T.C.
NAMIK KEMAL ÜNĠVERSĠTESĠ BĠLĠMSEL ARAġTIRMA PROJELERĠ KOORDĠNASYON BĠRĠMĠ (NKÜBAP)
BĠLĠMSEL ARAġTIRMA PROJESĠ SONUÇ RAPORU
NKUBAP.24.AR.13.08 NOLU PROJE DOKUMALAR DĠLE GELDĠ
Yürütücü: Prof. Dr. Ġsmail YILMAZ AraĢtırmacı: Yrd. Doç. Vildan TOK AraĢtırmacı: Öğr. Gör. Nazan ÖZCAN AraĢtırmacı: Seda KARAGÜMÜġ AraĢtırmacı: Sinem ÇALAR
NKUBAP.24.AR.13.08 NOLU PROJE DOKUMALAR DĠLE GELDĠ
Yürütücü: Prof. Dr. Ġsmail YILMAZ AraĢtırmacı: Yrd. Doç. Vildan TOK AraĢtırmacı: Öğr. Gör. Nazan ÖZCAN AraĢtırmacı: Seda KARAGÜMÜġ AraĢtırmacı: Sinem ÇALAR
ÖNSÖZ
Bu projede; Kastamonu yöresinin geleneksel tekstil ürünleri konu olarak ele alınmıştır. Çalışma Kastamonu ilinde, yörenin geleneksel el dokumalarının dokuma özelliklerini, dokumada kullanılan araç-gereçleri ve desen-motif özelliklerini belirlemek için yapılmıştır. Proje, Namık Kemal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi (BAP) koordinatörlüğü tarafından desteklenmiştir.
Bu araştırma; giriş, ilgili araştırmalar ve kavramsal çerçeve, yöntem, bulgular ve yorumlar, yöresel adı Selalmaz olan dokumaların giysi tasarımında kullanılması ile sonuç ve öneriler olmak üzere altı bölümden oluşmaktadır.
Bu çalışmada desteğini ve katkılarını esirgemeyen Kastamonu Valiliği El Dokumaları Atölyesi Müdürü Ebru KAYA’ ya, dokuma ustası Taliha ÖZELCİ’ ye, atölye çalışanlarına, yöre halkına ve Namık Kemal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi (BAP) koordinatörlüğüne sonsuz teşekkürlerimizi sunarız.
Yürütücü: Prof. Dr. İsmail YILMAZ Araştırmacı: Yrd. Doç. Vildan TOK Araştırmacı: Öğr. Gör. Nazan ÖZCAN Araştırmacı: Seda KARAGÜMÜŞ Araştırmacı: Sinem ÇALAR
ĠÇĠNDEKĠLER
BÖLÜM I
1.GĠRĠġ
1.1. Problem Durumu / Konunun Tanımı ………1
1.2. Araştırmanın Amacı ………3
1.3. Araştırmanın Önemi ………3
BÖLÜM II 2. LĠTERATÜR ÖZETĠ ………...…4
BÖLÜM II 3. GEREÇ VE YÖNTEM 3.1. Araştırmanın Modeli ………...6
3.2. Evren ve Örneklem ……….6
3.3. Veri Toplama Teknikleri ……….6
3.4. Verilerin Çözümlenmesi ve Yorumlanması ……….7
BÖLÜM IV 4. BULGULAR VE TARTIġMA/SONUÇ ……….…...…8
4.1. Anketten ve Bilgi Formundan Edinilen Bilgiler ………...8
4.1.1. Bireysel Özellikler ………8
4.1.2. Araç-Gereç Özellikleri ………...10
4.1.3. Dokuma Özellikleri ve Çeşitleri ………18
4.1.4. Tanıtım ve Pazarlama ………...24 BÖLÜM V
5. SELALMAZ DOKUMALARININ GĠYSĠ TASARIMINDA KULLANILMASI ………38 BÖLÜM VI
6. SONUÇ VE ÖNERĠLER ...84 7. KAYNAKLAR ...87 8. EKLER ...88
TABLO VE ġEKĠL LĠSTESĠ
TABLOLAR
1. Bölüm IV / Bulgular Ve TartıĢma/Sonuç ………….………...8
Tablo 1. Yaş Dağılımı Tablosu ………..………….…..8
Tablo 2. Eğitim Dağılımı Tablosu ………...…...………..…....8
Tablo 3. Bölümler Tablosu ..……….9
Tablo 4. Dokuma Yöntemleri Tablosu ...9
Tablo 5. Çalışma Yılı Tablosu ……….10
Tablo 6. Dokuma Tekniği ……….10
Tablo 7. Dokuma Tezgahı ………...11
Tablo 8. Yardımcı Araçlar Tablosu ………....12
Tablo 9. Tezgah Çalışma Şekilleri ……….13
Tablo 10. İplik Çeşitleri Tablosu ……….14
Tablo 11. İplik Numara Tablosu ……….15
Tablo 12. İplik Alınan İller ………15
Tablo 13. Çözgü Hazırlama ………16
Tablo 14. Çözgü Hazırlık Tablosu ………..16
Tablo 15. Çözgü İpliklerinin Temini ………18
Tablo 16. Dokuma Teknikleri ………...18
Tablo 17. Kenar Bağlama Teknikleri ……….19
Tablo 18. İplik Renk Tablosu ………..19
Tablo 19. Desen Çeşitleri ………20
Tablo 20. Motif Çeşitleri ………...20
Tablo 21. Üretim Dağılımı …….………..………21
Tablo 22. Günlük Üretim Dağılımı ………..………...21
Tablo 23.Çalışan Birey Dağılımı ….………22
Tablo 24. Dokuma Ustaları …….………...……….22
Tablo 25. Dokuma Yapılan Yerler ………..23
Tablo 26. Kullanım Alanları ……….23
Tablo 27. Farklı Dokuma İsimleri ………24
Tablo 28.Tanıtım ………...24
Tablo 29. Ürün Katalogu ………..24
Tablo 30. Değer Dağılımı ………25
Tablo 31. Pazarlama ………25
FOTOĞRAFLAR 1.Bölüm IV / Bulgular Ve TartıĢma/Sonuç ……….……….…….11
Foto 1: Şakşak Tezgah ………11
Foto 2: Metal Şakşak Tezgah ……….12
Foto 3: Çıkrık ……….13
Foto 4: Kelebe ………...13
Foto 5: Mekik – Masura ………...13
Foto: 6 Makas …..……….……13
Foto 7-8: İki Ayakçaklı (Pedallı) Tezgah ………...14
Foto 9-10: Pamuk İplik ……….14
Foto 11-12: Çözgü Dolabı ve Çözgü Hazırlama ………..16
Foto 13: Çözgü İpliklerinin Çirişlenmesi ………17
Foto 14: Çözgü İpliklerinin Kelebeden Çıkrığa ve Masuraya Alınması.………17
Foto 15-16: Çözgü Çağına Dizme ve Ağızlık Alıp Çözgüye Başlama ……….…17
Foto 17: Çözgü Dolabında Çözgü Hazırlama ………..17
Foto 18: Çözgü İpliklerini Tezgah Dolabına Aktarma ……….17
Foto 19: Bezayağı Dokuma ……….18
Foto 20: Tezgahta Dokuma Başlangıcı Yapma ve Kenar Temizleme ……….19
2.Bölüm V / Selalmazın Giysi Tasarımında Kullanılması ...38
Foto: 5.1. ………39
Foto: 5.2. ………40
Foto: 5.3. ………41
Foto: 5.4. ………42
Foto: 5.5. ………43
Foto: 5.6. ………44
Foto: 5.7. ………45
Foto: 5.8. ………46
Foto: 5.9. ………47
Foto: 5.10. ……….……….……48
Foto: 5.11. ……….….………49
Foto: 5.12. ……….….………50
Foto: 5.13. ……….….………51
Foto: 5.14. ………..…………52
Foto: 5.15. ………..………53
Foto: 5.16. ………..………54
Foto: 5.17. ………..…………55
Foto: 5.18. ………..………56
Foto: 5.19. ………..……57
Foto: 5.20. ………..………58
Foto: 5.21. ………..……59
Foto: 5.22. ………..………60
Foto: 5.23. ………..………61
Foto: 5.24. ………..………62
Foto: 5.25. ………..…………63
Foto: 5.26. ………..…………64
Foto: 5.27. ………..…………65
Foto: 5.28. ………..…………66
Foto: 5.29. ………..…………67
Foto: 5.30. ………..…………68
Foto: 5.31. ………..…………69
Foto: 5.32. ………..…………70
Foto: 5.33. ………..…………71
Foto: 5.34. ………..…………72
Foto: 5.35. ………..…………73
Foto: 5.36. ………..…………74
Foto: 5.37. ………..………75
Foto: 5.38. ………..………76
Foto: 5.39. ………..………77
Foto: 5.40. ………..………78
Foto: 5.41. ………..………79
Foto: 5.42. ………..………80
Foto: 5.43. ………..………80
Foto: 5.44. ………..………81
Foto: 5.45. ………..………81
Foto: 5.46. ………..………82
Foto: 5.47. ………..………82
Foto: 5.48-49. ………..………..……83
Foto: 5.50. ………..………83
BĠLGĠ FORMULARI 1.Bölüm IV / Bulgular Ve TartıĢma/Sonuç ……….……….…….26
Form: 1 …….………..………26
Form: 2 …….………..………27
Form: 3 …….………..………28
Form: 4 …….………..………29
Form: 5 …….………..………30
Form: 6 …….………..………31
Form: 7 …….………..………32
Form: 8 …….………..………33
Form: 9 …….………..………34
Form: 10 ……….35
Form: 11 ……….36
Form: 12 ……….37
ÖZET
Kültür; bir toplumu diğer toplumlardan farklı kılan, geçmişten beri gelişerek devam eden, kendine özgü sanatı, inançları, örf ve adetleri, anlayış ve davranışları ile onun kimliğini oluşturan yaşayış ve düşünce tarzıdır.
