LGS. 1 Haziran 2020

LGS LGS 8.

^T _Ü R K

Ç E

1. Onun romanları hızla denize dökülen bir nehir gibi. Nasıl ki o nehre kâğıttan bir gemi yapıp bırakırsınız ve gemiyi birkaç dakika içinde denizde bulursunuz işte tam da öyle.

Elinize aldığınız kitabın ne zaman bittiğini anlayamazsı- nız. İşin ilginci işinize yaramayan bir ek ya da kelimenin kullanılmamış olmasıdır. Her harfin bir görevi vardır cüm- lelerinde. Görevi olan her harf de bu görevi gayet olağan şekilde yerine getirir. Şatafatsız biçimde işlerini yapar ve kenara çekilir. Eğer bir gösteriş amacı olsaydı yaptığı şeylerin tümünü siler atardı. Çünkü bizim insanımız sa- mimiyete hasret durumda.

Bu metinde aşağıdaki sözcüklerden hangisinin eş anlamlısı yoktur?

A) Tuhaf B) Doğal

C) Görkem D) Vazife

2. – 1 ve 3. kelimelerin arasında eş anlamlılık ilişkisi vardır.

– 1 ve 2. kelimelerin arasında zıt anlamlılık ilişkisi var- dır.

Aşağıdakilerin hangisi bu bilgilere göre sıralanmış- tır?

1. Kelime 2. Kelime 3. Kelime

A) Üzüntü Neşe Keder

B) Genç İhtiyar Yaşlı

C) Kader Alın yazısı Düş

D) Okul Mektep Medrese

3. Palindrom, normal okunuşu ve tersten okunuşu aynı olan cümle, sözcük ve sayılara denilmektedir. Palindromik cümleler, tersten okunduğunda da aynı kalan cümlelerdir.

Örneğin ‘’Ey Edip Adana’da pide ye!’’ cümlesinin harfleri tersten okunduğunda da aynı cümle karşımıza çıkar.

Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisi palindromik cümledir?

A) Ayşe, ıslak kalsın eşya.

B) Pay ederek iki kerede yap.

C) Rıza ile Haluk okula hazır.

D) Ne sen yap ne de ben.

4. Koşul – Sonuç Sebep – Sonuç

Karşılaştırma

Amaç – Sonuç I. Ablamın mezuniyet töreni olduğundan yarın Anka-

ra’ya gideceğiz.

II. Tarladaki ekinleri kuşlardan korumak için korkuluk hazırladık.

III. Birinci yazılı notlarım, ikinci yazılılarımdan daha yük- sekti.

Numaralanmış cümleler ile anlam ilişkileri eşleştiril- diğinde boşta kalan anlam ilişkisinin örneği aşağıda- ki cümlelerden hangisidir?

A) Defne, yaz tatillerinde anneannesini görmek için Os- maniye’ye gidiyordu.

B) Akdeniz’in tuz oranı, Karadeniz’in tuz oranından daha yüksektir.

C) Elindeki kitapları okuyup bitirirse annesi ona yeni ki- taplar alacakmış.

D) Alt koşumuz, çocukları büyüdüğü için daha geniş bir eve taşınmak istiyordu.

Haziran 2020

5.

Potinlerime ve paltoma Teşekkür etmeliyim.

Teşekkür etmeliyim yağan kara, Bugüne, bu sevince...

Kara bastığım için şükür;

Şükür, gökyüzüne ve toprağa;

İsmini bilmediğim yıldızlara, Suya ve ateşe hamdolsun!

Hiç böyle ısınmamıştım;

Daldaki vişneye, Vitrindeki aydınlığa,

Salça kokusuna mutfağımın, Akan dereye, uçan buluta, Hiç böyle ısınmamıştım yaşamaya

Bu iki şiirde öne çıkan ortak tema aşağıdakilerden hangisidir?

