Yayıncılığa Giriş Yayıncılığa Giriş
“Türkiye”
“Türkiye”
Radyo yayınlarının başlangıç tarihi 1927Radyo yayınlarının başlangıç tarihi 1927
Modernleşme süreci ile bağlantModernleşme süreci ile bağlant
Ulus-inşası, batlılaşma, endüstrileşmeUlus-inşası, batlılaşma, endüstrileşme
Teknolojik bağımlılıkTeknolojik bağımlılık
Telephonie Sans FileTelephonie Sans File
1925 vericilerin kurulmaya başlanması, 1927 1925 vericilerin kurulmaya başlanması, 1927 devreye girmesi
devreye girmesi
Yayınları kim yapacak?Yayınları kim yapacak?
Türk Telsiz Telefon AŞ.
Türk Telsiz Telefon AŞ.
kamu teşebbüslerinin kamu teşebbüslerinin yönetiminin
yönetiminin ulusal özel ulusal özel sermayeye
sermayeye devredilmesi devredilmesi yoluyla ulusal burjuvazinin yoluyla ulusal burjuvazinin
güçlendirilmesi ilkesi güçlendirilmesi ilkesi
on yıllık izin on yıllık izin
Anadolu AjansıAnadolu Ajansı, , İş Bankası, İş Bankası, Celal Bayar, Falih Rıfkı Atay Celal Bayar, Falih Rıfkı Atay
merkezi Ankara ve sermayesi merkezi Ankara ve sermayesi 150.000 lira
150.000 lira
““..Radyo ahizesi kullanan ..Radyo ahizesi kullanan
kimsenin şirketten ruhsatname kimsenin şirketten ruhsatname alarak yılda ödediği 10 lira,
alarak yılda ödediği 10 lira, resmi dairelerle hayır
resmi dairelerle hayır
müesseselerinden alınan 5 lira, müesseselerinden alınan 5 lira, memlekete ithal edilen radyo memlekete ithal edilen radyo ahizelerinin fatura bedelinden ahizelerinin fatura bedelinden tahsil olunacak %25 pay.
tahsil olunacak %25 pay.””
6 Mayıs 1927 İstanbul6 Mayıs 1927 İstanbul
Kasım 1927Kasım 1927AnkaraAnkara
İlk on yıl günde 4-5 saat yayınİlk on yıl günde 4-5 saat yayın
1929 Ekonomik Bunalımı’nın etkisi1929 Ekonomik Bunalımı’nın etkisi
1936’da lisansın iptali1936’da lisansın iptali
İlk on yıl 10.000 alıcıİlk on yıl 10.000 alıcı
2. Dünya Savaşı’nın etkisi2. Dünya Savaşı’nın etkisi
Devlet politikalarında değişimDevlet politikalarında değişim
Ankara ve İstanbul Radyoları’nın 08 Eylül 1936’da Ankara ve İstanbul Radyoları’nın 08 Eylül 1936’da PTT’ye devri
PTT’ye devri
Ankara Radyosu 28 Ekim 1938Ankara Radyosu 28 Ekim 1938
1936-1940 Geçiş Dönemi, PTT kontrolü1936-1940 Geçiş Dönemi, PTT kontrolü
1940-1964 Devlet Tekeli dönemi 1940-1964 Devlet Tekeli dönemi
Ankara Radyosu. Ankara Radyosu.
28 Ekim28 Ekim 1938 Ulus1938 Ulus
Aynı tarihte 20 kW gücündeki Aynı tarihte 20 kW gücündeki kısa dalgakısa dalga istasyonu istasyonu
1939 yılı itibariyle radyo alıcılarının sayısı 560001939 yılı itibariyle radyo alıcılarının sayısı 56000
dinleyici taleplerini yansıtmaktan uzak, devlet-merkezli ve dinleyici taleplerini yansıtmaktan uzak, devlet-merkezli ve paternalist bir yayıncılık
paternalist bir yayıncılık
1946, çok partili hayata geçiş 1946, çok partili hayata geçiş
1950 Demokrat Parti’nin iktidara gelişi1950 Demokrat Parti’nin iktidara gelişi
DP’nin politikaya popülist yaklaşımının yayıncılıkta da devam DP’nin politikaya popülist yaklaşımının yayıncılıkta da devam etmesi
etmesi
1950’lerde dini programların başlaması, reklamlara izin 1950’lerde dini programların başlaması, reklamlara izin verilmesi
verilmesi
Batı ile yakınlaşma, Amerikan desteği, Marshall yardımı, Batı ile yakınlaşma, Amerikan desteği, Marshall yardımı, NATO, UNESCO hakkında programlar, BBC ve Amerika’nın NATO, UNESCO hakkında programlar, BBC ve Amerika’nın Sesi Radyosu ile işbirliğinin başlaması
Sesi Radyosu ile işbirliğinin başlaması
İzmir Radyosu 1951 .İzmir Radyosu 1951 .
