EĞİTİMDE ÖLÇME
&
DEĞERLENDİRME
«Ölçme-değerlendirme, öğrenme ve öğretmeye hizmet etmelidir. Öğrencilerinin becerileri,
kavrayışları ve yaklaşımları konularında bilgi
sahibi olmaksızın, öğretmenler çalışmalarına yön verecek bir şeye sahip değildir.»
(Mokros, Russel ve Economopoulos, 1995)
Yrd. Doç. Dr. Ahmet DELİL
İletişim Bilgilerim:
delil@hotmail.com Tel: 532 504 5446
Yrd. Doç. Dr. Ahmet DELİL CBÜ Eğitim Fakültesi,
Matematik Eğitimi ABD, Demirci/Manisa
Dersler:
28 saat (14 hafta)
Devamsızlık hakkı:
4 hafta
Ders geçme:
Vize (%40)+Final (%60)
Kaynaklar: (İlk dört kaynaktan çok yararlanacağız.)
1.Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, Ed. Müfit GÖMLEKSİZ, Serdar ERKAN, Nobel Y.
2. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, Şeref TAN, PegemA Y.
3. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, M. UYSAL, H. ÖZTÜRK, İ. DÖŞ; Nobel Y.
4. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme,
Halil TEKİN, Yargı Yay.
5. Ölçme ve Değerlendirme, Ed. Emin KARİP, PegemA Y.
6. Ölçme ve Değerlendirme,
M. BAHAR, Z. NARTGÜN, S. DURMUŞ, B. BIÇAK; PegemA Y.
DERS İÇERİĞİ:
(sıra değişebilir)
0. Giriş: Eğitimde Ölçme ve
Değerlendirmenin Önemi 1.Temel Kavramlar
2.Temel İstatistik
3.Başarı Testi Geliştirme
4.Ölçme Araçlarının Özellikleri
5.Geleneksel Sınav Türleri ve Soru Yazımı 6.Geleneksel Ölçme Araçları
7.Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Araçları
Bölüm:0 Giriş
(Eğitimde Ölçme ve Değerlendirmenin Önemi)
Bu bölümün başlıkları:
0.1 Eğitim tanımı 0.2 Sistem tanımı
0.3 Eğitim bir sistem midir?
0.4 Sistemin öğeleri
0.5 Eğitim sisteminin öğeleri
0.6 Eğitimde ölçme ve değerlendirmenin yeri ve önemi
0.1 Eğitim tanımı
Eğitim:
Bireyin davranışında, kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişme meydana getirme sürecidir.
Soru: Eğitim bir sistem midir?
Bir Sistem Örneği :
(Otomobil imal eden bir fabrika)
Girdi:
Otomobil için gerekli her şey
(yedek parça, çalışan, bina
vb.)
Çıktı:
Otomobil
Hedefler: İstenen
özelliklere sahip olması vb.
Tutarlı:
Satılabilen oto.
Tutarlı değil:
Problemli oto.
Kontrol: Test sürüşü, girdi kontrolü, süreç
kontrolü, vb...
Süreç:
Otomobil parçalarının Birleştirildiği kısım (fabrika içinde olanlar)
Sistem:
Sistem:
En az bir hedefi
gerçekleştirmek üzere
uygun ve değişik öğelerden oluşan dirikdirik bir örüntüörüntüdür.dür
Sistem kavramındaki,
‘dirik’: «Canlılığını sürdüren, sürekli kendisini yenileyen ve gelişen»
anlamında,
‘örüntü’: «Öğelerden oluşan ve aralarında ilişki olan bir bütün» anlamında
kullanılmaktadır.
0.2 Sistem tanımı
Sistem Şeması
Süreç
Girdi Çıktı
Hedefler Tutarl ı
Tutarlı değil Kontrol
0.3 Eğitim bir sistem midir?
Evet, eğitim bir sistemdir. Çünkü,
Gerçekleştirmek istediği hedefleri vardır:
a) Uzak hedefler b) Genel hedefler c) Özel hedefler
Eğitim Sisteminin Hedefleri
a) Uzak hedefler:
a) Uzak hedefler:
Devletin siyasi hedefleridir; çerçevesi Devletin siyasi hedefleridir; çerçevesi anayasa ile belirlenmiştir. En genel hali anayasa ile belirlenmiştir. En genel hali
“Çağdaş gelişmiş ülkeler seviyesine
“Çağdaş gelişmiş ülkeler seviyesine çıkarmak”
çıkarmak”
1973 tarihinde yürürlüğe giren 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 2. maddesinde, Türk Milli Eğitiminin
uzak hedefleri şu şekilde belirtilmiştir:
“Bir yandan Türk vatandaşlarının ve Türk toplumunun refah ve mutluluğunu artırmak; öte
yandan milli birlik ve bütünlük içinde iktisadi, sosyal ve kültürel kalkınmayı desteklemek ve hızlandırmak ve nihayet Türk Milletini çağdaş
uygarlığın yapıcı, yaratıcı, seçkin bir ortağı yapmaktır.”
b) Genel hedefler:
b) Genel hedefler: Okulun hedefleridir. Okulun hedefleridir.
