Bakteriyel
Biyofilmlerin
Dezenfektanlara
Direnci
Dezenfeksiyon
• Dezenfeksiyon: cansız objeler üzerinde var olan
mikroorganizmaları ölüdürülmesi veya üremelerinin engellenmesi olarak tanımlanabilir.
• Çoğunlukla enfeksiyonları kontrol altına almak amacı ile kullanılan antibiyotiklerin aksine, deznenfektanların
spesifik olmayan çoklu hedefleri vardır.
Dezenfektanlar
• Dezenfektanların etki mekanizması, kullanılan biyoditin türüne bağlı olarak değişim göstermektedir.
• Dezenfektanların Gram negatif ya da Gram pozitif
bakterilerdeki potansiyel hedef bölgeleri hücre duvarı ya da dış zar, sitoplazmik membran, fonksiyonel ya da yapısal proteinler, DNA, RNA ya da diğer sitozolik bileşenlerdir.
Dezenfektanlar
• Tıbbi, endüstriyel ve ev ortamlarında yapılan
dezenfeksiyon uygulamalarının amacı, yüzeylerdeki kontaminasyonu kontrol altına almaktır.
• Biyosit uygulamaları çoğu yüzeydeki kirliliği ortadan kaldırmakla birlikte, bazı mikroorganizmalar hayatta
kalabilmekte ve sağlık sorunlarına neden olabilmektedir.
Dezenfektanlar
• Gerçekten de yapılan pek çok araştırma, temizlik ve dezenfeksiyon sonrası dahi, gıdalarda pek çok
mikroorganizmanın kaldığını göstermiştir.
• Mikroorganizmaların dezenfektanlara karşı dirençli oluşu, çoğu zaman yüzeyde biyofilm oluşması ile ilişkilidir.
Biyofilm Yapısı ve Dezenfeksiyon
• Çoğunlukla ıslak yüzeylerde, mikroorganizmalar yüzeye tutunmakta ve temelde ekzopolisakkaritlerden,
proteinlerden ve nükleik asitlerden oluşan bir EPS (ekstraselüler polimerik maddeler) matriksi
oluşturmaktadır).
• Biyofilm yapısı içinde paketlenen mikroorganizmalar, planktonik formlarından farklı fenotipler sergilerler.
• Ayrıca, biyosit uygulamalarına karşı yüksek düzeyde dirençlidirler.
Biyofilm Yapısı ve Dezenfeksiyon
• «Dirençli» ifadesinin anlamı, bu ifadenin planktonik formdaki mikroorganizmalar için mi yoksa biyofilm
yapısındaki mikroorganizmalar için mi kullanıldığına bağlı olarak değişim gösterir.
• Planktonik formdaki bakterilerin direnci ifade edildiğinde, bir biyositin belirli bir konsantrasyonunda ya da muamele süresinde diğer suşların çoğunluğunu inaktive ettiği,
dirençli olduğu söylenen suşu inaktive etmediği anlaşılır.
Biyofilm Yapısı ve Dezenfeksiyon
• Tersine, biyofilm hücrelerinin dirençli olduğundan söz edildiğinde, planktonik formlara kıyasla dirençli
olduklarından bahsedilir.
• Bakterilerin biyositlere karşı gösterdikleri direnç
intrensek olabilir, genetik olarak kazanılmış olabilir ya da fenotipik (tolerans) olabilir.
Biyofilm Yapısı ve Dezenfeksiyon
• Biyofilm yapısının duyarlı olmayışını «direnç» olarak ifade etmenin yerine «tolerans» olarak ifade etmek daha doğru olabilir.
• Çünkü bu durum, genellikle biyofilm formundaki yaşam formuna fizyolojik adaptasyon ile indüklenmektedir (sesil büyüme, besin stresi, sublethal konsantrasyondaki
dezenfektan ile ard arda karşılaşma).