Türk kültürü de tarihi süreç içerisinde farklı medeniyetlerle buluşma özelliğinden dolayı insanlık tarihinin en zengin kültürlerinden biridir. Türk kültürünü yansıtan el sanatları bunun en önemli parçasıdır. Dokumacılık sanatı da el sanatlarımız içerisinde yer alan kültürel miraslarımızdan biridir.
Anadolu’da hala varlığını devam ettiren dokumacılık sanatı; yüzyıllardan beri uğraşılan, desenleri ve dokuma teknikleri ile kuşaktan kuşağa aktarılan bir ata sanatıdır. Anadolu’da ortaya çıkan bu ata sanatının bir örneği de Kastamonu el dokumalarıdır.
Bu araştırma; Kastamonu el dokumalarından Selalmaz adlı dokumaların özelliklerinin incelenip, bilimsel yöntemlerle belgelenmesini sağlamak ve gelecek nesillere aktarımına katkıda bulunmak amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada betimleme ve tarama modeli kullanılmıştır. Kastamonu iline ait dokumalar ve dokumaları yapan bireyler evren olarak belirlenmiştir. Örneklemi ise; Selalmaz adlı dokuma çeşitleri ve Kastamonu il merkezi valilik bünyesinde kurulan el dokumaları atölyesi oluşturmuştur. Veriler anket ve bilgi formu araçlarıyla toplanmış ve değerlendirilmiştir.
Bu proje sonucunda; yok olmaya yüz tutmuş kültürel mirasımız içerisinde yer alan ve özellikle estetik açıdan katma değeri yüksek ürün kapsamına alınabilecek Selalmaz dokuma çeşitleri yeniden tasarlanarak dokutulmuştur. Dokuma, işleme ve konfeksiyon alanında da değerlendirilebilecek nitelikte olan ürünün giyilebilirlik özelliği piyasada mevcut olan modellerden farklı olarak kişilerin beğenisine sunulmuştur. Bu amaç doğrultusunda özgün tasarımlardan oluşan 22 parçalık giysi koleksiyonu hazırlanarak sergilenmiş ve katalog haline getirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: El sanatları, dokumacılık sanatı, geleneksel dokuma, tekstil, Kastamonu.
ABSTRACT
Culture which makes a society different from other societies, developing continuously since the past, forms it’s identity with their unique art, beliefs, customs and traditions, mentality and behaviour is a living and thinking style.
Due to it’s characteristic about meeting with different civilisations Turkish culture is the one of the richest cultures in human history. Handicrafts which reflecting the Turkish culture is the most important part of it. Also weaving partaking in our handicrafts is one of our cultural heritage.
Weaving art which still survive in Anatolia; that striven for centuries, passed down from generation to generation with it’s own patterns and weaving methods is a belonging to our ancestors. Kastamonu hand-woven fabric is an example of this ancestor art which emerged in Anatolia.
This research carried out in order to provide studying and documentation of Kastamonu hand-woven “Selalmaz fabric” by scientific methods and contribute to handing down the next generation. Descriptive and screening methods were used in this study. Hand-woven fabrics which belongs to Kastamonu province and individuals who made these fabrics have been identified as the universe. The sample has formed by Selalmaz fabric and workshop that founded in Kastamonu governorship.
Data were collected and evaluated by survey and information form tools.
As a result of this project “Selalmaz Weavings” which is partaking in our almost extincted cultural heritage and especially with it’s possibilty to taking it into scope of high aesthetic value – added goods are revamped and woven. Wearable goods which can be used in field of weaving, processing and garment has been presented to the people as different from the designs available in the market. For this purpose 22 pieces of specially designed clothing collection prepared and has been exhibited and brought into the catalog.
Key Words: Handicrafts, weaving art, traditional weaving, textile, Kastamonu
BÖLÜM I
1. GĠRĠġ
İnsanoğlunun varlığından bu yana doğa koşulları karşısında korunabilmek için geliştirdiği ihtiyaçlardan bir tanesi de örtünmedir. Doğal bitki liflerinin ve hayvan postlarının kullanılmasıyla başlayan örtünme ihtiyacı zamanla keten, pamuk, yün ve ipek ipliklerinin hammadde olarak kullanılmaya başlanmasıyla gelişkin bir endüstri haline dönüşmüş ve dokumacılık sanatı ortaya çıkmıştır ( Anonim, 2006).
Dokumacılık, Anadolu’da yüzyıllardan beri uğraşılan, desenleri ve dokuma yöntemleriyle kuşaktan kuşağa aktarılan bir ata sanatıdır. Türklerin anayurdu olan Orta Asya’da oldukça önemli bir sanat kolu olarak ortaya çıkmıştır. Daha sonra Selçuklularla Anadolu’ya göç eden bu sanat, Osmanlı döneminde altın devrini yaşamıştır (Keskin, Gündoğan, Öztürk, 2010).
Dokumacılık; ilk zamanlar ev sanatı olarak kadınlar tarafından yapılmaya başlanmıştır. Evde beslenen evcil hayvanların yapağıları, halkın yaşadığı yörede yetiştirilen pamuk ve keten bitkileri, bu dokumaların malzemesini oluşturmuştur.
Dokumacılıkta kullanılan hammadde, ailenin yaşadığı çevreye göre değişkenlik göstermiştir. Hayvancılıkla meşgul olunan yerlerde yün dokumalar, pamuğun ve ketenin yetiştiği bölgelerde pamuklu ve keten dokumalar, ipeğin üretildiği yerlerde de ipekli dokumalar yaygınlaşmıştır (Salman, 2004).
Dokuma ise, çözgü ve atkı olmak üzere iki veya daha çok iplik gruplarının belli kaidelere göre dik açı yaparak kesişmesinden oluşan tekstil ürünüdür. İplik kesişmeleri ile oluşan çeşitleri dokuma örgüleri olarak adlandırılmaktadır (Akpınarlı vd., 2012). Bir örgü biriminin tekrarı ile doku oluşmaktadır. Oluşan dokuma yapının yüzeyi “dokulu” olarak nitelendirilmektedir. Dokuma eylemi ile oluşturulan yapı eni, boyu ve derinliği olan bir oluşumdur.
Dokumalar; kullanılan araç ve tekniklerine göre çarpana, kirkitli, mekikli ve mekiksiz dokumalar olarak sınıflandırılmaktadır (Akpınarlı vd., 2008).
Kastamonu için dokumacılık konusunda ilk tarihsel kayıtlar Hitit dönemine kadar gitmektedir. Hitit yazılı kaynaklarında Hitit imparator ailesinin Kastamonu ve çevresinde konumlanmış olan Pala kültürünün ürettiği “Pala Bezi” adı verilen bir kumaşı kullandığı belirtilmektedir. Nitekim bu yazılı kaynakları destekleyen bir unsur olarak Devrekani İlçesi’ndeki Kınık kazılarında bulunan ağırşaklar, bahsedilen kaynaklardaki bölge dokumacılığının varlığını kanıtlamaktadır. Kastamonu’da 19.
yüzyıl başlarından bu yana başlıca endüstri kollarının bakırcılıkla beraber dokumacılık olduğu belirtilmektedir. Kastamonu Salnamesinde, Kastamonu’nun
dokumacılık alanında oldukça ileri olduğu, yatak çarşafı, perde, yatak ve yastık örtüsü, gömlek, yelken bezi gibi dokuma çeşitliliği bulunduğu bildirilmektedir. Aynı salnamede, sof kumaşının ülkenin diğer önemli sof üreticileri kadar kaliteli olduğu, Avrupa düzeyinde kaliteli kaşmir üretildiği, pamuklu, yünlü ve ketenden çeşitli dokumalar üretildiğini de vurgulanmaktadır (Anonim, 2006).
Yörenin özellikli dokumaları olan Selalmaz, Sarıkıvrak (Toplamalı), Boğma, Göyneklik, Mendilin (Önbezi) yanı sıra işlemeli olarak Selalmaz, Azdavay, Boyabat İşleri, Tosya Kuşağı da yapılmaktadır. Renkli ipliklerle yapılan dokumalarda yöresel renklerin kullanılmasına özen gösterilmekte, Sarıkıvrak, Selalmaz gibi dokumalarda çok bükümlü (kıvrak) ip kullanılmaktadır.
Kastamonu el dokumacılığında kullanılan temel hammaddeler; keten, kendir, yün, tiftik, pamuk ve ipektir. Pamuk ve ipek üretimi Kastamonu çevresinde yapılmamaktadır. Bu dokumaların üretimi devam ettiği için hammaddeleri diğer illerden temin edilmekte, keten iplik ihtiyacı ithalatla karşılanmaktadır. Doğal keten yanında suni ya da karışık özellikte keten iplikte kullanılmaktadır ( Erdoğdu, 2008).
