EGİTİMİNİN SORUNLARI,

S.D.Ü. İLAHİYAT FAKÜLTESi YA YINLARI NO: 16 BİLİMSEL TOPLANTILAR NO: 6

TÜRKİYE'DE YÜKSEK DİN EGİTİMİNİN SORUNLARI,

YENİDEN YAPILANMASI ve

GELECEGİ SEMPOZYUMU

BİLDİRİLER- ıvibZAKERELER

--"" ·--- - .

'fürı<ıyc oıyanııt vaım İslfun Araştırmaları Merkezi

Kütüphanesi Dem. No:

c\

Tas. No:

3-=t-7/d:St;;b

-ToP-ı

''f 16-17

ISPARTA-2004

TERTİP HEYETi

BAŞKAN

Prof. Dr. Ekrem SARIKÇIOGLU

ÜYELER

Doç. Dr. İsmail Hakkı GÖKSOY, Doç. Dr. Ramazan BUYRUKÇU, Yrd. Doç. Dr. Saadettİn ÖZDEMİR, Arş. Gör. Safinaz ASRİ

ÇÖZÜMLEME

A. HümeyraASLANTÜRK, İ. LatifHACINEBİOGLU, Kemalettin TAŞ, Nejdet DURAK, Haluk SONGÜR, Galip TURCAN, A. Sıdıka OKTAY, Ali BULUT, Sevim ÖZDEMİR A. Yılmaz SOYYER, M. Sadık AKDEMİR, Zahit KARAÇAM,

H. Tevfik MARULCU, Bilal GÖKKIR B ila! SAMBUR, Rıfat OKUDAN, Kamile ÜNLÜSOY, Ahmet YILDIRIM, Musa KOÇAR, Adem EFE

ISBN-97 5-7929-71-9

iÇ DÜZEN

Nejdet DURAK; İshak ÖZGEL, BahattinYAMAN

KAPAK N. DURAK

BASKI

S.D.Ü. ilahiyat Fakültesi Baskı Merkezi Ali Çolak

Yayınlanan Yazıların Sorumluluğu Y azarlarına Aittir

Yayınlanan tebliğler kaynak gösterilmek şartıyla iktihas ve atıf şeklinde kullanılabilir

©S.D.Ü. İlahiyat Fakültesi Isparta 2004

iSTEME ADRESi

S.D.Ü. ilahiyat Fakültesi Merkez Kampüsü ISPARTA Tel: (0246) 237 10 61 Fax: (0246) 237 10 58

İLAHİYAT FAKÜLTELERİNİN İSTiHDAM ALANLARINA UYGUN ELEMAN YETİŞTİRME SORUNU

Doç.Dr.Mevlüt KA YA*

Giriş

ilahiyat Fakülteleri mezunlarının en önemli istihdam alanlarından birisi Milli Eğitim Bakanlığı, diğeri ise Diyanet İşleri Başkanlığıdır.

Ülkemizde din hizmetlerini 3 Mart 1924 tarihinde 429 sayılı Kanun ile kurulan Diyanet İşleri Başkanlığı yürütmektedir. 1965 tarih ve 633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunda Diyanet İşleri Başkanlığının görevi "İslam Dininin inançları, ibadet ve ahlak esasları ile ilgili işleri yürütmek, Din konusunda toplumu aydınlatmak ve ibadet yerlerini yönetmek" olarak belirtilmiştir. Diyanet İşleri Başkanlığı bu görevlerini Anayasanın 136. maddesine göre "laiklik ilkesi doğrultusunda,

bütün siyasi görüş ve düşünüşlerin dışında kalarak ve milletçe dayanışmayı

ve bütünleşmeyi amaç edinerek" yerine getirmekle yükümlüdür.

* Ondokuz Mayıs Üniversitesi ilahiyat Fakliltesi Öğr.Üyesi

211

.,

! .ı '

ı

ı ~ı

3 Mart 1924 tarih ve 430 sayılı Tevhidi Tedrisat Kanununda, yüksek din uzmanı yetiştirmek üzere Darülftinun'da bir ilahiyat Fakültesi ve imam- hatip yetiştirmek üzere de İmam-Hatip Okullarının açılması öngörülmüştür.

1924 yılında Tevhidi Tedrisat Kanunu gereği açılan Darulfunun ilahiyat Fakültesi ve İmam-Hatip Okulları Cumhuriyetin ilk yıllarmdan itibaren din hizmetleri alanına eleınan yetiştirmeye başlamıştır. Daha sonra 1949 yılında açılan Ankara Üniversitesi ilahiyat Fakültesi din hizmetleri alanına uzman din adamı yetiştirmeye devam etmiştir. 1959 yıllarından itibaren açılan Yüksek İslam Enstitüleri, 1982 yılında ilahiyat Fakültelerine dönüşerek günümüze kadar Ülkemizin ihtiyacı olan din hizmetleri ve din eğitimi alanına eleman yetiştirmeye devam etmektedir.

ilahiyat Fakülteleri, kuruluşundan günümüze kadar branşlaşma ve istihdam alanlarına uygun eleman yetiştirme çabalarını sürdürmüş ve bu konuda bazı gelişmeler sağlamıştır.

Branşlaşma çabalarını ilk defa Yüksek İslam Enstitülerinin 1979- 1982 yılları arasında uygulanan ders programlarında görmekteyiz. Yüksek İslam Enstitülerinin üçüncü ve dördüncü sınıflarında "özel alan dersleri"

Tefsir-Hadis, Fıkıh-Kelam ve İslam Dini Esasları olmak üzere üç bölümde gruplandırılmıştır.¹ (EK-1) Her bölüm, kendisi ile ilgili özel alan derslerine daha ağırlıklı olarak programlarında yer vermiştir. Ancak, Yüksek İslam

Enstitüterindeki böyle bir bölümleşme, mezun olan öğrencilerin istihdam

alanlarıyla büyük ölçüde örtüşmemiş ve istihdam alanlarıyla bütünleşememiştir. Mezunları istihdam edilirken mezuniyet bölümleri

1 Ali Turgut, "Akademik Bölümleşmenin Eğitim ve Öğretime Yansıması" Yükseköğretİrnde Din Bilimleri Öğretimi Sempozyumu, OMU ilahiyat Fakültesi Yayını, Samsun, ı988, s.205;

M.Şevki Aydın, Cumhuriyet Döneminde Din Eğitimi Öğretmeni Yetiştirme ve İstihdamı (ı 923-ı 998), İBA V Yayını, Kayseri, 2000, s. 100

212

dikkate alınmamıştır. Yüksek İslam Enstitülerindeki bu şekildeki bir branşlaşma ve bölümleşme arzu edilen neticeyi vermemiştir.Z

