A DAN Z YE ARAÇ ALIM SATIM İŞLEMLERİNDE KDV VE MUHASEBE UYGULAMALARI

(1)

(2)

A’DAN Z’YE

ARAÇ ALIM SATIM İŞLEMLERİNDE

KDV VE MUHASEBE UYGULAMALARI

Cumhur ÇETİN

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir / Denetçi

www.MuhasebeTR.com internet sitesi üyelerine özel hazırlanmıştır.

Kaynak gösterilse dahi internette veya basılı ortamda dağıtılması ve yayınlanması yasaktır.

www.muhasebetr.com

(3)

SMMM CUMHUR ÇETİN

Yazar, 1973 yılında Rotenburg’da doğmuştur. İlk Orta ve Lise eğitimini Gerze’de tamamlamıştır.

Afyon Kocatepe Üniversitesi Muhasebe ve Vergi Uygulamaları ve Anadolu Üniversitesi İşletme bölümlerinden mezun olmuştur. Yazarın çeşitli internet sitelerinde vergi ve muhasebe uygulamaları konusunda yayımlanmış makaleleri bulunmaktadır.

İstanbul’da ikamet eden ÇETİN, evli ve iki çocuk babasıdır.

Yazar, ayrıca Türkiye’nin En Büyük Muhasebe Portalı olan MuhasebeTR.com ’un haber editörüdür.

Yazarın, Dr. Koray ATEŞ’le birlikte hazırladığı ve yılında yayınlanmış

“Muhasebecinin Belge Düzeni” ve “Vergi ve Muhasebe Cezalarından Korunma Yolları” kitapları bulunmaktadır.

YAYINEVİ

MUHASEBE KİTAPLARI A.Ş.

Fethiye Mah. Alev Sok. No:5 Meşale Evleri B Blok D:1 Nilüfer / BURSA

Telefon: 0224 – 221 88 54

Web: www.muhasebetr.com E-posta: iletisim@muhasebetr.com

(4)

MuhasebeTR.com internet sitesi üyelerine özel hazırlanmıştır. Kaynak gösterilse dahi

internette veya basılı ortamda dağıtılması ve yayınlanması yasaktır.

1 İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER ... 1

I. KISIM: SIFIR ARAÇ ALIP YİNE SIFIR ARACI SATAN YETKİLİ SATICI İŞLETMELER ... 6 A-) SIFIR ARAÇ ALIP YİNE SIFIR ARACI SATAN YETKİLİ İŞLETMELERCE TİCARİ ARAÇ ALIM SATIMINDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI ... 7 1.Örnek: Sıfır Alınıp Yine Sıfır Satılan Ticari Araçlar ... 7 B-) SIFIR ARAÇ ALIP YİNE SIFIR ARACI SATAN YETKİLİ İŞLETMELERCE BİNEK ARAÇ ALIM SATIMINDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI ... 8 2.Örnek: Sıfır Alınıp Yine Sıfır Satılan Binek Araçlar ... 8 C) SIFIR ARAÇ ALIP YİNE SIFIR ARACI SATAN YETKİLİ

İŞLETMELERCE MOTOSİKLET ALIM SATIMINDA

UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI.. 10

3.Örnek: Sıfır Alınıp Yine Sıfır Satılan Motosikletler ... 10

D-) SIFIR ARAÇ ALIP YİNE SIFIR ARACI SATAN YETKİLİ

İŞLETMELERCE TEST SÜRÜŞÜ ARACI OLARAK ALINAN VE

AKTİFE KAYDEDİLEN BİNEK ARAÇ ALIM SATIMINDA

UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI.. 11

4.Örnek: Test Sürüşü Aracı Olarak Alınıp Satılan Binek Araçlar ... 11

(5)

2 II. KISIM: İKİNCİ EL ARAÇ TİCARETİ

YAPANLARDA UYGULANACAK KDV

ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI ... 13

E-) İKİNCİ EL ARAÇ TİCARETİ YAPAN İŞLETMELERCE TİCARİ

ARAÇ ALIM SATIMINDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE

MUHASEBE KAYITLARI ... 13

5.Örnek: Noter Satış Sözleşmesi(Faturasız) İle Alınıp Satılan Ticari

Araçlar ... 14

6.Örnek: Vergi Mükellefinden Faturalı Alınıp Satılan Ticari Araçlar . 16

F-) İKİNCİ EL ARAÇ TİCARETİ YAPAN İŞLETMELERCE BİNEK

ARAÇ ALIM SATIMINDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE

MUHASEBE KAYITLARI ... 18

7.Örnek: Noter Satış Sözleşmesi(Faturasız) İle Alınıp Satılan Binek

Araçlar ... 18

8.Örnek: Vergi Mükellefinden Faturalı (KDV %1) Alınıp Satılan Binek

Araçlar ... 20

9.Örnek: Vergi Mükellefinden Faturalı (KDV %18) Alınıp Satılan Binek

Araçlar ... 21

G-) İKİNCİ EL ARAÇ TİCARETİ YAPAN İŞLETMELERCE ŞİRKET

İŞLERİNDE KULLANMAK ÜZERE ALINAN BİNEK ARAÇLARIN

ALIM SATIMINDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE

MUHASEBE KAYITLARI ... 23

10.Örnek: Şirket İşlerinde Kullanmak İçin Faturalı Alınıp Satılan Binek

Araçlar ... 23

(6)

3 H-) İKİNCİ EL ARAÇ TİCARETİ YAPAN İŞLETMELERCE MOTOSİKLET ALIM SATIMINDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI ... 25 11.Örnek: Noter Satış Sözleşmesi(Faturasız) İle Alınıp Satılan Motosikletler ... 25 I-) İKİNCİ EL ARAÇ TİCARETİ YAPAN İŞLETMELERCE KONSİNYE ARAÇ SATIŞ KOMİSYONUNDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI ... 27 12.Örnek: Komisyon Karşılığı Konsinye Araç Satışları... 27

III. KISIM: KİRALAMA VEYA ARAÇLARI ÇEŞİTLİ

ŞEKİLLERDE İŞLETEN İŞLETMELER (ARAÇ

KİRALAMA ŞİRKETLERİ, TAKSİ İŞLETMELERİ

VE SÜRÜCÜ KURSLARI ) ... 29

K-)TİCARİ ARAÇLARI KİRALAMA VEYA ÇEŞİTLİ ŞEKİLLERDE

İŞLETEN İŞLETMELERCE UYGULANACAK KDV ORANLARI VE

MUHASEBE KAYITLARI ... 29

13.Örnek: Noter Satış Sözleşmesi(Faturasız) İle Alınıp Satılan Ticari

Araçlar ... 30

14.Örnek: Vergi Mükellefinden Faturalı Alınıp Satılan Ticari Araçlar31

L-) BİNEK ARAÇLARI KİRALAMA VEYA ÇEŞİTLİ ŞEKİLLERDE

İŞLETEN İŞLETMELERCE UYGULANACAK KDV ORANLARI VE

MUHASEBE KAYITLARI ... 33

15.Örnek: Noter Satış Sözleşmesi(Faturasız) İle Alınıp Satılan Binek

Araçlar ... 34

(7)