A) Memleket özlemi B) Doğa sevgisi

C) Yaşama sevinci D) Köy hayatı

6. Eğitim sistemi günün getirdiği yeniliklere paralel olarak sürekli bir gelişim içinde olmalıdır. Çünkü eğitim, öğrenci- yi hayata hazırlamakla görevlidir. Bu gelişim tüm derslere aktif bir şekilde etki etmelidir. Türkçe dersi kapsamında da güne ayak uydurmak bir zorunluluk arz eder. Türkçe dersi, ana dili Türkçe olan öğrencilerin yaşamlarını şekil- lendiren bir derstir. Bu yüzden hayatın içindeki önemi tar- tışılmazdır. Öğrenci, hayatı Türkçe yorumladığı için ona hayatı öğretmek bu dersin temel hedeflerindendir. Eğer eğitim sistemi bu derse yeterli önemi göstermezse yeni kuşaklar geçmişinden habersiz ve geleceğiyle de bilin- mezlik içinde yetişir.

Bu metinde anlatılmak isteneni en iyi ifade eden söz aşağıdakilerin hangisidir?

A) Dil ile düğümlenen, diş ile çözülmez. (Kaşgarlı Mah- mut)

B) Eğitimden yoksun olan insanlar, ölünceye kadar şahsiyetsiz kalmaya mahkûmdurlar. (Ziya Gökalp) C) Önümüzde iki yol var: Ya uyanıp dilimizi koruyacağız

ya da iki nesil sonra Türkiye diye bir ülke, Türkçe diye bir dil kalmayacağını kabul edeceğiz! Seçim si- zin! (Oktay Sinanoğlu)

D) Bir millet ki resim yapmaz, bir millet ki heykel yap- maz, bir millet ki tekniğin gerektirdiği şeyleri yapmaz, itiraf etmeli ki o milletin ilerleme yolunda yeri yoktur.

(Mustafa Kemal Atatürk)

7. Deyimler sözlü halk edebiyatının anonim eserlerinden biridir. Kalıplaşmış kelimelerden oluşan deyimlerde her- hangi bir sözcüğün yeri değiştirilemez. İçinde bulunulan anlık durumları birkaç sözcükle ifade edebilirler. Örneğin;

sinirlenen insanların ruh hâllerini, tavırlarını, yaptıklarını veya yapabileceklerini anlatmak için pek çok deyim var- dır. Tekrar sinirlenenler için öfkesi kabarmak (I), iradesini kullanarak öfkesini giderenler için öfkesini yenmek (II), öfkeliyken haksız yere ilgisiz birine çatanlar için öfkesini kusmak (III), çok fazla sinirlenenler için öfkeden deliye dönmek (IV) gibi deyimler kullanılır.

Bu metinde numaralanmış deyimlerden hangisinin anlamı yanlıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV.

8. Şair, eserleriyle ilgili şunları söyler: Üç şiirim taze kalsın, ilerde de okunsun, yeter bana. Ayrıca şu: Eskimemek de- ğil, eskiyebilmek de önemli. Asıl büyük yapıtlar, eskiyebil- miş yapıtlardır. Şiirlerin hangi koşulda yazıldığı değil, şu anda bir şey ifade edip etmediği önemli.

Bu metinde yazarın sözünü ettiği anlatım özelliği aşa- ğıdakilerin hangisidir?

A) Doğallık B) Sürükleyicilik C) Kalıcılık D) Evrensellik

ç e

9. Okunan Sayfa Sayısı

Buna göre okunan kitapların sayfa sayısı aşağıdaki grafiklerin hangisinde doğru gösterilmiştir?

A) B)

C) D)

10.

Görseldeki numaralanmış boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A)

I. Asansörleri ve bina merdivenlerini kullanmayın. Acil çıkış merdivenleri en güvenli çıkış yolu olacaktır.

II. Depreme arabada yakalandıysanız arabayı güvenli bir yerde durdurup depremin bitmesini bekleyin.

III. Eğer binada hasar varsa bedeninizin sığabileceği bir boşlukta saklanın.

B)

I. Depreme merdivenlerde yakalandıysanız acilen sokağa çıkmaya çalışın.

II. Deprem esnasında kesinlikle araba sürmeyin.

III. Binada hasar varsa dolap gibi bir eşyanın yanına çömelip depremin bitmesini bekleyin.

C)

I. Asansör hasar almadıysa asansörle aşağı inin. Asansör hasar almışsa vakit kaybetmeden çıkış mer- divenlerini kullanın.