Yüksek İslam Enstitülerindeki bölümleşmeye benzer bir branşlaşma çalışması 1971 yılından 1982 yılına kadar eğitim-öğretimini sürdüren ve öğretim süresi beş yıl olan Atatürk Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi'nde görülmektedir. Bu Fakültenin 1971-1972 Öğretim yılı programında son üç

sınıfta dersler Tefsir ve Hadis, Kelam ve İslam Felsefesi, Fıkıh ve İslam

Hukuku, İslam Dil ve Edebiyatları bölümlerinde gruplandırılmıştır. 1975-76 Öğretim yılı ders programında ise Tefsir ve Hadis, Kelam ve İslam Felsefesi Bölümü olarak bölüm sayısı ikiye indirilmiştir. 1977-78 öğretim yılında ise bölüm uygulamasından vazgeçilmiştir.³

Yüksek İslam Enstitülerinin ilahiyat Fakültelerine 1982 yılında dönüşmesinden sonra, ilahiyat Fakültelerinde tek tip bir öğretim programı uygulanmıştır. (EK-2) ilahiyat Fakültelerinden mezun olan öğrencilerin görev alabilecekleri muhtemel alanlar göz önünde tutularak her alanın bilgi ve becerisini vermeye çalışan dersler programa konulmaya çalışılmıştır. Bu durum ilahiyat Fakültelerinin programında hem ders sayısının hem de kredi/saat sayısının artmasına neden olmuştur. Öğrenciler haftada ortalama 30 saat ders görmekteydiler. Programdaki derslerin hemen hepsi zorunlu

alınması gereken derslerden oluşmaktaydı.

ilahiyat Fakültelerinden mezun olan öğrenciler ders sayısı ve kredi/saat yönünden ağır bir programdan geçmelerine rağmen, görev

alacakları din hizmetleri alanları için uzmaniaşma yeterli olamamıştır.

ilahiyat Fakültesi mezunlarının istihdam alanlarına uygun yetişmelerini

sağlamak amacıyla bazı öneriler ve uygulamalar yapılmıştır. Bu önerilerden

2 Ekrem Sarıkçıoğlu, "Din Eğitiminde Hedef ve Program" Yükseköğretİrnde Din Bilimleri Öğretimi Sempozyumu, OMU ilahiyat Fakültesi Yayını, Samsun, 1988, s.208; Aydın, a.g.e.,

s.ıoo

3 Aydın, a.g.e., ss.l09-l 14

213

..

: ^~i

:ı 1

! ..

·ı

if i;

} ~

birisi, ilahiyat Fakülteleri öğretim programlarının %20-25'inin "seçmeli derslere" ayrılarak, bu seçmeli dersler yoluyla uzmaniaşmanın sağlanması

olmuştur.⁴ Seçmeli dersler uygulamasına ilahiyat Fakülteleri öğretim

programlarında ı 99 ı- ı 992 öğretim yılından itibaren geçilmeye başlanmıştır.

(EK-3) Öğrenciler ikinci sınıftan itibaren her dönem ikişer kredi/saatlik üç ders seçmeye başladı. Öğrenciler mezuniyet için mecburi derslerin kredi saatleri dışında en az 36 kredi/saatlik seçmeli ders almak zorundaydı.

Ancak, bu şekilde seçmeli dersler yoluyla uzmaniaşmayı sağlamak mümkün

olamamıştır. Çünkü, öğrenciler her dönem farklı alanlardan değişik seçmeli ders seçmişlerdir. Ayrıca seçmeli dersler pratikle de çok fazla uyumlu

değildi. Seçmeli derslere öğrencilerin ve bazen hocaların gereken önemi vermedikleri görülmüştür. Seçmeli dersler, öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçları

doğrultusunda gelişmesine imkan verecek şekilde kullanılamamıştır.⁵ Seçmeli dersler zamanla "geçmeli dersler" haline dönüşmüştür. ilahiyat Fakültelerindeki bu seçme li ders ⁱ uygulaması ı 998 yılına kadar devam

etmiştir.

1998 yılından önceki yıllarda ilahiyat lisans programına kayıt yaptıran ve mezun olan öğrenciler, ilköğretim ve ortaöğretime Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmeni, imam-hatip liselerine 8-9 çeşit dersin (Kur'an-ı

Kerim, Arapça, Tefsir, Hadis, Fıkıh, Akaid-Kelam, Siyer, Dini Musiki, Hitabet ve Mesleki Uygulama) meslek dersleri öğretmeni ve Diyanet İşleri Başkanlığının her düzeydeki din görevlisi (müftü, vaiz, murakıp, imam-hatip ve Kur'an Kursu öğreticisi) olarak istihdam ediliyordu. Bu istihdam

alanlarının her biri farklı bilgi, beceri ve yeterlilikler gerektirmektedir.

ilahiyat Fakültelerinde mevcut program ile çok farklı istihdam alanlarına

uygun olarak meslek öncesinde eleman yetiştirmek mümkün olmamaktaydı.

4 Sarıkçıoğlu, a.g.e. s.213

5 Aydın, a.g.e., s.142

214

Öğrenciler sayılan bu istihdam alanlarının birinde uzmaniaşarak

yetiştirilemiyorlardı.

ilahiyat Fakültelerinin 1998 Yılında Yeniden Yapılandırılmasından Sonra Öğretmen Yetiştirme Modeli :

ilahiyat Fakülteleri 1998 yılında Yükseköğretim Yürütme Kurulunun 11.07.1997 tarihli kararı ile yeniden yapılandırılarak yeni bir sürece girmiştir. ilahiyat Fakültelerinde 1998-1999 öğretim yılından

itibaren, bu öğretim yılında yeni giren öğrencilerden başlamak üzere,

"İlahiyat Lisans" ile "İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği

Programı" olmak üzere iki farklı öğretim programı uygulanmaya

başlanmıştır. Bu uygulama, ilahiyat Fakültelerinden mezun olan öğrencilerin

istihdam alanlarına uygun eleman olarak yetiştirilmelerinde önemli bir adım

ve aşamadır. Özellikle "İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği Programı" mezunlarının istihdam alanına uygun öğretmen yetiştirme bakımından yeniden yapılandırma isabetli olmuştur.

