Öz-belirleme Kuramı II
Öz belirleme kuramı
• Yeterliyim ve yapmak zorundayım
• Yeterliyim ve yapmak istiyorum
Öz belirleme duygusu arttığında
• Etkinliklerde keyif alma
• Uzun süre etkinlik ile istekli bir biçimde ilgilenme
• Anlamlı ve yaratıcı düşünme
• Zorluklar üstlenme
• Yüksek seviyede başarı
• Okula devam da artmaktadır.
Öz belirleme seviyesini etkileyen faktörler
(Gerçek) tercihler:
• Zorunlu seçmeli?
• 40 katır mı 40 satır mı?
Tehditler ve son teslim tarihleri
Denetleyici ifadeler (denetimci sınırlamaya karşı bilgilendirici sınırlama) Dışsal ödüller (Ani ve geri bildirim içerenler)
Gözetim ve değerlendirilme
Önemli
• Hiçbir öz belirleme duygusu, yetkinlik algısı olmaksızın içsel güdülenme sağlamaz.
• Bu durumda konu seçimi serbest bırakıldığında, üniversite öğrencilerinin en kolayına gitme nedenleri ne olabilir?
Denetim koşullarının olumlu şekilde değiştirilmesi
• İkincil Kontrol
• Kaçınmak istenen bir durumun/olayın sonunda kişinin yararına olacak şekilde yeniden yorumlama, daha fazla kontrol sağlamak için poraktif adımlar atma.
• İkincil kontrol stratejileri öz belirleme duygularını kısmen de olsa sağlayarak psikolojik iyi oluşa katkıda bulunmaktadır.
Motivasyonda Bireysel farklılılar
• Aidiyet ihtiyacı ve çalışma tercihleri
• Onaylanma ihtiyacı ve öz güven
• Başarı ihtiyacı-başarı motivasyonu ve başarısızlığı engelleme motivasyonu.
• Yatkınlıklar; öğrenme ve problem çözmede eğilimler
• Uyarılma arayışı
• Biliş ihtiyacı
• Epistemik merak
• İtina
• Öğrenilmiş azim
• Açık fikirlilik ve kararın ertelenmesi
• Eleştirel düşünme
• Uzlaşma arayışı
• Gelecek zaman bakış açısı
Kaygı
• Öğrenme ve performans üzerinde ters u etkisi
• Yerkes-Dodson Kanunu; kolay işler yüksek kaygı-yardımcı kaygı Zorlayıcı iş yüksek kaygı- olumsuz kaygı
Matematik kaygısı Test kaygısı
Başarı Hedefleri
• USTALAŞMA HEDEFLERİ PERFORMANS HEDEFLERİ
Perf.-Kaçınma Perf.- Yaklaşma
USTALAŞMA HEDEFİ İÇİN ÖĞRETİM ORTAMINDA YAPILABİLECEKLER
•Sonuç değil çaba
•Ezber değil analiz
•Israr
•Açıklama ve gerekçelendirme