Farklı okul türlerinin ortak hedefleri Farklı okul türlerinin ortak hedefleri
dışında kendilerine özgü hedefleri vardır.
dışında kendilerine özgü hedefleri vardır.
İlköğretim okulu, genel liseler, meslek İlköğretim okulu, genel liseler, meslek liseleri, fakülte ve bölümleri gibi.
liseleri, fakülte ve bölümleri gibi.
Eğitim Sisteminin Hedefleri
Okul öncesi eğitimi için genel hedef örnekleriOkul öncesi eğitimi için genel hedef örnekleri
Türkçeyi doğru anlayabilme.Türkçeyi doğru anlayabilme.
Kendisinin ve yakınındaki insanların duygularını anlayabilme. Kendisinin ve yakınındaki insanların duygularını anlayabilme.
İlköğretim eğitimi için genel hedef örnekleriİlköğretim eğitimi için genel hedef örnekleri
Doğru yargı ve karar verebilme. Doğru yargı ve karar verebilme.
Yurttaşlık görev ve sorumluluklarının farkında oluş. Yurttaşlık görev ve sorumluluklarının farkında oluş.
Ortaöğretim eğitimi için genel hedef örnekleriOrtaöğretim eğitimi için genel hedef örnekleri
Kendisinin ve çevresinin sağlığını koruma.Kendisinin ve çevresinin sağlığını koruma.
Yeteneklerini deneyerek uygulama konusunda güven Yeteneklerini deneyerek uygulama konusunda güven kazanmış olma.
kazanmış olma.
Yükseköğretim için genel hedef örnekleriYükseköğretim için genel hedef örnekleri
Geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı olma. Geniş bir dünya görüşüne sahip, insan haklarına saygılı olma.
İlgi ve yetenekleri yönünde yurt kalkınmasına ve ihtiyaçlarına İlgi ve yetenekleri yönünde yurt kalkınmasına ve ihtiyaçlarına cevap verecek, aynı zamanda kendi geçim ve mutluluğunu cevap verecek, aynı zamanda kendi geçim ve mutluluğunu
sağlayacak bir mesleğin becerilerine sahip olma.
sağlayacak bir mesleğin becerilerine sahip olma.
Eğitim Sisteminin Hedefleri
c) Özel hedefler: Dersin hedefleridir; bir dersin kazanımlarını kapsar. Bir okuldan başarı ile mezun olunabilmesi, okulun bütün derslerinden başarılı olunmasını gerektirir. Dersten başarılı olunabilmesi için ise derste asgari düzeyde başarı sağlanması ile mümkündür.
1. Sistemli, dikkatli, sabırlı ve sorumlu olma özelliklerini geliştirebilmeleri,
2. Araştırma yapma, bilgi üretme ve kullanma gücünü geliştirebilmeleri,
3. Matematik ve sanat ilişkisini kurabilmeleri, estetik duygularını geliştirebilmeleri,
amaçlanmaktadır.
2011 Lise matematik programının son 3 hedefi:
Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Programı
Ortaöğretim İngilizce Dersi Programı Ortaöğretim Felsefe Dersi Programı Ortaöğretim Tarih Dersi Programı
KAYNAK:
http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx
Aşağıdaki kaynaktan alanınıza uygun ders programını indirin ve okuyun…
Eğitim bir sistem midir?
Evet, eğitim bir sistemdir. Çünkü, Evet, eğitim bir sistemdir. Çünkü, Bu hedefleri gerçekleştirebilmek için Bu hedefleri gerçekleştirebilmek için
değişik
değişik öğelerdenöğelerden oluşmuştur: oluşmuştur:
a) Girdi a) Girdi
b) Süreç b) Süreç
c) Çıktı c) Çıktı
d) Kontrol d) Kontrol
Sistemin Öğeleri:
Sistemin Öğeleri:
1. Girdi
1. Girdi
(Sistemin amacını (Sistemin amacını gerçekleştirmek üzere gerekli olan her gerçekleştirmek üzere gerekli olan her şey.)şey.)
