Pierre Bonnard
Metin: John Rewald
The Museum Of Modern Art N. York
Edebî kelimeler kullanmayı seven münekkitlerin, teshir edici, sihirbaz, harikalar ressamı diye isimlendirdikleri Bonnard 1867 de doğmuş ve arkadaş-ları Vuillard, Roussel, Maurice Deniş ve kendinden üç yaş büyük olan Lautrec'le beraber yirmi dört yaşlarına doğru san'at hayatına atılmıştır.
Öncelori Empresyonizmin, Gauguin'in ve Japon estamplarının tesiri altında ka-lan Bonnard, Nebiler «Peygamberler» denilen grupta 1899 senesine kadar ar-kadaşları ile birlikte çalışmıştır. Nebi-ler grupunun en istidatlısı olan bu res-sam, Maurice Denis'in teorilerinden ve Gauguin'in tesirinden çabuk kurtularak kendine has bir san'at anlayışı bulmuş-tur. Tabiatı çok seven ve her mevzu üzerinde çalışmış olan Bonnard, peyzajı ve bilhassa ev içi ve Paris sokakları sahnelerini tercih etmiştir. Tabloların-daki renk âhengi ve lirizmi, disiplinli ve uzun etüdlere dayanan bir çalışma-nın mahsulüdür. Aynı zamanda muhtelif resimlere başlıyan ve üzerlerinde ba-zan senelerce çalışan Bonnard, müzelere asılmış eserlerini bile tadil ve tashih et-mekten kaçınmamıştır.
Empresyonizm tarihi müellifi Re-wald bu kitabında, bize, Bonnard'm ka-rakterini ve san'atını, ilk desenlerinden 1947 senesindeki son eserlerine kadar takip ederek, canlı bir lisanla izah edi-yor.
Geniş bir bibliografi ve kronoloji ile tamamlanan bu eserde, beşi renkli ol-mak üzere 114 röprodüksyon bulunol-mak- bulunmak-tadır.
H. B.
FENSTER, TÜREN - TORE
AUS HOLZ UND METALL
Prof. Dr. İng. Walther Vickop Neşreden : Walter de Gruyter et Co.Berlin 1955
Ahşap ve demir pencere ve kapı-lardan bahseden bu küçük el kitabı, 1955 de neşredilmiştir. Doğrama hakkın-da bilhassa Almanyahakkın-da carî metodları ve yenililderi detaylarile beraber, resmî olarak vermektedir. Tavsiye ederiz.
S C H U L B A U T E N
( O k u l i n ş a a t ı ) Erika BRÖDNER - Immanuel KROEKERNeşreden : Verlag Herman Rinn München
Yeni okul inşa sahasında, konfe-ranslarda, broşürlerde hatta gündelik gazetelerde münakaşa edilen ve karşılaşı-lan başlıca meseleler bugünkü gençliğin esaslı ve canlı bir terbiye almasına rıyacak okul binalarının ne şekilde ya-pılması gerektiğidir. Bütün dünyada bu-güne kadar tatbik edilen okul inşa tar-zının artık eskimiş nazariyelere göre yapılması halen terkedilmektedir. Yani okulların alışılmamış iç ve dış durum-ları neden ileri gelmektedir? Muhtelif memleketler, belediyeler, ve mimarların bu konu hakkındaki düşünceleri nedir? Nihayet Maarifçilerin, resmî dairelerin ve umumî efkârın bu yeni anlayışa göre aldıkları vaziyet nedir?
Yeni okul inşaatı hakkındaki sualler bu şekilde telhis edilebilir. Günümüzün mühim bir konusunu teşkil eden okul inşaatı, Erika Brödner ve Immanuel Kroeker tarafından neşredilen «okul in-şaatı» kitabında muhtelif memleketlerde-ki yeni yeni binalardan ve fimemleketlerde-kirlerden istifade edilmek ve bir çok resimle mi-saller verilmek suretile, izah edilmiş yal-nız mimarlar değil, aynı zamanda çocuk terbiyesile alâkalı herkesin istifadesine arzedilmiştir. Kitabı biz de bütün okuyu-cularımıza tavsiye eder, çok büyük isti-fadeler temin edeceğinden emin olduğu-muzu bildiririz.
