilciliğini yapan bir kamu görevidir.
Kamuda istihdam edilen Kamu Avukatları yürütme organının yargı yerlerinde temsil ve savunuculuğu görevi yanında idari bir takım görevleri de yürüterek; idarenin hukuka uygun hareket etmesine katkı sunmakta ve Hukuk Devleti ilkesinin gerçekleşmesinde önemli rol oynamaktadırlar.
ihale Avukatının Amacı
1136 sayılı kanunun 2. maddesine göre Avukatlığın amacı :
«Hukukî münasebetlerin düzenlenmesine, her türlü hukukî mesele ve anlaşmazlıkların adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesine ve genellikle hukuk kurallarının tam olarak uygulanması hususunda yargı organları ve hakemlerle resmî ve özel kurul ve kurumlara yardım etmek» tir. Bağlı avukatlar bu amaç içindeki çalışmalarını yalnız resmî dairelerdeki işlerine adamakla yükümlüdürler. (1136 sayılı Kanun mad. 12)
Serbest Avukatla, bağlı çalışan avukat arasında bu açıdan bir fark yoktur.
Tek ayrılık hizmetin tek müvekkile arzı bakımındandır.
Avukatlığın diğer bir yönü de danışmanlık yapmak suretiyle kanun yolunu Önceden göstermek ve çekişmenin doğmasını önlemek ya da mahkemeye gitmeden çözümünü sağlamak ve çekişmeyi
önlemektir.
Kamuda çalışan İhale avukatının 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nda belirtilen amaç dışında çalıştırılması hususu…
Son zamanlarda kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan avukatların, ihale, satın alma, kira tespit, disiplin gibi icrai komisyonlarda ve kurullarda görevlendirildikleri ve bu komisyonlarda ve kurullarda oylamalara katılarak, alınan kararlara iştiraklerinin sağlandığı görülmektedir.
Avukatlık Hizmetleri Sınıfında çalışanların kurumlarını yargı mercilerinde temsil yetkisi vardır ve bu yetkinin kullanılması asıldır.
Devlet Memurları kanunda Avukatlık tanımı
657 sayılı Devlet Memurları Kanunundaki Avukatlık tanımı, avukatlık hizmetleri sınıfındaki personelin görevlerini açıkça tanımlamıştır.
657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun, Tesis Edilen Sınıflar Başlıklı 36. Maddesinin Avukatlık Hizmetleri Sınıfı Başlıklı V. Bendinde “Avukatlık hizmetleri sınıfı, Özel kanunlarına göre avukatlık ruhsatına sahip, baroya kayıtlı ve kurumlarını yargı mercilerinde temsil yetkisini haiz olan memurları kapsar.” hükmü ve aynı kanunun memurun başka sınıfta ve derecesinin altında bir görevde çalıştırılmıyacağı başlıklı 45. Maddesinde “Hiç bir memur sınıfının dışında ve sınıfının içindeki derecesinin altında bir derecenin görevinde çalıştırılamaz” hükmü yer almaktadır.
Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde ve özel bütçeli idarelerde hukuk hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin esasların belirlenmesi ve hukuk hizmetlerinin etkili, verimli ve usul ekonomisine uygun şekilde yerine getirilmesine ve bu hizmetlerin yürütülmesinde uygulama birliğinin sağlanmasını düzenleyen 659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri Ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname’nin 4. maddesinde Hukuk birimlerinin idarelerde muhakemat hizmetleri ile hukuk danışmanlığına ilişkin iş ve işlemleri yürütmeye ilişkin görev ve sorumlulukları belirlenmiştir.
Avukatların hak ve görevleri özel kanun olan 1136 sayılı Avukatlık Kanunu ile düzenlenmiştir.
1136 sayılı Avukatlık Kanunun 2. maddesine göre Avukatlığın amacı:“Hukukî münasebetlerin düzenlenmesine, her türlü hukukî mesele ve anlaşmazlıkların adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesine ve genellikle hukuk kurallarının tam olarak uygulanması hususunda yargı organları ve hakemlerle resmî ve özel kurul ve kurumlara yardım etmek”tir.
1136 Sayılı Avukatlık Kanunu’nun 12.Maddesinin son fıkrasında“Bir kadroya bağlı olarak aylık veya ücreti Devlet, il veya belediye bütçelerinden yahut Devlet, il veya belediyelerin yönetimi ve denetimi altındaki daire ve müessese yahut şirketlerden verilen müşavir ve avukatlar, yalnız bu daire, müessese ve şirketlere ait işlerde avukatlık yapabilirler. ” denilmek suretiyle kamu kurumlarında çalışan avukatların görev sınırı belirlenmiştir.
Kamu kurumlarında görev yapan avukatlar, “1.Hukuk Müşaviri”,
“Hukuk Müşaviri” , “Hukuk İşleri Müdürü”, “Müşavir Avukat”,
“Avukat” gibi unvanlarda çalışmaktadır. Bunlardan 1.Hukuk Müşaviri, Hukuk Müşaviri ve Hukuk İşleri Müdürü gibi unvanları taşıyanların idari bir görev yaptıkları ve kurumları adına
imza yetkisi kullandıkları aşikardır. Bunun yanında bazı avukat meslektaşlarımızın, ihale komisyonu, satın alma komisyonu, kira tespit komisyonu, disiplin kurulu gibi komisyon ve kurullarda görevlendirildikleri görülmektedir. Bu görevlendirmeler genellikle kurumların iç işleyişi gereğince ve bazen de yönetmeliklerle yapılmaktadır.
Avukatlığın temsil dışındaki diğer bir yönü de danışmanlık yapmak suretiyle kanun yolunu önceden göstermek ve çekişmenin doğmasını önlemek yada mahkemeye gitmeden çözümünü sağlamaktır.
Bu yönden kurum avukatlarının ihale komisyonu, satın alma komisyonu, kira tespit komisyonu, disiplin kurulu ve diğer icrai kurullarda ancak “danışman” olarak bulunmaları mümkündür.
Avukatların bu kurullardaki görevi Avukatlık Kanununun 2.
maddesinde yer alan hukukî yardımdan ibarettir. Avukatların kurullara verecekleri mütalaalar, danışmadan öteye geçmeyen ve bağlayıcı nitelik taşımayan görüşlerdir.
Bu bakımdan avukatların icrai komisyon ve kurulların bünyelerinde yer almaları ve oy sahibi olmaları istenemez.
Böyle bir istek Avukatlık Kanunu ile saptanan mesleğin temel ilkelerine aykırı olacaktır.
Avukatların bizzat veya komisyon üyesi sıfatıyla ihale, satın alma, kira tespit, disiplin komisyonlarında yer alması halinde, asıl olarak yapılan bir işte vekil olunamayacağı ilkesi gereği, aynı konuda doğmuş ve doğacak hukuki ihtilaflarda avukatlık görevini yapamaması sonucu ortaya çıkmaktadır ki;
bu durum kamu kurumlarında çalışan avukatların 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri Ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nda belirtilen amaç dışında çalıştırılması
anlamına gelecektir.
Bu nedenlerle avukatın asli görevinin savunma olduğu, savunma dışındaki yapacakları görevlerin ancak hukuki yardımdan ibaret bulunması nedeniyle yürütmeyle ilgili kurullarda (ihale komisyonu, satın alma komisyonu, kira tespit komisyonu, disiplin kurulu gibi komisyon ve kurullarda) görevlendirilmesi yukarıda izah edildiği şekliyle hukuka uygun değildir.
Kaynak : ankara barosu