4 16.Örnek: Vergi Mükellefinden Faturalı (KDV %1) Alınıp Satılan Binek Araçlar ... 36 17.Örnek: Vergi Mükellefinden Faturalı (KDV %18) Alınıp Satılan Binek Araçlar ... 37 18.Örnek: Finansal Kiralama Yoluyla Alınıp Satılan Binek Araçlar .. 39 M-) MOTOSİKLET TÜRÜ ARAÇLARI KİRALAMA VEYA ÇEŞİTLİ ŞEKİLLERDE İŞLETEN İŞLETMELERCE UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI ... 39 19.Örnek: Noter Satış Sözleşmesi(Faturasız) İle Alınıp Satılan Motosikletler ... 40

IV. KISIM: DİĞER İŞLETMELER (İNŞAAT,

TEKSTİL, BAKKAL, NAKLİYE İŞLETMELERİ,

VB.) ... 42

N-) DİĞER İŞLETMELERİN TİCARİ ARAÇ ALIM SATIMINDA

UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI.. 42

20.Örnek: Noter Satış Sözleşmesi(Faturasız) İle Alınıp Satılan Ticari

Araçlar ... 42

21.Örnek: Vergi Mükellefinden Faturalı Alınıp Satılan Ticari Araçlar 44

O-) DİĞER İŞLETMELERİN BİNEK ARAÇ ALIM SATIMINDA

UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI.. 45

22.Örnek: Noter Satış Sözleşmesi(Faturasız) İle Alınıp Satılan Binek

Araçlar ... 47

23.Örnek: Vergi Mükellefinden Faturalı (KDV %1) Alınıp Satılan Binek

Araçlar ... 48

(8)

5 24.Örnek: Finansal Kiralama Yoluyla Mülkiyeti Kiracıya Geçecek Şekilde Alınıp Satılan Binek Araçlar ... 50 25.Örnek: Finansal Kiralama Yoluyla Sözleşme Sonunda Malın Kiralayanda Kalması Şeklinde Alınan Binek Araçlar ... 50 P-) DİĞER İŞLETMELERİN MOTOSİKLET ALIM SATIMINDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI.. 50 26.Örnek: Noter Satış Sözleşmesi(Faturasız) İle Alınıp Satılan Motosikletler ... 51

27.Örnek: Vergi Mükellefinden Faturalı (KDV %18) Alınıp Satılan

Motosikletler ... 53

(9)

6 I. KISIM: SIFIR ARAÇ ALIP YİNE SIFIR ARACI SATAN YETKİLİ SATICI İŞLETMELER

Bu tür işlemeler, belli markaların yetkili satış (Fiat, Renault gibi) ve servisleri olarak faaliyet gösterirler.

Dolayısıyla, üretici firmalar tarafından satılmak üzere yetkili satıcılara teslimi yapılan araçların tamamı için genel oranda (%18) KDV uygulanır.

Kısaca bu işletmelerin fabrikalardan araç alımlarında, aracın binek, ticari veya motosiklet statüsüne bakılmaksızın %18 KDV indirim konusu yapılır. Söz konusu araçların satışında da yine %18 KDV hesaplanır.

SIFIR ARAÇ ALIP YİNE SIFIR ARACI SATAN YETKİLİ İŞLETMELER Fabrikadan Faturalı Alımlar Alım KDV Satım KDV Sıfır Ticari Aracın, fabrikadan

alınması durumunda, Alımda faturada belirtilen KDV, indirim

olarak dikkate alınır.

Satım tutarı üzerinden,

%18 KDV hesaplanır.

Sıfır Binek Aracın, fabrikadan alınması durumunda,

Alımda faturada belirtilen KDV, indirim

Sıfır Motosikletin, fabrikadan

alınması durumunda, Alımda faturada belirtilen KDV, indirim

Bu işletmelerin, takas benzeri şekilde aldıkları ikinci el araçları alıp satmaları durumunda, araç alımları nedeniyle indirecekleri KDV ve satış nedeniyle hesaplayacakları KDV oranları, , “II- İkinci El Araç Alım Satımı Yapan İşletmeler” kapsamında değerlendirilir.

(10)

7 A-) SIFIR ARAÇ ALIP YİNE SIFIR ARACI SATAN YETKİLİ İŞLETMELERCE TİCARİ ARAÇ ALIM SATIMINDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI

1.Örnek: Sıfır Alınıp Yine Sıfır Satılan Ticari Araçlar

Sıfır araç alım satımı ile uğraşan X marka araç yetkilisi satıcısı (A) İşletmesi, X Motorlu Araçlar AŞ’nin araç fabrikasından satmak amacıyla 22.08.2020 tarihinde 170.000 TL+ KDV (30.600) 1 adet X marka ticari araç (Kamyon) almıştır.(ÖTV ihmal edilmiştir.) Söz konusu işletme, bu kamyoneti 24.08.2020 tarihinde 180.000 +KDV tutarla Mehmet Melis’e satmıştır.

1.Örnek Olayda:

a-Araç alım kaydı aşağıdaki şekilde olacaktır.

ALIŞ İŞLEMİ YEVMİYE KAYDI

22.08.2020

BORÇ ALACAK

153 TİCARİ MALLAR 170.000

191 İNDİRİLECEK KDV %18 30.600

320 X MOTORLU ARAÇLAR AŞ. 200.600

(11)

8

b- Aracın satış kaydı aşağıdaki şekilde olacaktır.

SATIŞ İŞLEMİ YEVMİYE KAYDI

24.08.2020

BORÇ ALACAK

120 MEHMET MELİS 212.400

600.01 ARAÇ SATIŞLARI 180.000

391.01HESAPLANAN KDV

%18 32.400

B-) SIFIR ARAÇ ALIP YİNE SIFIR ARACI SATAN YETKİLİ İŞLETMELERCE BİNEK ARAÇ ALIM SATIMINDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI

2.Örnek: Sıfır Alınıp Yine Sıfır Satılan Binek Araçlar

Sıfır araç alım satımı ile uğraşan X marka araç yetkilisi satıcısı (A) İşletmesi, X Motorlu Araçlar AŞ’nin araç fabrikasından satmak amacıyla 13.04.2020 tarihinde 200.000 TL+ KDV (36.000) 1 adet X marka binek araç (otomobil) almıştır.(ÖTV ihmal edilmiştir.) Söz konusu işletme, bu binek aracı 13.04.2020 tarihinde 210.000 +KDV tutarla Ali Cengiz’e satmıştır.

(12)

9

a-Araç alım kaydı aşağıdaki şekilde olacaktır.

13.04.2020

BORÇ ALACAK

13.04.2020

BORÇ ALACAK

120 ALİ CENGİZ 247.800

%18 37.800

(13)

10 C) SIFIR ARAÇ ALIP YİNE SIFIR ARACI SATAN YETKİLİ İŞLETMELERCE MOTOSİKLET ALIM SATIMINDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI

3.Örnek: Sıfır Alınıp Yine Sıfır Satılan Motosikletler

Sıfır araç alım satımı ile uğraşan X marka araç yetkilisi satıcısı (A) İşletmesi, X Motorlu Araçlar AŞ’nin araç fabrikasından satmak amacıyla 12.12.2020 tarihinde 100.000 TL+ KDV (18.000) 1 adet X marka motosiklet almıştır.(ÖTV ihmal edilmiştir.) Söz konusu işletme, bu motosikleti 12.12.2020 tarihinde 110.000 +KDV tutarla Z Ltd.Şti.’ye satmıştır.

a-Motosiklet alım kaydı aşağıdaki şekilde olacaktır.