1998-1999 öğretim yılından itibaren İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği Programına kayıt yaptıran öğrenciler daha ilk

yıldan itibaren kendilerini ilköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmeni olarak algılamaktadır. Özellikle ikinci sınıfın birinci yarıyılında Okul Deneyimi-I dersinin uygulamasını ilköğretim okullarında yaparken

öğretmenlik mesleğini sevmeye ve kendilerini bir öğretmen olarak görmeye

başlamaktadırlar. Kendi benlik tasarımlarını bu öğretmenlik dalına uygun olarak oluşturmaktadırlar. Mesleğe ruhsal ve zihinsel olarak

hazırlanmaktadırlar. Fakültede işlenen derslerde tüm içerik ve örnekler

ilköğretim öğrencilerinin psiko-pedagojik özelliklerine göre düzenlenmektedir. İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği

Programı belli bir alana yönelik olduğu için ders çeşidi ve kredi/saat olarak fazla yüklü olmamaktadır. İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği Programı ilköğretim okullarında okutulan Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretim programının konuları etrafında odaklaşmaktadır.

ilahiyat Fakültelerinde bu programdan mezun olan öğrenciler ilköğretim Din 215

'

.. /

J fil

t~

.

·

Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenliğine atandıklarında hiçbir güçlük çekmeden kolayca bu branş öğretmenliğine uyum yapabilmekte ve daha fazla başarılı olmaktadırlar. Bu bölüme 1999-2000 öğretim yılından itibaren Üniversite Öğrenci Seçme Sınavında (ÖSS-SÖZ) ortalama ilk üçüncü yüzdelik dilime giren başarılı ve kapasiteli öğrencilerin gelmeleri⁶ sonucu, hem Fakültede akademik başarılarının hem de meslekteki başarılarının

yüksek olmasında önemli bir payının olduğu söylenebilir .

1998-1999 öğretim yılından itibaren uygulamaya gıren ilahiyat Lisans programı mezunlarından lise dengi okullara Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmeni ve imam-hatip liselerine meslek dersleri öğretmeni yetiştirmek üzere üç dönemlik tezsiz yüksek lisans programına, istekli olan mezunlar arasından öğretmen adayı olarak seçilmektedir. Lisansüstü

Eğitime Giriş Sınavı (LES) sözel ^puanı ve fakülte mezuniyet ^puanı yüksek olanlardan Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmenliği ile İmam­

Hatip Lisesi meslek dersleri öğretmenliği tezsiz yüksek lisans programiarına

seçilen öğretmen adayları 36 kı;edilik pedagojİk formasyon ve özel alan

öğretimi derslerini üç dönemde almaktadırlar. Ayrıca ilgili uygulama

okullarında üç dönem boyunca öğretmenlik uygulaması yapmaktadırlar.

Böylece, ortaöğretim din eğitimi öğretmenlerinin de 1998 yılından önceki ilahiyat lisans programı mezunlarına göre istihdam alanlarına uygunluk

bakımından daha iyi yetiştirildiklerini kabul edebiliriz. Milli Eğitim Bakanlığının, din eğitimi öğretmenlerini yetiştİkleri bu alanlara göre

atamalarını yapması, öğretmenierin meslekteki başarı ve verimliliğini artıracaktır. ilahiyat Fakültelerinin 1998 yılında yeniden yapılandırılması

sonucu, gerek ilköğretim gerekse ortaöğretim öğretmenlik alanlarına kaliteli

öğretmen yetiştirmede önemli sayılabilecek düzenlemeler yapılmıştır.

6 ÖSYM, 2003 Yüksek Öğretim Programlarıve Kontenjanları Kılavuzu, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, 2003.

216

ilahiyat Fakültelerinin Diyanet İşleri Başkanlığmın İstihdam

Alanlarına Eleman Yetiştirme Sorunu:

ilahiyat Fakülteleri mezunlarının Milli Eğitim Bakanlığı dışında

görev aldığı diğer bir kurum Diyanet İşleri Başkanlığıdır. Diyanet İşleri Başkanlığının istihdam alanları incelendiğinde görülebilen belli başlı din hizmetleri sınıfındaki görevler şunlardır: Müftü, vaiz, cezaevi vaizi,

murakıp, Kur' an kursu öğreticisi, imam-hatip, müezzin-kayyım ve yurtdışı

din hizmetleri dir. Diyanet İşleri Başkanlığının (O 1.01.2003 tarihi itibariyle) toplam 74368 personelinin 952'si merkez teşkilatında, 73416'sı ise taşra teşkilatında görev yapmaktadır. Taşra teşkilatmdaki görevli personelin

53086'sı imam-hatip, 9606'sı ise müezzin-kayyım kadrosunda

bulunmaktadır. Personelin öğrenim durumuna göre dağılımına bakıldığında

2840 personelin (toplam personelin %38.20'si) yükseköğrenimli, 44690 personelin (toplam personelin %60.09'u) ortaöğrenimli ve 1270 personelin (toplam personelin %1.71) ilkokul mezunu olduğu görülmektedir.⁷ 1999

yılında yayımlanan "Diyanet İşleri Başkanlığı Sınav Atama Nakil ve Görevde Yükselme Yönetmeliği"ne göre, müezzin-kayyım olarak atanabilmek için imam-hatip lisesi mezunu olma şartı aranırken, diğer din görevliliklerinde din! yüksek öğrenim yapmış olma şartı aranmaktadır.⁸

1990'lı yıllarda ilahiyat Fakültelerinde öğrenci sayısının artması ve Milli Eğitim Bakanlığının Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ve iHL Meslek Dersleri öğretmen kontenjanlarının azalması sonucu ilahiyat Fakültelerinden mezun olanlarda önemli sayılabilecek bir birikim olmuştur. Bu nedenle, ilahiyat Fakültesi mezunlarının önemli bir kısmı Diyanet İşleri

Başkanlığınca ilan edilen imam-hatiplik ve vaizlik görevlerine yönelmişlerdir. Günümüzde artık din görevlisi olacak kişilerin ilahiyat

7 Bkz. www.diyanet.gov.tr, Ekim 2003.

8 Diyanet İşleri Başkanlığı Sınav Atama Nakil ve Görevde Yükselme Yönetmeliği, Resmi Gazete, Tarih: 23.11.1999, Sayı: 23885, Mad.36-46.

217

.. ,

ı

.ı '

1

j

iM ~

'·i·i.Jj

!? lj

;i

Fakültesi mezunu olmaları, cemaatin gerisinde kalınama açısından da bir gereklilik olarak görülmektedir.

ilahiyat Fakültelerinin bugün Diyanet İşleri Başkanlığının ihtiyaç

duyduğu kaliteli uzman eleman yetiştirmede bazı sorunları bulunmaktadır.

