Çocuk İhmalive İstismarı
VI
Ne kadar Farkındayız Öğretmenler
Sınıf öğretmenleri ve alan öğretmenlerinin çocuk istismarı ve ihmali konusunda sahip oldukları bilgi ve risk tanıma düzeylerini inceleyen bir araştırmanın (Dilsiz ve Mağden, 2015) bulgularına göre;
Öğretmenlerin %74’ü istismar ve ihmal eğitimi almamış,
%45’i ihmal istismar konusunda herhangi bir kaynaktan bilgi edinmemiş ancak Öğretmenlerin tümü çocuklara cinsel eğitim verilmesi gerektiğini düşünüyor.
Ne kadar Farkındayız Çocuklar
• Ersoy ve Özkan (2010) 5-6 yaş grubunun bilgi düzeyini incelemiş ve çocuklar arasında önemli farklılılar bulmuştur.
İyi dokunmayı bilen ve kötü dokunmayı bilen kategorileri: …İyi dokunuş izin vererek, kötü dokunuş izin vermeden dokunmadır
(A9)... Popona dokunmak kötü dokunuştur, sırtına yüzüne dokunmak iyi dokunuştur (A13)…
• İyi/kötü dokunmayı bilmeyen kategorisi: … Kötü dokunuş diye bir şey yoktur. Dokunuş vardır. Kötü iyi olabilir, iyi de kötü dokunuş olabilir (A2)... Var. Vurmak, kötü dokunuş. Vurmayabiliriz iyi
dokunuş (A6)... Vardır. Mesela arkadaşın oyuncağını izinsiz aldıysa oyuncağını alabilirsin. Arkadaşınla kavga etmek kötü dokunuştur (A7)... Kötü yerlere (pis yerlere) dokunmak kötü. İyi yerlere
(çiçeklere) dokunmak iyi (A10)... Kötü dokunuş hırsız, iyi dokunuş iyi bir kalp. Neyse ki iyilerdenim (A19)... Belirsiz kategorisi: … İyi dokunmak güzel, zarar vermeden dokunmaktır. Kötü bilmiyorum (A11)…
• İyi dokunmak güzel, zarar vermeden dokunmaktır. Kötü
bilmiyorum.
Eğitimcinin en cesur adımı: İstismar Bildirimi
• İstismarı bildirmemenin suç olduğu bilindiği halde bazı durumlarda
ihmal ve istismar olgularını bildirmekten çekinilmektedir. Bu durumun başlıca nedenleri;
• çocuk istismarı konusunda yeterli bilgiye sahip olmama ve problemin boyutlarını anlayamama,
• aile içi mesele olduğunu düşünerek karışmak istememe, olgulara tanı koyma ve raporlama konusunda isteksizlik,
• adli prosedürü bilmeme veya olaya müdahil olmaktan çekinerek uygulamama, mahkemede tanıklık yapmaktan kaçınma ve olayı yeterince belgelendirememe olarak sayılabilir
•Ancak istismarı bildirmek için kanıt
gerekli değildir, istismardan
kuşkulanılması yeterlidir. (Topçu,
2016)
Şüphe Duyulan Durumlarda Atılacak Adımlar
• Öğretmen yardım talebini aldığında
• Dinle -dokunma-bilgilendir
• Adli yetkililere bildirimde bulunma
• Bağlı bulunulan kollu
• Cumhuriyet başsavcılığı
• Çocuk koruma birimleri/merkezleri
• Çocuk İzlem merkezleri
Çocuk İstismarı Bildirim Sistemleri
ALO 183 hattı
Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlükleri Aile ve Çocuk Mahkemeleri
Baroların Çocuk Hakları Merkezleri
Emniyet Müdürlüğü Çocuk Polisi Şubeleri Bulundukları ildeki Çocuk İzlem Merkezleri
Hastaneler bünyesindeki Çocuk Koruma Merkezi/Birimleri
Çocuk İzlem Merkezleri
• Cinsel istismar mağduru çocukların adli sürece girerken korunması ve örselenmesini en aza indirmek amacıyla Sağlık Bakanlığı
koordinatörlüğünde Adalet Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar
Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı (Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı), Milli Eğitim Bakanlığı, Adli Tıp Kurumu
Başkanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Yargıtay Başkanlığı ve İl Cumhuriyet Başsavcılıklarının paydaşları olduğu “Çocuk İzlem Merkezleri” (ÇİM) kurulmuştur.
• ÇİM’ler cinsel istismar mağduru çocuğun ifadesinin alındığı,
muayenesinin, tedavi ve rehabilitasyonunun yapıldığı ve
raporunun hazırlanması için gereken tüm personel ve
ekipmanın bulunduğu, işlemlerin her aşamasında çocuğun
yüksek yararı gözetilerek ikincil örselenmesinin önlenmeye
çalışıldığı merkezlerdir.
•
Çocuğun cinsel istismara maruz kaldığı veya maruz kalma şüphesinin olduğu bilgisini alan kişi, Cumhuriyet
Başsavcılığı’na ya da ilgili kolluk birimine bildirimde
bulunmaktadır. Cumhuriyet Savcısının emir ve talimatları doğrultusunda da olay hakkında çocukla hiçbir görüşme
yapılmadan çocuk sivil ekip ve araç ile ÇİM’e getirilmektedir.
• Çocuk, bu alanda eğitim almış psikolog, sosyal çalışmacı, çocuk gelişimcisi veya hemşire tarafından karşılanarak hazırlık sürecini geçirmek üzere yaş grubuna göre
çocuklar için düzenlenmiş bekleme alanında ön
görüşmeye alınmaktadır. Çocukla yapılan ön görüşmede çocuğun gelişimsel özellikleri değerlendirilmekte,
çocukla iletişim sağlanarak cinsel istismar olayına dair
çocuktan bilgi alınmakta, adli görüşme hakkında çocuğun
bilgilenmesi ve merkezi tanıması sağlanmaktadır.
• Ön görüşmenin ardından çocuk; savcı, çocuğun avukatı, aile görüşmecisi, Aile ve Sosyal Politikalar Temsilcisi’nin izlediği adli görüşmeye alınmaktadır. Görüşme aynalı odada kayıt altında yapılmaktadır. Çocuğun adli muayeneye onay verip vermediği görüşmede sorularak, görüşme sonrası da ailesinin de izni alınarak çocuğun muayenesi yapılabilmekte, laboratuvar örnekleri alınabilmektedir.
•
Adli, psikiyatrik, tıbbi ve sosyal açılardan merkezde çok
yönlü değerlendirilen mağdurlardan elde edilen tüm
bilgiler rapor haline getirilip, ses ve görüntü kayıtları ile
birlikte ilgili Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilmektedir
HER VATANDAŞ ÇOCUĞA KARŞI İŞLENMEKTE OLAN İSTİSMAR SUÇUNU BİLDİRMEKLE YÜKÜMLÜDÜR.
T.C.K. MADDE 278
• Suçu bildirmeme
• Madde 278 - (1) İşlenmekte olan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• Kamu görevlisinin suçu bildirmemesi
• Madde 279 - (1) Kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı gerektiren bir suçun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğrenip de yetkili makamlara bildirimde bulunmayı ihmal eden veya bu hususta gecikme gösteren kamu görevlisi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
