Sosyal Medya ve Tarihsel
Gelisimi
Canan ÖZÇELİK
– Videomuzu izleyerek başlayalım.
https://www.youtube.com/watch?v=KRsix3bi0jU
Web 1.0
Web 1.0 salt okunur, statik ve tek yönlü bir şekildedir.
Web sitelerinin
temel amacı her zaman herkes için bilgi yayınlamaktır.
Birinci nesil web araçlarında genellikle yukarıdan aşağıya bir
yapının hâkim olmasıyla kullanıcıların pasif konumda
bulunmaları söz konusudur.
Web 2.0
Web 2.0 sitelerinde kullanıcıların rolü Web 1.0 sitelerinde olduğu gibi
sadece okuyabilen pasif bir tüketici değil tam tersine, içerik üzerinde söz
sahibi olan, içeriğe katkıda bulunan, geliştiren ve paylaşan aktif bir
Üreticidir.
İkinci nesil web araçlarında aşağıdan yukarı bir yapı hâkim
olmuş ve bu yapıda kullanıcı, içeriğini yayımlayabildiği gibi sosyal etkileşim ortamı elde
etmiştir.
Sosyal Ağlar
– Sosyal ağlar, bireyler ve gruplar arasındaki karşılıklı etkileşimi kolaylaştıran, bunun için çeşitli seçenekler sunan ve sosyal ilişkiler yumağının oluşumunu destekleyen yazılımlar olarak tanımlanmıştır.
– Kaplan ve Haenlein‟e (2009) göre sosyal medya, web 2.0‟ın teknolojik ve
ideolojik altyapısında oluşturulan ve kullanıcı tabanlı içeriğin oluşturulmasına ve
değiştirilmesine imkân tanıyan internet temelli uygulamalar bütünüdür.
Sosyal Ağların Tarihsel Gelişimi
– Sosyal ağların ortaya çıkış başlangıcı 1995 yılıdır. İlk olarak www.classmates.com
adındaki site ortaya çıktı.
Blogger, en çok ziyaret edilen ve en çok kullanılan ağ sitelerinden birisidir.
Google tarafından satın alındıktan sonra kullanımı daha çok yaygınlık kazanmıştır.
Onlarca dil kullanımı vardır.
– WordPress güçlü bir kişisel yayın platformudur.
– WordPress, dünyada en çok kullanılan blog sistemlerinden bir tanesidir ve kullanımı ücretsiz açık kaynaklı bir yazılımdır.
– Açık kaynak olduğu için dünyanın her yerinden insan içeriklere katkıda
bulunabilir.
Daha sonra www.sixdegrees.com web sitesi
1997 yılında ortaya çıktı.
– 2001 yılında “Ryze” sosyal ağı ortaya çıkmıştır. Ryze.com’un kurucusu siteyi
tanıttığı ilk raporunda öncelikli üyelerinin girişimcileri ve yatırımcıları içeren San Fransisco iş ve teknoloji topluluğundan olduğunu ve Ryze.com’un sosyal ağ
sitelerinin özelliklerine sahip olduğunu duyurmuştur.
– Sosyal ağların ilki olarak bilinen Friendster 2002 yılında oluşturulmuş geniş bir
genç kitlesinin ilgi odağı haline gelmiştir. Friendster de arkadaşlık edinme, aynı
mekanı paylaşanları bir araya getirme, fotoğraf , video ve müzik paylaşımları gibi
özelliklere sahip sosyal bir ağdır.
– Hi5 de sosyal paylaşım sitelerinden bir tanesidir.
– Kişiler, Hi5 ile kendi profillerini oluşturabilir, arkadaşlarını bulabilir, onları
ekleyebilir ve kendi fotoğraflarını paylaşabilirler.
– Giderek hızla yaygınlaşmaya başlayan ve kullanıcıları katlanarak artan sosyal
ağlar, 2003 yılından sonra farklı bir boyut kazanmıştır. Bu süreçte MySpace
kurulmuş ve çok poülerlik kazanmıştır.
2004 yılında Facebook sosyal paylaşım ağı oluşturulmuş ve
kullanıcıların ilgi merkezi haline gelmiştir.
Günümüzdede en çok
kullanıcı kitlesine sahip
sosyal paylaşım ağının
Facebook olduğu bilinen
bir gerçektir.
– 2006 yılında ortaya çıkan bir diğer uygulama Twitter olmuştur. Mikroblog
özellikli Twitter ağında iletişim kısa cümlelerle sağlanır.
– 2006 yılında twitter’a ek olarak iş dünyasında yankı bulan sosyal medya sitesi
Linkedin kurulmuştur.
– 2007 şubat ayında Tumblr kurulmuştur. Blog ve paylaşım özellikleri vardır.
– Flickr, temel olarak fotoğrafların, videoların yüklenebileceği ve paylaşılabileceği, ücretsiz hizmet veren bir sitedir.
– Sitenin sahibi ve destekçisi büyük arama motoru Yahoo’dur.