Kastamonu yöresine ait olan dokumalar mekikli dokumalara örnek olarak gösterilebilir. Mekikli dokumalar, yan yana sıralanmış çözgü ipliklerinin gruplar halinde gücü denilen çerçevelerle yukarıya kaldırılıp indirilmesiyle, arada oluşan ve ağızlık denilen açıklıktan mekik aracılığı ile atkı ipliklerinin geçirilmesi ve sıkıştırılması yoluyla oluşmaktadır. Bu eyleme “dokuma” denilmektedir (Özbağı vd, 2010).
Mekikli dokuma tezgahlarında 50cm’den 120cm’e kadar çeşitli ende bez dokunmaktadır. Mekik karşılıklı olarak elle atılmakta ve böylelikle dokuma gerçekleştirilmektedir. Tezgah genelde iki ayakçaklıdır fakat dört ayakçaklısı da bulunmaktadır. El tezgahlarında çalışma süresine göre bir günde 5 ile 10 metre arasında düz dokuma yapılabilmektedir. Bir tezgahtan elde edilen bir top dokuma 18- 19 metredir. Renkli, kareli ve özellikli dokumalarda işçilik süresi daha da uzamakta ve günlük üretim azalmaktadır (Erdoğdu, 2008).
İlmek ilmek belki bir ömrün dokunduğu, alın terinin desen olduğu Kastamonu dokumaları binlerce yıllık bir kültür birikimi olarak günümüze kadar geleneksel cazibesini korumaya çalışmıştır. Dokuma üzerinde 1cm2’sinde mekiğin 28 kez gidip geldiği, 1mt2’sinin ancak 3 günde dokunabildiği eşsiz desenli bu göz nuru işler, onu dokuyan ellerin, gözlerin sonsuz sabırlarını taşımaktadır (Anonim, 2006).
Uzun tarihi geçmişi, çok zengin kültürü ve coğrafi konumu ile bu il, günümüze kadar bozulmadan gelebilen sivil-dini mimarinin en güzel örneklerini, el sanatlarını ve geleneksel dokumalarını korumaya çalışmış ve tarihi açıdan önemli bir kültür ve sanat merkezi haline gelmiştir (Zengingönül, Baysal, 2003). Fakat Anadolu’da varlığını devam ettiren ve özgün yapısını koruyan bu el dokumacılığı, zaman içerisinde önemi yitirmiş, tekstil sanayinin gelişmesi ile birlikte el tezgahlarının yerini sanayi makineleri almıştır. Bu yok oluş içerisinde el sanatlarının ve yöresel dokumaların tanıtılarak kuşaktan kuşağa aktarılması, kültürel mirasımızın yaşatılması ve devamlılığının sağlanması için önem arz etmektedir. Bu bakış açısıyla yola çıkarak kültürel miraslarımızdan biri olan Kastamonu Selalmaz adlı dokumalarının incelenmesi ve elde edilen bilgilerin bilimsel verilerle ortaya konulması ihtiyacı doğmuştur. Ayrıca günümüzde azalan ürün çeşidi ve ürünler hakkında bilgi aktarımı
gerçekleştirecek ustaların az olması nedeniyle konu hakkında akademik çalışma yapılması önem taşımaktadır.
1.1. AraĢtırmanın Önemi
Yöresel dokumalar, bir milletin kültürel kimliğinin en anlamlı ve özel belgelerinden biridir. Özgün yapısı bozulmadan kuşaktan kuşağa aktarılması bir milletin devamlılığının esasını oluşturmaktadır. Bu çerçevede Kastamonu’da yapılacak çalışma mekikli dokuma örneklerinden olan Selalmaz adlı dokumanın kuşaklar arası aktarımı açısından önem arz etmektedir. Ayrıca günümüzde azalan ürün çeşidi ve ürünler hakkında bilgi aktarımı gerçekleştirecek ustaların yetersiz olması nedeniyle yeni bilgiler ortaya koymak açısından bu araştırma önem kazanmaktadır.
Her geçen gün doğallığın önem kazanması ve teknolojik çalışmaların bu doğrultuda yapılması ekolojik tekstillerin önemini vurgulamaktadır. Bu nedenle insan sağlığının önemli bir faktör olduğu göz önünde tutulduğunda, yöresel dokumaların
%100 doğal olma özelliklerinin kullanım sahasını genişletme ve kültürel yapının sürdürülebilirliğinin artırılmasını sağlama ihtiyacı doğmaktadır.
Bununla birlikte modanın sürekli ve yenilikçi olduğu dikkate alındığında geleneksel yapının korunmasını sağlamak amacıyla yüksek kalite standartlarına geleneksel birleşmeyle anlam kazandırma ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Çalışmada hedeflenen dokuma, işleme ve konfeksiyon alanında estetik açıdan katma değeri yüksek ürün olabilecek “Selalmaz” adlı dokumanın devamlılığına katkı sağlamak bu araştırmanın önemini ortaya koymaktadır.
1.2. AraĢtırmanın Amacı
Bu araştırmanın asıl amacı; Kastamonu ili “Selalmaz” adlı dokumalarının teknik özelliklerini, kullanılan araç- gereç, desen-motif özelliklerini belirlemek ve elde edilen bilgiler sonucunda mevcut ürünlerden farklı olarak tasarımsal yaklaşımla yeni ürünler ortaya koymaktır.
Bu araştırma kapsamında şu şekilde alt amaçlar belirlenmiştir:
- Araştırma bölgesinde yapılan Selalmaz adlı dokumanın özellikleri nelerdir?
- Dokumanın teknik özellikleri nelerdir?
- Dokumada kullanılan araç-gereçler nelerdir?
- Dokumada kullanılan desen-motif özellikleri nelerdir?
- Yörede yapılan farklı dokumalar var mıdır?
- Dokuma kimler tarafından nerelerde yapılmaktadır?
- Dokumanın tanıtımı ile ilgili çalışmalar yapılmakta mıdır?
- Dokumanın ekonomiye ve turizme katkısı var mıdır?
- Dokumanın pazarlanması ile ilgili çalışmalar bulunmakta mıdır?
BÖLÜM II
2. LĠTERATÜR ÖZETĠ
Kültürel değerlerimizden olan yöresel dokumaların ve el dokumacılığının yaygınlaştırılması amacıyla hazırlanan makaleler, bildiriler ve kongreler araştırmamıza ışık tutacak niteliktedir. Bu kapsamda hazırlanan koleksiyonlar, kongre ve sergilerde sunulmaktadır. Bu amaca hizmet etmek için hazırlanan bu projeye örnek oluşturacak literatür aşağıda liste halinde sunulmuş ve içerikleri hakkında bilgi verilmiştir.
(Akpınarlı ve arkadaĢları, 2008); “Çankırı El Sanatları” başlıklı yayında Türk süsleme sanatı, özellikleri ve teknikleri ele almıştır. Yayında bir toplumun varlığını ve devamlılığını ifade eden en önemli unsurlardan birinin de el sanatları olduğu belirtilmiştir. Bu çalışma Çankırı ili ile sınırlandırılmıştır. Yörenin geleneksel değerleri, saha araştırması, gözlem, anket ve bilgi formları kullanılarak özellikleri ve çeşitleri açısından incelenmiş, elde edilen veriler akademik bir dille yayınlanmıştır. “Çankırı El Sanatları” başlıklı yayın ülkemizin zengin kültürel özelliklerini taşıyan el sanatlarımızın tespit edilmesi, belgelenmesi ve gelecek kuşaklara aktarılması açısından önemli bir eserdir.
(Amanjanı, 2014); “Tekstil Tasarımında Yaratıcı Bir Yöntem Olarak Geleneksel Bir Tekniğin Geliştirilmesi Ve Özgün Uygulamaları” başlıklı yayında;
korumalı bir kumaş boyama ve desenlendirme tekniği olan batik sanatı ele alınarak işlenmiştir. Geleneksel teknikle üretilen el sanatı, sanatçının özgün bakışıyla yeni, güncel, bir yaratıcılığa dönüştürülmüştür. Böylece özgün bir üretim nesnesi yaratmaya katkı sağlanırken, aynı zamanda bir yaratıcılık tekniği, deneysel çalışmalarla geliştirilmiş ve kültürel birikim olarak eğitimde sanatsal bilgiye dönüştürülmüştür.
(Anonim, 2006); “Kastamonu El Dokumaları” başlıklı yayın Kastamonu valiliği tarafından hazırlanmıştır. Kastamonu iline ait yöresel değerlerin yaşatılması ve gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla hazırlanan kitapta, yörenin dokumaları, dokuma teknikleri, özellikleri ve örnekleri yer almaktadır. Kültürel miras olan dokumaların devamlılığını sağlamak için hazırlanan bu yayın Türk kültürümüzün yaşatılması adına önemlidir.
