GÝRÝÞ
Elektrik günümüzde deðiþik alanlarda ve sýkça kullanýlan önemli enerji kaynaklarýndan biri olup oluþturduðu yanýklar ile de özel bir travma formu ortaya çýkarmaktadýr. Elektrik yanýklarýnda basit bir tablo ile
karþýlaþýlabileceði gibi hayatý tehdit eden ciddi yaralanmalarda oluþabilir. Elektrik yaralanmalarý ölümcül mesleki yaralanmalarýn yaklaþýk %5-10'unu teþkil etmektedir 1 . Elektrikle temas sonucu tüm ölümcül
DEMÝRYOLU YÜKSEK GERÝLÝM HATLARINA BAÐLI ELEKTRÝK YARALANMALARI
Mustafa NÝÞANCI, Muhitdin ESKÝ, Yakup ÇÝL, Ýsmail ÞAHÝN, Mustafa ÞENGEZER
GATA Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Anabilim Dalý
ÖZETElektrik yaralanmalarý genellikle yanýk olarak nitelendirilse de, verdikleri zarar basit bir termal yaralanmanýn ötesindedir.
Elektrik akýmýnýn canlý dokular üzerinden geçmesi, spesifik bir yaralanmadan çok birçok komponenti olan sendrom benzeri bir klinik tablo ortaya çýkarýr. Elektrik yaralanmalarý, maruz kalýnan akýmýn yoðunluðuna baðlý olarak yüksek voltajlý ve düþük voltajlý olarak iki gruba ayrýlmakta ve burada sýnýr deðer 1000 volttur. Toplu ulaþýmda kullanýlan trenler için yukarýdan asýlý elektrik þebekesi enerji kaynaðý olarak kullanýlmakta ve bu þebeke elektrik yaralanmalarýna neden olabilmekte; oluþan yüksek voltajlý elektrik yaralanmalarý sonucu ölümcül komplikasyonlar ile karþýlaþýlabilmektedir.
Aðustos 2001 den beri yaklaþýk 3 senelik sürede, demiryollarýndaki yüksek gerilim hatlarýnda meydana gelen elektrik yaralanmasý nedeniyle 5 hasta yanýk merkezimize kabul edilmiþtir. Hastalarla ilgili bilgiler retrospektif olarak incelenmiþtir. Hastalarýn tümü erkek ve ortalama yaþ 19 (15- 21) idi. Ortalama hastanede kalýþ süresi 26,8 (5-45) gündü.
Tedavi döneminde tüm hastalara santral venöz yol açýldý ve Parkland formülüne uygun olarak yanýðýn geniþliðine göre ve takip eden dönemde idrar çýkýþýna uygun þekilde yoðun sývý replasmaný tadavisi uygulandý. Lund-Browder skalasý kullanýlarak yapýlan yanýk yüzey alaný hesaplamasýnda ortalama yanýk alaný yüzdesi %52 (38-74) olarak bulundu.
Hastalardan ikisi sepsis nedeniyle kaybedildi, mortalite oraný
% 40 olarak gözlendi. Sonuç olarak potansiyel ölümcül kazalara yol açan tren yollarý civarýndaki yüksek gerilim hatlarýndan korunmak için alýnan tedbirlerin yeterli olmadýðýný ve demir yollarýndaki yüksek gerilim hatlarýnýn neden olabileceði kazalarla ilgili toplumsal duyarlýlýk artýrýlmasý gerektiðini düþünüyoruz.
Anahtar Kelimeler: Tren yolu, elektrik, yaralanma.
SUMMARY
Although it is common to call them as electrical burns, electrical injuries are very devastating and unique injuries beyond a simple thermal injury. The clinical pictures that appear after transmission of electric current through the living tissues comprise more of a syndrome than a specific injury.