1998-1999 öğretim yılından itibaren uygularnaya konulan ilahiyat lisans

öğretim programı 173 kredi/saat özel alan ve genel kültür derslerinden

oluşmaktadır. Programın 120 kredi/saati zorunlu meslek dersleri, 30 kredi/saati seçmeli meslek dersleri ve 23 kredi/saati ise genel kültür derslerinden oluşmaktadır.⁹(EK-4) 1998 yılından önceki uygulanan ilahiyat lisans programında pedagojİk formasyon dersleri zorunlu olarak yer alırken,

1998 ilahiyat lisans programından pedagojİk formasyon dersleri

kaldırılmıştır. Bu derslerin yerini özel alan meslek dersleri almıştır. Ancak, ilahiyat lisans prograrnı mezunlarının önemli bir kısmının yaygın din

eğitiminde görev alacağı düşünülürse, görev alacak bu din görevlilerinin

pedagojİk formasyondan yoksun olması bir eksiklik olarak görülmektedir.

ilahiyat Fakülteleri 1998 yılında yeniden yapılandırılırken, Eğitim Fakültelerinin Ortaöğretim Öğretmenliği programlarında olduğu gibi, ilahiyat lisans programının 5 yıl süreli ve ortaöğretime din eğitimi öğretmeni

yetiştiren bir program olarak statüsü korunmuş olsaydı, daha isabetli olabilirdi. Beş yıllık öğrenimleri sırasında pedagojik formasyon derslerini alan ilahiyat lisans programı mezunlarından, ortaöğretime Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmeni, İmam-Hatip Liselerine meslek dersleri öğretmeni

ya da Diyanet İşleri Başkanlığının din hizmetleri alanında yaygın din eğitimi

görevi yapacak olan din görevlileri istihdam edilebilirdi. ilahiyat lisans

programının ilk üç yılında temel özel alan dersleri verildikten sonra, son iki

yılda istihdam alanlarına uygun bir branşlaşmaya gidilebilirdi.

9 İlahiyat Fakülteleri Öğretmen Yetiştirme ve Lisans Programları, T.C.Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı, Ankara, 1998.

218

Halen uygulanmakta olan llahiyat lisans programı, teorisyen

ilahiyatçı ve özel alan bilgisini kazandırması bakımından yeterli olabilir.

Ancak, Diyanet İşleri Başkanlığının din hizmetleri alanlarındaki görevler analiz edildiğinde, uygulanmakta olan ilahiyat lisans programının uygulayıcı eleman yetiştirmesi bakımından yeterli olduğu söylenemez.

Diyanet İşleri Başkanlığının İstihdam Alanlarına Uygun Eleman

Yetiştirmede "Alan Seçmeli" Modeli:

"1998 ilahiyat lisans programı, Diyanet İşleri Başkanlığının ihtiyaç

duyduğu ve istihdam alanlarına uygun elemanları nasıl yetiştirebilir?"

sorusundan hareketle, Ondokuz Mayıs Üniversitesi ilahiyat Fakültesinde bir

düşünce gelişmiştir. Bu düşünce sonucu konu 14.06.2001 tarihli Fakülte Kurulunda görüşülmüş ve 2001/08 kararı ile üçüncü ve dördüncü

sınıflardaki 30 kredi/saatlik seçmeli derslerin "alan seçmeli" dersleri haline

dönüştürülmesine karar verilmiştir. Böylece bütün ilahiyat Fakültelerinde uygulanmakta olan 1998 ilahiyat lisans programının zorunlu dersleri aynen korunarak, sadece 30 kredi/saatlik seçmeli dersler üç alana ayrılmıştır.(EK-

5) Her alanın seçmeli dersleri, o alana doğrudan hizmet edebilecek dersler olarak belirlenmeye çalışılmıştır. Öğrenci beşinci yarıyılda hangi alanın

seçmeli derslerini seçmişse, diğer yarıyıBarda da aynı alanın alan seçmeli derslerini almak zorundadır. Böyle bir yöntem ile ilahiyat Fakültesinden mezun olacak öğrencilerin Diyanet İşleri Başkanlığının istihdam alanlarına

uygun olarak uzmaniaşmaları amaçlanmıştır. Her dönem bir adet seçmeli ders ise, ilahiyat lisans programının seçmeli dersleri arasından seçilmektedir.

Bu üç alan ve alanların seçmeli dersleri şu şekilde belirlenmiştir:

İmam-Hatiplik ve V aizlik Alanı

Yarıyılı

5 5

Alan Seçmeli Dersleri Pratik Dini Hizmetleri Güzel Konuşma

219

Kredi/Saati 202

202

.. ,

!

_i

'

·!

5 6 6 6 7 7 7 7 8 8 8 8 8

Seçmeli ( ) Güzel Kur' an Okuma

Yetişkin Din Eğitimi

Seçmeli ( )

Sosyal Psikoloji ve İletişim

Türk Din Musikisi ve Ezan V aaz ve Hutbe

Seçmeli ( ) Tecvit ve Kıraat

Vatandaşlık ve Mevzuat Bilgisi Öğretim Metotları

Mesleki Uygulama Seçmeli ( )

Kredi Toplamı:

II. Yurt-dışı Din Hizmetleri Alanı

202 202 202 202 202 202 202 202 202 202 202 122 202 30

Yarıyılı Alan Secmeli Dersleri Kredi/Saati 202 5 Kitab-ı Mukaddes

5 5 6 6 6 7 7 7 8 8 8 8 8

Dinlerarası Diyalog 202

Seçmeli ( ) 202

Yahudilik ve Yahudilik Tarihi 202 Kur' an ve Diğer Dinler 202

Seçmeli ( ) 202

Hıristiyanlık Tarihi ve Teolojisi 202 Sosyal Psikoloji ve İletişim 202

Seçmeli ( ) 202

Yaşayan Türk ve Dünya Dinleri 202 Türk Cumhuriyetleri Tarihi 202

Vatandaşlık ve Hukuk Bilgisi 202

Meslel.d Uygulama 122

Seçmeli ( ) 202

Kredi Toplamı: 30 220

III. Hafızlık ve Müezzinlik Alanı Yarıyılı

5 5 5 6 6 6 7 7 7 7 8 8 8 8 8

Alan Seçmeli Dersleri Bilgisayar Destekli Rafızlık-I

Ezberleme Teknikleri

Seçmeli ( ) 202

Bilgisayar Destekli Rafızlık-ll

Güzel Kur' an Okuma Seçmeli ( )

Bilgisayar Destekli Rafızlık-III

Tecvit ve Kıraat-I

Sosyal Psikoloji ve İletişim

Seçmeli ( ) 202

Bilgisayar Destekli Rafızlık-IV

Tecvit ve Kıraat-II

Türk Din Musikisi ve Ezan Mesleki Uygulama

Seçmeli ( )

Kredi/Saati 202 202

202 202 202 202 202 202

202 202 202 122 202 Kredi Toplamı: 30

Alan seçmeli dersleri olarak yukarıda tespit edilen dersler, her alana uygun başka derslerle değiştiriterek geliştirilebilir. Alanlara hizmet edebilecek ve daha fazla ihtiyaç duyulan dersler belirlenebilir. Alan seçmeli dersleri ile öğrenciler, Diyanet İşleri Başkanlığının temel hizmet ve istihdam

alanlarına göre hazırlanmaya çalışılmaktadır. Her üç alanda 8.yarıyılda

"Mesleki Uygulama" bir dönem devam eden bir ders olarak yer almaktadır.