(Erdoğdu, 2008); “Kastamonu El Dokumacılığı” başlıklı yayında, Kastamonu ili değerleri ele alınmıştır. Kastamonu’nun coğrafi yapısı, tarihsel gelişimi ve kültürel mirası işlenmiştir. Geçmişten günümüze kadar devam eden el sanatlarına değinilerek dokumacılık sanatı vurgulanmıştır. Dokuma, dokuma teknikleri, kullanılan araç- gereçler, çeşitleri ve nasıl üretildiği detayları ile yayında yer almaktadır. Görüşme ve bilgi formları ile desteklenen ayrıca Kastamonu ili yöresel değerlerinin devamlılığını sağlamak için hazırlanan bu yayın kültür mirasının gelecek nesillere aktarımı açısından önemlidir.
(Keskin, Gündoğan, Öztürk, 2010); “Buldan Dokumacılığının Tarihsel Süreç İçerisinde Ülkemizdeki Yeri” başlıklı yayında, el dokumacılığına değinilerek tarihsel gelişimi ele alınmıştır. El dokumacılığı sanatını, teknikleri ve çeşitlerine yer verilerek ele alınırken “Buldan Bezi” ile sınırlandırılmıştır. Yapılan saha çalışması ve hazırlanan bilgi formları ile tüm detaylarıyla vurgulanan Buldan bezinin yaşatılması ve kuşaklar arası aktarımını sağlamak için önemli olan yayın dokumaların ayakta kalabilme mücadelesini desteklemektedir.
(Salman, 2004); “Türk Kumaş Sanatında Görülen Geleneksel Kumaş Çeşitlerimiz” başlıklı yayında; Türk kumaş sanatı, dokuma, dokuma çeşitleri ve özellikleri ele alınmıştır. Geleneksel kumaş çeşitlerimiz sınıflandırılarak kumaşların özellikleri, yöreleri, dokuma teknikleri ve tarihsel gelişim süreçleri tüm detaylarıyla açıklanmıştır. Yazılı kaynaklardan yararlanarak hazırlanan yayın, kültürel değerlerimizin yok olmasını engelleyerek ve yöresel kimliklerini koruyarak bir dokuma sözlüğü niteliğiyle önemli bir kaynaktır.
BÖLÜM III
3. GEREÇ VE YÖNTEM
3.1. AraĢtırmanın Modeli
Yapılan araştırmada; tarama ve betimleme modelleri kullanılmıştır.
3.2. Evren ve Örneklem
Kastamonu il merkezi ve köylerinde dokuma yapılması ve dokumadaki çeşitlilik fazla olması nedeniyle evren olarak Kastamonu dokumalarından “Selalmaz”
adlı dokumalar ve il merkezi seçilmiştir. Araştırmanın örneklemini ise valilik bünyesinde kurulmuş olan Kastamonu Valiliği El Dokumaları (KAVELDO) atölyesi ve orada hazırlanan dokumalar oluşturmaktadır.
3.3. Veri Toplama Teknikleri
Araştırma kapsamında, konu ile ilgili yazılı kaynaklar, Milli Kütüphane, Gazi Üniversitesi ve Namık Kemal Üniversitesi kütüphanelerinde taranmıştır. Araştırmanın detaylı olarak incelenmesi için anket ve bilgi formu hazırlanmıştır. Anket soruları Kastamonu “Selalmaz” dokumasının; özelliklerini, dokuma tekniklerini, araç- gereçlerini, çeşitlerini, dokuma yapan bireylerin bireysel özelliklerini, ustalarını ve dokumanın devamlılığı için yapılan çalışmalarını belirlemeye yönelik olarak hazırlanmıştır. Bilgi formları yöre dokumalarının, resim, teknik, desen-motif ve kompozisyon özelliklerini belirlemeye yönelik olarak hazırlanmıştır.
Araştırma bölgesinde dokuma yapan bireylerle görüşülüp dokuma özellikleri ve dokuma teknikleri hakkında detaylı bilgiler alınarak görüşmeler kaydedilmiştir.
Temin edilen dokuma örnekleri dokuma yapan kişilerin verdiği bilgiler doğrultusunda incelenerek bilgi formları hazırlanmıştır. Anketler belirlenen örneklem gruba uygulanmıştır.
3.4.Verilerin Çözümlenmesi ve Yorumlanması
Araştırma kapsamında taranan literatürlerden elde edilen bilgiler kavramsal çerçeveye göre sınıflandırılmıştır. Hazırlanan anket formları uygulanıp sonuçların
frekans değerleri hesaplanmıştır. Elde edilen değerlerin yüzdelik sonuçlarına göre kapalı tablolar oluşturularak elde edilen veriler yorumlanmış ve kaynaklarla karşılaştırılmıştır. Bilgi formları dokuma örneklerine göre hazırlanmış elde edilen veriler doğrultusunda yorumlanmıştır. Görüşme kayıtları dinlendikten sonra elde edilen veriler, konunun kapsamı yazılırken kullanılmıştır. Tüm bulgular değerlendirildikten sonra tasarım sürecine geçilmiştir. Tasarım sürecinde dokuma örnekleri hazırlanarak koleksiyon kumaşları dokutulmuş ve dokutulan ürünler tasarımlar doğrultusunda kalıplanarak dikilmiş ve üretim aşaması tamamlanmıştır.
Elde edilen bilgiler ışığında sonuç ve öneriler kısmı hazırlanmıştır.
BÖLÜM IV
4. BULGULAR VE TARTIġMA/SONUÇ
4.1. Anketten ve Bilgi Formundan Edinilen Bilgiler 4.1.1. Bireysel Özellikler
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz dokuyan bireylerin yaş dağılımları ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 1’de sunulmuştur.
Tablo 1. Yaş Dağılımı Tablosu
Yaş Aralıkları f %
25-34 22 44
35-43 16 32
44-52 3 6
53-61 7 14
62-70 2 4
Toplam 50 100.00 N:50 Tablo 1 incelendiğinde; en yüksek değerin % 44 ile 25-34 orta yaş grubu, en az değerin % 4 ile 62-70 yaşlı yaş grubu olduğu görülmektedir. Bu verilere göre 25 ve 43 yaş arasını orta yaş olarak kabul ettiğimizde bu oran bireylerin %76’sını oluşturmaktadır. Buna göre yörede dokuma yapanlar orta yaş grubundandır. Kastamonu il merkezinde dokuma yapan bireylerin cinsiyet dağılımını saptamak amacıyla elde edilen veriler değerlendirilmiş ve %100’nün kadın olduğu saptanmıştır. Kastamonu’da dokuma yapan bireylerin hepsi kadındır. Çalışan bireylerin hepsinin kadın olduğu bilgisi (Erdoğdu, 2008) ile benzerlik göstermektedir. Kastamonu ili merkezinde Selalmaz dokuyan bireylerin eğitim durumu ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 2’de sunulmuştur. Tablo 2. Eğitim Dağılımı Tablosu Eğitim Durumu f % Yok 8 16
Okur-Yazar 5 10
İlk ve orta öğretim 31 62
Lise 4 8
Lisans 2 4 Lisansüstü - - Toplam 50 100.00 N:50
Tablo 2 incelendiğinde; en yüksek değerin % 62 ile ilk ve orta öğretim mezunu, en az değerin % 4 ile lisans mezunu olduğu görülmektedir. Bu verilere göre dokumada çalışanların eğitimi, %78 ile ilk ve orta öğretim ve daha altında olduğu tespit edilmiştir.
Kastamonu ili merkezinde dokuma yapan bireylerin % 72’sinin herhangi bir kuruma bağlı olmadan çalıştığı ve evde aile mesleği olarak devam ettirdikleri tespit edilmiştir. Sonuçların % 28’ine göre de dokuma yapan bireylerin valilik bünyesinde kurulu olan el dokumaları atölyesinde çalıştıkları saptanmıştır. Kastamonu’da dokumacılık sanatı hem yöre halkı hem de valilik bünyesinde yaşatılmaya çalışılmaktadır.
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz dokuyan bireylerin çalıştıkları bölümler ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 3’de sunulmuştur.
Tablo 3. Bölüm Tablosu
Bölümler f %
İplik Hazırlama 3 6
Dokuma 43 86
Süsleme 2 4
Satış 1 2
İdari Personel 1 2
Toplam 50 100.00 N:50 Tablo 3 incelendiğinde; çalışanların en yüksek değer olan % 86 ile dokuma bölümünde, en az değer olan % 2 ile satış ve idari personel bölümünde çalıştıkları saptanmıştır. Bu verilere göre dokuma bölümünde çalışan kişi sayısı fazladır. Geriye kalan bireyler dokunan ürünlerin satışından ve üretiminden sorumludurlar. Kastamonu ili merkezinde valilik bünyesinde faaliyet gösteren el dokuma atölyesinde çalışan bireylerin % 94’nün dokuma bilgisine sahip olduğu saptanmıştır. Kastamonu’da dokuma yapan bireylerin dışında süsleme ve satış konularında bilgi sahibi olan bireylerde bulunmaktadır. Kastamonu ili merkezinde Selalmaz dokuyan bireylerin dokumayı öğrenme yöntemleri ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 4’de sunulmuştur. Tablo 4. Dokuma Yöntemleri Tablosu Dokuma Öğrenme Yolu f % Evebeyn 14 28
Kurs 21 42
Kendim - - Komşu Teyze 12 24
Bilmiyorum 3 6
Toplam 50 100.00
N:50
Tablo 4 incelendiğinde; en yüksek değer % 42 ile dokumanın öğrenilmesinde valilik bünyesinde faaliyet yapan el dokumaları atölyesinin etkili olduğu, % 6 ile dokumayı bilmeyenlerin olduğu görülmektedir. Valilik bünyesinde kurulmuş olan dokuma atölyesi dokumanın öğrenilmesinde etkilidir. Bununla birlikte dokuma bilenlerin % 28 ve % 24’nün aile ve komşuluk ilişkileri sonucunda dokumayı öğrendiği bunun sonucunda evlerde dokumanın üretilmeye devam ettiği belirlenmiştir.
