CİNSEL TACİZ ve ETİK CİNSEL TACİZ ve ETİK BOYUTU BOYUTU

(1)

CİNSEL TACİZ ve ETİK CİNSEL TACİZ ve ETİK

BOYUTU

(2)

 ŞİDDET: ŞİDDET: ““yaralamak, zarar vermek, tahrip etmek yaralamak, zarar vermek, tahrip etmek amacıyla güç uygulamak

amacıyla güç uygulamak””

 ““Bireyin kendi düşünce ve davranışlarını tüm Bireyin kendi düşünce ve davranışlarını tüm direnmelere karşın zorla başkasına benimsetme direnmelere karşın zorla başkasına benimsetme

çabası çabası””

2

(3)

AİLE İÇİ ŞİDDET ÇEŞİTLERİ

• Fiziksel: Vurma, tekmeleme, yakma, silahla yaralama ve öldürme…gibi

• Sosyal: Yakınları ile görüşmeyi yasaklama, evden çıkmama, zorla evlendirme… gibi

• Ekonomik: Zorla parasını alma, zorla çalıştırma ya

• Sözel/Duygusal:

Aşağılama, küfür, tehdit, alay etme, uzun süreli

küsme…gibi

• Cinsel: Tecavüz,

istemediği cinsel ilişkiye zorlama,

kadınlığı/erkekliği ile

(4)

Toplumsal şiddet

Toplumsal şiddet geleceğimizi tehdit ediyor!!! geleceğimizi tehdit ediyor!!!

• Ankara üniversitesi tarafından 50 yerli dizi üzerinde yapılan araştırmanın sonuçlarına göre;

• En çok mafyayı konu alan diziler izleniyor ve bu dizilerde şiddet içeren görüntüler yer alıyor.

• Kimlik arayışı içinde olan ve şiddet uygulayıcı karakterlerle özdeşleşen gençler bu dizilerden etkilenerek çete oluşturma eğilimine giriyor.

• Bu dizilerde genellikle insan ilişkilerindeki sorunlu alanlar konu ediliyor ancak, olumlu çözümler yerine, şiddet içeren sonuçlar ortaya çıkıyor.

4

(5)

 Şiddet, insanlığın geçmişten günümüze çözmeye çalıştığı ama her dönem farklı biçimlerde karşılaştığı önemli bir insanlık sorunudur.

 Şiddetin uygulanma biçimleri topluma, zamana ve kültüre göre değişse de özellikle kadın ve çocuklar üzerinde yoğunlaşmıştır.

 Kadına yönelik şiddet ve tacize, yaşamın her alanında, işyerinde, okulda,ailede, savaşta rastlanılmaktadır.

(6)

 Günümüzde çalışan ve eğitimli kadınlar bile işyerlerinde cinsel tacize maruz kalmaktadır.

 Çalışanların temel hakkı sağlıklı koşullarda ve güvenli ortamlarda çalışmak; din, dil, etik köken ve cinsiyete dayalı olarak bir ayırıma tabi tutulmamaktır.

 Kişileri gruplamak ve farklılaştırmak için kullanılan ölçütlerden biri CİNSİYETTİR.

 İnsanların eşit doğduğuna inanılmasına ve kanun karşısında eşit olmalarının savunulmasına rağmen toplumsal cinsiyet ayırımı hep yapılmıştır.

6

(7)

Toplumsal cinsiye t eşitliği

(8)

Şiddetin Nedenleri Şiddetin Nedenleri

 Biyolojik faktörler: Saldırgan davranışların genel olarak limbik sistem ve beynin temporofrontal lobları ile ilişkili olduğu gösterilmiştir.

 Örneğin, cinayet işleyen suçluların beyin omurilik sıvılarında 5-hidroksiindolasetikasit düzeylerinin daha düşük olduğu saptanmıştır.

 Hormonlar

 Gelişimsel faktörler: Çocukluğunda şiddet gören bir kişi, şiddet uygulayan bir yetişkin olma açısından artmış risk taşımaktadır. Çocuklukta şiddete tanık olmak da artmış şiddet davranışı ile ilişkilidir.

Annesine veya diğer aile üyelerine şiddet uygulandığına tanık olan çocuk, şiddet kendisine yönelmese bile gelecekteki davranışlarını

etkileyebilmektedir. ⁸

(9)

 Sosyoekonomik faktörler: Irk ve ekonomik eşitsizliklerden bağımsız olarak ağır yoksulluk ve evlilikte yaşanan sorunlar şiddet ile ilişkilidir.

Aile yapısını bozan sosyoekonomik faktörler, etkilenen ailelerdeki çocukların saldırgan davranışlarında da artışa neden olmaktadır.