Mesleki Uygulama dersi bir saat teorik iki saat uygulama olmak üzere 2 kredi/saatlik bir derstir. Dördüncü sınıf öğrencilerinin 8.yarıyılda

Cuma günleri mesleki uygulam~ günü olarak Haftalık Ders Programında yer almaktadır. Öğrenciler İl Müftülüğünden dersin uygulama bölümü için görevlendirilen bir yetkilinin sorumluluğunda, Cuma günleri Cami, Kur'an

221

-i '

1

ıı

j

!

;ı·

1

i

:ı-

.·

Kursu ve Müftülüğün diğer birimlerinde din görevlilerinin rehberliğinde

uygulama yapmaktadırlar. Haftalık yapılan bu uygulamaların değerlendirilmesi ve kritiği bir saatlik teorik ders saatinde, Fakültede dersin bir saatlik teorisinden sorumlu bir öğretim elemanı tarafından öğrencilerle

birlikte yapılmaktadır. Böylece öğrenciler mesleki uygulama yoluyla, teorik bilgilerini uygulamaya dönüştürebilmektedirler.

Yukarıda belirlenen üç seçmeli alan dışında "cezaevi vaizliği"alanı;

huzurevleri, yetiştirme yurtları, cezaevi ve hastaneler için "dini rehberlik ve psikolojik danışmanlık" alanı açılabilir. Bu alanlara uygun "alan seçmeli dersleri" belirlenebilir. Bu hizmet alanlarının her biri ayrı bir uzmanlık ve mesleki yeterlilik gerektinnektedir.

ilahiyat Fakültelerinin "Alan Seçmeli" modeli ile uzman ve akademisyen ilahiyatçı yetiştirmeyi engellediği düşüncesi ortaya çıkabilir.

Akademisyen ve uzman ilahiyatçı.' mezuniyet sonrasında lisansüstü eğitim

yoluyla sağlanabilir. Diğer bir yöntem olarak, bazi ilahiyat Fakültelerinde

"alan seçmeli modeli" ile Diyanet İşleri Başkanlığının istihdam alanlarına uygun uygulamaya yönelik eleman yetiştirilirken, bazı ilahiyat Fakülteleri ise teorisyen ilahiyatçı yetiştirmeye yönelik program uygulayabilir. Üçüncü bir seçenek olarak ise, bütün ilahiyat Fakültelerinde öğrenciler yetenek ve ilgilerine uygun olarak, üçüncü sınıftan itibaren Diyanet İşleri Başkanlığının ihtiyaç duyduğu istihdam alanlarına uygun olan uygulamalı alan seçmeli derslerine ya da teorik seçmeli derslere yönlendirilebilir. Böylece, ilahiyat Fakültelerinde öğrencilerden bazıları teorisyen ilahiyatçı alanında, bir kısmı

ise uygulamalı ilahiyat alanında seçmeli dersler yoluyla uzmanlaşabilir.

Diyanet İşleri Başkanlığının İstihdam Alanlarına Uygun Eleman Yetiştirmede Bir Öneri Olarak "Din Hizmetleri Bölümü" Modeli:

Diyanet İşleri Başkanlığının ihtiyaç duyduğu "Din Hizmetleri"

alanına nitelikli elemanlar yetiştirmek amacıyla, ilahiyat Fakültelerinde

uygulamalı ilahiyat ağırlıklı "Din Hizmetleri" adı altında bir bölüm ve program açılabilir. ilahiyat Fakültelerinde açılacak olan bu "Din Hizmetleri

222

Bölümü", Diyanet İşleri Başkanlığının yurt-içi ve yurt-dışı din hizmetleri

alanına ilahiyat ve ses eğitimi almış hafız olan nitelikli din görevlileri

yetiştirebilir.

Din Hizmetleri Bölümüne, öğrenci seçme sınavı ve özel yetenek

sınavı sonuçlarına göre öğrenci alınmalıdır. ilahiyat Fakültesi "Din Hizmetleri Programı", ÖSYM'nin Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzunda "Özel Yetenek Sınav Sonuçlarına Göre Öğrenci Alan Yükseköğretim Programları" arasında yer almalıdır. Bu programın

süresi 4 yıl, kontenjanın ise en az %80'i erkek öğrenci olmalıdır.

Din Hizmetleri programına adayların ön kayıt yaptırabilmesi ıçın

185 ve daha fazla ÖSS sözel puanı almaları zorunlu olmalıdır. Adayın

ortaöğretim başarı puanı ile mezun olduğu alan da göz önünde tutulmalıdır.

Ayrıca, bu programa öğrenci alımında Diyanet İşleri Başkanlığınca onaylı

"Hafızlık Belgesi" olanlara, diğer koşulları taşımak kaydıyla öncelik verilmelidir.

Din Hizmetleri Programına girmek için ön kayıt yaptıran öğrenciler,

özel yetenek sınavına tabi tutularak hafızlık, ses yeteneği ve sözlü ifade

yeteneği yönlerinden sözlü sınava tabi tutulmalıdır. Sözlü sınavda objektif ölçütler belirlenerek, bu ölçütlere belli puan ağırlıkları verilmelidir. Bu ölçütlerden bazıları, "hafızlık derecesi, güzel Kur'an okuma, ses güzelliği ve sesini kullanabilmesi, konuşma yeteneği ve diksiyonu, duygu ve

düşüncelerini açık ve net olarak sözlü açıklayabilme yeteneği" gibi ölçütler olabilir.

Programa ön kayıt yaptıran adaylar, sözlü sınava alınmadan önce, bir hafta kadar süreyle hazırlayıcı ses eğitimine tabi tutulmalıdır. Bu bir

haftalık hazırlayıcı eğitimde Kur'an-ı Kerim dersi öğretim elemanları, Türk Din Musikisi ve Müzik Eğitimi öğretim elemanları, Türk Dili ve Edebiyatı

öğretim elemanları görev almalıdır. Özel yetenek sözlü sınavı yapacak olan jüri üyeleri de bu dallarla ilgili öğretim elemanlarından seçilmelidir. Özel

223

1 • '

• -!

yetenek sözlü sınavı ile ilgili uygulanacak işlemler ve gerekli diğer koşullar

ön kayıt sırasında adayiara duyurulmalıdır.

