ÖĞRENME
KURAMLARI -1
Edimsel Koşullanma
Skinner tarafından geliştirilmiş olup edimlerin de koşullanabileceğini söyleyen yaklaşımdır.
Edimsel koşullamada ÖDÜL ve PEKİŞTİREÇ öğrenme için önemlidir.
Skinner geleneksel U-T formülünün E-P (edim-pekiştireç) biçiminde de
işleyebileceğini vurgulamaktadır.
Bu koşullamaya göre anında gelen pekiştireç davranışın tekrarına neden olur.
Örn: okula yeni başlayana öğretmen ve arkadaşları dikkat eder ve bir takım
davranışlarda bulunur. Öğretmen tarafından pekiştirilen davranış daha sık yapılmaya
başlanır.
SKİNNER KUTUSUNU
ANLAT
Edim: organizmanın neden ve hangi içsel gerekçelerle gösterdiği pek bilinmeyen kendiliğinden gösterdiği davranışlardır.
Pekiştirme: davranışın ortaya çıkma sıklığını arttıran uygulamalardır.
Olumlu-olumsuz pekiştireçler vardır.
Pekiştirme türleri
Sürekli Pekiştirme Kısmi Pekiştirme
(ör, öğrenci her yüksek edim ile pekiştireç notta ödüllendirilir.) arasında geçen
zaman esas alınarak
yapılır.
Kısmi Pekiştirme
Aralıklı Pekiş. Oranlı Pekiş.
Aralıklı Pekiştireç
Sabit Aralıklı Değişken Aralıklı
5-10-20sn/dk gibi her zaman 10sn değil sabit aralıklı yapılır. bazen 30dk bazen 2saat sonra pekiş.
yapılır.
Oranlı Pekiştireç
Sabit Oranlı Değişken Oranlı
Bir edim 5-10-20kez bazen 10 bazen
gösterildiğinde pekişti- 5 edimde pekiştirme rilebilir.ör:her 10 edimde
1 pekiştirme
Sabit aralıklı ve sabit oranlı pekiştireçler öğrencinin başarısından sonra deneme
çabalarını yavaşlatır.
Değişken aralıklı ve değişken oranlı
pekiştireçler, öğrencinin daha sürekli bir çaba içine girmesini sağlar.
Premack İlkesi
Bu arada öğrencinin en çok tercih ettiği
davranışlar pekiştireç olarak kullanılır. Amaç tercih edilen davranışı kullanarak tercih
edilmeyeni kazandırmak.
Örn: matematik problemi seven fizikten hoşlanmayan öğrenciye önce fizik sonra
matematik problemi vermek.
Öğretimin Hedefleri
Öğretime başlamadan hedefler
saptanmalıdır. 2 tür öğrenme hedefi vardır.
Bunlar:
1. Genel öğrenme hedefleri(sonuçta kazanılacak bilgi)
2. Özel öğrenme hedefleri(bu bilginin edinim aşamaları)
Önce öğretimin başında öğrencinin bilgi düzeyi saptanmalı ve öğretim sonunda kazandırılacak davranışlar belirlenmeli,
kaynaklılar ve sınırlılıklar bilinmeli.
Davranışçı öğrenme kuramlarına dayalı öğrenme yöntemlerinde bazıları;
Tam öğrenme
Programlı öğretim
Bilgisayar destekli öğretim
Tam Öğrenme
Öğretilecek materyal küçük parçalara
bölünerek öğretilir, her parçanın o konun öğrenilmesini sağlayacak anahtar hedefleri barındırması gerekir. Değerlendirmelerle öğrenme test edilir. Grubun tamamının
öğrenmesi için gerekirse tekrar tekrar başa dönülür.
Programlı Öğrenme
Bir program dahilinde bilgi küçük parçalar halinde sunulur. Yanlışlar geri bildirimle
düzeltilir. Öğrenciler program üzerinde kendi hızlarına göre ilerlerler.
Bilgisayar Destekli Öğretim
Bilgisayar hem öğretim materyalinin sunumu hem de öğrenmenin değerlendirilmesinde
kullanılır. Ayrıca sağladığı görsel efektler, geri bildirimler ve oyuna benzer ortamla motive
edicidir de.