Based on the intensity of the current, electrical injuries are usually classified as low-voltage and high-voltage injuries, divided by the reference value of 1000 V. Since it is a conductor system that provides high-intensity electrical current to the trains used for public transportation, railway overhead-cables may lead to unexpected electrical accidents and cause high- voltage electrical injuries that may result in lethal complications. During the last 3 years since August 2001, 5 patients suffering from high-voltage electrical injuries due to railroad overhead-cables were admitted to the our Burn Center in Ankara/TURKEY. Data pertaining to the patients were obtained with retrospective analysis. All patients were male with an average age of 19(15-21). Mean hospitalization- time was 26.8 days (5-45). During the resuscitation period, treatment of patients was carried out with central venous catheterization and massive fluid resuscitation, beginning with Parkland formula depending on the extension of cutaneous burn and then tittered regarding the urinary out-put. Using Lund-Browder chart, the mean percentage of cutaneous burn was calculated to be %52 of Total Body Surface Area (TBSA) (38%-74%). Two patients died due to sepsis and, revealing a mortality rate of %40. Conclusively, it was inferred that precautions and warnings in the public areas around the railroads are not adequate, and the public awareness about the potential hazard of railroad overhead-cables that may cause high voltage-electrical injuries with lethal outcome has been ignored for years.
Keywords: Railway, electric, injury.
yaralanmalarýn 2/3'ü iþ yerlerinde oluþurken ev kazalarý toplamýn 1/4'ünü oluþturmaktadýr. Sýk yaralanma etkeni olmasýna raðmen elektrik yaralanmasý nedeniyle yanýk merkezine baþvurma oraný düþüktür. Ortalama elektrik yanýðý oraný % 1.8-3.5 arasýnda yer almaktadýr. Yanýk merkezimizde tedavi edilen elektrik yanýðý oranlarý da benzerdir. Oysa Hussmann ve arkadaþlarý kendi yanýk merkezleri için bu oraný %6.5 olarak bildirmiþlerdir 2 . Elektrik yanýklarý 3 þekilde oluþabilir. Birinci tip elektrik yaralanmalarýnda vücut elektrik devresinin bir parçasýný oluþturmaktadýr. Bu tip yaralanmalar yüksek gerilim ile direk temas sonucu oluþmaktadýr. Direkt temas ile gerçekleþen yaralanmalarda yüksek gerilim akýmý dokulardan geçmekte ve sonuçta yaralanma bölgesinde elektriðin giriþ ve çýkýþ noktalarý kolaylýkla görülebilmektedir. Ýkinci tip yaralanma ark yaralanmalarý olup; bu tip yanýklarda kaynakla doðrudan temas olmaksýzýn vücutla kaynak arasýndaki havanýn iyonize olarak bir iletken gibi rol oynamasý ve ark fenomeni ile oluþan yüksek ýsý ile yaralanma meydana gelmektedir. Üçüncü tip yaralanma þekli parlama yanýklarýndýr. Bu tip elektrik yaralanmalarý ise elbiselerin veya etraftaki maddelerin tutuþmasý ile oluþmaktadýr. Elektrik yanýklarý yüksek voltajlý (>1000 V) ve düþük voltajlý (<1000 V) olarak sýnýflandýrýlmaktadýr3,4. Ancak bu noktada akýmýn cinsi de oldukça önemlidir. 8- 12 mA veya daha büyük akým tetaniye yol açan kas kontraksiyonlarýna neden olur. Akýmýn tetanize edici etkisi yüzünden elektrik kaynaðý ile temas süresi uzamakta ve sonuçta meydana gelen hasar artmaktadýr. Kas hasarý, eklem dislokasyonlarý veya fraktürler izlenebilmektedir.
25 mA'lik akým ventriküler fibrilasyon veya kardiak arrest ortaya çýkartabilir. 100 mA büyüklüðündeki akým beyin üzerinden geçer ve bilinç kaybý oluþtururken, 200-1200 mA'lik akým konvülsiyon, solunum ve dolaþým merkezlerinin supresyonuna yol açabilir. Demiryollarýndaki yüksek gerilim hatlarý nedeniyle oluþan elektrik yaralanmalarý da, yüksek voltaj elektrik yaralanmalarýna bir örnektir. Yaralanma kiþinin direkt yüksek gerilim hattý ile temasý ve/veya vücut ile yüksek gerilim hattý arasýnda ark oluþmasý sonucu meydana gelmektedir. Bu çalýþmada, demiryollarýndaki yüksek gerilim hatlarý nedeniyle elektrik yaralanmasý geçiren ve Yanýk Merkezimize baþvuran 5 hastanýn verileri incelenmiþtir.