– Pinterest ister kurumsal, ister kişisel web sitelerinin tanıtımının yanı sıra yeni ürün,proje, etkinlik gibi olayların lanse edilmesi, tanıtılması için de kullanılabilen ücretsiz, pano sistemli bir sosyal medya aracıdır.
– İsmini mantar panoları kağıt tuttururken kullanılan
Pin’lerden almıştır.
– Ekim 2010’da resmen başlatılan Instagram, ilk birkaç ay içinde bir milyon
kullanıcı kazanmıştır.
– WhatsApp, kullanıcıların birbirine ücretsiz olarak mesaj yollamalarına olanak
sağlayan İphone, Android, Blackberry ve Nokia gibi yeni nesil akıllı telefonlarda
mevcut olan bir uygulamadır.
– Youtube, bir video yükleme web sitesidir. 15 Şubat 2005'te üç eski PayPal personeli tarafından oluşturulmuş ve Ekim 2006'da Google tarafından satın alınmıştır. Kullanıcıların milyonlarca kişi tarafından izlenebiliyor olması
uygulamayı en popüler kılan özelliğidir. Toplumdan her kesime hitap eden
uygulama, isteyen her kullanıcıya kendi klibini, kısa filmini ya da oyununu
oluşturma ve bu çalışmasını kullanıcılarla paylaşma imkânı sağlamaktadır
(Korkut, 2016).
– Dailymotion, ağı üzerindeki 106 milyon ziyaretçisi ve ayda izlenen 2 milyar videosu ile popüler video paylaşım siteleri arasındadır.
– Kullanıcılar istedikleri videoları bu site üzerinden bulabilmekte, isterlerse aynı
zamanda izledikleri video hakkında yorum yapabilmektedir.
– Akıllı telefonlar ile kullanım sağlayan anlık mesajlaşma uygulaması Snapchat’ in ilk sürümü 2011 yılında yayınlanmıştır. Kullanıcılar kendi hesaplarına ekledikleri diğer kullanıcılarla fotoğraf, video, ses ya da yazılı mesaj paylaşabiliyor ve
gönderiler kişinin belirlediği süre boyunca alıcı kaydetmediği sürece
görüntülenip sonrasında Snapchat uygulamasından da kullanıcının telefonundan
da siliniyor.
Şu an itibariyle saymak istersek gerçekten çok zaman alacak kadar çok sosyal ağlar mevcuttur.
Az önce konuştuğumuzun ağların kendilerine has özellikleri olduğunu işittik.
Peki bu ağların sınıflandırılması mümkün müdür?
Sosyal Medya Çeşitleri
Blogglar Mikro Blogglar
Wikiler Sosyal Ağlar
Blogların özelleşmiş bir çeşidi olan kullanıcılara kısa cümleler, anlık fotoğraflar veya video linkleri gibi küçük içerik parçaları paylaşmak için imkân sağlamaktadır
(Kılıç,2016).
Sosyal ağ, kullanıcılara
paylaşılan içeriklerde değişim yapabilme ve diğer üyelerle etkileşim kurma ve kişisel web sayfası oluşturma imkânı sunan uygulamalara verilen genel isimdir (Argın, 2013).
Güncelden eskiye doğru sıralanmış yazı ve
yorumların yayınlandığı, blogglarda Okuyuculara yazılara yorum yapabilme imkânı verir ve bu yorumlar, blog kültürünün
çok önemli bir dinamiğidir;
bu sayede yazar ve
okuyucular arasında iletişim sağlanmaktadır.
Wikiler, kişilere içerik ekleme ve düzenleme olanağı sağlayarak işbirliği ile oluşturulan web siteleridir. İngilizce “What I Know is” kelimelerinin ilk harfleri olan wiki, katılımcılara üzerinde düzenlemeler yapabilme olanağı veren bilgi sayfaları topluluğu olarak bilinir.
Sosyal Medya Günümüzde Hangi Amaçlar için Kullanılıyor?
Eğitsel amaçlı sosyal medya kullanımı ve platformları
– Sosyal medya platformlarının eğitim alanında kullanılabileceği fikri kabul gördüğü günden itibaren bu güne kadar gerçekleştirilen uygulamalarda sosyal medyanın öğretim aracı olarak etkinliğini arttırmaya çalışılmıştır. Sosyal medyadaki eğitsel uygulamalar iki gruba ayırabilir.
Örnek ağlar 1: Sıklıkla kullanılan, üyelerine ücretsiz uygulama geliştirme olanağı sağlayan Facebook olmuştur. Memrise, Udemy, Codecadmy, Studyblue, Verbling, Grovo, Izzui Facebook’ta kullanılan popüler uygulamalardır.
Örnek ağlar 2: Diğer grup ise, yalnızca eğitsel kullanım için tasarlanmış sosyal medya uygulamalarıdır.
Edmodo, Edcanvas, Wiziq, Classdojo, Symbaloo, Khan Academi eğitimcilerin yoğunlukla tercih ettiği sosyal medya uygulamalarıdır (Polat,2013).
