İran, 2006'ya olduğu gibi 2007'ye de Türkiye'ye sağladığı doğalgazı keserek girdi. Anlaşma gereği Türkiye'ye günlük 27, aylık 810 milyon metreküp doğalgaz sağlaması gereken İran, son dönemde sağladığı doğalgaz miktarını ayda 300 milyon metreküpe düşürmüştü. İç talebi karşılayamamasını gerekçe gösteren İran, dün doğalgaz akışını tamamen kesti.
Kış aylarında ayda ortalama 3 milyar metreküp doğalgaz tüketen Türkiye, İran'dan kaynaklanan eksiği, Mavi Akım ile Rusya'dan alınan doğalgazı artırarak ve spot piyasadan sıvılaştırılmış doğalgaz alarak aşmaya çalışacak.
İran kendisini ısıtamıyor
İran Petrol Bakanı Kazım Veziri Hamaneh, İRNA ajansına yaptığı açıklamada, Türkiye'ye hiç doğalgaz gönderilmediğini belirterek, İran'la Türkiye arasında doğalgaz ihracatı anlaşması bulunduğunu, ancak Tahran yönetiminin iç sorunları nedeniyle bu anlaşmayı yerine getirecek durumda olmadığını söyledi. İranlı Bakan,
"Vatandaşlarımız biraz tutumlu davranırlarsa, örneğin evlerinin tek odasını ısıtırlarsa, ülkenin bazı bölgelerindeki doğalgaz kesintisi ve Türkiye'ye doğalgaz gönderilmemesi sorunlarının çözüleceği konusunda güvence verebilirim"
dedi.
Edinilen bilgiye göre Hamaneh önceki gün Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler'i arayarak, durumu anlattı ve sorunla en hızlı şekilde ilgileneceklerine dair söz verdi. İranlı bakan, sorunun 10 gün içinde aşılmasını umduklarını söyleyince, Güler'in, Türkiye'nin aldığı önlemlerle belirlenen süreyi sorunsuz atlatabileceği yanıtını verdiği öğrenildi.
Bakan Güler, görüşmenin ardından İran'ın doğalgaz akışını durdurması nedeniyle Türkiye'nin etkilenmemesi için alternatif senaryoların devreye alındığını vurguladı.
İran Ankara Büyükelçiliği Ekonomi ve Ticaret Müsteşarı Ahmad Norani'yse, Türkiye'ye planlandığı gibi gaz
verilememesine bir gaz rafinerisinde yaşanan su baskınının neden olduğunu söyledi. Norani, 14 Ocak'tan itibaren 10 milyon metreküplük doğalgaz çıkışı yapılabileceğini belirterek, bu gazın bir kısmının Türkiye'ye gönderileceğini söyledi. Aralık ayına kadar İran'dan günde 27 milyon metreküp gaz alan Türkiye, İran'dan yeniden yeteri kadar gaz alabilmek için yaklaşık 25 gün bekleyecek.
Türkiye kış aylarında günde ortalama 100 milyon, ayda ortalama 3 milyar metreküp doğalgaz tüketiyor. Yaz aylarında ayda 150 milyon metreküpe kadar düşen hane tüketimi kış aylarında 1.3 milyar metreküpe çıkıyor. Elektrik üreten doğalgaz santrallarının tüketimi, hidroelektrik santrallarının mevsim koşulları nedeniyle kapasite düşürdüğü kış aylarında doğalgaz tüketimi ayda 200 milyon metreküp, sanayi tesislerinin doğalgaz tüketimi de ayda ortalama 100 milyon metreküp artıyor.
Arz kâğıt üstünde kaldı
Türkiye'nin bu aylardaki ortalama ithalatı da tüketimden yaklaşık 100 milyon metreküp fazla oluyor ve 3 milyar 100 milyon metreküpü buluyor. Anlaşmaya göre ayda 600 milyon metreküpün altına düşmemesi gereken İran
doğalgazının kesilmesi Türkiye'de doğalgaz arzının beşte birinin kesilmesi anlamına geliyor. Ancak İran son dönemde doğalgaz arzını ayda 300 milyon metreküpe kadar indirmişti.
Havaların sıcak seyretmesi tüketimin günlük 135 milyon metreküpe çıkmasının önüne geçti. Bu nedenle geçen yılki kesinti nedeniyle yaşanan sorunlar şimdilik yaşanmıyor. BOTAŞ, arz krizini önlemek için spot piyasadan
sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) alıyor. Ayrıca Rusya'dan Mavi Akım yoluyla gelen gazın miktarı aylık 300 milyon metreküp artırıldı. Cezayir'den alınan LNG'nin İzmir Aliağa'daki Egegaz'da depolanarak sisteme yollanmasıyla Egegaz'ın aylık tüketime katkısı 120 milyon metreküpü buldu. Bu iki uygulama İran'ın eksiğini kapatmasını sağladı.
Tüketimin fazla artması halinde ise öncelikle sanayi ve elektrik üretim tesislerinin ihtiyaçları karşılanacak. (Radikal, ankara)
Radikal 04.01.2007