GEREÇ VE YÖNTEM
Çalýþma Aðustos 2001 ile Mayýs 2004 tarihleri arasýnda demiryollarýndaki yüksek gerilim hatlarýnda elektrik yaralanmasý geçiren ve Yanýk Merkezimizde yatýrýlarak tedavi edilmiþ olan 5 hastanýn verilerinin geriye dönük olarak incelenmesi ile yapýlmýþtýr. Çalýþmaya dahil edilmiþ olan hastalarýn hepsi erkek hasta olup yaþ ortalamasý 19 (15-21) idi. 3 hasta yaralanmadan sonra ilk 6 saate yanýk merkezimize yatýrýlmýþ iken 2 hasta ise ilk tedavileri baþka merkezlerde yapýlmýþ olup yaralanmadan sonraki 2. günde yanýk merkezimize kabul edilmiþtir. Hastalarýn hepsinin ilk müracaatlarý sýrasýnda ve tedavi döneminde incelenmek üzere fotoðrafik kayýtlarý alýnmýþtýr (Hasta-1(Resim-1a,1b), Hasta-2(2a,2b)). Hastalarýn ilk müracaatlarý sýrasýnda üzerlerindeki yanýk materyaller ve yapýlmýþ olan
Resim 1A: Hastanýn yanýk merkezine ilk geliþ anýndaki görünümü(Hasta-1).
Resim 1B: Hastanýn yüksek akýmlý su ile yýkanmasý sonrasý görünümü(Hasta-1).
a b
Resim 2A: Flaþ yaralanma meydana gelmiþ hastanýn pansuman öncesi yüz bölgesi görünümü (Hasta-2).
Resim 1B: Hastanýn yüksek akýmlý su ile yýkanmasý sonrasý sýrt bölgesinin görünümü(Hasta-2).
pansumanlar çýkarýlmýþtýr. Yüksek akýmlý su ile özel yanýk tankýnda yýkanan hastalar kapalý pansuman ile takip edilmiþtir. Yaralanma ile ayný gün yanýk merkezine gelen hastalarýn hepsine tetanoz profilaksisi yapýlmýþtýr. Yanýk el bölgeleri naylon steril poþetler içerisine konulmuþtur.
Yanýk ekstremite bölgelerinin kalp seviyesinden yüksekte olmasýna dikkat edilmiþtir. Erken dönemde yanýk merkezimize gelen 3 hasta dýþýndaki hastalardan ilk geliþte yara, kan, balgam ve idrar kültürleri alýnmýþtýr. Yanýk yüzde hesaplarý; vücudun tüm yüzey alanýna göre vücut kýsýmlarýnýn bölgesel alanlarýnýn toplandýðý Lund-Browder chartý ile yapýlmýþtýr. Akut yanýk döneminde sývý replasmaný Parkland formülü ile (4cc x vücut aðýrlýðý (kg) x yanýk yüzdesi) yapýlmýþ olup verilen mayinin yarýsý ilk sekiz saatte kalan miktarý takip eden 16 saatte verilmiþtir. Akut yanýk þokunun atlatýlmasýný takiben (ilk 24-48 saat) sývý verilme miktarý idrar çýkýþ takibine göre yapýlmýþtýr.