12.12.2020

BORÇ ALACAK

(14)

11

12.12.2020

BORÇ ALACAK

120 Z LTD.ŞTİ. 129.800

%18 19.800

D-) SIFIR ARAÇ ALIP YİNE SIFIR ARACI SATAN YETKİLİ İŞLETMELERCE TEST SÜRÜŞÜ ARACI OLARAK ALINAN VE AKTİFE KAYDEDİLEN BİNEK ARAÇ ALIM SATIMINDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI

4.Örnek: Test Sürüşü Aracı Olarak Alınıp Satılan Binek Araçlar

Sıfır araç alım satımı ile uğraşan X marka araç yetkilisi satıcısı (A) İşletmesi, X Motorlu Araçlar AŞ’nin araç fabrikasından test sürüşü aracı olarak 08.08.2020 tarihinde 100.000 TL+ KDV (18.000) 1 adet X marka binek araç almıştır.(ÖTV ve amortisman ihmal edilmiştir.) Söz konusu işletme, bu aracı 09.09.2020 tarihinde 100.000 +KDV tutarla Can Ltd.Şti.’ye satmıştır.

(15)

12

a-Binek araç, vergi mükellefiyeti olan X Motorlu Araçlar AŞ’’den alındığından 100.000 + 18.000 KDV tutarlı fatura alınmıştır. Araç, test sürüşü aracı olarak kullanılacağından alımda ödenen KDV (A) İşletmesi tarafından indirim konusu yapılamayacaktır.(KDV Kanunu Md. 30) İndirim konusu yapılamayan KDV tutarı, gider ya da maliyet olarak dikkate alınacaktır. Örnekte gider olarak dikkate alınmıştır.

08.08.2020

BORÇ ALACAK

254 TAŞITLAR 100.000

770 GYG/760 PSDG 18.000

320 X MOTORLU ARAÇLAR AŞ 118.000

b- X Motorlu Araçlar AŞ’’den, 100.000 TL+%18 KDV tutarla alınıp, Can Ltd.Şti.’ye 100.000 +KDV tutarla satılan araç için, (A) İşletmesi tarafından 100.000 TL üzerinden, %1 KDV (1.000 TL) hesaplanıp beyan edilecektir.

09.09.2020

BORÇ ALACAK

120 CAN LTD.ŞTİ. 101.100

391.01HESAPLANAN KDV %1 1.000

(16)

13 II. KISIM: İKİNCİ EL ARAÇ TİCARETİ YAPANLARDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI

E-) İKİNCİ EL ARAÇ TİCARETİ YAPAN İŞLETMELERCE TİCARİ ARAÇ ALIM SATIMINDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI

06.04.2018 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 7104 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlar ile 198 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’la, 3065 sayılı Kanun’un 23.maddesine eklenen bentle, sadece ikinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz ticaretiyle iştigal eden mükelleflerin, İKİNCİ EL TAŞIT TESLİMLERİ İÇİN ÖZEL MATRAH ŞEKLİ belirlenmiştir.

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair 26 Seri Numaralı Tebliğ, 28 Mart 2019 tarihli ve 30728 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmıştır.

Söz konusu Tebliğ ile 26.04.2014 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak 01.05.2014 tarihinden itibaren yürürlüğe giren KDV Genel Uygulama Tebliği'ne; ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden mükelleflerin binek otomobil alımlarında KDV indirimine ilişkin düzenlemeler içeren yeni bir bölüm eklenmiştir.

(17)

14

İKİNCİ EL TİCARİ ARAÇ ALIM SATIMI YAPAN İŞLETMELER

Vergi Mükellefiyeti Olmayanlardan Faturasız

Alım Alım KDV Satım KDV

Ticari aracın, KDV Mükellefi olmayanlardan alınması durumunda (Noter satış sözleşmesi ile alım),

KDV mükellefiyeti olmadığı için alımda KDV yok.

Satımda, sadece kar üzerinden %18 KDV hesaplanır.

(Özel Matrah) Vergi Mükellefi Olanlardan

Faturalı Alım Alım KDV Satım KDV

Ticari Aracın, KDV Mükellefi olanlardan alınması durumunda,

Alımda faturada belirtilen KDV, indirim olarak dikkate alınır.

5.Örnek: Noter Satış Sözleşmesi(Faturasız) İle Alınıp Satılan Ticari Araçlar

İkinci el araç alım satımı (ikinci el araç ticareti) ile uğraşan (A) İşletmesi, 23.08.2020 tarihinde vergi mükellefiyeti olmayan Ali Çoban’dan, 40.000 TL karşılığı, noter satış sözleşmesi ile ticari sınıfında sayılan bir kamyonet satın almıştır. Söz konusu işletme, bu kamyoneti 30.08.2020 tarihinde 50.000 +KDV tutarla Kazım Arı’ya satmıştır.

a-Araç vergi mükellefiyeti olmayan Ali Çoban’dan alındığından fatura alınmamıştır. Alım için KDV ödenmediğinden indirim konusu yapılacak KDV’de bulunmamaktadır.

(18)

15

23.08.2020

BORÇ ALACAK

102 BANKALAR/ (320-Ali ÇOBAN) 40.000

b- Ali Çoban’dan 40.000 TL’ye alınıp, Kazım Arı’ya 50.000 +KDV tutarla satılan araç için öncelikle, (KDV’siz Satım Tutarı - Alım Tutarı=Özel Matrah/Kar) özel matrah tutarı bulunacaktır. (KDV’siz Satım Tutarı (50.000) - Alım Tutarı (40.000)=Özel Matrah/Kar (10.000)) olacaktır.

30.08.2020

BORÇ ALACAK

120 ALICILAR (Kazım ARI) 51.800

600.01 ARAÇ ALIM BEDELİ 40.000

600.02 ARAÇ SATIŞ KARI (Özel

Matrah) 10.000

391.01 HESAPLANAN KDV %18 (10.000x0,18) 1.800

İkinci el araç alım satımı yapan (A) İşletmesi, sattığı ticari araçla ilgili olarak satış bedeli olan 50.000 TL üzerinden değil, bulunan 10.000 TL özel matrah tutarı üzerinden %18 KDV hesaplanıp beyan edilecektir.

******************

(19)

16 6.Örnek: Vergi Mükellefinden Faturalı Alınıp Satılan Ticari Araçlar

İkinci el araç alım satımı ile uğraşan (B) İşletmesi, 08.01.2020 tarihinde vergi mükellefiyeti olan Kabaşlar Lojistik AŞ’den, 100.000 TL+%18 KDV ödeyerek ticari sınıfında sayılan bir kamyonet satın almıştır. Söz konusu işletme, bu aracı 12.01.2020 tarihinde 130.000 TL+ KDV tutarla Call Aktif AŞ’ye satmıştır.

a-Ticari araç, vergi mükellefiyeti olan Kabaşlar Lojistik AŞ’den alındığından 100.000 + 18.000 KDV tutarlı fatura alınmıştır. Alım için fatura alındığından ve KDV ödendiğinden ödenen 18.000 TL KDV, (B) İşletmesi tarafından indirim konusu yapılacaktır.

08.01.2020

BORÇ ALACAK

320 KABAŞLAR AŞ. 118.000

(20)

17

b- Kabaşlar Lojistik AŞ’den, 100.000 TL+%18 KDV tutarla alınıp, Call Aktif AŞ’ye 130.000 +KDV tutarla satılan araç için, (B) İşletmesi tarafından satım tutarı olan 130.000 TL üzerinden %18 oranında KDV hesaplanıp beyan edilecektir.

