Birbirinin ayna görüntüsü olan ve üst üste çakıştırılamayan, enantiyomerler olarak tanımlanan iki uzay izomeri meydana gelir

Alkanlar

Alkanlar (parafin hidrokarbonlar,

doymuş

hidrokarbonlar)

 Alkanlar, CⁿH²ⁿ⁺² genel formülü ile doymuş hidrokarbonlar gösterilir:

 Bir alkandan türeyen kök, alkil olarak tanımlanır.

 Metandan bir hidrojen ayrılmasıyla türeyen metil (−CH³) kökünden başka iki hidrojen ayrılmasıyla metilen (−CH²−) ve üç hidrojen ayrılmasıyla metin (=CH−) kökü ortaya çıkar. Buna göre metil klorür (CH³Cl), metilen klorür (CH²Cl²); metin klorür

(CHCl³ ) (kloroform) olarak adlandırılır.

 Etandan bir hidrojen ayrılmasıyla türeyen etil (−C²H⁵) kökü, iki hidrojen ayrılmasıyla türeyen etilen (−C²H⁴−) kökü ortaya çıkar. Buna göre C²H⁵−OH etil alkol, C²H⁴Br² etilen bromür olarak adlandırılır.

 Bir molekülde kendisine dört farklı grup bağlı olan karbon atomlarına asimetrik karbon atomu denir.

 Asimetrik karbon atomu içeren moleküllerin en önemli özelliği, simetrisi olmayan molekül

özelliğidir.

 Birbirinin ayna görüntüsü olan ve üst üste çakıştırılamayan, enantiyomerler olarak tanımlanan iki uzay izomeri meydana gelir.

 Alkanlar, reaksiyonlar bakımından tembel

bileşiklerdir ve verdikleri reaksiyonlar az sayıdadır.

Halojenlerle substitüsyon reaksiyonları, alkenlerle alkilleme reaksiyonları, yeterli oksijenle tam

yanma reaksiyonları, yetersiz oksijenle

yükseltgenme (oksitlenme) reaksiyonları verirler.

 Alkanlar yeterli miktarda oksijen alarak tam yandıklarında karbon dioksit (CO²) ve su (H²O) meydana gelir ve ısı enerjisi açığa çıkar.

 Alkanların yetersiz oksijen nedeniyle tam olmayan yanmaları sonucunda karbon monoksit (CO),

aldehitler, ketonlar, karboksilik asitler ve is

şeklinde karbon meydana gelir. Ortaya çıkan bu ürünler, hava ve çevre kirliğine yol açarlar.

Alkenler (etilen

hidrokarbonl ar, olefinler)

 Alkenler, CⁿH²ⁿ genel formülüne sahip doymamış hidrokarbonlardır:

Alkenler

 Alkenlerde molekül büyüdükçe molekül içi stabilite artar.

 Geometrik izomerler (cis- ve trans- izomerler) ve optik izomerler (enantiyomerler) uzaysal izomerler (stereoizomerler) olarak isimlendirilir. Bilinen bir uzaysal izomerin, başka bir uzaysal izomere

dönüşmesi stereospesifik reaksiyon olarak tanımlanır.

 Geometrik izomerin optik izomerlere veya optik izomerlerin geometrik izomerlere dönüşmesi stereoselektif reaksiyon olarak tanımlanır.

 Asitin katalizörlüğünde reaksiyonla, alkenlere su katılabilir ve alkoller meydana gelir:

Alkinler

(asetilenler)

 Alkinler, C ≡ C üçlü bağı içeren bileşiklerdir ve genel formülleri C²H^2n-2’dir.

 Alkinlerin R−C≡C−H şeklinde olanlarına uç

asetilenleri denir. R−C≡C−R′ şeklinde moleküllere dialkil asetilen denir ve bunlar, üçlü bağın

bulunduğu yere göre adlandırılırlar. Bazı önemli alkinler şunlardır:

 Alkinler, organik halojen bileşiklerinden, aldehit ve ketonlardan, eliminasyon ve substitüsyon

reaksiyonlarıyla elde edilebilirler.

 Organik kimyada eliminasyon, ayrılma

anlamındadır. Substitüsyon, bir organik molekülde bulunan bir atom veya grubun başka bir atom

veya grupla değiştirmesidir.

 Alkinler, katılma reaksiyonları, yükseltgenme

reaksiyonları, indirgenme reaksiyonları verebilirler ve alkin tuzları oluşturabilirler.