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz dokuyan bireylerin dokumaya devam etme süreleri ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 5’de sunulmuştur.
Tablo 5. Çalışma Yılı Tablosu Çalışma Süresi f % 0-5 19 38 6-10 13 26 11-15 15 30 16-20 3 6 21-25 - - 26 ve üzeri - - Toplam 50 100.00 N:50
Tablo 5 incelendiğinde; en yüksek değer % 38 ile 0-5 yıla yakın sürede çalıştıkları, en az değer % 6 ile 16-20 yıla yakın sürede dokuma yaptıkları görülmektedir. Bu verilere göre çalışma sürelerini dikkate aldığımızda bireylerin % 68’inin Selalmaz dokumaya uzun yıllardır devam ettikleri belirlenmiştir.
4.1.2. Dokuma Tezgahı ve Araç-Gereç Özellikleri
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz dokumasının yapılma tekniği ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 6’da sunulmuştur.
Tablo 6. Dokuma Tezgahı Dokuma Tezgahı f % Mekikli Tezgah 50 100 Mekiksiz Tezgah (El) - - Toplam 50 100.00 N:50
Tablo 6 incelendiğinde; en yüksek değer olan %100 ile mekikli dokuma tekniği kullanıldığı belirlenmiştir. Kastamonu’da yapılan Selalmaz adlı kumaş/bez mekikli dokumaya örnek olarak gösterilmektedir.
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz dokumacılığında kullanılan tezgah ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 7’de sunulmuştur.
Tablo 7. Dokuma Tezgahı
Tezgah Türü f % El Tezgahı (Mekiği elle atılan) - - Kamçılı (Şakşak) 50 100 Toplam 50 100.00 N:50
Tablo 7 incelendiğinde; en yüksek değer olan % 100 ile kamçılı tezgah kullanıldığı belirlenmiştir. Kastamonu’da yapılan Selalmaz dokumacılığında kamçılı tezgah kullanılmaktadır. Kamçılı tezgah yörede “şakşak tezgah” olarak adlandırılmaktadır.
Kastamonu il merkezinde dokuma tezgahlarının üretiminde kullanılan malzemeleri saptamak amacıyla elde edilen veriler değerlendirilmiş ve % 66’sının ahşap, % 34’nün ise metal olduğu saptanmıştır. Kastamonu’da dokuma tezgahlarının çoğunluğu ahşap malzemeden yapılmakla birlikte metal malzeme olanları da bulunmaktadır.
Foto 1: Şakşak Tezgah (15.11.2013)
Foto 2: Metal Şakşak Tezgah (15.11.2013)
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz dokumacılığında kullanılan yardımcı araçlar ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 8’de sunulmuştur.
Tablo 8. Yardımcı Araçlar Tablosu Yardımcı Araç-Gereçler f % Mekik-masura 50 100
Bıçak 6 12
Çıkrık 40 80 Kirmen - - Kirkit - -
Makas 8 16
Yan Tarağı - - Başka (Kelebe) 28 56 Çözgü Dolabı 50 100 Toplam 182 100.00
Tablo 8 incelendiğinde; denekler birden fazla işaretleme yaptığı için toplam değer N’den büyük çıkmıştır. Mekikli dokumalarda kullanılan yardımcı araçlar yönünden elde edilen veriler (Akpınarlı vd., 2012), (Akpınarlı vd., 2008,) ve (Erdoğdu, 2008) ile benzerlik göstermektedir.
Foto 3: Çıkrık (15.11.2013) Foto 4: Kelebe (15.11.2013)
Foto 5: Mekik - Masura (15.11.2013) Foto 6: Makas (15.11.2013)
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz dokumacılığında kullanılan tezgahın çalışma prensibi ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 9’da sunulmuştur.
Tablo 9. Tezgah Çeşitleri Çalışma Şekilleri f % 2 Ayaklı 50 100 4 Ayaklı - - Motorlu - - Toplam 50 100.00 N:50
Tablo 9 incelendiğinde; en yüksek değer olan %100 ile 2 ayaklı tezgah kullanıldığı belirlenmiştir. Kastamonu’da yapılan Selalmaz dokumacılığında 2 ayaklı tezgah kullanılmaktadır.
Foto 7-8: 2 Ayaklı (Pedallı) Tezgah (15.11.2013)
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz dokumacılığında kullanılan iplik cinsleri ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 10’da sunulmuştur.
Tablo 10. İplik Çeşitleri Tablosu İplik Çeşitleri f %
Atkı Çözgü Atkı Çözgü Keten 14 4 28 8 Pamuk 46 46 92 92 Yün - - - - Kenevir - - - - İpek - - - - Jüt - - - - Rami - - - - Toplam 60 50 100.00 100.00
Tablo 10 incelendiğinde; denekler birden fazla işaretleme yaptığı için toplam değer N’den büyük çıkmıştır.
Foto 9-10: Pamuk İplik (15.11.2013)
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz dokumacılığında kullanılan iplik kat sayısı ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 11’de sunulmuştur.
Tablo 11. İplik Numara Tablosu İplik Numaraları f %
Çözgü Atkı Çözgü Atkı 20/2-20/1 36 30 72 60 30/2-30/1 16 44 32 88 40/2-40/1 34 32 68 64 50/2-50/1 - - - - 60/2-60/1 14 5 28 10 70/2-70/1 - - - - Başka - - - - Toplam 111 100 100.00 100.00
Tablo 11 incelendiğinde; bilgi formlarından elde edilen verilere göre kullanılan iplik numaralarının çeşitli olması nedeniyle toplam değer N’den büyük çıkmıştır.
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz dokumacılığında kullanılan ipliklerin temin edildiği iller ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 12’de sunulmuştur.
Tablo 12. İplik Alınan İller İller f % Adana - - Bursa - - İstanbul - - Gaziantep - - Denizli 50 100 Tekirdağ - - Kastamonu - - Diğer - - Toplam 50 100.00 N:50
Tablo 12 incelendiğinde; en yüksek değer olan %100 ile Denizli’den iplik temin edildiği belirlenmiştir. Kastamonu’da Selalmaz dokumacılığında Denizli’den temin edilen iplikler kullanılmaktadır.
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz üretiminde kullanılan çözgü ipliklerinin hazırlığı ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 13’de sunulmuştur.
Tablo 13. Çözgü Hazırlama Çözgü Hazırlama
Çeşitleri f % Tezgahta Germe - - Tezgahta Sarma - - Dolap Çözgüsü 50 100 Duvar Çözgüsü - - Toplam 50 100.00 N:50
Tablo 13 incelendiğinde; en yüksek değer olan %100’le çözgü ipliklerinin çözgü dolabında hazırlandığı belirlenmiştir. Kastamonu’da Selalmaz dokumacılığında çözgü iplikleri çözgü dolabında hazırlandıktan sonra dokuma işleminde kullanılmaktadır. Çözgü hazırlıkları hakkında elde edilen veriler (Erdoğdu, 2008) ile benzerlik göstermektedir.
Foto 11-12: Çözgü Dolabı ve Çözgü Hazırlama (15.11.2013)
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz dokumacılığının çözgü işlemleri ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 14’de sunulmuştur.
Tablo 14. Çözgü Hazırlık Tablosu
Çözgü Hazırlama İşlemleri f %
Çile Halinde İpliklerin Çirişlenmesi 50 100 Çile Halinde İpliklerin Kelebe Aktarımı 50 100 Atkılık Kelepten Çıkrık Yardımı İle Masura Sarımı 50 100 Çözgü İçin Çağa Dizme 50 100 Çözgü İçin Peçeye Takma 50 100 Ağızlık Alınıp Çözgüye Başlama 50 100
Çözgü Dolabında Çözgü Çözme 50 100
Çözgü İpliklerini Tezgah Dolabına Aktarma 50 100
Toplam 400 100.00
Tablo 14 incelendiğinde; denekler birden fazla işaretleme yaptığı için toplam değer N’den büyük çıkmıştır. Çözgü hazırlık işlemleri ile ilgili elde edilen veriler (Erdoğdu, 2008) ile benzerlik göstermektedir.
Foto 13: Çözgü İpliklerinin Çirişlenmesi (15.11.2013)
Foto 14: Çözgü İpliklerinin Kelebeden Çıkrığa ve Masuraya Alınması (15.11.2013)
Foto 15-16: Çözgü Çağına Dizme ve Ağızlık Alıp Çözgüye Başlama (15.11.2013)
Foto 17: Çözgü Dolabında Çözgü Hazırlama (15.11.2013)
Foto 18: Çözgü İpliklerini Tezgah Dolabına Aktarma (15.11.2013)
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz dokumacılığında kullanılan çözgü ipliklerinin temini ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 15’de sunulmuştur.