1961 Anayasası
1961 Anayasası MADDE 121.-MADDE 121.-
Radyo ve televizyon istasyonların idaresi Radyo ve televizyon istasyonların idaresi özerk kamu özerk kamu tüzel kişiliği
tüzel kişiliği halinde kanunla düzenlenir. halinde kanunla düzenlenir.
Her türlü radyo ve televizyon yayımları,Her türlü radyo ve televizyon yayımları, tarafsızlık tarafsızlık esaslarına göre yapılır.
esaslarına göre yapılır.
Radyo ve televizyon idaresi, Radyo ve televizyon idaresi, kültür ve eğitime kültür ve eğitime yardımcılık görevinin
yardımcılık görevinin gerektirdiği yetkilere sahip gerektirdiği yetkilere sahip kılınır.
kılınır.
Devlet tarafından kurulan veya Devletten malî yardım Devlet tarafından kurulan veya Devletten malî yardım alan haber ajanslarının tarafsızlığı esastr.
alan haber ajanslarının tarafsızlığı esastr.
Mayıs 1964 - 359 sayılı yasaMayıs 1964 - 359 sayılı yasa
Tüm il radyoları da TRT’ye bağlanıyor.Tüm il radyoları da TRT’ye bağlanıyor.
13 verici, yayın nüfusun sadece % 42.6’sına ulaşır durumda, 13 verici, yayın nüfusun sadece % 42.6’sına ulaşır durumda, yaklaşık 2 milyon radyo alıcısı var, toplam verici gücü, 527Kw yaklaşık 2 milyon radyo alıcısı var, toplam verici gücü, 527Kw idiidi
Özerklik?Özerklik?
Yönetim Kurulu'nun önceliği Yönetim Kurulu'nun önceliği
Genel Müdürle birlikte 9 üyeGenel Müdürle birlikte 9 üye
ikisi ikisi Bakanlar Kurulu'nca atanıyor, dördü üniversiteler, Bakanlar Kurulu'nca atanıyor, dördü üniversiteler,
konservatuarlar, tiyatro ve operacılarca seçiliyor, ikisi Kurul konservatuarlar, tiyatro ve operacılarca seçiliyor, ikisi Kurul tarafından TRT personeli içinden seçiliyor.
tarafından TRT personeli içinden seçiliyor.
Genel Müdür Yönetim Kurulu'nun Turizm ve Tanıtma Genel Müdür Yönetim Kurulu'nun Turizm ve Tanıtma Bakanlığı'na önerdiği adayın Bakanlar Kurulu'nda
Bakanlığı'na önerdiği adayın Bakanlar Kurulu'nda görüşülmesiyle atanıyor
görüşülmesiyle atanıyor
TRT’nin kurulmasıyla…
TRT’nin kurulmasıyla…
Teknik, idari ve program personeli niceliksel olarak büyük bir artş Teknik, idari ve program personeli niceliksel olarak büyük bir artş gösterdi
gösterdi
Kurumun mali gücü artKurumun mali gücü art
Teknik donanım ve program yapımı açısından önemli gelişmeler Teknik donanım ve program yapımı açısından önemli gelişmeler kaydedildi
kaydedildi
Yayın saatleri çoğaldı Yayın saatleri çoğaldı
Toplam verici gücü, 10 yıl içinde 4.500Kw'ı geçtiToplam verici gücü, 10 yıl içinde 4.500Kw'ı geçti
Toplam günlük yayın süresi, 5 yıl içinde 128 saatten 226 saate Toplam günlük yayın süresi, 5 yıl içinde 128 saatten 226 saate yükseldi
yükseldi
Ruhsatlı alıcı sayısı, 1973'te 4 milyonun üstüne çıkt Ruhsatlı alıcı sayısı, 1973'te 4 milyonun üstüne çıkt
Ancak; Ancak;
örgüt içi düzenlemeler yetersizörgüt içi düzenlemeler yetersiz
personel şişkinliğipersonel şişkinliği
teknik, idari ve program personeli arasında eşgüdüm eksikliği teknik, idari ve program personeli arasında eşgüdüm eksikliği
Eğitimsiz personel Eğitimsiz personel
yapım koşulları ilkelyapım koşulları ilkel
TRT tekeline rağmen TRT dışı yayın yapan radyolarTRT tekeline rağmen TRT dışı yayın yapan radyolar
TV Yayınları..
TV Yayınları..