2. Süreç
2. Süreç
(Girdilerin hedefler doğrultusunda işlenildiği, ürün halinegetirildiği yerdir.)
3. Çıktı
3. Çıktı
(Sistemin amacına uygun olarak ortaya koyduğu üründür.)4. Kontrol
4. Kontrol
(Çıktının (Çıktınınhedeflerle tutarlı olup olmadığının hedeflerle tutarlı olup olmadığının kontrolüdür.)
kontrolüdür.)
0.4 Sistemin öğeleri
0.5 Eğitim Sisteminin Öğeleri
(1) Girdiler
(1) Girdiler
Öğrenci,
Öğrenci,
Öğretmen,
Öğretmen,
Öğretim programı,
Öğretim programı,
Yönetim,
Yönetim,
Ekonomi,
Ekonomi,
Çevre, ...
Çevre, ...gibi her şey girdi olarak görülebilir.
gibi her şey girdi olarak görülebilir.
(2) Süreç
(2) SüreçDersin hedeflerinin öğrenciye kazandırıldığı Dersin hedeflerinin öğrenciye kazandırıldığı eğitim durumlarını
eğitim durumlarını kapsamaktadır. kapsamaktadır.
Süreç kısmı, Süreç kısmı, dar anlamdadar anlamda, öğretmenin farklı , öğretmenin farklı öğretim yöntemlerini kullanarak
öğretim yöntemlerini kullanarak ders işlediği ders işlediği bölümü
bölümü oluşturur. oluşturur.
Geniş anlamda
Geniş anlamdaise, öğrencinin
ise,öğrencinin okula başladığı andan başlayıp okula başladığı andan başlayıp
okuldan mezun olduğu ana kadarki okuldan mezun olduğu ana kadarki
süreyi
süreyi içerir.
içerir.(3) Çıktı (3) Çıktı
Bir okulun mezun ettiği bireylerBir okulun mezun ettiği bireyler eğitim sisteminin çıktısını
eğitim sisteminin çıktısını oluşturur.
oluşturur.
Çıktılar sistemin hedefleriyle Çıktılar sistemin hedefleriyle nicelik ve nitelik açısından
nicelik ve nitelik açısından
örtüşüyorsa sistem tam işliyor örtüşüyorsa sistem tam işliyor demektir.
demektir.
(4) Kontrol
(4) Kontrol
Mikro anlamda Mikro anlamda kontrol, eğitim kontrol, eğitim sürecindeki
sürecindeki sınavlar
sınavlarve müfettiş ve
müfettişdenetimleri
denetimleri
ile yapılmaktadır. ile yapılmaktadır.
Aynı zamanda diplomalı insanların Aynı zamanda diplomalı insanların çeşitli meslek gruplarına
çeşitli meslek gruplarına
başvurduklarında yapılan sınavlar da başvurduklarında yapılan sınavlar da
kontrol olarak algılanabilir.
kontrol olarak algılanabilir.
Makro anlamda Makro anlamda ise mezun bireylerin iş ise mezun bireylerin
işhayatında gösterdikleri başarı
hayatında gösterdikleri başarı
performansları ve piyasadaki albeni
performansları ve piyasadaki albenidurumlarıdır.
durumlarıdır.
Eğitim Sistemi
Değerlendirme Değerlendirme
Girdiler Süreç
(Öğretim etkinlikleri)
Çıktılar
0.6 Eğitim Sisteminde Ölçme ve Değerlendirmenin Yeri ve Önemi
Önemi:
• Girdilerin uygunluğunu belirlemeuygunluğunu
• Süreç öğesinin işlerliğini belirlemeişlerliğini
• Çıktıların kalitesini belirlemekalitesini
• Değerlendirme öğesini değerlendirmedeğerlendirme için ölçme ve değerlendirme yapılmalı.
Niçin ölçer-değerlendiririz?
Öğrenci gelişimini izlemekÖğrenci gelişimini izlemek
Öğretim için kararlar almakÖğretim için kararlar almak
Öğrenci başarısını değerlendirmekÖğrenci başarısını değerlendirmek
Programları değerlendirmekProgramları değerlendirmek
Şekil:0.1
Değerlendirmenin 4 amacı ve doğurguları.
Haftaya:
Ölçme ve Değerlendirmede Temel Kavramlar
ÖDEV:
Alanınıza ilişkin ders programınızı
bilgisayarınıza indirin ve okumaya başlayın.