II. Deprem esnasında araba, en güvenli araçtır. Arabayla en yakın güvenli bir yere ulaşmaya çalışın.

III. Sabitlenmemiş eşyaların yanında kesinlikle durmayın.

D)

I. Asansör ve merdivenleri kesinlikle kullanmayın.

II. Araba dışına çıkın, arabanın yanına yan yatarak ellerle başınızı ve boynunuzu koruyun.

III. Güvenli bir yer bulup diz üstü çökün, başınızı ve ensenizi koruyacak şekilde kapanın ve düşmemek için sabit bir yere tutunun.

I. II.

III.

ç e

11. I. Smokin adı ile anılan bu cins, lakabını sanki bir smokin giymiş gibi görünen görüntüsüne borçludur. Orta boyutlu bir tür olan bu kedi cinsi, kısa tüy yapısına sahiptir. Tüyleri kısa olmasına rağmen ipek gibi yumuşacıktır. Siyah ve beyaz renk- lerde görülen bu türün göz rengi mavi, yeşil ve sarı olabilmektedir.

II. Türkiye’de kedi denildiği zaman akla gelen ilk kedi türü olan Van kedisi, pamuğu andıran beyaz kürkü ile görenleri büyü- lemektedir. İriye yakın bir boyutta olan bu şirin kediler, kaslı ve atletik bir vücuda sahiptir. Bembeyaz uzun tüyleri vardır.

Göz rengi mavi ve yeşildir.

III. Bobtail, orta boyutlu bir kedi türüdür. Bu kedinin kısacık kuyruğu hemen göze çarpmaktadır. Kuyruğu uca doğru kıvrık ol- duğu için ponpon gibi görünmektedir. Genellikle tüyleri yamalı desende oluşur ve siyah-beyaz, kahverengi, kırmızı, mavi gibi renklerde olur.

IV. Patilerinin görünümü sebebiyle sanki az önce kar topu oynamış gibi görünen Snowshoe, masmavi gözleri ve asil görünü- mü ile çekici bir kedi türüdür. Yüzündeki tüyler farklı tonlar ile farklı yerlerde bulunduğu için ilginç bir görünüm kazanmıştır.

Numaralanmış metinlerde anlatılan kedi türlerinin görselleri aşağıdakilerin hangisinde doğru sıralanmıştır?

A)

B)

C)

D)

12. Sıra sayıları yazıyla ve rakamla gösterilebilir. Rakamla gösterilmesi durumunda ya rakamdan sonra bir nokta konur ya da rakamdan sonra kesme işareti konularak derece gösteren ek yazılır. Sıra sayıları ekle gösterildiklerinde rakamdan sonra sadece kesme işareti ve ek yazılır, ayrıca nokta konmaz.

Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yapılmıştır?

A) Türkiye Süper Ligi’nde Konyaspor yedinci oldu, Adanaspor sekizinci oldu.

B) Türkiye Süper Ligi’nde Konyaspor 7.nci oldu, Adanaspor 8.inci oldu.

C) Türkiye Süper Ligi’nde Konyaspor 7. oldu, Adanaspor 8. oldu.

13.

Bu görseli en iyi anlatan metin aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bunca yıldır gözümüz gibi bakardık atımız “Kara Murat”a. Yılların çalışması, taşıdığı yükler, gittiği yollar yormuştu onu besbelli. Gözlerinden okunurdu halsizliği. Gider durmadan okşardım başını, o da beni görür görmez hemen eğilir yele- lerini atıverirdi yüzüme yüzüme. Bir gün avluda yürürken aniden ayağı sendeledi. Yıkıldı durduğu yere. Babam hemen Baytar Amca’yı çağırdı. Ayağına baktı. “Olmaz!” dedi. “Bundan gayrı yük taşıtmayın garibe!” diye ekledi. O gün bir şey geçirdi sağ arka ayağına, ben küçüktüm ne olduğunu hâlâ bilemem.

B) Dedem öğretmiş babama mesleği. O da isteksiz kabul etmiş. Zaten ondan sonra da yapan olmadı köyde. Ben ilk gördü- ğümde korkudan kıpırdayamadım yerimden. Koca hayvanın ayağına ayağına vururdu çiviyi çekiçle, hayvan ses etmezdi.