Yaralanma sonrasý hemen yanýk merkezine kabul edilen hastalarýn ilk 24 saat oral alýmý kesilmiþ, taze donmuþ plazma gibi koloidal mayiler yaralanmadan sonraki 16.
saatten sonra baþlanmýþtýr. Hastalarýn düz grafileri alýnarak kemik kýrýðý olup olmadýðý araþtýrýlmýþtýr. Ýç organ hasarýný gözden kaçýrmamak için batýn USG ve genel cerrahi konsültasyonu alýnmýþtýr. Elektriðin kalp üzerine etkilerinin deðerlendirilmesi için tüm hastalarýn elektrokardiyografik
tahlilleri yapýlmýþ ve kardiyoloji konsültasyonlarý alýnmýþtýr.
Ayrýntýlý nörolojik muayene tüm hastalara yapýlmýþtýr.
Diyetisyen konsültasyonu alýnarak aðýzdan yüksek kalorili proteinden zengin diyet verilmiþtir. Hastalarýn hepsine santral venöz kateter takýlmýþ ve sývý tedavi takibinde önemli bir kriter olan santral venöz basýnç takip edilmiþtir.
Yoðun bakým ünitesindeki takipleri sýrasýnda tüm hastalardan günlük rutin biyokimya, tam idrar, tam kan, akciðer grafisi takibi yapýlmýþtýr. Hastalarýn pansumanlarý yüksek akýmlý su ile yanýk tankýnda yýkanýlmayý takiben vazelinli gaz ile kapalý pansuman þeklinde yapýlmýþtýr.
Nekroz bölgeleri ve granülasyon dokusu tam geliþmiþ olan cilt alanlarý seri debridman+greftleme operasyonlarý ile tedavi edilmiþtir. Hastalar taburcu edildikten sonra ilk 6 ayda ayda bir, takip eden 2 yýlda 3 ayda bir kontrole çaðrýlmýþtýr. Hastalara geldikleri ilk dönemlerde profilaktik antibiyoterapi verilmemiþtir. Hastalarýn kültür sonuçlarý üreme tespit edilenler için intaniye konsültasyonu alýnarak enfeksiyona yönelik spesifik antibiyotik tedavisi verilmiþtir.
3 hastaya cerrahi debritman ve greftleme operasyonu uygulandý. 2 hastaya ilk müdahalenin yapýldýðý merkezlerde fasiyotomi uygulanmýþ olduðu görüldü. Merkezimize baþvuran diðer 3 hastada ekstremitelerde dolaþým problemi izlenmedi ve fasiyotomi veya eskaratomi uygulanmadý.
HASTA
1
2
3
4
5
CÝNSÝYET
E
E
E
E
E YAÞ
21
15
21
17
21
*TBSA - %
57
38
39
74
52
2. DERECE
28
26
20
-
42
3. DERECE
29
12
19
74
10
SONUÇ
Ex
Takipte
Takipte
Ex
Takipte yok
yok
yok
yok
Dalak laserasyonu
ÝLÝÞKÝLÝ YARALANMA HASTANEDE
KALIÞ SÜRESÝ
2 gün
33 gün
53 gün
6 gün
40 gün PROFÝLAKTÝK
ANTÝBÝYOTERAPÝ
yok
yok
yok
yok
yok CERRAHÝ
DEBRÝTMAN GREFTLEME+
yok
3 (Debritman+greftleme)
3 (Debritman+greftleme)
1 (Debritman+greftleme)
yok
Tablo 1: Çalýþmadaki hastalarýn özet bilgileri - *TBSA: Total Body Surface Area
BULGULAR
Hastalarýn yanýk yüzde ortalamasý %49.6 (%38-74) olarak tespit edildi. Bu yanýklarýn ortalama %21.8'i (%20- 35) 2. derece, %27.8'i (%5-74) 3. derece yanýktý (Tablo 1). Hastalarýn hastanede kalýþ süresi ortalama 21.8 (5-45) gün olarak bulunmuþtur. Ark ve yanýklarýnýn karakteristik özelliði olduðu üzere hastalarýn hiçbirinde belirgin bir giriþ ve çýkýþ noktasý izlenmedi. En sýk etkilenen alanlar üst ekstremite, gövde ön ve arka yüz ve alt ekstremite olarak saptandý. Cerrahi debritman ve greftleme hastalara uygulanan majör cerrahi tedavi yöntemi olmuþtur. 3 hastaya toplam 7 debritman+greftleme operasyonu uygulanmýþtýr.