 Şiddet ile ilişkili psikiyatrik bozukluklar: Bipolar, şizofreni

(10)

Şiddet açısından en fazla risk altında gruplar;

Her yaştan kadınlar,

Çocuklar,

Yaşlılar,

Evsizler,

Özürlü ve göçmenler

10

(11)

 Türkiye’de her dört (4) kadından birisinin fiziksel şiddete uğradığı

 %75’nin eşi tarafından şiddete gördüğü,

 tecavüze uğrayanların %50’sinin 18 yaşın altında olduğu;

 %10’nun erkek çocuk

 geri kalanın ise kız çocuğu

(12)

Fiziksel Şiddet 13- 61 % Cinsel Şiddet

6-59 %

Fiziksel veya Cinsel 15 – 71 %

12

(13)

 Irk, etnik köken, din, cinsel tercih, cinsiyet ve kişisel özelliklere yönelik, kişi ya da kişileri küçük düşürücü, güç kullanımı içeren veya içermeyen her türlü görsel, sözel veya fiziksel davranışlar TACİZ tanımına girer.

 Artık kadınlar büyük bir artışla çalışma hayatının etken unsurlarından birisi haline gelmiştir.

 Bu artan çalışma hayatında kadınlar işyerlerinde çeşitli problemlerle karşılaşmaktadırlar.

 İşyerindekiler tarafından tekrar edilen ve istenmeyen, sözle, vücut hareketleriyle gerçekleştirilen her yaklaşım taciz kapsamına

(14)

Tacizin değerlendirilmesinde 3 kategori kullanılmaktadır;

1- Basit taciz: Tehdit unsuru taşımayan, ancak rahatsız edici, istenilmeyen ortamları yaratan hareketlerdir.

Örneğin; laf atmak, flört etmek için ısrarcı davranışlar

2- Orta düzeyde taciz: Basit cinsel taciz hareketlerinin rahatsız ediciliği yönündeki uyarılara karşın sıklaşarak sürdürülmesi ile oluşmaktadır.

3- Ağır taciz: Tehdit unsuru içeren vekişinin davranışlarını kontrol etmeye yönelik şiddet içeren hareketlerdir.

Örneğin; Takip etme, tehdit etme, telefonda ya da elektronik ortamda sıklıkla rahatsızetme vb.

14

(15)

• ANAYASA

• KANUN ÖNÜNDE EŞİTLİK

• MADDE 10 – “Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir.”

MEVZUATIMIZDA AİLEYİ KORUYAN MEVZUATIMIZDA AİLEYİ KORUYAN

DÜZENLEMELER

(16)

• 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun

• Aile içi şiddete karşı , şiddete maruz kalan aile bireyini korumayı amaçlamıştır.

16

MEVZUATIMIZDA AİLEYİ KORUYAN MEVZUATIMIZDA AİLEYİ KORUYAN

DÜZENLEMELER

(17)

• 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun

• Kusurlu eşin veya diğer aile bireyinin;

• a) Aile bireylerine karşı şiddete veya korkuya yönelik söz ve davranışlarda bulunmaması,

• b) Müşterek evden uzaklaştırılarak bu evin diğer aile bireylerine tahsisi ile bu bireylerin birlikte ya da ayrı oturmakta olduğu eve veya işyerlerine yaklaşmaması,

• c) Aile bireylerinin eşyalarına zarar vermemesi,

• ç) Aile bireylerini iletişim araçları ile rahatsız etmemesi,

• d) Varsa silah veya benzeri araçlarını genel kolluk kuvvetlerine teslim etmesi,

• e) Alkollü veya uyuşturucu herhangi bir madde kullanılmış olarak

MEVZUATIMIZDA AİLEYİ KORUYAN MEVZUATIMIZDA AİLEYİ KORUYAN

DÜZENLEMELER

(18)

• Türk Ceza Kanunu

• Cinsel taciz

• MADDE 105 - (1) Bir kimseyi cinsel amaçlı olarak taciz eden kişi hakkında, mağdurun şikayeti üzerine, üç aydan iki yıla kadar hapis cezasına veya adlî para cezasına hükmolunur.

• (2) Bu fiiller, hiyerarşi veya hizmet ilişkisinden kaynaklanan nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle ya da aynı işyerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan yararlanılarak işlendiği takdirde, yukarıdaki fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında artırılır. Bu fiil nedeniyle mağdur işi terk etmek mecburiyetinde kalmış ise, verilecek ceza bir yıldan az olamaz. (Değişik 2. fıkra: 5377 - 29.6.2005 / m.13) (2) Bu fiiller; hiyerarşi, hizmet veya eğitim ve öğretim ilişkisinden ya da aile içi ilişkiden kaynaklanan nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle ya da aynı işyerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan yararlanılarak işlendiği takdirde, yukarıdaki fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında artırılır. Bu fiil nedeniyle mağdur; işi bırakmak, okuldan veya ailesinden ayrılmak zorunda kalmış ise, verilecek ceza bir yıldan az olamaz

18

MEVZUATIMIZDA AİLEYİ KORUYAN MEVZUATIMIZDA AİLEYİ KORUYAN

DÜZENLEMELER

(19)

Kaynaklar

 Çobanoğlu N, 2009, Kuramsal ve Uygulamalı Tıp Etiği, 1. Baskı, Ankara: Eflatun Yayınevi.

 Tıpta Etik ve Deontoloji. Prof.Dr.Ayşegül Demirhan Erdemir 2011.

Nobel Tıp Kitabevi.

 Aydın E., Tıp Etiği, 2006 Güneş Kitabevi.