Tablo 15. Çözgü İpliklerinin Temini Çözgü İplikleri f % Kendi Yöntemleri İle - - Farklı İllerden 42 84 Tedarikçilerden 8 16 Başka - - Toplam 50 100.00 N:50
Tablo 15 incelendiğinde; en yüksek değer olan % 84 ile farklı illerden, % 8 ile tedarikçilerden temin edildiği belirlenmiştir. Kastamonu’da Selalmaz dokumacılığında kullanılan iplikler dokuma yapan farklı illerden temin edilmektedir.
4.1.3. Dokuma Özellikleri ve ÇeĢitleri
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz çeşitlerinde kullanılan dokuma örgüleri ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 16’da sunulmuştur.
Tablo 16. Dokuma Örgüleri Dokuma Örgüleri f % Bezayağı 50 100 Dimi - - Saten - - Başka - - Toplam 50 100.00 N:50
Tablo 16 incelendiğinde; en yüksek değer olan %100 ile bezayağı dokuma yapıldığı belirlenmiştir. Kastamonu’da yapılan Selalmaz dokumasında bezayağı dokuma yapılmaktadır. Yörede “düz dokuma” olarak adlandırılmaktadır.
Foto 19: Bezayağı Dokuma (15.11.2013)
Kastamonu ili merkezi Selalmaz’ında kullanılan kenar bağlama teknikleri ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 17’de sunulmuştur.
Tablo 17. Kenar Bağlama Teknikleri Kenar Bağlama Teknikleri f % Çiti Örme - - Tezgahta Kenar Bağlama 50 100 Tezgah Çıkışında Bağlama - - Başka - -
Toplam 50 100.00
N:50
Tablo 17 incelendiğinde; en yüksek değer olan %100 ile tezgahta kenar bağlama tekniği kullanıldığı belirlenmiştir. Kastamonu Selalmaz dokumacılığında tezgah üzerinde kenar temizleme işlemi yapılmaktadır.
Foto 20: Tezgahta Dokuma Başlangıcı Yapma ve Kenar Temizleme (15.11.2013)
Kastamonu ili merkezi Selalmaz dokumacılığında kullanılan iplik renkleri ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 18’de sunulmuştur.
Tablo 18. İplik Renk Tablosu İplik Renkleri f % Beyaz 50 100 Siyah 50 100 Kırmızı 50 100 Lacivert 50 100 Yeşil 50 100 Sarı 50 100 Mor 50 100 Bordo 50 100 Kahve 50 100 Krem 50 100 Toplam 500 100.00
Tablo 18 incelendiğinde; bilgi formlarından elde edilen verilere göre renk çeşitliliğinin fazla olması nedeniyle toplam değer N’den büyük çıkmıştır.
Kastamonu il merkezinde renkli ipliklerin kullanılması nedeniyle desenli dokuma üretiminin yapılıp yapılmadığını saptamak amacıyla elde edilen veriler değerlendirilmiş %100’ünde desenli dokuma yapıldığı saptanmıştır.
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz dokumacılığında kullanılan düz desenler ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 19’da sunulmuştur.
Tablo 19. Desen Çeşitleri Desenler f % Selalmaz (Tek Baklava) 38 76 Selalmaz (Çift Baklava) 40 80 Selalmaz (Sıçandişi) - - Selalmaz (Zikzaklı ) 40 80 Toplam 118 100.00
Tablo 19 incelendiğinde; denekler birden fazla işaretleme yaptığı için toplam değer N’den büyük çıkmıştır. Bilgi formlarından (Bilgi Formu 4-6) elde edilen verilere göre; tek renk olarak dokunan Selalmazların tabloda belirtilen isimleri aldıkları saptanmıştır. Geometrik bezemeler kullanılan Selalmazlar, desen atkılı dokumalardır.
Desenlendirmede zemin çözgü, zemin atkı ve desen atkısı kullanılmaktadır. Desenler birbirini takip eden zikzak, baklava ve enine çizgilerden oluşmaktadır.
Kastamonu il merkezinde dokumalarda motif yapılıp yapılmadığını saptamak amacıyla elde edilen veriler değerlendirilmiş %100’ünde dokumaların dokuma eylemi sırasında ikinci bir desen atkısı ile motif yapıldığı saptanmıştır. Kastamonu’da düz dokumada zemin atkısından başka desen atkısı ile renkli motifler uygulanmakta ve desenli dokuma yapılmaktadır.
Kastamonu ili merkezinde Selalmazda kullanılan motifler ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 20’de sunulmuştur.
Tablo 20. Desenli Dokumalar Motif Adları f % Mantar 50 100 Azdavay İşleme 50 100 Kırma 50 100 Aslanağzı 28 56 Gelincik 42 84 Karanfil 50 100 Gelinduvağı 25 50 Lale 12 24 Toplam 307 100.00
Tablo 20 incelendiğinde; denekler birden fazla işaretleme yaptığı için toplam değer N’den büyük çıkmıştır. Bilgi formlarından elde edilen verilere göre; kullanılan
çok renkli ve desenli dokumalar tabloda belirtilen isimleri almaktadır. Bitkisel bezemeler kullanılan dokumalar desen atkılı dokumalardır. Desenlendirmede zemin çözgü, zemin atkı ve desen atkısı kullanılmaktadır. Desenler dokumaların her iki kenarına veya su yolu oluşturacak şekilde yerleştirilmiştir.
Kastamonu il merkezinde dokuma üzerine işleme yapılıp yapılmadığını saptamak amacıyla elde edilen veriler değerlendirilmiş %100’ünde dokuma üzerine el nakışı yapıldığı saptanmıştır. Kastamonu’da düz dokuma üzerine kaneviçe ve tel kırma tekniği ile el nakışı uygulanmaktadır. Ayrıca kenar süslemede çarşaf bağı olarak adlandırılan tırnak düğümü tekniği kullanılmaktadır.
Kastamonu il merkezinde yapılan dokumalarda farklı desen çalışmaları yapılıp yapılmadığını saptamak amacıyla elde edilen veriler değerlendirilmiş % 86’sının farklı desen çalışmaları yapmadığı, %14’nün de geleneksel yapıyı bozmadan motiflerde farklı renk, malzeme ve desenlendirme çalışmaları yaptığı saptanmıştır.
Kastamonu’da yapılan dokumalar gelenekselliğini korumakta ve yapılan yeni çalışmalarda önceki desenlerden esinlenerek yeni uyarlamalar yapılmaktadır.
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz dokumacılığında bir tezgahtaki günlük üretimi ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 21’de sunulmuştur.
Tablo 21. Üretim Dağılımı Günlük Üretim (Bir tezgahta) f % Ortalama 1-3mt 18 36 Ortalama 3-5mt 22 44 Ortalama 5-7mt 6 12 Ortalama 7-10mt 4 16
Toplam 50 100.00
N:50
Tablo 21 incelendiğinde; en yüksek değer olan % 44 ile ortalama 3-5mt, en düşük değer olan % 4 ile ortalama 7-10mt olduğu saptanmıştır. Bu verilere göre dokuma yapan bireylerin çalışma hızları dikkate alındığında ve 1-5mt arasını yapılabilir üretim olarak kabul ettiğimizde üretimin ortalama % 80’sini kapsamaktadır.
Buna göre günlük üretim ortalama en az 5mt yapılmaktadır. Kastamonu ili merkezinde Selalmaz dokumacılığının bir günlük toplam üretimi ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 22’de sunulmuştur.
Tablo 22.Günlük Üretim Dağılımı Günlük Toplam Üretim f %
1-5mt 5 10
5-10mt 14 28
10-15mt 16 32
Daha Fazla İse Belirtiniz 15 30
Toplam 50 100.00
N:50
Tablo 22 incelendiğinde; toplam üretimin en yüksek değer olan % 32 ile 10- 15mt, en düşük değer olan %10 ile 1-5mt olduğu saptanmıştır. Bu verilere göre dokuma yapan bireylerin çalışma hızları dikkate alındığında günlük toplam üretimin 15mt ve üstü % 62’sini kapsamaktadır. Buna göre toplam günlük üretim 15mtreden fazla yapılmaktadır. Üretimdeki bu oran desenli ve düz dokumada farklılıklar göstermek desenli dokumalarda azalmaktadır.
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz dokuyan bireylerin sayısı ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 23’de sunulmuştur.
Tablo 23. Çalışan Birey Dağılımı Çalışan Kişi Sayısı f %
1-5 - -
6-10 - -
11-15 - -
Daha Fazla İse Belirtiniz 50 100 Toplam 50 100.00 N:50
Tablo 23 incelendiğinde; en yüksek değer olan %100 ile dokumada çalışan birey sayısının 15’den fazla olduğu saptanmıştır. Kastamonu’da Selalmaz dokumacılığında valilik bünyesinde 250 kişi çalışmaktadır.
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz üretimine devam eden ustalar ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 24’de sunulmuştur.
Tablo 24. Dokuma Ustaları Usta Sayısı f % 1-2 14 28 3-5 27 54 5-8 6 12 8 ve Üzeri 3 6 Toplam 50 100.00 N:50
Tablo 24 incelendiğinde; en yüksek değer olan % 54 ile 3-5, en düşük değer olan % 6 ile 8 ve üzeri usta olduğu saptanmıştır. Bu verilere göre dokumaya devam eden ustaların 1-5 kişi ile % 82’sini kapsamaktadır. Kastamonu’da üretime devam eden usta sayısı 5’dir.
