ÇALIŞMA EKONOMİSİ

(1)

ÇALIŞMA EKONOMİSİ

7. HAFTA

ücret teorileri

(2)

Bazı ücret teorileri

• ASGARİ GEÇİM DÜZEYİ TEORİSİ (Tunç Kanunu) - Ricardo Ücretler emek maliyetine bağlıdır.

• Emek maliyeti de işçinin hayatını sürdürebilmesi için gereken asgari geçim düzeyidir.

• Malthus'un nüfus kanunundan yola çıkılmıştır.

• Dünya nüfusu geometrik dizi halinde artarken, gıda maddeleri aritmetik dizi halinde artar.

• Nüfus artışının daha hızlı olması sonucunda işgücü fazlalığı nedeniyle işçiler

arasında bir rekabet yaşanır ve bu rekabet ücretleri asgari geçim düzeyine kadar çeker.

• Ücretlerin bu düzeyin altına düşmesi sefalet sonucunda işgücü arzının azalmasına ve ücretlerin yükselmesine, ücretlerin asgari düzey üzerine çıkması ise nüfus artışı nedeniyle işgücü arzının artmasına ve ücretlerin düşmesine neden olacaktır. Sonuç olarak uzun dönemde ücretler asgari geçim düzeyinde dengelenir.

(3)

Bazı ücret teorileri

• Ricardo’nun emek-değer teorisinin dayandığı varsayımlar şunlardır:

• 1. Bütün ekonomi tek bir tarımsal çiftlik gibi kabul edilir.

• 2. Bütün üretim dallarında sermaye/emek

oranı sabittir. Misal olarak 1 işçiye 1 kürek gibi.

Burada 1 işçi emeği, 1 kürek de sermayeyi

temsil etmektedir.

(4)

Bazı ücret teorileri

• 3. Emek homojendir, yani türdeştir. Bununla birlikte bir kol işçisi ile bir mühendisin emeği homojen olmadığı için, mesela bir mühendis dört kol işçisine eşit

sayılarak, bir kol işçisi ile bir mühendisin toplam emeği 5 kol işçisi (biri kol işçisinin, dördü mühendisin olmak üzere toplam 5 kol işçisi) olarak türdeş hale getirilebilir.

• 4. Hiç rant getirmeyen topraklarda tahıl üretimi, sadece emek ve sermaye tarafından gerçekleştirilir.

Toprak sahiplerinin üretime katkısı

yoktur(BOCUTOĞLU, 2012).

(5)

• Marx’a göre, asıl üretim gücü olan işgücüne hak ettiğinden daha az ücret verilmesi,

sermayedarın elinde artı bir değerin

oluşmasına neden olmaktadır. Dolayısıyla, bu

teori işverenlerin işgücünü sömürdüğü tezine

dayanmaktadır (Zaim, 1992: 179 – 181).

(6)

• Bu teoriye göre, işgücü ürettiği ürünün asıl

değerini veren üretim unsurudur ve kendisine yapılan ödemenin karşılığını sağladıktan sonra çalışmaya devam etmesi artı değeri

oluşturmaktadır.

(7)

Bazı ücret teorileri

• Bu teorinin de sonuçta doğal ücret teorisine dayandığı çünkü ücretlerin belirli bir seviyeyi geçemeyeceği düşüncesinin esas alındığı

görülmektedir. Oysa, 20. Yüzyılla birlikte

özellikle Batı ülkelerinde ücretlerin reel bir

biçimde arttığı görülmektedir (Gündoğan ve

Biçerli, 2007: 86’dan aktaran OMAY).

(8)

Pazarlık teorisi

• Pazarlık teorisi, ücretlerin işçi ve işverenler arasında yapılan ücret pazarlığı sonucunda elde edildiği varsayımına

dayanmaktadır.

• Bu teoriye göre ücretler yapılan pazarlık sırasında tarafların kabul edebileceği en yüksek ve en düşük ücret seviyeleri arasında belirlenmektedir.

• Teoriye göre işçiler bekledikleri en yüksek ücret düzeyinden pazarlığa başlarken, işverenler de en düşük seviyeden

pazarlığa başlamakta ve böylelikle ücretler tarafların sahip

oldukları pazarlık gücüne göre bu iki seviye arasındaki bir

noktada belirlenmektedir(OMAY).

(9)

ÇALIŞMA EKONOMİSİ