Hükümetin geçen mart ayında çıkardığı “belediyeleri kapatma” yasası unutuldu...
Nüfusu 2 binden aza inen belediyeleri “devlete borçlanıp yük oluyorlar” gerekçesiyle kapatan yasaya göre, içlerindeki “Osmanlı döneminde kurulan”larla birlikte her biri en ünlü tarih, kültür ve turizm merkezlerimiz de 2009 yerel seçimlerinde “köy”e dönüşecekler...
Bu karar için “nüfus”un tek gerekçe olamayacağını umursamayan; “özgün yöresel değerler”in yerel yönetimlerce gözetilmesi gerektiğini kavrayamayan; referandumla kurulan belediyelerin ancak referandumla kapanabileceğini “umursamayan” iktidar milletvekilleri, “lider talimatı”yla çıkardıkları yasayı emir-komuta altında savunuyorlar... Bu nedenle “vekil”lerinden fayda göremeyen AKP’li belediye başkanları da tüm umutlarını CHP’nin Anayasa Mahkemesi’nde açtığı davaya bağlamış durumdalar.
Yerel yükümlülükler
Kamuoyu, sıcak siyasal gündemde bu davayla ilgilenmezken Kapadokya’dan gelen haber yüreklere su serpti.
Haklarında “kapatılarak Nevşehir’e bağlanmaları” kararı verilen Uçhisar ve Nar belediyelerini yok etme hazırlıklarını “Danıştay” durdurdu. İçişleri Bakanlığı’na iletilen yüksek mahkeme kararında; “yerel hizmetlerin belediyece
karşılanması” gerektiği vurgulanıyor...
Danıştay Birinci Dairesi’nin 16 Haziran 2008’de oy birliğiyle aldığı 720 No’lu kararı, özellikle Uçhisar gibi, sahip olduğu tarih, kültür, doğa ve turizm değerlere karşı “yerel kamusal yükümlülükler”in önem taşıdığı belediyeleri kapatmanın, ülkenin ulusal kimlik değerlerine de zarar vereceğini açıkça “öğretiyor...”
Kararda deniliyor ki; “Nevşehir Belediyesi’ne katılmaları düşünülen Uçhisar ve Nar beldelerinin doğal ve kültürel zenginlikleri barındıran Kapadokya bölgesinin parçaları olduğu, imar düzeni bakımından Nevşehir’le bütünlük göstermediği(...) görüldüğünden, tüzel kişiliklerinin kaldırılarak Nevşehir Belediyesi sınırları içerisine alınmalarının uygun olmadığına...”
İşte bu vurgulamanın, belediyeleri kapatma yasasının mağduru olan tarih ve turizm beldelerindeki hukuk
savaşımlarına önemli dayanak oluşturduğunu söyleyen Uçhisar Belediye Başkanı Mustafa Zuhal şunları söylüyor: “Nevşehir’le aramızdaki alanlar SİT ve milli park; yani zaten imara açılamaz. Buna rağmen Uçhisar’ı birleştirme fikri, belediyemizin tarihsel saygınlığını da göz ardı etmektir...”
çünkü Nevşehir, 18. yy’da, şimdi “benim semtim olsun” dediği “Uçhisar Nahiyesi”ne bağlı 30 evlik bir köymüş. 1954’te vilayet merkezi olduğunda bile Uçhisar’da 1930’dan beri belediye teşkilatı vardı.
Yani Uçhisar, “cumhuriyetin ilk belediyeleri”nden birisi. Geçmişi Nevşehir’den daha “kent”li. Ayrıca bölgeye hâkim “yüce” konumuyla, tarih boyunca Kapadokya’nın en önemli yönetim merkezleri arasında yer almış...
Böyle bir kentin, gün gelip de “il merkezine çok yakın” denilerek köyleştirilmesi, tüm cumhuriyet tarihi boyunca kimin aklına gelebilirdi?
İmar disiplini
Uçhisar’ın hukuk kazanımını kutlarken nüfusu 2 binden aşağı düşen belediyelerin “imar anarşisti” denilerek yok edilmelerine karşı da bir anımsatma yapalım.
Belediyelerin imar yetkilerini kendi başlarına değil, “çevre bütünselliği” içinde kullanmalarını; “keyfi yapılaşma”lara olanak sağlayan yasaların değişmesini; çözümün ise “tüm belediyelerin uyacakları bölge planları”yla
Hükümet ise bunun yerine küçük belediyeleri yok ederken büyük belediyelerdeki imar başıboşluğunu da yine görmezden geldi...
Oysa belediye “yerel demokrasinin okulu”dur; imar yetkisi ise “bilimsel yetkinlik” gerektiren bir alandır. Bu nedenle, belediyeleri kapatarak “yerel halkın demokratik örgütlenmesini tümüyle yok etmek” yerine, imar yetkilerinde keyfiliği önleyecek yasal disiplini sağlamak gerekmiyor mu?...
Bu ise tüm ekonomi politikasını ranta bağlamış bir siyasetin asla işine gelmiyor... OKTAY EKİNCİ
ekinci@cumhuriyet.com.tr Cumhuriyet 13.08.2008