S. T.
MELİK - GÂZİ TÜRBESİ
ve KALESİ
Tahsin ÖZ GÜÇ ve Mahmut AKOK Belleten cilt XVIII sayı 71 ayrı baskı
Değerli ve genç arkeologlarımızdan, T. Özgüç ve M. Akok tarafından Türk Tarih Kurumu belleteninde neşr edilen Kayseride Pınarbaşı civarındaki bu eski Türk eseri, ayrı bir baskı ile yayılmış-tır.
Güzel fotoğraflar, krokiler ve rölö-velerle itmam edilmiş olan ve tetkik yazısı, Türk mimarî tarihinin güzel bir eserini meydana koymaktadır. Tavsiye ederiz.
MANUEL DU BETON
PRECON-TRAINT
Müşavir Mühendis.
W. WEINBERG
Y. Vallette A. Rivier Mühendis: E.N.P.C. Mühendis: E.T.P.R. Valette Mühendis : E.N.P.C.
Timoshenko ve Vermandon ek ön sözleri: Beton Precontraint bugün alelâde etüd ve tatbikat usullerile kullanılan bir inşaat malzemesi olmuştur. Mösyö Wein-berg'in çıkardığı bu kitabın mevzuu be-ton Precontraint'den yapılan inşaatın etüd ve tatbikatına lüzumlu pratik va-sıtaları vermekten ibarettir.
Projelerin hazırlanması, inşaatta-gerilemenin ayarlanması için lüzumlu prensipleri, precontraint'in ne olduğu-nun sarih olarak izahı, Vekâlet muvak-kat nizamnamesinin metni, bunların mufassal izahı, tatbikat için faydalı tef-sirleri, her cins inşaat için hesap tarz-ları, bu metodların tatbikat, tablo ve ataklarla bütün teknik servisler için hu-susî bir hazırlığa lüzum kalmadan proje yapmağı temin hususî formülleri ihtiva etmektedir.
Prefabrication'da 30 senelik tecrü-beye mâlik olan muharrir bu maddenin (b. pr.) kullanılmasında doğrudan doğ-ruya tatbik edilecek bazı tavsiyelerde bulunmaktadır.
Timoshenko'nun ön sözde dediği gi-bi «hesab nazariyeleri açık ve basit ola-rak gösterilmiştir. Kitapta muhtelif in-şaatın adedi misalleri de vardır. Grafik ve tablolar büyük bir emek sarfetme-den maktaların tayinine imkân vermek-tedir. Adedi misaller ve inşaatın geniş tasvir ve tafsilâtı ve bu inşaat üzerin-deki tecrübeler etüd ve araştırma yap-mağa geniş imkân vermektedir.»
Bu eser kullanılışındaki basitliği do-layısile bütün inşaatçılar, müteahhitler, şantiye şefleri, mimarlar, yol ve köprü mühendisleri, umumî hizmetler ve umu-miyetle müteahhit büroları, etüd daire-leri, devletleştirilmiş büyük teahhüt büroları tarafından istifade ile okunup tatbik edilir.
TRAITE DU BETONARME III
Y. Mühendis A. Gerrin
Üçüncü cildi şimdi neşredilen bu mühim kitap betonarmeyi komple yani nazarî tecrübî ve pratik olarak ele almış-tır. Gösterdiği misaller nazarî ve tecrübî bilgileri pratiğe tatbik etmeğe hizmet et-mektedir.
Muhtasar bir surette nazarî bilgileri hazırlatıldıktan sonra muharrir betonar-me ile yapılabilecek bütün tebetonar-mellerin tafsilâtile anlatmaktadır.
Bu kitap, gayrı muayyen olan temel meselelerini, bazı mahdut hal tarzları üzerinde değil fakat verdiği metodlarla ve söylediği tavsiyelerle karışık mesele-leri halleden Etüd büroları atmosferi al-tında nazarî kısımları da ihmal etmeden pratik bir çözüm vermektedir.
Adedi misaller bu kitabı bu işlerle uğraşan talebelerden en büyük müesse-se mühendislerine kadar herkes tarafın-dan icabında müracaat edilebilecek hale getirmektedir.
Betonarme üzerine yazılmış Fransız-ca eserlerin en şayanı tavsiye olanların-dan birisi olduğuna kani olduğumuz bu eseri hararetle tavsiye ederiz.
Neşreden :
Dunod - Editeur - 92; Rue Bonaparte - PARİS (VI eme).