Tedavi sonrasý þifa ile taburcu edilen bir hastada takip döneminde sol aksiller kontraktür geliþmesi nedeniyle kontraktürü açmak için muskulokutan latissimus dorsi ada flebi yapýlmýþtýr. %40 2. 3. derece elektrik yanýðý olan bir hastada; elektrik çarpmasýný takiben tren üstünden düþmeye baðlý dalak laserasyonu meydana gelmiþtir. Bu hastaya ilk müdahalenin yapýldýðý merkezde splenektomi ameliyatý yapýlmýþtýr. Diðer hastalarda yaralanmaya sekonder olarak eþlik eden baþka patoloji saptanmamýþtýr. Tedavi süresi boyunca 2 hasta kaybedilmiþtir. Kaybedilen bu 2 hasta incelendiðinde: 1. Hasta 21 yaþýnda %57 2.+3. derece yanýk alaný bulunan ve merkezimize geldikten 2 gün sonra (yanýk sonrasý 4.gün) sepsis+ARDS (Acute Respiratory Distress Syndrome) sonucu geliþen kardiyopulmoner arrest sonucu kaybedilmiþtir. 2. hasta %74 2.+3. derece yanýk alanýna sahip ve mekanik ventilatör desteðinde takip edilen hasta yanýk sonrasý 6. günde multipl organ yetmezliði tablosu ile kaybedilmiþtir. Þifa ile taburcu edilen hastalarýn takip dönemlerinde böbrek fonksiyonlarý ile ilgili bir problem ile karþýlaþýlmadý. Hastalarýn EKG takiplerinde ritm bozukluklarý saptanmadý. Hastalarýn hepsinde yaralanmadan sonraki ilk bir hafta içinde kreatin kinaz seviyelerinin 4 kat kadar arttýðý gözlendi. Hasta idrarlarýnda tedavi þeklini deðiþtirecek miyoglobinürü saptanmadý. Bu iki parametredeki yüksekliði hastalarýn iyileþme döneminde düþtüðü gözlendi. Hastalarýn karaciðer enzimlerinde yaklaþýk 3 kata kadar artýþ gözlendi ve bu yükseklik iyileþme döneminde normale döndü. Hastalarýn tümünde albumin oranlarý 2 gr/dl altýna indiði görüldü ve katabolik etkinin geçtiði iyileþme döneminde albumin düzeyleri normale döndü. Hastalarýn hepsinde yüksek lökosit sayýsý tam kan analizlerinde izlendi (15.000/dl üstü). Sepsis ve ARDS sonucu kaybedilen 2 hastada lökosit cevabýnýn ilk geliþlerinde yüksek olduðu ve takip eden dönemde sepsis+ARDS nin belirginleþmesi ile yeterli lökosit cevabýný veremedikleri saptandý (4.000/dl altý). Bu 2 hastada sepsis döneminde trombosit sayýsý da 50.000/dl nin altýna düþtü.
Hastalarýn hiçbirinde yattýðý süre ve takip süresi boyunca nörolojik bir komplikasyonla karþýlaþýlmadý. Yüksek gerilim yaralanmalarý sonucu sýk rastlanan geç komplikasyon olan ve nadiren de ilk 3 aylýk dönemde de görülebilen katarakt ortalama 18 ay (12 ay-24ay) lýk takip süresinde hastalarýmýzda görülmemiþtir.
TARTIÞMA
Elektrik yaralanmalarý deðiþik biçimlerde oluþabilir.