12.01.2020

BORÇ ALACAK

120 CALL AKTİF A.Ş. 153.400

391.01HESAPLANAN

KDV(130.00x %18) 23.400

(21)

18 F-) İKİNCİ EL ARAÇ TİCARETİ YAPAN İŞLETMELERCE BİNEK ARAÇ ALIM SATIMINDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI

İKİNCİ EL BİNEK ARAÇ ALIM SATIMI YAPAN İŞLETMELER

Vergi Mükellefiyeti Olmayanlardan Faturasız Alım

Alım KDV Satım KDV

Binek aracın, KDV Mükellefi olmayanlardan alınması durumunda (Noter satış sözleşmesi ile alım),

Satımda, sadece kar üzerinden %18 KDV hesaplanır.

(Özel Matrah)

Vergi Mükellefi Olanlardan

Binek aracın, KDV Mükellefi olanlardan alınması durumunda,

Satım tutarı üzerinden, alımda indirim konusu yapılan KDV oranında, KDV hesaplanır.

7.Örnek: Noter Satış Sözleşmesi(Faturasız) İle Alınıp Satılan Binek Araçlar

İkinci el araç alım satımı ile uğraşan (A) işletmesi, 09.11.2020 tarihinde vergi mükellefiyeti olmayan Ayşe Tuna’dan, 70.000 TL vererek noter satış sözleşmesi ile binek sınıfında sayılan bir otomobil satın almıştır. Söz konusu işletme, bu binek aracı 15.11.2020 tarihinde 90.000 +KDV tutarla Gerze’m İnşaat AŞ’ye satmıştır.

(22)

19

a-Binek araç vergi mükellefiyeti olmayan Ayşe Tuna’dan alındığından fatura alınmamıştır. Alım için KDV ödenmediğinden indirim konusu yapılacak KDV’de bulunmamaktadır.

ALIŞ İŞLEMİ YEVMİYE KAYDI 09.11.2020

BORÇ ALACAK

102 BANKALAR/ (320-Ayşe TUNA) 70.000

b- Ayşe Tuna’dan 70.000 TL’ye alınıp, Gerze’m İnşaat AŞ.’ye 90.000 +KDV tutarla satılan araç için öncelikle bu şekilde (KDV’siz Satım Tutarı - Alım Tutarı=Özel Matrah/Kar) özel matrah tutarı bulunacaktır. (KDV’siz Satım Tutarı (90.000) - Alım Tutarı (70.000)=Özel Matrah/Kar (20.000)) olacaktır.

15.11.2020

BORÇ ALACAK

120 GERZEM İNŞAAT AŞ. 93.600

600.01 ARAÇ ALIM BEDELİ 70.000

600.02 ARAÇ SATIŞ KARI (Özel

Matrah) 20.000

391.01 HESAPLANAN KDV %18 (20.000x0,18) 3.600

(23)

20

İkinci el araç alım satımı yapan (A) işletmesi, sattığı binek araçla ilgili olarak satış bedeli olan 90.000 TL üzerinden değil, bulunan 20.000 TL özel matrah tutarı üzerinden %1 DEĞİL, %18 KDV hesaplanıp beyan edilecektir.

******************

8.Örnek: Vergi Mükellefinden Faturalı (KDV %1) Alınıp Satılan Binek Araçlar

İkinci el araç alım satımı ile uğraşan (B) İşletmesi, 03.03.2020 tarihinde vergi mükellefiyeti olan ABC AŞ’den, 100.000 TL+%1 KDV ödeyerek binek araç sınıfında sayılan bir otomobil satın almıştır. Söz konusu işletme, bu aracı 04.03.2020 tarihinde 120.000 TL+ KDV tutarla Sinop İnşaat AŞ’ye satmıştır.

a-Binek araç, vergi mükellefiyeti olan ABC AŞ’den alındığından 100.000 + 1.000 KDV tutarlı fatura alınmıştır. Alımda fatura alındığından ve KDV ödendiğinden, ödenen 1.000 TL KDV, (B) İşletmesi tarafından indirim konusu yapılacaktır.

03.03.2020

BORÇ ALACAK

320 ABC AŞ. 101.000

(24)

21

b- ABC AŞ’den, 100.000 TL+%1 KDV tutarla alınıp, Sinop İnşaat AŞ’ye 120.000 +KDV tutarla satılan araç için (B) İşletmesi, satım tutarı olan 120.000 TL üzerinden, (alımda ödenen %1 KDV oranı dikkate alarak) yine %1 KDV (1.200 TL) hesaplanıp beyan edilecektir.

04.03.2020

BORÇ ALACAK

120 SİNOP İNŞAAT A.Ş. 121.200

%1 1.200

******************

9.Örnek: Vergi Mükellefinden Faturalı (KDV %18) Alınıp Satılan Binek Araçlar

İkinci el araç alım satımı ile uğraşan (B) İşletmesi, 08.05.2020 tarihinde vergi mükellefiyeti olan GERUZE AŞ’den, 140.000 TL+%18 KDV ödeyerek binek araç sınıfında sayılan bir otomobil satın almıştır. Söz konusu işletme, bu aracı 10.05.2020 tarihinde 150.000 TL+ KDV tutarla XYZ AŞ’ye satmıştır.

a-Binek araç, vergi mükellefiyeti olan GERUZE AŞ’den alındığından 140.000 + 25.200 KDV tutarlı fatura alınmıştır. Alımda fatura alındığından ve KDV ödendiğinden, ödenen 25.200 TL KDV, B İşletmesi tarafından indirim konusu yapılacaktır.

(25)

22

08.05.2020

BORÇ ALACAK

320 GERUZE AŞ. 165.200

b- GERUZE AŞ’den, 140.000 TL+%18 KDV tutarla alınıp, XYZ AŞ’ye 150.000 +KDV tutarla satılan araç için, (B) İşletmesi, satım tutarı olan 150.000 TL üzerinden, (alımda ödenen %18 KDV oranı dikkate alarak) yine %18 KDV (27.000 TL) hesaplanıp beyan edilecektir.

10.05.2020

BORÇ ALACAK

120 XYZ A.Ş. 177.000

%18 27.000

******************

(26)

23 G-) İKİNCİ EL ARAÇ TİCARETİ YAPAN İŞLETMELERCE ŞİRKET İŞLERİNDE KULLANMAK ÜZERE ALINAN BİNEK ARAÇLARIN ALIM SATIMINDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI

10.Örnek: Şirket İşlerinde Kullanmak İçin Faturalı Alınıp Satılan Binek Araçlar

İkinci el araç alım satımı ile uğraşan (C) işletmesi, alım satım amacı dışında şirket işlerinde kullanılmak üzere, 05.01.2020 vergi mükellefiyeti olan BB AŞ’den, 100.000 TL+%18 KDV ödeyerek binek araç sınıfında sayılan sıfır otomobil satın almıştır.(ÖTV ve amortisman ihmal edilmiştir.) Söz konusu işletme araçtan memnun kalmamış ve bu aracı 09.09.2020 tarihinde 110.000 TL+ KDV tutarla Bartu Çetin’e satmıştır.

a-Binek araç, vergi mükellefiyeti olan BB AŞ’den alındığından 100.000 + 18.000 KDV tutarlı fatura alınmıştır. Araç, alım satım amacı dışında şirket işlerinde kullanılmak üzere alındığından alımda ödenen KDV (C) İşletmesi tarafından indirim konusu yapılamayacaktır.(KDV Kanunu Md. 30) İndirim konusu yapılamayan KDV tutarı, gider ya da maliyet olarak dikkate alınacaktır.