MANUEL DE CONSTRUCTİON DES PASSERELLES & PONTS
PROVISOIRES par L. BOUDİC
Fransa'nın deniz aşırı İdarecileri ek-seriya kendilerini İdarenin helâllı müş-külâtı farzederler. Hakikaten ( idarî kı-sımların haricinde, Fransa'dakilerin ak-sine olarak bulundukları kısmın çok de-ğişen meşgalelerinden ev, mektep, dis-panser ve saire inşa etmek gibi hazır-lıklı olmadıkları işleri görürler bu su-retle kendilerinden büyük faaliyet ve sureti hal bulmadan kabiliyet istendiğin-den helâllı müşkülât tâbirini yerinde bu-lurlar.
Bu kitap basit ve mahallî şartlara uygun inşaatta tatbik edilmesine yara-yacak malûmatı ihtiva etmektedir.
Muharrir lüzumsuz teknik malûmatı isteyerek dercetmemiş ve ancak bu iş-lerde çalışanlara lüzumlu malûmat ver-miştir. Gösterdiği misallerde fiilen inşa edilmiş olduklarından Etüd Bürosu ol-mayan ve acele birçok işler yapmak zo-runda olanlara tavsiye ederiz.
Neşreden: DUNOD - Editeur; 92 'Rue Bonaparte - PARİS (6 e).
c. ç.
FORAGES ET SONDAGES
Leur emploi dans les Travaux Publics
H. CAMBEFORT Neşreden: Editions EYROLLES 61, boulevard Saint-Germain, PARİS 5e
Bir çok kimselerin fikrinde, delme ameliyelerinin ancak petrol istihsalinde su kaptajında ve bazı bazen de, bir ese-rin temeline mesnet teşkil edecek bir arazinin tabaka kalınlığını tayin etme-ğe yaradığı zannı vardır.
Hakikatte delme ameliyeleri tatbika-tı çok daha şümullüdür. Bu eserde, muharrir, nafia işlerine ait olanları tet-kik etmiştir. Bu baptaki işler muayyen olmakla beraber çok ve mütenevvidir. Şu da tasrih edilebilir ki, son seneler-de aseneler-detlerinin artmasıyla iftihar duydu-ğumuz büyük barajlar, namüsait arazi-ye delme ameliarazi-yesi saarazi-yesinde enjeksi-yon usulü olmasa idi bu derecede inki-şaf gösteremezdi.
Bu söylenilen delmenin iyice tanın-mış basit bir tatbikatından ibarettir. Mü-teahhitler, delme suretile önceden elde edilmiş bir kuyu ile toprak tesviyesi işlerinin kolaylaştığını, veya makinaları-na kuru bir zemin temin edecek filtre
kuyularıyla su seviyelerinin indiğini veya çakılması müşkül palplanşlar yeri-ne kazık perdelerinin teşkil edildiğini gördükçe tabiidir ki çok mütehassis ola-caktır.
Bunlar delme ameliyelerinin bir çok müenevvi imkânları arasında bazı misallerdir. Kitapta her hal hakikî bir misalde aydınlatılmıştır. Böylece projeyi yapanın elinde etüdüne en mü-nasip gelen sureti halli tercih etmesi için mükemmel bir etüd listesi vardır. Projeci ancak delme ameliyesi
sayesin-de mümkün olan kat'î işlerin asayesin-dedinin taaddüdü ile hayret edecektir.
Tatbikatçı usta veya mühendis bu eserde işinin tamir ve bakımı için az bilinen çareler ile toprak tanınması bakımından çok faydalı tafsilât bula-caktır.
Bu son kısım bilhassa tafsil edil-miştir. Zira, zamanımızda, ister hydro-geologicıue, ister geoteknik olsun, bir araziyi tanıma sonda; ında tecahül gös-termek affedilemez.
Muharrir, bu noktaya çok ehemmi-yet vermiştir ve hatta bir sondajı en iyi surette kullanabilmek ve bir tanıma arazisinin teşkilâtlanması için, eserin biraz çerçevesinden bile çıkmıştır.
Nazarı itibare alınan delme ameli-yeleri, bilhassa, nafia işlerinde kulla-nılan az derin olanlardır.
Fakat muharrir, nafia işlerinde kullanılabilecek derin delmeler içinde; bazı umumî malûmat vermiştir.