İlk yayın İTÜ 1952İlk yayın İTÜ 1952
TV mi radyo mu? İlk 5 yıllık kalkınma planıTV mi radyo mu? İlk 5 yıllık kalkınma planı
Almanya ve İngiltere desteğiAlmanya ve İngiltere desteği
İlk TRT yayını 31 Ocak 1968İlk TRT yayını 31 Ocak 1968
1964- 1971 özerklik üzerinde baskılar1964- 1971 özerklik üzerinde baskılar
İdari sorunlar, ruhsat gelirleri ile ilgili kavga, İdari sorunlar, ruhsat gelirleri ile ilgili kavga, kadro sorunları
kadro sorunları
1971 darbesi, özerkliğin kaldırılması1971 darbesi, özerkliğin kaldırılması
1971 Anayasası 1971 Anayasası
MADDE 121.- MADDE 121.- Radyo ve televizyon istasyonları, ancak Devlet Radyo ve televizyon istasyonları, ancak Devlet eliyle kurulur ve idareleri tarafsız bir kamu tüzel kişiliği halinde eliyle kurulur ve idareleri tarafsız bir kamu tüzel kişiliği halinde kanunla düzenlenir
kanunla düzenlenir. Kanun, yönetim ve denetimde ve yönetim . Kanun, yönetim ve denetimde ve yönetim organlarının kuruluşundan tarafsızlık ilkesini bozacak
organlarının kuruluşundan tarafsızlık ilkesini bozacak hükümler koyamaz.
hükümler koyamaz.
Her türlü radyo ve televizyon yayımları, tarafsızlık esaslarına Her türlü radyo ve televizyon yayımları, tarafsızlık esaslarına göre yapılır.
göre yapılır.
Haber ve programların seçilmesinde, işlenmesinde ve Haber ve programların seçilmesinde, işlenmesinde ve
sunulmasında ve kültür ve eğitime yardımcılık görevinin yerine sunulmasında ve kültür ve eğitime yardımcılık görevinin yerine getirilmesinde Devletin ülkesi ve milletiyle bütünlüğünün,
getirilmesinde Devletin ülkesi ve milletiyle bütünlüğünün, insan haklarına dayanan millî, demokratik, lâik ve sosyal insan haklarına dayanan millî, demokratik, lâik ve sosyal Cumhuriyetin, millî güvenliğin ve genel ahlâkın gereklerine Cumhuriyetin, millî güvenliğin ve genel ahlâkın gereklerine uyulması, haberlerin doğruluğunun sağlanması esasları ile uyulması, haberlerin doğruluğunun sağlanması esasları ile organların seçimi, yetki, görev ve sorumlulukları kanunla organların seçimi, yetki, görev ve sorumlulukları kanunla düzenlenir.
düzenlenir.
Devlet tarafından kurulan veya Devletten malî yardım alan Devlet tarafından kurulan veya Devletten malî yardım alan haber ajanslarının tarafsızlığı esastr
haber ajanslarının tarafsızlığı esastr
1972 TRT yasasında değişiklik1972 TRT yasasında değişiklik
Yasanın dili ve vurguları önemliYasanın dili ve vurguları önemli
Yönetim kurulunun yapısında değişiklik (kurulun etkisi Yönetim kurulunun yapısında değişiklik (kurulun etkisi azaltlıp genel müdürün etkisi artrılıyor)
azaltlıp genel müdürün etkisi artrılıyor)
TRT’nin faaliyetlerinde artşTRT’nin faaliyetlerinde artş
İTÜ-TRT işbirliği ile İstanbul yayınlarının başlamasıİTÜ-TRT işbirliği ile İstanbul yayınlarının başlaması
1971 Eylül İzmir televizyonu, bir yıl sonra Eskişehir ve 1971 Eylül İzmir televizyonu, bir yıl sonra Eskişehir ve Balıkesir
Balıkesir
70’lerin ortalarında radyo yayınlarında ayrımlaşma, TRT1 70’lerin ortalarında radyo yayınlarında ayrımlaşma, TRT1 radyosu 24 saat yayına geçiş, 7 gün TV yayınlarının
radyosu 24 saat yayına geçiş, 7 gün TV yayınlarının başlaması
başlaması
1970’lerde TV yüzölçümün %28’ine, nüfusun 1970’lerde TV yüzölçümün %28’ine, nüfusun
%55’ine ulaşıyor, 1980’e gelindiğinde bu oran
%55’ine ulaşıyor, 1980’e gelindiğinde bu oran
%74%74
1972 TV’de reklam1972 TV’de reklam
Radyolink yok, herkes kendi yayınını yapıyor, Radyolink yok, herkes kendi yayınını yapıyor,
“paket program”lar var
“paket program”lar var
1980 radyo alıcısı 4.5 milyon1980 radyo alıcısı 4.5 milyon
Reklam ve ruhsat gelirlerinde artşReklam ve ruhsat gelirlerinde artş