Halen uygulanmakta olan ilahiyat lisans programiarına sadece ÖSS

sonuçlarına göre öğrenci alındığından, öğrenciler din hizmetlerinin

gerektirdiği ses ve diğer yeteneklere sahip olmayabilmektedir. Din Hizmetleri programına kayıt olacak öğrenciler ise, bu hizmetlerin

gerektirdiği yeteneklere sahip olacakları için uygulamalı ilahiyat eğitimi ve ses eğitimi aldıktan sonra Diyanet İşleri Başkanlığının din hizmetleri İstidam alanlarına en uygun eleman olarak yetişmiş olacaktır. Kuran'ı ve Ezanı

güzel okuyabilen, güzel ve etkili konuşabilen, diğer din! pratikleri iyi bir

şekilde yapabilen din görevlileri, hizmetlerini daha etkili yapabilirler. Bu bölüm mezunları öncelikle büyük yerleşim yerlerindeki camilerde görevlendirilebilir.

Din Hizmetleri programı teorik ve uygulamalı ilahiyat eğitimi, ses

eğitimi ve Türk Din Musikisi, yetişkin eğitimi derslerinden oluşmalıdır.

Programda ilk sınıflarda teorik· ilahiyat dersleri, ses eğitimi dersleri; son

sınıflara doğru ise uygulamalı ilahiyat eğitimi, yetişkin eğitimi, pedagojİk

formasyon ve Türk Din Musiki dersleri yer almalıdır. Din Hizmetleri Bölümü için bir taslak program önerisi aşağıda verilmiştir.

ilahiyat Fakülteleri

Din Hizmetleri Bölümü Öğretim Programı (Taslak) I. YARIYIL BİRİNCİ SINIF 2. YARIYIL

Dersin Adı TUK Dersin Adı TUK

Arapça-I 669 Arapça-II 669

Kur'an Okuma ve Tecvit-I 122 Kur'an Okuma ve Tecvit-II 122

İslam Dini Esasları-I 202 İslam Dini Esasları -II 202

Bilgisayar 202 Hz.Muhammed'in Hayatı 202

Müzik Eğitimine Giriş 122 Kur'anın Ana Konuları 202

224

Türk Dili-I 303 Güz. San. Dal. (Tezhib-Hat) 100 Atatürk İlke.ve İnk. Tarihi-I 303 Türk Din Musikisi-I 122

Yabancı Dil-I ( ) 303 Türk Dili-II 202

Atatürk İlke. ve İnk. Tarihi-II 202

Yabancı Dil-II ( ) 303

Toplam: 26 Toplam: 26

3.YARIYIL İKİNCİ SINIF 4.YARIYIL

Dersin Adı TUK Dersin Adı TUK

Arapça-III 244 Arapça-IV 244

Kur'an Okuma ve Tecvit-III 122 Kur'an Okuma ve Tecvit-IV 202

Tefsir Tarihi ve Usulü 202 Tefsir-I 202

Hadis Tarihi ve Usulü 202 Hadis 202

İslam Tarilii-I 202 İslam Tarihi-I 202

Felsefe Tarihi 202 İslam Felsefesi Tarihi 202 Türk İslam Edebiyatı 202 İslam Medeniyeti Tarihi 202 Güzel Konuşma Teknikleri 202 Din Sosyolojisi 202

Mantık 202 Türk İslam Sanatları Tarihi 202

Toplam: 20 Toplam: 20

225

'

·.1

S. YARIYIL ÜÇÜNCÜ SINIF 6.YARIYIL

Dersin Adı TUK Dersin Adı TUK

Arapça-V 202 Arapça-VI 202

Güzel Kur'an Okuma-I 202 Güzel Kur'an Okuma-II 202

Tefsir -II 202 Tasavvuf 202

İslam Mezhepleri Tarihi 202 İslam Hukuk Usulü 202

Kelam Tarihi 202 Kelam 202

Din Psikolojisi 202 Dini Rehberlik ve Danışmanlık 202

Dinler Tarihi-I 202 Dinler Tarihi-II 202

Pratik Dini Hizmetler-I 202 Pratik Dini Hizmetler-II 202 Mesleki Uygulama-I 202 Mesleki Uygulama-II 202

Seçmeli ( ) 202 Seçme li ( ) 202

Toplam: 20 Toplam: 20

.. .. ..

7.YARIYIL DORDUNCU SINIF 8.YARIYIL

Dersin Adı TUK Dersin Adı TUK

İslam Hukuku-I 202 İslam Hukuku-II 202

Halkla İlişkiler 202 Dini Hitabet 122

Din Eğitimi 202 Din Öğretimi Metotları 202

Din Felsefesi 202 İslam Ahlakı 202

Sosyal Psikoloji ve İletişim 202 Hıristiyanlık ve Yahudilik 202 Türk Din Musikisi-II 202 Güzel Ezan Okuma 202 Vaaz ve Hutbe 202 Mesleki Mevzuat Bilgisi 202 Mesleki Uygulama-III 122 Mesleki Uygulama-IV 122

Seçmeli ( ) 202 Seçmeli ( ) 202

Toplam: 18 ^Toplam: 18

T: Teorik Ders Saat U: Uygulama Ders Saat K: Dersin Kredisi Din Hizmetleri Bölümü taslak programında görüldüğü gibi, ilahiyat

eğitimi için gerekli olan teorik temel dersler yeterli sayılabilecek kredi/saat olarak yer alırken, din hizmetleri için gerekli olan uygulamalı dersler de

226

bulunmaktadır. Böyle bir programdan mezun öğrenciler hem teorik bilgilere yeterince sahip olacaklar, hem de öğrendikleri teorik bilgileri uygulayabilen elemanlar olarak yetişecektir. Ayrıca, din hizmetlerinin gerektirdiği ses ve

konuşma yeteneklerine sahip öğrenciler olarak seçildikleri için, din hizmetleri görevlerini daha yetkin bir şekilde yapacaklardır. Yukarıda din hizmetleri için taslak olarak önerilen program, araştırma ve değerlendirme sonuçlarına dayalı olarak zaman içinde geliştirilebilir.