Bu şapitrlerin başında, bu iş-lere az vukufu olan bir mühen-disin, işlerin teknik kıymetini ve bazı defa da zorluğunu takdir et-mesine yarayacak delme teknolojisi de vardır. Ve böylece, hangi delme meto-dunun intihap edileceği mühendis için bir muamma olmaktan çıkacağı gibi, zeminden nümune almak imkânları da kendisince malûm olacaktır.
Nihayet, bu işin spesiyalisti de, la-boratuarda olduğu gibi, şantiyede de yapılmış ve bir kısmı da pek yeni olan bir sürü etüdün enteresan neticelerini de bu eserde bulacaktır.
M.Y.
İL PROGRESSO NELLA
COSTRUZİONE DELLA
CASA ECONOMİCA
(Ucuz ev inşaatında ilerleme)Yazan: Gaetano VİNACCİA Neşriyat: Vitalie e Ghianda - Cenova
İtalyada mimarî neşriyat pek boı ve kalite bakımından oldukça yüksek-tir.
Fakat bazan da alelâde eserlere tesadüf edilmektedir. Gaetano Vinac-cia'nın kitabında da, ekonomik mesken araştırmaları yaparken bazı şayanı tav-siye olmıyacak misallere ve projele-re de tesadüf ediliyor ve bu hal kitabı
Leone Battista Alberti
Ten Books on Architecture
T â b i : Joseph Rykwwert 1955 - Alec Tiranti Ltd. London W. I
Clıarlotte street 72
Cosimo Bartoli tarafından İtalyanca'ya ve James Leoni (Venedikli mimar) ta-rafından da İngilizceye çevrilmiştir.
Milâttan evvel takriben 80-10 yıl-larında yaşamış olduğu kabul edilen Marcus Vitruvius Pollio Milâttan takri-ben 20 yıl evvel Roma medeniyeti için-de en olgun şeklini bulan yapı san'atı-mn, o zamana kadar derli toplu bulun-mayan nazariyeleri hakkında, ilk kitabı yazmış olmak şerefini taşır. Vitruvius, on kitap halindeki bu eserinde, mimarî-den bahseder. Yaşadığı devirde ve bunu takibeden orta zaman içinde mimarî üzerine derli toplu yazılmış yegâne eser olarak bilinen ve mimarlar tarafından okunan bu eserin müellifi daha ziyade bir grammerc ve uslûpçu olup, mimar değildir.
Takriben 13 asır sonra Alberti, çok hürmet ettiği Vitruvius'un bu eserini kâfi derecede sarih bulmadığından, aynı konuda yeni bir eser hazırlamağı dü-şündü ve «Mimarî üzerine on kitap» adlı eseri yazdı. Alberti'nin bu eseri bü-yük heyecanla karşılandı ve lâtince ola-rak ilk defa 1485 de Floransa'da neşre-dildi. 1512 de yine lâtince olarak Paris-te ikinci tab'ı yapılan eser, ilk defa bu basılışında muhtelif fasıllara ayrıldı ve Pietro Lauro tarafından da ilk defa İalyanca tercüme edilerek 1546 da Vene-dikte neşredildi. Vitruvius'u tercüme etmiş olan Jean Martin bu «On kitabı» fransızcaya tercüme etti ise de, ancak ölümünden sonra Ronzard'in bir önsözü ile 1553 de Paris'te neşredildi.
Bundan sonra fasılalarla muhtelif dillere tercüme edilmiş bulunan bu eser Venedikli mimar Giacomo Leoni tara-fından ingilizce'ye tercüme edilerek 1726 da neşredildi. Son olarak da orijinal lâtince metinden Venedikli mimar Max Theuer tarafından almancaya tercüme edildi.
Joseph Rykvvert tarafından 1955 de tekrar basılan bu eser ise 1755 teki Leoni tab'ının tam metnini havidir. Bu tabıda Albertinin hayatı hakkında 1739 tabından alınmış bir metinde ayrıca ta-biin notları da mevcuttur.
Kitabın esasını teşkil eden O n
NEUE EİNFAMİLIENHAUSER
(Yeni bir ailelik evler)Neşreden: JULİUS HOFFMANN Basımevi Stuttgart.
162 sahife, 210 fotoğraf, 130 plân ve bir renkli tablo. Yazan: Kurt Hoffmann
fiatı 38 DM. tır.
Hava, ışık, güneş, tabiata yakınlık arzusu, bunlarla birlikte az masraf ihti-yacı tek ailelik evlerin şeklini tayin et-mektedir. Dış görünüş eskisinden sadedir.