Kastamonu il merkezinde yapılan dokumaların devamlılığını sağlayan ustalara gereken önemin verilip verilmediğini saptamak amacıyla elde edilen veriler değerlendirilmiş % 40 ile önem verilmediği, % 60 ile önem verildiği saptanmıştır.
Kastamonu’da yapılan dokumaların gelenekselliğini korumak ve dokumaları yaşatmak için ustalara gereken değer verilmektedir.
Kastamonu il merkezinde yapılan eski ve yeni dokumalar arasındaki farkı saptamak amacıyla elde edilen veriler değerlendirilmiş % 92 ile fark olduğu, % 8 ile
olmadığı saptanmıştır. Kastamonu’da yapılan dokumalar gelenekselliğini korumakta ve bunun yanında yeni desenler eklenerek ürün çeşitliliği artırılmaktadır.
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz Dokuması üretiminin nerelerde yapıldığı ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 25’de sunulmuştur.
Tablo 25. Selalmaz Dokunan Yerler Dokuma Yapılan Yerler f %
Köylerde 46 92
Halk Eğitim Merkezlerinde 30 60 Özel İşletmelerde 16 32 Kaymakamlık ve Belediyelerde 20 40
Toplam 112 100.00
Tablo 25 incelendiğinde; denekler birden fazla işaretleme yaptığı için toplam değer N’den büyük çıkmıştır.
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz üretiminin kullanım alanları ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 26’da sunulmuştur.
Tablo 26. Selalmaz Kullanım Alanları Alanlar f % Ev Tekstili 40 80 Çeyizlik Ürün 40 80 Hazır Giyim/ Konfeksiyon 28 56 Turistik Ürün 34 68
Toplam 142 100.00
Tablo 26 incelendiğinde; denekler birden fazla işaretleme yaptığı için toplam değer N’den büyük çıkmıştır.
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz haricinde yapılan dokumaların tespiti ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 27’de sunulmuştur.
Tablo 27. Farklı Dokuma İsimleri
Dokuma İsimleri f % Sarıkıvrak 50 100 Azdavay Bezi 50 100 Tosya Kuşağı 50 100 Başka (Belirtiniz) - - Toplam 138 100.00
Tablo 27 incelendiğinde; denekler birden fazla işaretleme yaptığı için toplam değer N’den büyük çıkmıştır.
Kastamonu il merkezinde yapılan dokumacılıktan farklı olarak üretilen dokumaların olup olmadığını saptamak amacıyla elde edilen veriler değerlendirilmiş
%100 ile farklı dokumalar olduğu saptanmıştır. Kastamonu’da Selalmaz haricinde Azdavay Bezi, Tosya Kuşağı, Sarıkıvrak dokumaları da bulunmaktadır.
Kastamonu il merkezinde yapılan dokumaların yöreye turistik ve ekonomik katkılarını belirlemek amacıyla elde edilen veriler değerlendirilmiş %100 ile katkı sağladıkları saptanmıştır. Kastamonu’da yapılan dokumalar yörenin ekonomisini canlandırmakta ve yöreye turistik değer katmaktadır.
4.1.4 Tanıtım ve Pazarlama
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz ürün tanıtımı ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 28’de sunulmuştur.
Tablo 28. Selalmaz Tanıtımı Tanıtım Kanalları f % Tanıtım Günleri/ Fuar 46 100 İnternet 32 100 Satış-Pazarlama 44 - Başka (Belirtiniz) - 76 Toplam 122 100.00
Tablo 28 incelendiğinde; denekler birden fazla işaretleme yaptığı için toplam değer N’den büyük çıkmıştır.
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz ürün tanıtım katalogu tespiti ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 29’da sunulmuştur.
Tablo 29. Selalmaz Ürün Katalogu Katalog f %
Var 50 100
Yok - -
Hazırlık Aşamasında - - İhtiyaç Duyulmuyor - -
Toplam 50 100.00
N:50
Tablo 29 incelendiğinde; en yüksek değer olan %100 ile ürün tanıtımında katalog kullanıldığı saptanmıştır. Katalogda; Kastamonu’da dokunan Selalmaz bezi tanımına, ürün çeşitliliğine, özelliklerine ve tekniklerine değinilerek detaylı resimlerine yer verilmektedir.
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz bezinin değerlerinin korunması ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 30’da sunulmuştur.
Tablo 30. Değer Dağılımı
Değerlerin Korunması f % Tanıtım Yaparak 26 52 Ustalara Gereken Önem Verilerek 4 8 Koruma Altına Alarak 3 6 Üretimin Devamlılığı Sağlanarak 40 80
Toplam 73 100.00
Tablo 30 incelendiğinde; denekler birden fazla işaretleme yaptığı için toplam değer N’den büyük çıkmıştır.
Kastamonu ili merkezinde Selalmaz bezinin pazarlanması ile ilgili veriler değerlendirilerek Tablo 31’de sunulmuştur.
Tablo 31. Pazarlama
Pazarlama Yolları f % İnternet 36 72 Perakende Satış 44 88 Fuar 50 100 Özel Sipariş 34 68 Toplam 164 100.00
Tablo 31 incelendiğinde; denekler birden fazla işaretleme yaptığı için toplam değer N’den büyük çıkmıştır.
BĠLGĠ FORMU
Form: 1 Bezin Yöredeki Adı : Selalmaz - Düz Teknik Adı : Bezayağı Dokuma İnceleme Tarihi : 16.11.2013
Bezin Yapılış Tarihi : 2013
Bezin Cinsi : Mekikli Dokuma Bezin Kullanım Alanı : Metre Dokuma Bezin Boyutları :
Tam En : 100cm
Çözgü Sıklığı : 1cm2’de 20 pamuk ipliği Atkı Sıklığı : 1cm2’de 26 pamuk ipliği Çözgü No : 20/1 pamuk iplik
Atkı No : 40/1 pamuk iplik Kullanılan Örgü : Bezayağı B 1/1 Kullanılan Renkler :
Çözgüde : Krem
Atkıda : Krem
Kompozisyon :Bu dokumalar 45cm enden 100cm ene kadar yapılmakta, bir tezgahtan en fazla 20mt kadar dokuma elde edilmektedir.
Kaynak Kişi Künyesi : Taliha Özelci / 1979 Kastamonu KAVELDO / Kastamonu
BĠLGĠ FORMU
Form: 2
Bezin Yöredeki Adı : Selalmaz – Sıçan Deliği (4×4) Teknik Adı : Bezayağı Dokuma
İnceleme Tarihi : 16.11.2013 Bezin Yapılış Tarihi : 2013
Bezin Cinsi : Mekikli Dokuma Bezin Kullanım Alanı : Metre Dokuma Bezin Boyutları :
En : 100cm
Çözgü Sıklığı : 1cm2’de 20 pamuk ipliği Atkı Sıklığı : 1cm2’de 16 pamuk ipliği Atkı No : 30/1 pamuk iplik
Çözgü No : 20/1 pamuk iplik Kullanılan Örgü : Bezayağı Dokuma 1/1 Kullanılan Renkler :
Çözgüde : Krem
Atkıda : Krem
Kompozisyon :Dokuma 4x4cm’lik karelerden oluşmaktadır. Kareler arasında 1cm’lik ajurlar bulunmaktadır. Ajurlar atkı ve çözgü ipliklerinin atlamasıyla oluşturulur. Dokumanın tamamı karelerden oluşmaktadır. Bu dokumalar 45cm enden 100cm ene kadar yapılmakta, bir tezgahtan en fazla 20mt kadar dokuma elde edilmektedir.
Kaynak Kişi Künyesi : Taliha Özelci / 1979 Kastamonu KAVELDO / Kastamonu
BĠLGĠ FORMU
Form: 3
Bezin Yöredeki Adı : Selalmaz – Sıçan Deliği (2×2) Teknik Adı : Bezayağı Dokuma
İnceleme Tarihi : 16.11.2013 Bezin Yapılış Tarihi : 2013
Bezin Cinsi : Mekikli Dokuma Bezin Kullanım Alanı : Metre Dokuma Bezin Boyutları :
En : 100cm
Çözgü Sıklığı : 1cm2’de 20 pamuk ipliği Atkı Sıklığı : 1cm2’de 16 pamuk ipliği Atkı No : 30/1 pamuk iplik
Çözgü No : 20/1 pamuk iplik Kullanılan Örgü : Bezayağı Dokuma 1/1 Kullanılan Renkler :
Çözgüde : Krem
Atkıda : Krem
Kompozisyon :Dokuma 2x2cm’lik karelerden oluşmaktadır. Kareler arasında 1cm’lik ajurlar bulunmaktadır. Ajurlar atkı ve çözgü ipliklerinin atlamasıyla oluşturulur. Dokumanın tamamı karelerden oluşmaktadır. Bu dokumalar 45cm enden 100cm ene kadar yapılmakta, bir tezgahtan en fazla 20mt kadar dokuma elde
edilmektedir.