Sonuç

ilahiyat Fakültelerinin 1998 yılında yeniden yapılandırılmasından sonra, öğretmenlik istihdam alanlarına uygun eleman yetiştirmede önemli

gelişmeler sağlanmıştır. İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

öğretmenliği bölümü mezunları, ilköğretime yönelik olarak yetişmektedir.

ilahiyat lisans programı mezunlarından istekli olanlar ve gerekli koşulları sağlayanlar Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği ya da İmam-Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans

programiarına girerek, bir buçuk yıllık (üç dönemlik) eğitim sonucu ilgili alan öğretmenliklerine hazırlanmaktadır. ilahiyat Fakültelerinin 1998 yılında

yeniden yapılandırılmasıyla uygulanmaya başlanan yeni programların,

önceki tek tip ilahiyat lisans programına göre din eğitimi öğretmeni yetiştirme bakırnından daha uygun olduğu görülmektedir.

ilahiyat Fakültelerinin ikinci önemli bir istihdam alanı olan Diyanet

İşleri Başkanlığı din hizmetleri alanına din görevlisi yetiştirmede bazı sorunları bulunmaktadır. ilahiyat Fakülteleri ilahiyat lisans programından,

din hizmetleri için gerekli olan teorik bilgi ile donanmış olarak öğrencilerin

mezun oldukları söylenebilir. Ancak, din hizmetleri alanının nitelikli

uygulayıcı eleman ihtiyacını karşıladığı söylenemez. Bunun iki önemli nedeni bulunmaktadır. Bunlardan birincisi, öğrenciler "özel yetenek sınavı"

ile programa alınmadıkları için, din hizmetlerinin gerektirdiği yeti ve yeteneklere öğrencilerin çoğunluğunun yeterince sahip olmamasıdır. İkinci

önemli nedeni ise, ilahiyat lisans programının teori ile pratiği

dengeleyememesi, uygulamaya yeterince yer vermemesidir. Öğrenciler

227

1

.ı '

<

i i ~i

i

l:

pratik ilahiyat alanında kendilerini geliştirememektedirler. Din Hizmetleri ve dini pratikler beceri isteyen faaliyetlerdir. Beceri ise özel yetenek gerektirir. Müzik, resim-iş, beden eğitimi ve spor alanlarına nasıl ki özel yetenek sınavı ile öğrenci alınıyorsa, din hizmetleri alanına da özel yetenek sınavıyla öğrenci alınmalıdır. Bu nedenle, ilahiyat lisans programının uygulamaya dönük olarak geliştirilmesi ya da ilahiyat Fakültelerinde uygulamaya ağırlık veren yeni bir "Din Hizmetleri" bölümünün açılması

gerekli görülmektedir.

KAYNAKLAR

Aydın M.Şevki, Cumhuriyet Döneminde Din Eğitimi Öğretmeni Yetiştirme ve İstihdamı (1923-1998), İBA V Yayını, Kayseri, 2000

Diyanet İşleri Başkanlığı Sınav; Atama Nakil ve Görevde Yükselme

Yönetmeliği, Resmi Gazete, Tarih: 23.11.1999, ^Sayı:

23885

İlahiyat Fakülteleri Öğretmen Yetiştirme ve Lisans Programları,

T.C.Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı, Ankara, 1998.

ÖSYM, 2003 Yüksek Öğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, 2003.

Sarıkçıoğlu Ekrem, "Din Eğitiminde Hedef ve Program" Yükseköğretİrnde

Din Bilimleri Öğretimi Sempozyumu, OMU ilahiyat Fakültesi Yayını, Samsun, 1988

Turgut Ali, "Akademik Bölüm1eşmenin Eğitim ve Öğretime Yansıması"

Yükseköğretİrnde Din Bilimleri Öğretimi Sempozyumu, OMU ilahiyat Fakültesi Yayını, Samsun,

1988

www.diyanet.gov.tr, Ekim 2003.

228

i

(EK-1)

Yüksek İslam Enstitüsü 1979-1980 Öğretim Yılı Ders Programı*

Sınıflar/Bölümler ve Derslerin Kredi/Saati

Dersler ı. 2. Te fs ir-Hadis Fıkıh-Kelam İslamDi.Es.

Sınıf Sınıf 3.Sın.- 4.Sın. 3.Sın- 4.Sın. 3.Sın.-4.Sın.

Türkçe-Kompozisyon 2 - - - ^- - - -

Edebiyat - ^{2 2 2} - 2 2

Osmanlı ca 2 2 - - - ^- - -

İslam Türk Med. Tar. 3 - ^- - - - - -

Mantık-Felsefe ı 2 - ^{- 2 2} -

Türk Devrim Tarihi - - ² - 2

-

YabancıDil 3 3 3 3 3 3 3 3

Seçmeli Dersler(**) 2 2 - - ^- - - ^-

Kur'an-ı Kerim 3 3 2 2 2 2 - ^-

Arap Dili ve Edebiyatı 8 7 4 4 4 4 - -

Tefsir - - 5 6 2

-

Hadis - ^{- 6} 5 - ² 2 2

K e lam - - ² - 4 4 - -

Fıkıh - - - 2 5 5 ^- -

İslam Dini ve Esasları - ^- - - - - 5 6

Siyer ve İslam Tarilıi 2 2 - - - - - -

İslam Ahlakı - 2 -

-

İslam Mezhepleri Tarihi - ^1- - ² - - ^-

Dinler Tarilıi - - ^- - - - - ³

Tasavvufve İrşad - - ² - ^{2 - 2 -}

Din Psikolojisi

-

Din Sosyolojisi - ^{- -}

-

Eğitime Giriş 2 - - - ^{- - - -}

Eğitim Psikolojisi - ² - - - ^-

Genel Öğretim Metotları - - - 3 - 3 - 3

Ölçme ve Değerlendirme - - ^ı - ^ı - ı -

229

' ^ı

.ı <

1 !

Eğitim İdareciliği - - ^- 1 - ^ı - 1

Eğitim Sosyolojisi - 1 - - - ^-

Araştırma Teknikleri - - ^ı - ^ı - ^ı -

Toplam 28 28 28 28 28 28 25 28

(*) Seçmeli dersler: Mesleki Türk Musikisi, Hüsn-i Hat, Kütüphanecilik, Paleografi, Mezhepler Tarihi.

(**) 19.02.1979 Tarih ve 2021 sayılı Tebliğler Dergisi (EK-2)

O.M.Ü. iLAHiYAT FAKÜLTESi 1983-1984 Öğretim Yıh

İLAHİYAT LiSANS ÖGRETiM PROGRAMI

Hazırlık Sınıfı (Bir Yıl)