Öğretmen öğrenci davranışlarını inceleme ve değerlendirmelerini sağlamak için şu önerilerde bulunabilir:
1. Değiştirilmek istenen davranış belirlenmeli ve istenen davranış net olarak
tanımlanmalı. Ör: öğrencinin kötü tutumu net olarak konuşulmalı
2. Davranışa müdahaleden önce öğrencinin davranışı ne sıklıkta yaptığı belirlenmeli ki müdahale sonrasında değişim kontrol
edilebilsin.
3. İstenmeyen davranış ortaya çıktığında öğrenme koşulları düzenlenmeli istenen davranış teşvik edilmeli.
4. Önemli pekiştireçler tanımlanmalı (ör:
konuşmayanlar ödüllendirilmeli) 5. İstenen davranışlar pekiştirilmeli
istenmeyenler zayıflatılmalı.
6. Belli pekiştireçlerin davranışlardaki
değişikliğe etkisinin olup olmadığı tesbit edilmeli, zayıf pekiştireçler değiştirilmelidir.
Sınıf Ortamı Öğretmen Tepkisi - Tenefüs bitti öğrenci (tepki)
çok hareketli oturmuyor. -oturarak sessizce
-Söz almadan konuşan bekleyen öğrenciyi öv.
öğrenciler var. -söz alarak konuşmak -Koridorda koşuşturup isteyenlere söz ver.
bağrışıyorlar. -sessizce yürüyenleri ödüllendir,diğerlerini uyar.
Bilişsel Öğrenme Kuramları
Bu kuramların temel özellikleri kişinin uyaranı kendi dikkat ve algılarına göre seçmesi ve
bunları belleğine kodlamasıdır.
Sınıf içi etkinlikler öncesinde öğrencini;
Ön bilgileri
Öğrenme teknikleri
Bilginin öğrenciye en yararlı şekilde nasıl aktarılacağı bilinmelidir.
Gestalt Kuramı
Gestalt kendini oluşturan parçalardan farklıdır.
Öğrenme; parçaların ilişkilendirilmesi ile bütünün kavranmasıdır.
Ör: problem çözmeye çalışan öğrenciye problemin parçaları arasındaki ilişkiyi
göstermek.
GİZLİ ÖĞRENME KURAMI (OKU)
GENETİK EPİSTEMOLOJİ KURAMI
Bilişsel Gelişim Ve Piaget Yaklaşımı
Özümseme: Özümseme ile birey ortam ile kendisi arasında bir denge kurar.
Uyumsama: Uyumsama ile de yeni şemalar edinme yoluna gider.
Piaget’e Göre Gelişimi Etkileyen Etmenler
Olgunlaşma
Aktif katılım
Sosyal etkileşim
Dengeleme
Piaget’in eğitimle ilgili düşünceleri eğitim
uygulamalarında önemli bir yere sahiptir. Bu uygulamalarda dikkat edilmesi gereken
önemli noktalar ise;
1. Çocuklar yetişkinlerden farklı düşünürler.
2. Kendi ilgi ve hızlarıyla öğrenirler.
3. Yeni deneyimlerin kazanılması, özümseme ve uyumsama süreçleri, öğrencinin etkin
olmasını gerektirir.
4. Bilişsel gelişimde şemaların değişmesinde öğretmen neden, nasıl, niçin sorularıyla
çocukların kendilerini ifade etmeleri ve düşünmelerini sağlar.
Bilgi İşlem Kuramı
İnsanın nasıl öğrendiği ve neden unuttuğunu
açıklamak amacıyla bilgisayarın bilgi işlem modeli örnek alınarak oluşturulmuştur.
Çevre K.S.D.B. K.S.B U.S.B 1-2sn süre 7+/- bilgi depo sınırsız bilgi 15-20sn süre
Bilişçi Psikolojinin Sınıfa Uygulanması
Bir öğretmenin sınıfta bilişçi öğretim
yaklaşımını etkili kullanabilmesi için uyması gerekenler nelerdir? (oku)