Örnekte gider olarak dikkate alınmıştır.

05.01.2020

BORÇ ALACAK

770 GYG/760 PSDG 18.000

320 BB AŞ. 118.000

(27)

24

b- BB AŞ’den, 100.000 TL+%18 KDV tutarla alınıp, Bartu ÇETİN’e 110.000 +KDV tutarla satılan araç için, (C) İşletmesi tarafından 110.000 TL üzerinden,

%1 KDV (1.100 TL) hesaplanıp beyan edilecektir.

09.09.2020

BORÇ ALACAK

120 Bartu ÇETİN 111.100

391.01HESAPLANAN KDV %1 1.100

679-ARAÇ SATIŞ KARI 10.000

(28)

25 H-) İKİNCİ EL ARAÇ TİCARETİ YAPAN İŞLETMELERCE MOTOSİKLET ALIM SATIMINDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI

Motosikletlerin GTİP kodu 87.11 olduğundan, binek araç statüsünde değerlendirilmeyecektir. Bu nedenle motosikletler, ticari araç gibi düşünülerek işlem yapılacaktır.

Motosikletin, KDV Mükellefi olmayanlardan alınması durumunda (Noter satış sözleşmesi ile alım),

KDV mükellefiyeti olmadığı

için alımda KDV yok. Satımda, sadece kar üzerinden %18 KDV hesaplanır.

(Özel Matrah) Vergi Mükellefi

Olanlardan Faturalı Alım Alım KDV Satım KDV Motosikletin, KDV Mükellefi

olanlardan alınması durumunda,

Alımda faturada belirtilen KDV, indirim olarak dikkate alınır.

11.Örnek: Noter Satış Sözleşmesi(Faturasız) İle Alınıp Satılan Motosikletler

İkinci el araç alım satımı ile uğraşan (F) işletmesi, 01.07.2020 tarihinde vergi mükellefiyeti olmayan Ahmet Akça’dan, 50.000 TL vererek noter satış sözleşmesi ile motosiklet satın almıştır. Söz konusu işletme, bu motosikleti 15.07.2020 tarihinde 60.000 +KDV tutarla Yalı Balık Restoran AŞ.’ye satmıştır.

a-Motosiklet mükellefiyeti olmayan Ahmet Akça’dan alındığından fatura alınmamıştır. Alım için KDV ödenmediğinden indirim konusu yapılacak KDV’de bulunmamaktadır.

(29)

26

BORÇ ALACAK

102 BANKALAR/ (320-Ahmet Akça) 50.000

b- Ahmet Akça’dan 50.000 TL’ye alınıp, Yalı Balık Restoran AŞ.’ye 60.000 +KDV tutarla satılan motosiklet için öncelikle bu şekilde (KDV’siz Satım Tutarı - Alım Tutarı=Özel Matrah/Kar) özel matrah tutarı bulunacaktır. (KDV’siz Satım Tutarı (60.000) - Alım Tutarı (50.000)=Özel Matrah/Kar (10.000)) olacaktır.

15.07.2020

BORÇ ALACAK

120 YALI BALIK RESTORAN AŞ. 61.800

600.01 MOTOSİKLET ALIM BEDELİ 50.000

600.02 MOTOSİKLET SATIŞ KARI (Özel Matrah) 10.000 391.01 HESAPLANAN KDV %18 (10.000x0,18) 1.800

İkinci el araç alım satımı yapan (F) işletmesi, sattığı motosikletle ilgili olarak satış bedeli olan 60.000 TL üzerinden değil, bulunan 10.000 TL özel matrah tutarı üzerinden %18 KDV hesaplanıp beyan edilecektir.

(30)

27 I-) İKİNCİ EL ARAÇ TİCARETİ YAPAN İŞLETMELERCE KONSİNYE ARAÇ SATIŞ KOMİSYONUNDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI

İkinci el araç alım satımı ile uğraşan İşletmelerin (Galeriler), başkasına ait araçların (Ticari araç, binek araç, motosiklet vb) konsinye veya başka şekilde satışına aracılık etmeleri halinde, teslim satıcı ile alıcı arasında gerçekleşmekte, galerici ise aracılık hizmeti vermektedir. Bu durumda galerici tarafından aracı satılan(satışına aracılık edilen) kişiye, anlaşılan tutar üzerinden komisyon faturası düzenlenmeli ve yine bu tutar üzerinden % 18 oranında KDV hesaplanmalıdır.

12.Örnek: Komisyon Karşılığı Konsinye Araç Satışları

Ali Öztürk satılması amacıyla 10.12.2020 tarihinde, 100.000 TL değerinde şahsi aracını ikinci el araç alım satımı yapan Barkın Motors’un galerisine bırakılmıştır. Söz konusu araca Barkın Motors tarafından müşteri bulunduğunda ve o müşteriye bu araç satıldığında Ali Öztürk tarafından, Barkın Motors’a KDV dâhil 5 bin TL komisyon ödeneceği konusunda anlaşılmıştır. Araç 12.12.2020 tarihinde satılmıştır.

a- Barkın Motors’ tarafından Ali Öztürk adına KDV dâhil 5 bin TL komisyon faturası düzenlendiğinde, Barkın Motors’ tarafından aşağıdaki gibi muhasebe kaydı yapılacaktır.

(31)

28

KOMİSYON GELİRİ YEVMİYE KAYDI

12.12.2020

BORÇ ALACAK

120 ALİ ÖZTÜRK 5.000

600.01 YURTİÇİ SATIŞLAR 4.237,29

391.01 HESAPLANAN KDV 18 762,71

(32)

29 III. KISIM: KİRALAMA VEYA ARAÇLARI ÇEŞİTLİ ŞEKİLLERDE

İŞLETEN İŞLETMELER (Araç kiralama şirketleri, taksi işletmeleri ve sürücü kursları )

K-)TİCARİ ARAÇLARI KİRALAMA VEYA ÇEŞİTLİ ŞEKİLLERDE İŞLETEN İŞLETMELERCE UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI

TİCARİ ARAÇLARI KİRALAMA VEYA ÇEŞİTLİ ŞEKİLLERDE İŞLETEN İŞLETMELER

Satımda, satış tutarı üzerinden %18 KDV hesaplanır.

Ticari aracın, KDV Mükellefi olanlardan alınması durumunda,

Tabloda da görüleceği üzere, araçları kiralama veya çeşitli şekillerde işleten İşletmelerin, ticari aracı faturalı veya faturasız alıp almadıklarının hiç önemi yoktur. Bu araçların satışında her hal ve şartta satış tutarı üzerinden % 18 KDV hesaplanacaktır.

(33)

30 13.Örnek: Noter Satış Sözleşmesi(Faturasız) İle Alınıp Satılan Ticari Araçlar

Araç kiralama işi ile uğraşan (NN) işletmesi, 06.05.2020 tarihinde vergi mükellefiyeti olmayan Mehmet GÜN’den, 100.000 TL vererek noter satış sözleşmesi (faturasız) ile kiralama faaliyetinde kullanmak amacıyla ticari sınıfında sayılan bir minibüs satın almıştır. Söz konusu işletme, bu aracı, 12.12.2020 tarihinde 101.000 +KDV tutarla Ali Tunç’a satmıştır.

a-Ticari araç vergi mükellefiyeti olmayan Mehmet Gün’den alındığından fatura alınmamıştır. Alım için KDV ödenmediğinden indirim konusu yapılacak KDV’de bulunmamaktadır.