Elektrik tellerinin bakýmýnýn yapýldýðý ve ev dýþý aktivitelerin
arttýðý yaz aylarýnda artmaktadýr. Demiryollarýndaki yüksek gerilim hatlarý nedeniyle oluþan elektrik yaralanmalarý ile karþýlaþma bölgesel farklýlýklar göstermektedir. Sternick ve ark. yayýnladýklarý çalýþmada 4 , Rio de Janeiro'da bu tip yaralanmanýn sýkça karþýlaþýldýðý ve bu kiþilerin train surfers olarak adlandýrýldýðýndan bahsetmektedir. Bu çalýþmada tren yolculuðu sýrasýnda vagonlarýn kalabalýk olmasý nedeniyle yolcularýn bir kýsmýnýn tren vagonlarý üzerinde seyahat etmesinin yüksek gerilim yaralanmasýna neden olduðu vurgulanmýþtýr. Yine literatürde daha az vaka sayýsý içeren yayýnlar bulmak mümkündür 5,6,7 . Demiryollarýnda yüksek gerilim hatlarý nedeniyle karþýlaþýlan yaralanmalar sýk karþýlaþýlan bir durum olmamakla beraber hayatý tehdit edici problemlere yol açabilmektedir. Halkýn eðitimi, uyarýcý levhalarýn artýrýlmasý gibi önlemlerin alýnmasý ile bu tip yaralanmalarýn azaltýlabileceðini düþünmekteyiz.
Literatürdeki yayýnlarda bu tip hastalarýn bir kýsmýnda davranýþ bozukluðu, suisidal giriþime yatkýnlýk ile karþýlaþýlmýþtýr 4,5,7 . Kliniðimizde yatan hastalarýn yapýlan muayenelerinde ise psikiyatrik bir patoloji ile karþýlaþýlmadý.
Yaralanmanýn çoðunlukla bilgisizlik ve ihmal sonucu meydana gelmiþ olmasýnýn psikiyatrik tablodaki farklýlýðý ortaya çýkardýðý kanýsýndayýz.
Hastalarda en sýk etkilenen alan üst ekstremiteydi.
Üst ekstremite, boyun ve gövdenin en sýk etkilenen bölgeler olmasý yüksek gerilim hatlarýna yakýnlýðý ve eldeki herhangi bir materyal ile yüksek gerilim hattý arasýnda ark oluþmasý ile açýklanabilir. Koller ve Sternick'in yayýnlarýnda da benzer tablo ile karþýlaþýlmýþtýr 4,5 .
Hastalarýmýzda yanýk alaný yüzdesi ortalama %49.6 (%38-74) olarak tespit edildi. Sternick ve ark. yaptýðý çalýþmada %34.5 (%8-80), Koller'in çalýþmasýnda ise %24- 79 olarak bildirilmiþtir.
Yaralanmanýn boyutlarýnýn belirlenmesinde akýmýn voltajý, amperi, temas süresi, akýmýn vücutta izlediði yol, akýmýn cinsi, temas ve çýkýþ noktalarýnýn rezistansý önemli rol oynar 3,4 . Kreatin kinaz ve idrarda miyoglobinüri seviyelerinde klasik yüksek-voltaj yaralanmalarýndaki yükselmenin saptanmamasý yaralanmanýn doðasýna baðlý olabilir. Klasik yaralanmalarda elektrik akýmýnýn geçtiði hat üzerinde dokularda dirençleriyle uyumlu olarak ýsý ve hasar oluþurken flaþ tip elektrik yaralanmalarýnda kas hasarýndan ziyade kutanöz yanýklar oluþmaktadýr.
Hastalarda bakteriyel kontaminasyonu önlemek için banyo tarzý günlük pansuman yapýldý. Günlük titiz pansuman ve nekrotik dokularýn seri debritmanýnýn yapýlmasýnýn lokal ve sistemik enfeksiyonu önlemede etkili olduðunu düþünmekteyiz. Yüksek voltajlý elektrik yaralanmalarýnda hastalarýn kaybedilmesinde en önemli etkenin sepsis 3,4,7 olduðunu göz önünde bulundurulursa günlük banyo tarzý pansuman ve seri debritmanýn önemi daha da ortaya çýkar.