Belki bir iki silkinir, toynaklarını yere vururdu ama oynamazdı hiç. Öğrendim; katırın, eşeğin, atın pabuçlarını dikiyorlar- mış. Derdi ki “Sen nasıl pabuçsuz taşa basamazsan onlar da öyle. Taş girer, diken girer. Acıdan yürüyemez. Biz onun canını acıtmadan dikeriz pabucunu rahat yürüsün diye.” Korkumu yendim hatta ben verirdim çivilerini çoğu zaman…

C) Köyün en güzeliydi. Deli deli koşar, ekin tarlalarını orak gibi biçerek geçerdi. Daha taylığını bilirdim. Ben 7 yaşındaydım doğduğunda. Beraber büyüdük. Ben büyüdükçe daha da sarıldım ona. Diğer köylerdeki yarışlara gider, birinciliği alıp gelirdik. Geçemezdi atların hiçbiri. Diğer atların sahipleri bize kinlenir, köye sokmak istemezlerdi. Aşağı Elmacık’tan gelirken ayağına bir şey saplandı. Saplanır saplanmaz da bir şaha kalktı ki üstünden düşeyazdım. Traktörü römorkuna bağlayıp götürdük şehre. Ayağına baktırdık. Koca bir ekin sapı girmiş. Mehmet ağabeyim tuttu bir bacağını. Baytar çekti, çıkardı ekin sapını ama gözlerinden yaş geldi hepsinin birden. Ağladı, ağladılar…

D) Nereden geldi, bilinmez. Bahçe duvarının yıkık yerinden içeri girmiş. Ağacın dibinde durmuş. Sabah kişneme seslerine tüm aile uyandık. Ablam uyur uyanık rüya gördüğünü sanıp tekrar uzandı yatağına. Ben babamın elinden tuttuğum gibi dışarıda buldum kendimi. Yanına vardık. Büyük dayım da geldi sonradan. Kahverengi tüyleri parıl parıldı. Su içmesi için bir kova bulup geldim hemen. Durmadan içti koca kovayı. Hemen bir saman balyası attık önüne. Açlıktan bitap düşmüş olmalı ki bakmadı hiçbirimize samanı yerken. Dayım “Köyden birinindir herhalde. Gidip kahveye sorayım. Belki duyan, bilen olur.” deyip kapıyı kapatmadan çıktı avludan.

14. Hareketli oyunlar sırasında çocuğun çeşitli kasları, kasılma ve uzamalarla çalışma hâlindedir. Bu sırada kalp atışı, kan dolaşımı ve solunum normalin üzerine çıkar. Bunun sonucu olarak sıklaşan ve derinleşen solunum sayesinde kana havadan bol oksijen gider. Ayrıca kan dolaşımının normalden hızlı olması, dokulara daha çok besin taşınmasına yardımcı olur. Oyun sırasında bazı tekrarlamalarla kaslar, o hareketleri ezberlemiş olur. Denge oyunları, toplarla çalışmalar ve buna benzer oyunlar, çocuğu dış çevreye karşı acemi olmaktan kurtarır; çocuğa karşısına çıkacak bir engeli kolayca aşabilme yeteneği kazandırır. Aynı zamanda gücünü yerinde ve zamanında kullanma yeteneği de kazandırır.

Bu metnin konusu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Oyunun çocuğun fiziksel gelişimine faydaları B) Teknolojinin çocuklar üzerindeki etkisi C) Eğitsel oyunların bilgisayar oyunlarından daha faydalı olması D) Oyunların çocukların ruhsal gelişimine katkıları

ç e

15. Yusuf Çavuş duvarın üzerinden kafasını uzatarak bahçe- de çalışan Uzun Halil( )e seslendi( )

( ) Uzun Halil, yardıma ihtiyacın var mı ( )

Metinde boş bırakılan yerlere sırasıyla hangi noktala- ma işareti getirilmelidir?

A) (‘) (,) (–) (.) B) (‘) (;) (–) (?) C) (–) (;) (–) (…) D) (‘) (:) (–) (?)