BORÇ ALACAK

102 BANKALAR/ (Mehmet Gün) 100.000

b- Mehmet Gün’den 100.000 TL’ye alınıp, Ali Tunç’a 101.000 +KDV tutarla satılan araç için (NN) İşletmesi tarafından 101.000 TL üzerinden, %18 KDV (18.180 TL) hesaplanıp beyan edilecektir.

(34)

31

12.12.2020

BORÇ ALACAK

120 ALİ TUNÇ 119.180

679 TAŞIT SATIŞ KARI 1.000

391 HESAPLANAN KDV (101.000x0,18) 18.180

Araç kiralama işi yapan (NN) işletmesi, sattığı ticari araçla ilgili olarak satış bedeli olan 101.000 TL üzerinden %18 KDV hesaplanıp beyan edilecektir.

******************

14.Örnek: Vergi Mükellefinden Faturalı Alınıp Satılan Ticari Araçlar

Araç kiralama işi ile uğraşan Akın araç kiralama işletmesi, 01.01.2020 tarihinde vergi mükellefiyeti olan Başarır Ltd.Şti.’den 110.000+%18 KDV ödeyerek, kiralama faaliyetinde kullanmak amacıyla ticari araç sınıfında sayılan bir midibüs satın almıştır. Söz konusu işletme bu aracı 06.06.2020 tarihinde 130.000+KDV tutarla Z AŞ.’ye satmıştır.

a-Ticari araç, vergi mükellefiyeti olan Başarır Ltd.Şti.’den alındığından 110.000 + 19.800 KDV tutarlı fatura alınmıştır. Alımda fatura alındığından ve KDV ödendiğinden ödenen 19.800 TL KDV, Akın araç kiralama İşletmesi tarafından indirim konusu yapılacaktır.

(35)

32

01.01.2020

BORÇ ALACAK

320 BAŞARIR LTD.ŞTİ. 129.800

b- Başarır Ltd.Şti.’den 110.000 +KDV ödenerek alınan, Z AŞ.’ye 130.000 +KDV tutarla satılan araç için Akın araç kiralama İşletmesi tarafından 130.000 TL üzerinden, %18 KDV (23.400 TL) hesaplanıp beyan edilecektir.

06.06.2020

BORÇ ALACAK

120 Z AŞ. 153.400

391 HESAPLANAN KDV (130.000x0,18) 23.400

Araç kiralama işi yapan Akın araç kiralama işletmesi, sattığı ticari araçla ilgili olarak satış bedeli olan 130.000 TL üzerinden %18 KDV hesaplanıp beyan edilecektir.

(36)

33 L-) BİNEK ARAÇLARI KİRALAMA VEYA ÇEŞİTLİ ŞEKİLLERDE İŞLETEN İŞLETMELERCE UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI

KDV Kanununun 30. maddesinin (b) bendine göre, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanlar, bu amaçla kullandıkları binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisini indirim konusu yapabilirler.

Katma Değer Vergisi Kanununun 30/b maddesine göre binek otomobillerinin alımında yüklenilen katma değer vergisini indirim hakkı bulunan mükelleflerin, bu araçları tesliminde bu Kararın 1 inci maddesinin (a) bendinde öngörülen % 18 vergi oranı uygulanır.( 2007/13033 sayılı BKK eki (I) sayılı listenin 9 uncu sırası)

BİNEK ARAÇLARI KİRALAMA VEYA ÇEŞİTLİ ŞEKİLLERDE İŞLETEN İŞLETMELER

Vergi Mükellefiyeti Olmayanlardan Faturasız Alım

Binek aracın, KDV Mükellefi olmayanlardan alınması durumunda (Noter satış sözleşmesi ile alım),

Binek aracın, KDV Mükellefi olanlardan alınması durumunda,

Satımda, satış tutarı üzerinden %18 KDV hesaplanır

Finansal Kiralama Faturalı

Binek aracın, finansal kiralama yoluyla alınması mülkiyetinin kiracıya geçmesi durumunda,

Alımda faturada belirtilen KDV, indirim olarak dikkate alınır

Satımda, satış tutarı üzerinden %18 KDV hesaplanır

(37)

34

Binek aracın, finansal kiralama yoluyla alınması sözleşme sonunda malın kiralayanda kalması durumunda,

---

Tabloda da görüleceği üzere, araçları kiralama veya çeşitli şekillerde işleten İşletmelerin, aracı faturalı veya faturasız alıp almadıklarının, bu araçların binek olup olamadıklarının hiç önemi yoktur. Bu araçların satışında her hal ve şartta satış tutarı üzerinden % 18 KDV hesaplanacaktır.

15.Örnek: Noter Satış Sözleşmesi(Faturasız) İle Alınıp Satılan Binek Araçlar

Araç kiralama işi ile uğraşan (CC) işletmesi, 11.11.2020 tarihinde vergi mükellefiyeti olmayan Metin Doğan’dan, 100.000 TL vererek noter satış sözleşmesi (faturasız) ile kiralama faaliyetinde kullanmak amacıyla binek araç sınıfında sayılan bir otomobil satın almıştır. Söz konusu işletme bu binek aracı, 16.11.2020 tarihinde 115.000 +KDV tutarla Artı Ltd.Şti.’ye satmıştır.

a-Binek araç vergi mükellefiyeti olmayan Metin Doğan’dan alındığından fatura alınmamıştır. Alım için KDV ödenmediğinden indirim konusu yapılacak KDV’de bulunmamaktadır.

(38)

35

11.11.2020

BORÇ ALACAK

102 BANKALAR/ (Metin Doğan) 100.000

b- Metin Doğan’dan 100.000 TL’ye alınıp, Artı Ltd.Şti.’ye 115.000 +KDV tutarla satılan araç için (CC) İşletmesi tarafından 115.000 TL üzerinden, %18 KDV (20.700 TL) hesaplanıp beyan edilecektir.

16.11.2020

BORÇ ALACAK

120 ARTI LTD.ŞTİ. 135.700

391 HESAPLANAN KDV %18 (115.000x0,18) 20.700

Araç kiralama işi yapan (CC) işletmesi, faturasız, noter satış sözleşmesi ile satın alıp, sattığı bu binek araçla ilgili olarak satış bedeli olan 115.000 TL üzerinden %18 KDV hesaplanıp beyan edilecektir.

******************

(39)

36 16.Örnek: Vergi Mükellefinden Faturalı (KDV %1) Alınıp Satılan Binek Araçlar

Araç kiralama işi ile uğraşan (CC) işletmesi, 07.07.2020 tarihinde vergi mükellefiyeti olan GRZ Ltd.Şti.’den 100.000+%1 KDV ödeyerek, kiralama faaliyetinde kullanmak amacıyla binek araç sınıfında sayılan bir otomobil satın almıştır. Söz konusu işletme, bu binek aracı 08.09.2020 tarihinde 120.000+KDV tutarla Ahmet Özdemir’e satmıştır.

a-Binek araç, vergi mükellefiyeti olan GRZ Ltd.Şti.’den alındığından 100.000 + 1.000 KDV tutarlı fatura alınmıştır. Alımda fatura alındığından ve KDV ödendiğinden ödenen 1.000 TL KDV, (CC) İşletmesi tarafından indirim konusu yapılacaktır.