Hastalarýmýzýn hiçbirinde ekstremite amputasyonu uygulanmadý. Literatürde yüksek voltajlý elektrik yaralanmalarýnda yüksek amputasyon oranlarý bildirilmiþtir2,8,9,10 . Klasik yüksek-voltaj yaralanmasý olmamasýnýn travmanýn þiddetini azalttýðýný düþünmekteyiz.
Ayrýca 2 hastaya ilk müracaat ettikleri merkezler tarafýndan
fasiyotomi uygulanmýþ olmasýnýn ekstremite dolaþýmýnýn rahatlatýlmasýnda önemli katkýsýnýn bulunduðunu, sonuçta da amputasyon oranýný düþürdüðü kanýsýndayýz.
Bu tip yaralanmalarda geç dönemde sýkça nörolojik komplikasyonlarla karþýlaþýlmaktadýr 4,7,8 . Hussmann kendi yanýk merkezleri için bu oraný %73 olarak bildirmiþtir 2 . Hastalarýmýzda takip süresi bu tür geç komplikasyonlarýn deðerlendirilmesi için yetersizdir.
Elektrik yanýklarýnýn geç dönem komplikasyonu olmasýna raðmen erken dönemde de nadir olarak saptanan katarakt komplikasyonu da hastalarýmýzda saptanmamýþtýr11.
Yýldýrým çarpmasýnda olduðu gibi, yaralanmanýn baþ bölgesine direkt etki eden bir ark yaralanmasý olmamasýnýn bu sonuçta etkili olabileceði kanýsýndayýz.
Sonuçta tren yollarýndaki yüksek gerilim hatlarý nedeniyle meydana gelen yaralanmalar ölümle sonuçlanabilmektedir. Tren yollarýndaki yüksek gerilim hattý ile ilgili uyarý iþaretlerinin artýrýlmasý, görsel ve iþitsel basýnda yüksek gerilim hatlarýna baðlý meydana gelen yaralanmalarý ciddiyetinin topluma anlatýlmasýnýn bu tip yaralanmalara neden olabilecek kazalarý azaltacaðýný düþünüyoruz.
6. Reichl M, Kay S. Electrical injuries due to railway high tension cables.
Burns Incl Therm Inj. 11(6): 423-426, 1985.
7. Rabban J, Adler J, Rosen C, Blair J, Sheridan R.: Electrical injury from subway third rails: serious injury associated with intermediate voltage contact. Burns. 23(6): 515- 518, 1997.
8. Hussmann J, Kucan JO, Russell RC, Bradley T, Zamboni WA. Electrical injuries--morbidity, outcome and treatment rationale. Burns. 21(7): 530-535, 1995.
9. Garcia-Sanchez V, Gomez Morell P. Electric burns: high- and low-tension injuries. Burns. 25(4): 357-360, 1999.
10. Luce EA, Gottlieb SE. "True" high-tension electrical injuries.
Ann Plast Surg. 12(4): 321-326, 1984.
11. Mutlu FM, Duman H, Cil Y. Early-onset unilateral electric cataract: a rare clinical entity. J Burn Care Rehabil.
25(4):363-365, 2004.
Yrd. Doç. Dr. Mustafa NÝÞANCI
GATA Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Anabilim Dalý, Etlik 06018, Ankara
KAYNAKLAR
1. Janicak CA. Occupational fatalities caused by contact with overhead power lines
in the construction industry. J Occup Environ Med 34:
328-332, 1997
2. Hussmann J, Kucan JO, Russel JC, et al. Electrical injuries: morbidity, outcome and treatment rationale.
Burns 21: 530-535, 1995.
3. Bingham H. Electrical burns. Clin Plast Surg. 13(1): 75- 85. 1986.
4. Sternick I, Gomez RD, Serra MC, Radwanski HN, Pitanguy I.:"Train surfers": analysis of 23 cases of electrical burns caused by high tension railway overhead cables. Burns. 26(5): 470-473, 2000.
5. Koller J. High-tension electrical-arc-induced thermal burns caused by railway overhead cables. Burns. 17(5):
411-414, 1991.