16. Okul dergilerinde çok fazla şiir yayımlanması doğru bir tutum değil. Çünkü yapılması gereken, bütün öğrencilerin değil, şiir yazabilecek öğrencilerin öne çıkarılmasıdır. Bir öğrencide yazma tutkusu varsa o, şiirlerini kabul ettirene kadar çabalayacak, hep daha iyisini arayacaktır. Böyle bir tutkusu yoksa şiire ilgi duymayacaktır. Bunun sonu- cunda da ucuz şiirler yazmaktan öteye geçemeyecektir.

Bu metnin türü aşağıdakilerin hangisidir?

A) Anı B) Öykü

C) Makale D) Deneme

17. Ey yıldızlar önünde boynunu büken dallar!

Bu sabah sizden geçen rüzgârlar geldi sandım.

Ağır ağır süzülen meltemlerde bir sır var;

Kalbimde ilk açılan o ilkbaharı anladım.

Bu dizeler ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yan- lıştır?

A) Birden fazla fiilimsi vardır.

B) Sadece ikinci dizede fiilimsi yoktur.

C) Sadece sıfat fiil bulunmaktadır.

D) “Açılan” kelimesi sıfat fiildir.

18. Özne; yüklemin bildirdiği işi yapan, yüklemin bildirdiği durumu üzerine alan ögedir. Nesne ise cümlede özne- nin yaptığı “eylemden” etkilenen ögedir. “Ahmet, günde yüz soru çözer.” cümlesinde çözme işini yapan yani özne

“Ahmet”tir. Ahmet’in çözme eyleminden etkilenense “yüz soru”dur yani cümlenin nesnesidir.

Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde

“nesne” yanlış gösterilmiştir?

A) Türk halkı bağımsızlığını, Atatürk ve askerlerine borçludur.

B) Bugünlerde herkes böyle şeyler anlatıyordu.

C) Sabahları odadan odaya gezinerek düşünmeyi se- verim.

19. Marmaris’teki bir ortaokul, Fethiye’de izci kampı düzenle- yecektir. Bu izci kampına iki kişiden oluşan üç grup katı- lacaktır. Mavi, yeşil ve kırmızı isimleri verilen gruplardaki öğrencilerden Kemal, Ayşe, Yakup, Cansu, Fatih, Mus- tafa ateş yakma ve hızlı koşma özelliğinden yalnız birine sahiptir. Her grupta bir tane ateş yakma ve bir tane hızlı koşma özelliği bulunan toplam iki öğrenci bulunacaktır.

İzci kampına katılacaklarla ilgili şunlar bilinmektedir:

− Cansu, hızlı koşamaz.

− Ayşe, kırmızı grupta değildir ve ateş yakamaz.

− Mustafa, mavi grupta değildir ancak Yakup’la aynı gruptadır.

− Fatih, mavi gruptadır ve Yakup’la aynı özelliğe sa- hiptir.

− Kemal, yeşil gruptadır ve Cansu’yla aynı grupta de- ğildir.

Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi kesinlikle yanlıştır?

A) Cansu mavi grupta yer almaktadır.

B) Mustafa ateş yakabilmektedir.

C) Kemal hızlı koşamamaktadır.

D) Yakup ateş yakabilmektedir.

20. Herhangi bir ögenin açıklayıcısı olarak cümlede kullanı- lan, iki virgül veya iki kısa çizgi arasında yer alan, cümle- den çıkarıldığında cümlenin anlamında herhangi bir bo- zulmaya sebep olmayan sözcük ya da sözcük gruplarına ara söz denir.

Buna göre,

I. Yarın- Kurban Bayramı’nın ilk günü- yola çıkacağız.

II. Tatil yaptığımız yere, Antalya’ya, hayran kaldım.

III. Öğrencilerden biri camdan dışarı- aşağı- bakıyordu.

IV. Dün akşama doğru, saat altı gibi, bize oturmaya geldi.

numaralı cümlelerin hangisinde yer tamlayıcısı, açık- layıcısıyla kullanılmıştır?

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

A A B C C C C C B A A B B A D D B D D B

CEVAP ANAHTARI

DESTEKÇİ

bta_turkce@instagram bta_turkce@instagram büyüktürkçeailesi@facebook

büyüktürkçeailesi@facebook

f

f

Emeği Geçenler