07.07.2020

BORÇ ALACAK

320 GRZ LTD.ŞTİ. 101.000

b- GRZ Ltd.Şti.’den 100.000 TL’ye alınıp, Ahmet Özdemir’e 120.000 +KDV tutarla satılan araç için (CC) İşletmesi tarafından 120.000 TL üzerinden %18 KDV (21.600 TL) hesaplanıp beyan edilecektir.

(40)

37

08.09.2020

BORÇ ALACAK

120 AHMET ÖZDEMİR 141.600

391 HESAPLANAN KDV %18 (120.000x0,18) 21.600

Araç kiralama işi yapan (CC) işletmesi, sattığı binek araçla ilgili olarak satış bedeli olan 120.000 TL üzerinden %18 KDV hesaplanıp beyan edilecektir.

******************

17.Örnek: Vergi Mükellefinden Faturalı (KDV %18) Alınıp Satılan Binek Araçlar

Araç kiralama işi ile uğraşan (CC) işletmesi, 08.08.2020 tarihinde vergi mükellefiyeti olan Güven AŞ’den, 100.000 TL+%18 KDV ödeyerek binek araç sınıfında sayılan bir otomobil satın almıştır. Söz konusu işletme, bu aracı 10.08.2020 tarihinde 10.000 TL zararına, 90.000 TL+ KDV tutarla MADEN AŞ’ye satmıştır.

a-Binek araç, vergi mükellefiyeti olan Güven AŞ’den alındığından 100.000 + 18.000 KDV tutarlı fatura alınmıştır. Alımda fatura alındığından ve KDV ödendiğinden ödenen 18.000 TL KDV, (CC) İşletmesi tarafından indirim konusu yapılacaktır.

(41)

38

08.08.2020

BORÇ ALACAK

191 İNDİRİLECEK KDV 18.000

320 GÜVEN A.Ş. 118.000

b- Güven AŞ’den 100.000 TL+KDV ödenerek alınıp, Maden AŞ.’ye 90.000 +KDV tutarla satılan araç için (CC) İşletmesi tarafından 90.000 TL üzerinden,

%18 KDV (13.500 TL) hesaplanıp beyan edilecektir.

10.08.2020

BORÇ ALACAK

120 MADEN A.Ş. 103.500

689 ARAÇ SATIŞ ZARARI 10.000

%18 13.500

******************

(42)

39 18.Örnek: Finansal Kiralama Yoluyla Alınıp Satılan Binek Araçlar

Araç kiralama işi ile uğraşan bir işletme, araç kiralama işinde kullanmak üzere, finansal kiralama yoluyla aldığı binek otomobillerine ait yüklenilen %1 oranındaki KDV‘yi indirim konusu yapabilecektir. Bu işletme finansal kiralama yoluyla aldığı bu aracın satışında %18 oranında KDV hesaplayacaktır.

******************

M-) MOTOSİKLET TÜRÜ ARAÇLARI KİRALAMA VEYA ÇEŞİTLİ ŞEKİLLERDE İŞLETEN İŞLETMELERCE UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI

MOTOSİKLET TÜRÜ ARAÇLARI KİRALAMA VEYA ÇEŞİTLİ ŞEKİLLERDE İŞLETEN İŞLETMELER

Vergi Mükellefiyeti Olmayanlardan Faturasız Alım

Motosikletin, KDV Mükellefi olmayanlardan alınması durumunda (Noter satış sözleşmesi ile alım),

KDV mükellefiyeti olmadığı için alımda

KDV yok.

Satımda, satış tutarı üzerinden %18 KDV hesaplanır.

Motosikletin, KDV Mükellefi olanlardan alınması durumunda,

Alımda faturada belirtilen KDV, indirim olarak dikkate alınır.

(43)

40 19.Örnek: Noter Satış Sözleşmesi(Faturasız) İle Alınıp Satılan Motosikletler

Kanarya Sürücü Kursu işletmesi, 01.05.2020 tarihinde vergi mükellefiyeti olmayan Sedat Çengel’den, 20.000 TL vererek noter satış sözleşmesi ile motosiklet satın almıştır. Söz konusu işletme, bu motosikleti 17.07.2020 tarihinde 20.000 +KDV tutarla Aydın Durmaz’a satmıştır.

a-Motosiklet, mükellefiyeti olmayan Sedat Çengel’den alındığından fatura alınmamıştır. Alım için KDV ödenmediğinden indirim konusu yapılacak KDV’de bulunmamaktadır.

BORÇ ALACAK

102 BANKALAR/ (320-Sedat Çengel) 20.000

b- Sedat Çengel’den 20.000 TL’ye alınıp, Aydın Durmaz’a 20.000 +KDV tutarla satılan motosiklet için Kanarya Sürücü Kursu tarafından 20.000 TL üzerinden, %18 KDV (3.600 TL) hesaplanıp beyan edilecektir.

(44)

41

17.07.2020

BORÇ ALACAK

120 AYDIN DURMAZ 23.600

391 HESAPLANAN KDV %18 3.600

(45)

42 IV. KISIM: DİĞER İŞLETMELER (İnşaat, tekstil, bakkal, nakliye işletmeleri, vb.)

N-) DİĞER İŞLETMELERİN TİCARİ ARAÇ ALIM SATIMINDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI

DİĞER İŞLETMELER // TİCARİ ARAÇ ALIM SATIMI Vergi Mükellefiyeti

Olmayanlardan Faturasız Alım

Ticari Aracın, KDV Mükellefi olanlardan alınması durumunda,

20.Örnek: Noter Satış Sözleşmesi(Faturasız) İle Alınıp Satılan Ticari Araçlar

Tekstil alanında faaliyet gösteren XXL İşletmesi, 15.03.2020 tarihinde vergi mükellefiyeti olmayan Ayten Çakır’dan, 80.000 TL vererek noter satış sözleşmesi ile ticari sınıfında sayılan bir kamyonet satın almıştır. Söz konusu işletme, bu kamyoneti 30.04.2020 tarihinde 80.000 +KDV tutarla Can Tekstil AŞ.’ye satmıştır.

(46)

43

a-Araç vergi mükellefiyeti olmayan Ayten Çakır’dan alındığından fatura alınmamıştır. Alım için KDV ödenmediğinden indirim konusu yapılacak KDV’de bulunmamaktadır.

15.03.2020

BORÇ ALACAK

102 BANKALAR/ (320-Ayten Çakır) 80.000

b- Ayten Çakır’dan 80.000 TL’ye alınıp, Can tekstil AŞ.’ye 80.000 +KDV tutarla satılan araç için XXL İşletmesi tarafından 80.000 TL üzerinden %18 KDV (14.400 TL) hesaplanıp beyan edilecektir.

30.04.2020

BORÇ ALACAK

120 CAN TEKSTİL AŞ. 94.400

391 HESAPLANAN KDV 14.400

(47)

44

Tekstil üretim işi ile iştigal eden XXL İşletmesi tarafından, sattığı ticari araçla ilgili olarak satış bedeli olan 80.000 TL üzerinden %18 KDV hesaplanıp beyan edilecektir.

******************

21.Örnek: Vergi Mükellefinden Faturalı Alınıp Satılan Ticari Araçlar

Tekstil alanında faaliyet gösteren XXL, 08.08.2020 tarihinde vergi mükellefiyeti olan Kandemir İnşaat AŞ’den, 100.000 TL+%18 KDV ödeyerek ticari sınıfında sayılan bir kamyonet satın almıştır. Söz konusu işletme, bu aracı 14.11.2020 tarihinde 110.000 TL+ KDV tutarla İbrahim Can’a satmıştır.

a-Ticari araç, vergi mükellefiyeti olan Kandemir İnşaat AŞ’den alındığından 100.000 + 18.000 KDV tutarlı fatura alınmıştır. Alımda fatura alındığından ve KDV ödendiğinden ödenen 18.000 TL KDV, XXL İşletmesi tarafından indirim konusu yapılacaktır.