Kaynak Kişi Künyesi : Taliha Özelci / 1979 Kastamonu KAVELDO / Kastamonu
BĠLGĠ FORMU
Form: 4
Bezin Yöredeki Adı : Selalmaz – Kelebekli Tek Baklavalı
Teknik Adı :
Zemin Örgü : Bezayağı Dokuma
Teknik Yapı : Desen Atkılı Bezayağı Dokuma İnceleme Tarihi : 16.11.2013
Bezin Yapılış Tarihi : 2013
Bezin Cinsi : Mekikli Dokuma Bezin Kullanım Alanı : Dastar Dokuma Bezin Boyutları :
En : 45cm
Çözgü Sıklığı :1cm2’de 10 pamuk ipliği Atkı Sıklığı : 1cm2’de 20-26 pamuk ipliği Çözgüde : 20/1 pamuk iplik
Atkıda : 40/1 pamuk iplik
Desen Atkısı : 20/1 pamuk iplik 4 kat kullanılmıştır.
Kullanılan Renkler :
Çözgüde : Krem
Atkıda : Krem, bordo ve beyaz Desenlendirme : Beyaz
Bezeme Konuları :
Geometrik Bezeme : Düz çizgi ve zikzak çizgi Figürlü Bezeme : Kelebekli
Kompozisyon :Dokuma başlangıcında bordo iplikle enine çizgili desenlendirme yapılmıştır. Birbirini takip eden kalın, ince, kalın enine çizgi uygulanmıştır. Zikzak çizgiler birleşerek baklava deseni oluşturmuş, bu desen kumaşın tüm yüzeyinde birbirini takip edecek şekilde kullanılmıştır. Oluşan baklavaların içerisinde kelebek figürleri yerleştirilmiştir. Bu dokumalar 45cm enden 100cm ene kadar yapılmakta, bir tezgahtan çözgü boyu ve firesi ile birlikte en fazla 20mt kadar dokuma elde edilmektedir. Bezeme ipi tercihe göre krem renkli pamuk iplikle de yapılmaktadır.
Kaynak Kişi Künyesi : Taliha Özelci / 1979 Kastamonu KAVELDO / Kastamonu
BĠLGĠ FORMU
Form: 5
Bezin Yöredeki Adı : Selalmaz – Benekli Çift Baklavalı
Teknik Adı :
Zemin Örgü : Bezayağı Dokuma
Teknik Yapı : Desen Atkılı Bezayağı Dokuma İnceleme Tarihi : 16.11.2013
Bezin Yapılış Tarihi : 2013
Bezin Cinsi : Mekikli Dokuma Bezin Kullanım Alanı : Dastar Dokuma Bezin Boyutları :
En : 100cm
Çözgü Sıklığı : 1cm2’de 10 pamuk ipliği Atkı Sıklığı : 1cm2’de 20-26 pamuk ipliği Çözgü No : 20/1 pamuk iplik
Atkı No : 40/1 pamuk iplik
Desen Atkısı : 20/1 pamuk iplik 4 kat kullanılmıştır.
Kullanılan Renkler :
Atkıda : Krem ve beyaz
Çözgüde : Krem
Desenlendirme : Beyaz Bezeme Konuları :
Geometrik Bezeme : Zikzak çizgi
Kompozisyon :Dokuma başlangıcında iki sıra beyaz iplikle enine çizgili desenlendirme yapılmıştır. Zikzak çizgiler birleşerek iç içe geçen iki sıra baklava deseni oluşturmuş, bu desen kumaşın tüm yüzeyinde birbirini takip edecek şekilde yerleştirilmiştir. Oluşan baklavaların içerisinde küçük baklavalar yerleştirilmiştir. Bu dokumalar 45cm enden 100cm ene kadar yapılmakta, bir tezgahtan çözgü boyu ve firesi ile birlikte en fazla 20mt kadar dokuma elde edilmektedir. Bezeme ipi tercihe göre krem renkli pamuk iplikle de yapılmaktadır.
Kaynak Kişi Künyesi : Taliha Özelci / 1979 Kastamonu KAVELDO / Kastamonu
BĠLGĠ FORMU
Form: 6 Bezin Yöredeki Adı : Selalmaz – Zikzaklı
Teknik Adı :
Zemin Örgü : Bezayağı Dokuma
Teknik Yapı : Desen Atkılı Bezayağı Dokuma İnceleme Tarihi : 16.11.2013
Bezin Yapılış Tarihi : 2013
Bezin Cinsi : Mekikli Dokuma Bezin Kullanım Alanı : Dastar Dokuma Bezin Boyutları :
En : 45cm
Çözgü Sıklığı : 1cm2’de 10 pamuk ipliği Atkı Sıklığı : 1cm2’de 20-26 pamuk ipliği Çözgü No : 20/1 pamuk iplik
Atkı No : 40/1 pamuk iplik
Desen Atkısı : 20/1 pamuk iplik 4 kat kullanılmıştır.
Kullanılan Renkler :
Atkıda : Krem ve beyaz
Çözgüde : Krem
Desenlendirme : Beyaz Bezeme Konuları :
Geometrik Bezeme : Düz çizgi ve zikzak çizgi
Kompozisyon :Dokuma başlangıcında krem iplikle enine çizgili desenlendirme yapılmıştır. Birbirini takip eden kalın ince kalın enine çizgi uygulanmıştır. Zikzak çizgiler ana deseni oluşturmuş, bu desen kumaşın tüm yüzeyinde birbirini takip edecek şekilde hazırlanmıştır. Oluşan zikzak desenin köşelerinden geçecek şekilde enine düz çizgiler yerleştirilmiştir. Bu dokumalar 45cm enden 100cm ene kadar yapılmakta, bir tezgahtan çözgü boyu ve firesi ile birlikte en fazla 20mt kadar dokuma elde edilmektedir. Bezeme ipi tercihe göre krem renkli pamuk iplikle de yapılmaktadır.
Kaynak Kişi Künyesi : Taliha Özelci / 1979 Kastamonu KAVELDO / Kastamonu
BĠLGĠ FORMU
Form: 7
Bezin Yöredeki Adı : Karanfil Cenber
Teknik Adı :
Zemin Örgü : Bezayağı Dokuma
Teknik Yapı : Desen Atkılı Bezayağı Dokuma İnceleme Tarihi : 16.11.2013
Bezin Yapılış Tarihi : 2013
Bezin Cinsi : Mekikli Dokuma Bezin Kullanım Alanı : Ev Tekstili Bezin Boyutları :
Ebatlar : 100×100cm
Çözgü Sıklığı : 1cm2’de 10 pamuk ipliği Atkı Sıklığı : 1cm2’de 30-34 pamuk ipliği Çözgü No : 20/1 pamuk iplik
Atkı No : 40/1 pamuk iplik Desen Atkısı : 40/1 pamuk iplik Kullanılan Renkler :
Çözgüde : Krem
Atkıda : Krem, turuncu ve yeşil
Desenlendirme : Krem, turuncu, yeşil ve sarı sim Bezeme Konuları :
Bitkisel Bezeme : Çiçek motifi
Geometrik Bezeme : Düz çizgi ve benekli
Kompozisyon :Dokuma başlangıcında turuncu iplikle enine çizgili desenlendirme yapılmıştır. Turuncu, yeşil ve sarı sim ipliklerle çiçek motifi yapılmıştır. Çiçek motifleri enine olacak şekilde iki kenara yerleştirilmiştir.
Kenar desenleri arasına benek diye nitelendirilen serpme desen yapılmıştır.
Bu dokumalar 100x100cm kare cenberlerdir. Kenarlarında çarşaf bağı süslemeler bulunmaktadır.
Kaynak Kişi Künyesi : Taliha Özelci / 1979 Kastamonu KAVELDO / Kastamonu
BĠLGĠ FORMU
Form: 8
Bezin Yöredeki Adı : Aslanağzı Cenber
Teknik Adı :
Zemin Örgü : Bezayağı Dokuma
Teknik Yapı : Desen Atkılı Bezayağı Dokuma İnceleme Tarihi : 16.11.2013
Bezin Yapılış Tarihi : 2013
Bezin Cinsi : Mekikli Dokuma Bezin Kullanım Alanı : Ev Tekstili Bezin Boyutları :
Ebatlar : 100×100cm
Çözgü Sıklığı : 1cm2’de 10 pamuk ipliği Atkı Sıklığı : 1cm2’de 30-34 pamuk ipliği Çözgü No : 20/1 pamuk iplik
Atkı No : 40/1 pamuk iplik Desen Atkısı : 40/1 pamuk iplik Kullanılan Renkler :
Atkıda : Krem, mor ve eflatun
Çözgüde : Krem
Desenlendirme : Krem, mor, eflatun ve sarı sim Bezeme Konuları :
Bitkisel Bezeme : Çiçek motifi
Geometrik Bezeme : Düz çizgi ve benekli
Kompozisyon :Dokuma başlangıcında mor iplikle enine iki sıra halinde çizgi, çizgiler arasına simli iplikle serpme benek ve çizgiler arasına ayrıca eflatun iplikle küçük çiçek motifi desenlendirme yapılmıştır. Altta ve üstte olan çizgilerin arasına mor, eflatun ve sarı sim ipliklerle çiçek motifi yapılmıştır.
Çiçek motifleri enine olacak şekilde iki kenara yerleştirilmiştir. Kenar desenleri arasına benek diye nitelendirilen serpme desen yapılmıştır. Bu dokumalar 100x100cm kare cenberlerdir. Kenarlarında çarşaf bağı süslemeler bulunmaktadır.
Kaynak Kişi Künyesi : Taliha Özelci / 1979 Kastamonu KAVELDO / Kastamonu
