Küçük Hayvanlarda Tibia-fibula Küçük Hayvanlarda Tibia-fibula
Kırıkları Kırıkları
Prof Prof . Dr. Ümit KAYA . Dr. Ümit KAYA
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi
Ortopedi ve Travmatoloji Bilim Dalı
Ortopedi ve Travmatoloji Bilim Dalı
Tibia kırıkları küçük hayvanlarda oldukça yaygın olarak Tibia kırıkları küçük hayvanlarda oldukça yaygın olarak gözlenir.
gözlenir.
Küçük hayvanlarda gözlenen kemik kırıklarının %15.8’ini tibia Küçük hayvanlarda gözlenen kemik kırıklarının %15.8’ini tibia kırıklarının oluşturduğu bildirilmiştir.
kırıklarının oluşturduğu bildirilmiştir.
Tibia ve fibula kemikleri birlikte “Ossa Cruris” olarak Tibia ve fibula kemikleri birlikte “Ossa Cruris” olarak isimlendirilir.
isimlendirilir.
Anatomik olarak tibia medialde, fibula ise lateralde yer alır Anatomik olarak tibia medialde, fibula ise lateralde yer alır
Tanı Tanı
Yapılan klinik muayenelerde tibia kırığı tanısı Yapılan klinik muayenelerde tibia kırığı tanısı konulan tüm hastaların kırık tipinin
konulan tüm hastaların kırık tipinin
belirlenmesi için A/P ve M/L doğrultusunda iki belirlenmesi için A/P ve M/L doğrultusunda iki
yönlü radyografileri alınmalıdır.
yönlü radyografileri alınmalıdır.
TİBİA KIRIKLARININ SINIFLANDIRILMASI TİBİA KIRIKLARININ SINIFLANDIRILMASI
Proksimal Tibia Kırıkları Proksimal Tibia Kırıkları
tuberositas tibianın avülzüyon kırıkları tuberositas tibianın avülzüyon kırıkları
physeal tibia kırıkları physeal tibia kırıkları
proksimal uç kırıkları proksimal uç kırıkları
Diafizer Tibia Kırıkları Diafizer Tibia Kırıkları
Distal Tibia Kırıkları Distal Tibia Kırıkları
distal tibia epifiz ayrılması distal tibia epifiz ayrılması
medial ve lateral malleus kırıkları medial ve lateral malleus kırıkları
Tuberasitas tibia’nın avülzüyon kırıkları
Çoğunlukla genç hayvanlarda (10 aylıktan küçük) görülür Çoğunlukla genç hayvanlarda (10 aylıktan küçük) görülür
ve insidensi düşüktür.
ve insidensi düşüktür.
Önerilen teknikler ise kemik ligament dikişi ve germe bandı uygulamasıdır.
Proksimal Büyüme Plağını İçeren (Physeal) Tibia Kırıkları (Salter-Harris Kırıkları)
İmmatür hayvanlarda görülür.
Salter-Harris tip 1 ve 2 kırıkları en fazla görülen kırıklardır.
Stabilizasyon açık redüksiyon sonrasında, çapraz veya paralel pin uygulamaları ile elde edilir.
Kansellöz vida uygulaması (kemiksel gelişimini tamamlamış ergin hayvanlarda endikedir)
Proksimal Uç Kırıkları
Proksimal fragmanın kısa olduğu transversal veya oblik kırıklardır.
İM pin, rush pini, kemik plağı (T plak) veya kansellöz kemik vidası, çapraz pin uygulanabilir.
Diafizer Tibia Kırıkları Diafizer Tibia Kırıkları
Tibia kırıkları farklı konservatif veya operatif yöntemlerle tedavi edilmelidir. Tibia kırıkları farklı konservatif veya operatif yöntemlerle tedavi edilmelidir.
Proksimal fibula ya da lateral malleusu içermeyen fibula kırıklarının Proksimal fibula ya da lateral malleusu içermeyen fibula kırıklarının onarımı endike değildir.
onarımı endike değildir.
Thomas Splint veya destekli bandaj Thomas Splint veya destekli bandaj Yaş ağaç kırıkları, bazı stabil Yaş ağaç kırıkları, bazı stabil kırıklar ve çok genç hayvanlardaki kırıklar sağaltılabilir.
kırıklar ve çok genç hayvanlardaki kırıklar sağaltılabilir.
IM (anterograd, retrograd) pin IM (anterograd, retrograd) pin uygulaması tibianın transversal, kısa uygulaması tibianın transversal, kısa oblik ve az sayıda parça içeren kommunitif kırıkları sağaltılabilir.
oblik ve az sayıda parça içeren kommunitif kırıkları sağaltılabilir.
İM Pin ve Serklaj veya Kemik VidasıİM Pin ve Serklaj veya Kemik Vidası Genelde oblik, spiral ya da kelebek Genelde oblik, spiral ya da kelebek kırıklarında tercih edilirler.
kırıklarında tercih edilirler.
İntra Medüller Pin ve Yarım Kirschner splint İntra Medüller Pin ve Yarım Kirschner splint Stabil olmayan kırıklarda Stabil olmayan kırıklarda IM pin ile birlikte Kirschner splint uygulanarak rotasyonel güçlere karşı IM pin ile birlikte Kirschner splint uygulanarak rotasyonel güçlere karşı direnç sağlanmış olur.
direnç sağlanmış olur.
Eksternal FiksatörEksternal Fiksatör Tibianın tüm diafizer kırıkları yanında, gecikmiş kaynama, kaynamama ve korrektif osteotomilerde kullanılabilir.
Kemik Plakları Kemik plakları multiple ve kompleks karakterdeki Kemik plakları multiple ve kompleks karakterdeki kırıklarda ilk tercih edilen fiksasyon materyalidir. Kemiklerin medial kırıklarda ilk tercih edilen fiksasyon materyalidir. Kemiklerin medial yüzlerine uygulanırlar.
yüzlerine uygulanırlar.
Kemik Plağı ve Eksternal Fiksatör UygulamalarıKemik Plağı ve Eksternal Fiksatör Uygulamaları kemik plağı ve tam ya kemik plağı ve tam ya da yarım Kirschner Ehmer Splint (KES) eksternal fikzatörü kulanılabilir.
da yarım Kirschner Ehmer Splint (KES) eksternal fikzatörü kulanılabilir.
Distal Tibia Kırıkları
Distal Tibial Epifiz Ayrılması Genellikle ergin olmayan hayvanlarda rastlanır. Açık ya da kapalı redüksiyon
bandaj. Medial ve lateral malleuslardan diagonal olarak uygulanan iki küçük pinle çapraz pin fiksasyonu sağlanır Tedavide trans-talo-tibial intramedüller pin uygulanabilir.
Yöntem eklem yüzlerinde dejenerasyon oluşturduğu unutulmamalı
Medial ve Lateral Malleolus Kırıkları Malleolusların
intraperiosteal ve deplase olmamış olan kırıkları genellikle koaptasyon splintleri ile fikse edilir. Rijit fiksasyon vidaları kullanılarak sağlanır. Küçük ırk köpeklerde ve kedilerde Kirschner pinleri tercih edilir.
Kopan ligamentler dikiş materyali ile onarılabilir.