08.08.2020

BORÇ ALACAK

320 KANDEMİR İNŞ. AŞ. 118.000

(48)

45

b- Kandemir İnşaat AŞ’den, 100.000 TL+%18 KDV tutarla alınıp, İbrahim Can’a 110.000 +KDV tutarla satılan araç için, XXL İşletmesi tarafından satım tutarı olan 110.000 TL üzerinden %18 oranında KDV hesaplanıp beyan edilecektir.

14.11.2020

BORÇ ALACAK

120 İBRAHİM CAN 129.800

391HESAPLANAN KDV %18 19.800

O-) DİĞER İŞLETMELERİN BİNEK ARAÇ ALIM SATIMINDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI

KDV Kanununun 30. maddesinin (b) bendine göre, …işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisi indirim konusu yapılamaz. İndirim konusu yapılamayan KDV tutarı, gider ya da maliyet olarak dikkate alınacaktır. (KDV Kanunu Md 58)

(49)

46

DİĞER İŞLETMELER // BİNEK ARAÇ ALIM SATIMI

Vergi Mükellefiyeti Olmayanlardan Faturasız Alım

Binek aracın, KDV Mükellefi olmayanlardan alınması durumunda (Noter satış sözleşmesi ile alım),

KDV mükellefiyeti olmadığı için alımda

KDV yok.

Satım tutarı üzerinden %1 KDV hesaplanır.

Binek aracın, KDV Mükellefi olanlardan alınması durumunda,

Alımda faturada belirtilen KDV, İndirilmez.(Maliyete eklenir ya da gider yazılır)

Satım tutarı üzerinden %1 KDV hesaplanır.

Binek aracın, finansal kiralama yoluyla alınması mülkiyetinin kiracıya geçmesi durumunda,

Alımda faturada belirtilen KDV, indirim konusu yapılamaz.

Binek aracın, finansal kiralama yoluyla alınması Sözleşme sonunda malın kiralayanda kalması durumunda,

Kiralama faturasında belirtilen KDV, indirim

olarak dikkate alınır. ---

(50)

47 22.Örnek: Noter Satış Sözleşmesi(Faturasız) İle Alınıp Satılan Binek Araçlar

İnşaat işi ile uğraşan Güzel İnşaat işletmesi, 09.06.2020 tarihinde vergi mükellefiyeti olmayan Ahmet Kabaş’tan, 100.000 TL vererek noter satış sözleşmesi ile binek sınıfında sayılan bir otomobil satın almıştır. Söz konusu işletme, bu binek aracı 29.09.2020 tarihinde 100.000 +KDV tutarla Gerze İnşaat AŞ’ye satmıştır.

a-Araç vergi mükellefiyeti olmayan Ahmet Kabaş’tan alındığından fatura alınmamıştır. Alım için KDV ödenmediğinden indirim konusu yapılacak KDV’de bulunmamaktadır.

BORÇ ALACAK

102 BANKALAR/ (320-Ahmet Kabaş) 100.000

b- Ahmet Kabaş’tan 100.000 TL’ye alınıp, Gerze İnşaat AŞ.’ye yine 100.000 +KDV tutarla satılan araç için Güzel İnşaat İşletmesi tarafından satım tutarı olan 100.000 TL üzerinden %1 oranında KDV hesaplanıp beyan edilecektir.

(51)

48

29.09.2020

BORÇ ALACAK

120 GERZE İNŞAAT AŞ. 101.000

391 HESAPLANAN KDV 1.000

******************

23.Örnek: Vergi Mükellefinden Faturalı (KDV %1) Alınıp Satılan Binek Araçlar

Uluslararası taşımacılık işi yapan (D) işletmesi, 03.04.2020 tarihinde vergi mükellefiyeti olan AYT AŞ’den, 100.000 TL+%1 KDV ödeyerek binek araç sınıfında sayılan bir otomobil satın almıştır. Söz konusu işletme, bu aracı 04.05.2020 tarihinde 120.000 TL+ KDV tutarla SNP İnşaat AŞ’ye satmıştır.

a-Binek araç, vergi mükellefiyeti olan AYT AŞ’den alındığından 100.000 + 1.000 KDV tutarlı fatura alınmıştır. Faturada gösterilen KDV (D) işletmesi tarafından indirim konusu yapılamayacaktır. Burada faturada gösterilen KDV oranın, %1 veya %18 olmasının hiçbir önemi bulunmamaktadır.(KDV Kanunu Md. 30) İndirim konusu yapılamayan KDV tutarı, gider ya da maliyet olarak dikkate alınacaktır. (KDV Kanunu Md 58)

(52)

49

03.04.2020

BORÇ ALACAK

254 TAŞITLAR/ 770/ 760 1.000

320 AYT AŞ. 101.000

b- AYT AŞ’den, 100.000 TL+%1 KDV tutarla alınıp, SNP İnşaat AŞ’ye 120.000 +KDV tutarla satılan araç için, (D) İşletmesi tarafından 120.000 TL üzerinden, %1 KDV (1.200 TL) hesaplanıp beyan edilecektir.

04.05.2020

BORÇ ALACAK

120 SNP İNŞAAT A.Ş. 121.200

391 HESAPLANAN KDV %1 1.200

679 ARAÇ SATIŞ KARI 20.000

(53)

50 24.Örnek: Finansal Kiralama Yoluyla Mülkiyeti Kiracıya Geçecek Şekilde Alınıp Satılan Binek Araçlar

Araç kiralama işi ile uğraşan X işletmesinin, A Finansal Kiralama Şirketinden finansal kiralama yoluyla aldığı binek aracın, finansal kiralama işleminin süre bitiminde mülkiyetinin kiracıya (X İşletmesine) geçmesi durumunda, söz konusu binek otomobillerine ait kira tutarı üzerinden ödenen (yüklenilen) %1 oranındaki KDV'nin indirilmesi mümkün değildir. Bu aracın satımında, satış tutarı üzerinden %1 KDV hesaplanır.

25.Örnek: Finansal Kiralama Yoluyla Sözleşme Sonunda Malın Kiralayanda Kalması Şeklinde Alınan Binek Araçlar

Araç kiralama işi ile uğraşan X işletmesinin, A Finansal Kiralama Şirketinden finansal kiralama yoluyla aldığı binek aracın, sözleşme sonunda kiralayanda (A Finansal Kiralama) kalması durumunda söz konusu işlem bir kiralama hizmeti olarak değerlendirileceğinden, kira tutarları üzerinden ödenen %1 KDV indirim konusu yapılabilecektir.( İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı/02/12/2010Tarih/.4.35.17.01-35-02-121 sayılı Özelgesi)

P-) DİĞER İŞLETMELERİN MOTOSİKLET ALIM SATIMINDA UYGULANACAK KDV ORANLARI VE MUHASEBE KAYITLARI

Motosikletlerin GTİP kodu 87.11 olduğundan, binek araç (GTİP 87.03) statüsünde değerlendirilmeyecektir. Bu nedenle motosikletler, ticari araç gibi düşünülerek işlem yapılacaktır.