Plan daha basittir. Bunun içinde planların iyi düşünülmüş ve gayet rasyo-nel olması icap etmekteydi. Bu arada muhtelif ihtiyaçlara cevap verebilecek hakikî bir ikamet yeri vücude getiril-mesi ön planda gelmektedir. Bütün bun-lar nazarı dikkate alınarak on muhtelif memleketten yüz misal seçilmiştir.
Büyük, dış görünüşü havi fotoğraf-lar, kolay okunabilir mikyası havi plân-lar vu evlerdeki esas hususiyetleri mey-dana koymaktadırlar. İç görünüşlerden de muhtelif örnekler verilmiştir.
Kısa izahlar, kullanılan malzeme hakkında sarih rakamlar, renk ve oda-ların boyutları hakkında bilgiler, yapı-nın teknik hususiyetlerini açıklamakta-dırlar.
Böylece pratik değeri havi, mimar-lara ve müteahhitlere esaslı fikirler ve-ren ve onların ayni olmayan görüşlerini belirten bir kitap meydana gelmiştir.
Tavsiye ederiz. K i t a p ise :
1) Mimarî proje, kıymeti ve rolleri. 2) Malzemenin kullanılışı
3) Yapının temel, duvar... gibi kı-sımları
4) Yapının sosyal vasıfları 5) Hususî eshasa ait binalar 6) Bu kitabın yazılmasında müellifin
karşılaştığı güçlüklerin sebepleri 7) Dinî yapıların tezyinatı
8) Şehir içi veya dışındaki anayolla-rın tezyinatı
9) Resmî binaların inşası hakkında görüşler.
10) Muhtelif sebeplerle yapıda vukua gelen bozukluklardan bahsetmek-tedir.
Eser 1 8 x 2 5 cm. eb'adında 240 sa-hife metini, 14 sasa-hife notu 68 planşı ha-vidir. Mimarî bilgi ve tekniğinin orta zamandaki durumunu ve o devir
mimar-L'ACOUSTIQUE
DANS
LES BATIMENTS
TIİEORIE ET APPLICATION par L. CONTURIEIngenieur en Chef des Telecommunica-tions Chef des Travaux Pratiques â l'Ecole Superieure des
Telecom-munication3
Bugünkü şehirlerden, sessizlik ha-yatî bir ehemmiyet kazandığından gürül-tüye karşı mühim bir mücadele açılmış-tır. Diğer taraftan tiyatrolar, konser yer-leri ve radyofonik topluluklar mimar ve mühendisleri akustik hakkındaki malû-matlarının derinleştirilmesini icap et-tirmektedir.
Binada akustik meseleleri günün mevzuu haline gelmiştir. Mahdut bir mütehassıs kütlesi tarafından bilinen bu mevzu ancak bazı eserlerde vulgerize edilmekle yetinilmiştir. Mimar ve mü-hendislerin ancak umumî ve ampirik şekilde tanıdıkları bu konu yeni etüdler katî ve sağlam dokümanlarla istifadele-rine arzedilmiştir.
L. CONTURIE'nin eseri, yalnız akus-tiğin kaidelerini- tanıtmakla kalmayıp tatbikî akustik meselelerini de izah et-mektedir. 15 senedenberi binalarda akustik ilmi bu terakkileri kaydetmiştir. Müellif eserinde, tatbikatta rastlanacak bütün meseleleri halle yarıyacak malû-matı vermiştir.
İÇİNDEKİ BAHİSLER: Umumî bilgiler - Seda - maketler üzerinde etüd-ler - ihtizaz geometrik esaslara göre sa-lonlarda akustik - Sabine, d'Eyring'de Millington formülleri reverberation seviye genişleme emici malzemeler -mesami malzeme - dalgalı akustik - te-miz frekanslar - salonların eşkâli - da-ğılış - aksi seda münhanisi - sesin bü-yümesi - gürültüye karşı tahaffuz - gü-rültünün yayılışı - doğru geçiş - Bölme-lerin tesiri - sesin ihtizazı - pratik ses tecriti gürültünün menbaında azaltılması, bina iskeleti, bölmeler, kanallar -seslendirme - hoparlörler - stereofoni. larının meslekî imkân ve görüşlerini
in-celemek isteyen genç mimarlarımıza kıymetli bir menba olan ve güzel bir lisanla yazılmış bu eseri bilhassa tav-siye ederiz.