Dersler Kredi/Saat

Arapça 20

Kur'an-ı Kerim 6-

Toplam 26

I. YARIYIL BİRİNCİ SINIF 2.YARIYIL

Dersin Adı TUK Dersin Adı

Atatürk İlkve İnk.Tarihi ıoı Atatürk İlk. ve İnk.Tarihi

TürkDili 10ı TürkDili

Yabancı Dil 606 Yabancı Dil

Beden Eğitimi 101 Beden Eğitimi

Kur'an 404 Kur'an

Arapça 606 Arapça

İslam Tarihi 404 İslam Tarihi İslam Dini Esasları 404 Tefsir U sulu

Eğitime Giriş 303 HadisUsulu

Eğitim Sosyolojisi 30

3.YARIYIL IKINCI SINIF 4 YARIYIL

Dersin Adı TUK Dersin Adı

Atatürk İlk. ve İnk.Tarihi ıoı Atatürk İlk. ve İnk.Tarihi

TürkDili 101 TürkDili

Yabancı Dil 404 Yabancı Dil

Beden Eğitimi 101 Beden Eğitirni

230

TUK

10ı ıo1

606 101 404 404 404 303 303 303 30 TUK

ıoı

101 404 101

Arapça 404 Arapça 404

İslam Tarihi 303 Tefsir 404

Tefsir 505 Hadis 404

Hadis 505 İslam Kurumları Tarihi 303

Mantık 303 Türk İslam Edebiyatı 303

Eğitim Psikolojisi 303 Seçmeli ( ) 202

Eğit.Prog.ve Öğretim Yön. 303

30 30

5.YARIYIL ÜÇÜNCÜ SINIF 6.YARIYIL

Dersin Adı TUK Dersin Adı TUK

Atatürk İlk. ve İnk.Tarihi 101 Atatürk İlk. ve İnk. Tarihi 101

TürkDili 101 TürkDili 101

Yabancı Dil 404 Yabancı Dil 404

Beden Eğitimi 101 Beden Eğitimi 101

Tefsir 404 İslam Hukuku 606

Hadis 404 Dinler Tarihi 404

İslam Hukuk U sulu 202 Din Sosyolojisi 404

Türk ve İslam Sanat. Tarihi 303 Din Psikolojisi 404

Araştırma Teknikleri 202 Eğitim Teknolojisi 303

İslam Hukuku 505 Rehberlik 303

Eğit.Ölçme ve Değerlendir. 303

30 31

7.YARIYIL DÖRDÜNCÜ SINIF S. YARIYIL

Dersin Adı TUK Dersin Adı TUK

Atatürk İlk. ve İnk.Tarihi 101 Atatürk İlk. ve İnk.Tarihi 101

TürkDili 101 TürkDili 101

Yabancı Dil 202 Yabancı Dil 202

Beden Eğitimi 101 Beden Eğitimi 101

İslam Mezhepleri Tarihi 606 K e lam 505

İlkçağ Felsefe Tarihi 303 İslam Felsefesi Tarihi 505

DinEğitimi 606 Tasavvuf Tarihi 505

Kelam 707 Yeniçağ Felsefe Tarihi 303

Din ve Ahlak Ders i Özel 303 Din Felsefesi 404 Öğretim Yöntemleri

Eğitim Yönetimi 303

Öğretmenlik Uygulaması 3 Haf.

30 30

T: Teorik Ders Saati U: Uygulama Ders Saati K: Dersin Kredis

231

1 ı

_i

'

(EK-3)

O.M.Ü. iLAHiYAT FAKÜLTESi 1991-1992 Öğretim Yılı

iLAHiYAT LiSANS ÖGRETİM PROGRAMI*

Hazırlık Sınıfı (Bir Yıl)

Dersler Kredi/Saat

Arapça 20

Kur'an-ı Kerim 6

İslam Dini Esasları 2

Toplam 28

I. YARIYIL _BİRİNCİ SINIF 2 YARIYIL

Dersin Adı TUK Dersin Adı

Kur'an-ı Kerim-I 202 Kur'an-ı Kerim-Il

Ar~a-I 404 Arapça-II

İslam Tarihi-I 404 İslam Tarihi-II Tefsir U sulu ve Tarihi 303 Tefsir-I HadisUsulu ve Tarihi 303 Hadis-I

Mantık 202 Türk-İslam Sanatları Tarihi İslam Ahlakı 202 Atatürk İlk. ve İnk.Tarihi Atatürk İlk. ve İnk.Tarihi 202 Yabancı Dil

Yabancı Dil 202 TürkDili

TürkDili 202

26

3 YARIYIL IKINCI SINIF 4 YARIYIL

Dersin Adı TUK Dersin Adı

Kur'an-ı Kerim-ID 202 Kur'an-ı Kerim-IV

Ar~ça-m 202 Arapça-N

Tefsir-II 404 Tefsir-III

Hadis-II 404 Hadis-III

İslam Tarihi-ID 202 İlkçağ Felsefe Tarihi E;ğitim Bilimine Giriş 303 Kelam-I

Yabancı Dil 303 Eğitim Psikolojisi S~meli ( ₎ 202 Yabancı Dil

S~meli ( ₎ 202 Seçmeli ( ⁾

S~meli ( ₎ 202 Seçmeli ( )

Seçmeli ( )

26

232

TUK 202 404 404 404 404 202 202 202 202 26 TUK 202 202 202 202 202 404 303 303 202 202 202 26

S.YARIYIL UÇUNCU SINIF 6.YARIYIL

Dersin Adı TUK Dersin Adı

Kelam-II 404 Kelam-III

İslam Hukuku-I 404 İslam Hukuku-II

İslam Hukuku Usulu 404 İslam Felsefesi Tarihi Türk İslam Edebiyatı 202 İslam Mezhepleri Tarihi Genel Öğretim Metodları 303 Eğ. Ölçme ve Değerlendir.

Araştırma Teknikleri (Seç.) 202 Seçmeli ( )

Seçmeli ( ) 202 Seçmeli ( )

Seçmeli ( ) 202 Seçmeli ( )

Seçmeli ( ) 202

25

.. .. . .

7YARIYIL DORDUNCU SINIF 8 YARIYIL

Dersin Adı TUK Dersin Adı

Yeniçağ Felsefesi Tarihi 202 Din Felsefesi Dinler Tarihi 404 Din Psikolojisi Tasavvuf Tarihi 404 Din Sosyolojisi Din Eğitimi 404 İslam Kurumlar Tarihi Özel Öğı'etim Metodları 303 Eğitim Sosyolojisi

Seçmeli ( ) 202 Rehberlik

Sesmeli ( ) 202 Öğretmenlik Uygulaması

Seçmeli ( ) 202 Seçmeli ( )

Seçmeli ( )

Seçmeli ( )

23

T: Teorik Ders Saati U: Uygulama Ders Saatı K: Dersin Kredisi O.M.Ü. İLAHİYAT FAKÜLTESi

1991-1992 Öğretim Yılı

İLAHİYAT LiSANS ÖGRETİM PROGRAMI SEÇMELİ DERSLERİ

3 YARIYIL İKİNCİ SINIF 4.YARIYIL Seçmeli Dersin Adı TUK Seçmeli Dersin Adı Kur'an-ı Kerim Meali 202 Kur'an-ı Kerim Meali

Osmanlı ca 202 Osmanlı ca

İslam Dünyasında Bilim 202 Kur' anda Ana Konular Türk Din Musikisi 202 Türk Din Musikisi

Paleografi 202 Paleografi

İslam Sanatları Tarihi 202 Türk Kültür Tarihi Sosyal Psikoloji 202 Din ve Devlet İlişkileri

233

TUK 202 404 404 404 303 202 202 202 23 TUK 404 404 404 202 202 202 3Haf.

202 202 202 24

TUK 202 202 202 202 202 202 202